27 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

a! / i di İ tir ve meclisi umumide münakaşa | edilmemiştir. Bende: her türlü hakikatın meydana çıkmasına hiz i olmak iç k rapor nin dediklerini daha vazıh ve da- ha geniş bir surette söyliyebilme - lerini ve gerek karşıda itham o - lunanların müdafaalarını yapma - larını temin için kendilerine bu fır | satı üzhar edeceğ Meclisi umu - miyi davet edeceğim ve meseleyi orada münakaşa ettireceğim. (Bravo sesleri) Şirketler | Vekil Bey anonim şirketlerin va iyetine temas ederek bunların biz deki vaziyetlerinin idari müraka- beleri kabul etmeyip doğru: doğ ruya Adliyenin müdahal, in zam eden bir röğim ollağıca kay tmiş ve bu mesele üzerindeki selini öziarmiizak ederek bizde | bir takım idari mürakabelerin te-i ine lüzum olduğunu söylem Adliye vaziyeti Adliye vaziyetine gelince, bu saf- bada hiç bir müracaat vaki olmadığı cihetle son zamana kadar adliyenin harekete gelmediğini fakat mesele - nin münakaşa safhası üzerine girme- si müddelumumiliğin bu münakaşala 1 bir ihbar addelcra' meseleye vaz'i- yet bulunduğum kaydeden Şükrü Ka ya Bey idari cepheden de yapılan ta- kihat etrafında da malümat vermiş ve memur edil mülkiye müfettişi i- ie İktmat Vekâletinden tayin edilen iki mütehassesm bu işle uğraşmakta bulunduklarını ve belediyenin men - faatlerini vaktinde ve zamal gözeterek icap eden mosul makamla- ra haber vermediğinden dolayı alâka darların tahkik ve abma lüzum gösterildiğini bildirmiştir. Tahkikatın hedefi Vekil Bey sözlerine devam ederek Si kiz öl Z di iü islerinin yapacağı tahkikatın hedefi “leğen >böleğiye vim nin ve idarei hususiyenin menfaati - nin muhafazası tevdi olunan kimsele- Tİ bu işte gösterdikleri faaliyetlerini nal veyahut suiidarelerinin mahi - Yetini tayin etmektir. icap eden kanuni muame- Ie yapılacaktır. kına kanın bu vaziyeti ve banka hak- indh öğrenilen neticenin hariçteki gmenfi — akislerini o şimdiden ön- lemek ve menfi akislerden istifade #deceklere şimdiden bildirmek icap Şder ki Türkiye idaresi | bütüm bu. sıkıntılarma — ve tazyiklerine rağmen gerek hususi mües- sesatı maliyesinde ve gerek kendi idare- sinde dünyada misli olmayacak bir dürüs- ti ve Fazilet göstermiştir. Biz bu dürüsti ve fazileti tarihin bize telkin ettiği yüksek seciyelerimize med. yunuz. Türk inkılâbmdan sonra Türki- ye Büyük Millet Meclisinin huzurunda mes'uliye: isrın hiç bir suç ve hiç bir suçlu yoktur ki ıttılama vasıl olsun da onu takip etmesin. Ve omu pen- Si adalete teslim etmesin. Biz yalnız seüstimali takip etmekle mükellef değiliz. Biz aynı zamanda ge- rek cehil yüzünden olsun, gerek ihmal Yüzünden olsun sui idareyi de takip ile mükellefiz, “Devletleri ve mütssesel, yıkan suüistimalden aredi z ütevakkıftır. Vazifemiz onu takip et- meklir. Kemalist inkelâbınin hamlesi Gerek Kemalist inkalübien. yük hamlenin verdiği vazife gerek büyük Millet © Meclisinin şerefi ve haysiyeti ve şiarı ye onunla beraber şahsi haysiyet ve b w N nda eni bir fazilet âlemi yara» be Kemalnt Türk inkılabının hamlesi ve onun büyük vâzunm bize verdiği di- rektif budur, Biz bu direktifte devam ettikçe bu gibi suiistimal ve suiidareleri yapanların her vakıt cezasını vereceğiz. Mazhar Müfit Beyin sözleri ANKARA, 26 (Telefonla) — Dabili- ye Vekilinin izahatından sonra kürsüye gelen Denizli Meb'usu Bey dedi kiz “Arkadaşlar! Esnaf Bankası hadisesi il diği tafsilât ve Mazhar Müfit ik ta karışarak bugün Esnaf Bankası if. lâs derecesine gelmişti Evvelâ Dahiliye Vekilinin ifadesinden anladık ki bankanın ilk iki senesinde mu. smele dürüst gitmiş, Maatteessüf iki se ne sonra bankada banka usül ve tenmü- lüne mugayir hareketler başlıyor. Bu, dört beş seneden beri devam edip gel mektedir. Şu halde bu dün vukubulmuş bir muamele değildir. © Nçin fırsat verildi? Bugüne kadar bu sulistimalin devamı- pa hiçin farsat verildi? Burada denilebi- lir ki ittila hasıl etmedik. ; Mürakabe vaziyetinde bulunan bele- diyeniz bu suildareye pek - güzel ittila hasıl etmiştir. Ne süretle? Efendiler, zannederim ki belediyenin maaşlı bir murahhaş azası Esnaf Banka- tipda bulunmaktadır. O halde belediye- ve murahhas bir azası ve hattâ beledi- : şek yüksekçe mevkile - Tipide bulunan bizi zevat Banka Meclisi griede bulunduğu halde dört beş se- hazer beri bir çek müdür, rürakıp, idare — may tifahi, tahriri bankanm uçu KL so8ru gitmekte olduğunu söyledik- z 3 5 r i i 5 # leri halde bana ittila hasıl etmedim dene- İyi ciddiyetle takip edecekse çizdiği bü-| Uçurum Görülüyor ki banka uçuruma gider - ken lâzmgelen makam, kimse, o mal vazifesini ihmal etmiştir. Bu ihmalin peticesi şu oluyor: Zavallı mavunacılar, zavallı hamallar ve yahut ta zavallı tan. fat amelesinin paraları tebahhur edip 7: diyor, Temas edeceğim noktalardan birisi de şudur: Bu paralar nasıl olmuşsa olmuş. . yen- miş, içilmiş, halkın mevduatı kaybolmuş, Efendiler bunda çok şayanı dikkat bir cihet görüyorum; © di halin memle- ketin mali ve iktisadi siyasetine, banka- ruhu mesabesinde olan halkın em- niyet ve İtimadile oynanıyor. Malümdur ki İsmet Paşa hükümetinin en büyük şiarı memlekette ticâret, sana- yi ve ve serveti milliyenin ve bankacılı- ğin inkişafına çalışmaktır. Bunu şükranla görüyoruz. Bu inkişafı husule getirmek için geceli gündüzlü sarfolunan mesaiye | dört beş kişi kabinenin bu mukabil inkişafı husule getirmesi men bu siyasete bu çalışmaya karşı türlü dolaplarla ve tezviratla bu çal yı akim bırakmıya çal e burada söylemele- rini Vekil Beyden istiyorum. Mes'uller « Uçüncü mesele: mes'ul olması lüzi len bazı zevat af kanunun: isti de edeceklermiş... ketin ticaretile, memleketin bankacılığı ile ve serveti milliyesile, şusu ile busu ile oynamışlardır. Bu meselere af kanu- nundan istifade edenler kimlerie bu a- damları bir daha şubatı idarede dam etmiyeceğiz, diye ilân etmeli Rasih Bey o (Antalya) — Ya parı ne olacak? Mazhar Müfit Bey (devamla) — Şu- nu da teessüfle arzediyorum anonim şir ketlerdeki mürakıplar şirketlerce her s6- ne tanzim edilen rapor ve blânçoları bil tetkik imza ederler. Çıkan hadiselerden — de anlaşılıyor ki hükümetin bu şirketler hakkında yeni kararlar ittihaz etmesi, ye ni tedbirler alması icap ediyor. 16000 lira Efendiler, bir de benim en ziyade nazarı dikkatimi celbeden nokta mevkii yüksek bir zatın on altı bin lira östik vaz ettiği, fakat bu zevatın İsminin an. laşılamadığıdır. Bankanın usullerine çi- ayet edilmiyerek nüfuz tesirile veya her hangi bir suretle tesir yaparak gayri meşru surette istikraz yapan bir adamın ismi saklanamaz. Eğer bu zatın haysi - yeti mevzuu bahis ise bu zat zaten gay- ri meşru hareketile haysiyetini ken - disi kırmıştır. Bu ismin saklanması bir gok yüksek mevkide bülunan namuslu. zevat hakkında şüpheler tevlit eder, ki buna hiç te hakkımız yoktur. Binnensleyh şimdi değilse bile tah - kikat neticesinde vekil bey bu ismi söy- lemelidir. e Netice Şimdi efendiler, metice şudur: ka munmelâtında bir yolsazluk vi ma ihmal mi? Terahi mi nedir? Bu bülcümetin tahvkikartı ile sabit o Incaktır. Ve hiç | şüphesizdir ki kendi kendisine vaki olmuş bir şey değildir. Tebahiner bile etse altına ateş ister. Bi- naenaleyh bunun mes'ulleri behemehal olacaktır. Bu fili mütecasir olanlar ikim- lerdir? Bu mütecasirlerin mes'uliyetleri hakkında © hükümetimiz çok çetin bir enücadeleye girmiştir ve çalışmaktadır. , Bu mesele şimdiye kadar hükümeti- mizin halletmiş olduğu meseleler ara - sında hiç mesabesindedir. (Çok rica ederim tahkikat neticesin- de mes'ul olanlar kimlerdir, esreren - giz adam kimdi? Vekil Bey bizi ten - vir etsinler, Hükümet nasıl bu mesele yalnız ben deği d bu meseleyi ne - ve takip ede * ceğiz. (Bravo sesleri , alkış? Kabul edilen lâyiha ve mukaveleler ANKARA, 26 — vekilinin cevabından İktisadi buhran vergisi kanununa mü zeyyel kanun lâyihasile müvazene ver. gisi kanununun omuncu O maddesinde yazılı müddetin bir sene dahm uzatıl - Rüştü Bey (B tü ursa) tarafından kondan altı kuruş resim gi kında | verilen teldif takrini kabul o hemarak bunun ilâvesi için hiyiha en cümene inde edildi. Bundan sonra İkamet mukavelena- mesi aktedilmiyen devletlerle yapıla <ak muvakkat mukavelenameler hakkın- daki kanuna müzeyyel lâyiba tadil e dilmek üzere letler Bihane encümene verilmiş ve dev arasmda çıkacak ihtilâfların müs © bal ve tesviyesine ait tahlimi u- mümi senedine iltihakımı: ürk cümhuriyeti ile Macaristan krallığı a- rasında aktedilen indei a müerimin ma kavelesi ve Türkiye - Norveç uzlaş - ma ve adli tesviye. yaünhedesinin tas, ilkine ait kanun birinci müzakerelerinde kabul edilmiştir. 27 Meclin, cumartesi günü toplanacak *.. İstanbuldaki Tahkikat Komisyon: meshisine devam ediyor Esnaf bankasının vaziyetini tet. kik eden komisyon dün de mesai- sine devam etmiştir, İktisat vekâ- leti müfettişlerinden Cemal Ziya Doktor Şaht Almanya Denebi parasile | borç ödeyemez diyor BERLİN, 26 (A.A.) — Rayişbank müdürü doktor Şaht Revü gazetesinde ettiği bir makalede diyor kit (Başı 1 inci sahifede) tarzda karşıladığını ifade eylemiş- tir. Amerika'nın ve İtalya'nın vaziyetleri VAŞİNGTON, 26 (A. A.) — İyi malümat alan mahafilde zannedil. diğine göre, Amerika Hükümeti Ja “Almanya b yesini ecnebi pi tedir değildir. Bu vaziyete ancak Sare vardır. Bunlardan biri dünya & yetini yelah etmek suretile Alman ih <atını arttırmaktır, diğeri de faizler h susunda alacaklıların tavizlerde bulun maları ve amortişmanlarm tehiridir. Bulgar Başvekili Peştede 3 şubat 1934 tarihli notada Çin si- yaveti hakkındaki noktai nazarını bildirmiş olduğu için yeniden açık kapı meselesini ileri sürmiyecektir. Japonya'ya karşı derhal yapılacak BUDAPEŞTE, 26 (A. XY: bir mukabele Milliyetperverlerin Bulgar Başvekili M. Muşanof bu | itirazını mucip olacaktır. Çünkü sabah buraya gelmiştir. Mumai. | bunların kanaatine göre Amer ileyh burada iki gün (kalacak ve | »'n Çin'deki menfaatleri bugün & çin tehlikede değildir ve her hangi bir hareket Amerikadan ziyade cc- nebi menfaatlerine yarayacaktır, Amerika hükümeti Tokyo'dan an- cak siyasetini tasrih etmesi: yecektir. Anlaşılabildiğine göre İ: giltere Amerikaya o müşterek bir hareket teklifinde bulunmuş değil- dir. Diplomatik mahafilde söylenil diğine göre bu nevi müzakereler, şayet olacaksa Vaşington'da de Londra'da cereyan edecektir. Ke- za İtalya'nın da noktai nazarını bil dirmesi bekleniyor. M. Mussoli, nin Japon tehlikesine karşı olan battı hareketi malümdur ve Japon- ya'nın İtalyan müstemlekelerinde- ki rekabeti yüzünden bu iki memle ket arasındaki münasebat gergin- dir, : ge oi i Macaristan'ın siyasi zimamdarları ile mülâkatlarda bulunacaklardır. Küba reisi hükümeti ortadan kayboldu HAVANA, 26 (A. A.) — Hükü- met, Nevyok'taki Küba Konsolo- suna Makado hakkında teslim mü- zakerelerine girmeden evvel Ame. rika hükümetinden tevkif edilme. sini istemesini bildirmiştir. Küba hükümet reisi M. Makado ortadan kaybolmuştur. Ve nerede olduğu belli değildir. Hükümet memurları katilden maznun olarak Amerika hüküme - ti tarafından verilmiş bir tevkif mü ğkkeresi ile kendisini terki için nun evine gitmişlerdi : kat memurlara o M. Makado'nun LONDRA” 2E0 en — Çin'in dün sabah saat 11 de gizli bir va | 1 onden Sefiri M. Kostaişi Havan zife ile meçhul bir yere gittiği, ne pri zaman geleceği belli olmadığı söy- Mağ iş lenmiştir. vi Troçki'ye Müsaade edildi (Başı 1 inci sahifede) miştir... Troçkinin adamları ve taraftarları bundan sonra sabık ko miserin İtalya, Çekoslovakya, İs - viçre ve Amerikaya kabulü için bu hükümetler nezdinde teşebbüste bulunmuşlarsa da müsbet bir neti- ce elde etmeğe muvaffak olamamış lardır. Bu sebeple Troçkinin Tür - kiyeden başka gelebileceği hiç bir yer kalmamıştır. Japon beyanatı Japonya'nın U- zak Şark'ta tehakkümü yolunda ye ni bir adımdır. Kuvvet istimalini ve harbe müracati terviç eden Ja- pon siyaseti bu milletin haleti ru- hiyesinden ileri gelmektedir. Filha kika Japonya bütün harplerinden muzaffer çıktı ve Japon milleti as- la topraklarmın istilâya uğrama - sından muztarip olmadı. Binaena- leyh harp ona faydalı ve asil gö - zükmektedir. Japonyanın ittisaı 9 lar muahedesini ihlâl etmek sureti. le devam ediyor. Mancuri'nin isti- lâsı bunun bariz bir misalidir. Uzak Şark” ta biç bir kuvvet bu istilâya karşı koya- maz. Çin'in elinde bu istilâya karşı du- racak ne bir ordu ne de kâfi derecede me nabi vardır. Şayet 9 İar O muahedesini beklenmektedir. mmm Sile takğlrderimez Öğrendiğimize göre, o Esnaf | ticareti mahvolur — mani olmak istiyor- bankasının son heyeti umumiye - il sine dair vücuda getirdiği bilân - Şo da İktisat vekületine gönderil - miştir, Müddeiumumiliğin yaptığı tah- kikat ta ilerlemiş bir safhada bu- lunmaktadır. Müddetumumi mua- vini Rasih Bey dün, banka mü - dürü Hamdi Rasih Beye bir da - vetiye göndererek, cumartesi nü bazı noktalar üzerinde kendi - sinin malümatma müracaat edi - leceğini bildirmiştir. Esnaf bankası müdürü Hamdi Rasih Bey cumartesi günü müd - deiumumiliğe, bamkanın eski he - sapları hakkında izahat verecek - tir, Belediye, müddeiumumiliğin is tediği malümatı henüz gönderme- miştir. Müddeiumi bankasının Beyin bugün şehrimize kuku hükümranisine sahip bir devlet s- fatile Çin kendisine yapılan istikrazları sarfeder. Japonyanın bizim örer ayrıca, Esnaf N , alacaklıl hin - deki davaları yenileyiy yasin diğini de tetkik etmektedir. Son adliye yangını üzerine çıkan ka - nun mucij , eğer davalar 24 anin kadar yenilenmesi o. | Düşünen, ağlıyan çocuk ükmü kalmamaktadır. Esnaf banka, börç leyhinde açtığı davala dep çak yerine yüzü tecavüz — etmektedir. Fakat diğer taraftan Esnaf bankasında vE çok kimselerin de alacağı var. er. Ortadan yok olan (500,402) liranın (215) bin lira kadarı bele- çene lir. Mütebaki kısım, bazı rad ii bali ve mevduat sahibi eş - Bu şirketlerden ve eşhastan bazıları da banka aleyhine dava aç- mışlardır. Dava açanlar arasında | Holanda bankası da vardır. Ho - landa bankası, Esnaf bankasının bir kısım hi senetlerine sahip bulunmakta, ve bu senetlerden dolayı şimdiye © kadar birikmiş olması lâzım gelen temettüleri is- temektedir, Bugün Esnaf bankasında para- sı kaybolmuş olan en büyük h sedar belediyedir, Bu en büyük lacaklı Esnaf bankası aleyhine i- kamei dava etmiş değildir. Kenan Bey vilâyette —— ye imiz lim Eli | Sizde Çocuğunuza banamı ai LEZ lam: Sile bir kumbara alınız. müfettişi Faik Bey İktısat vekâletimin acele daveti üzerime Ankaraya gitmiş. ponya Ve Çin'e tevdi etmiş olduğu | Uzak Şarkta meydan okuma mahiyetindedir ve 9 lar muahedesile kabili telif değildir.,, l Gülen, koşan çocuk! Sevinmek, gülmek, eğlenmek çocuğun hakkıdır. Çocukları bir köşeye büzülüp oturmaya, masa başında deşinmeye de- ğil, gülmeye ve oynamaya teşvik ediniz. Kumbara, çocuğa yalnız is- tikbal yapan değil, fakat se- vindiren en güzel vasıtadır. ri ti etinin şimdiye kadar İtal- 13 tayyare satım ald. $ang tayyarecilik mektebinde ın muallim olarak istihdam edildiklerine dair olan haberler, Rengo Ajansa na - , Japon siyasi mehafilinden ciddi | nazarı dikkati celbetmiştir. et edildiğine göre, Almanlar da ayni mıntakada bir tayyare fabrikası aç. mak niyetindedirler. Japonya Çin'le doğrudan doğruya Müzakereye girmek istiyor. TOKIO, 26 (A. A.) — Japonya Hari- ciye Nazırmın, Tokio'daki Çin sefiri Je- neral Şang - So « Lin'e, Japon hüküme- tinin muallaktaki mesail hakkında Çin hükümeti ile doğrudan doğruya müza- kerata girmek istediğini söylemesile,bu- gün, Çin - Japon münasebatnın inkişa- İında yeni bir safha açılmıştır. Hariciye Nazırı, bazı ibarelerin belki biraz şiddetli olduğunu teslim eylemek- le beraber Çin hakkında vaki olan yı sureti ci ayni surette mes'uldürler. Nazır, Japonya'nın, ecnebi devletlerin Çin'deki menafiile beraber, Çin'in huku- ku hükümrenisine riayet edeceğini söy- lemiştir. İbrahim Tali Beyin Edirnedeki tetkikleri EDİRNE, 26 (A. A.) — Umumi mülettiş İbrahim Tali Bey dün jan darma, erkek muallim ve sanatlar mektebini ziyaret ederek mektep müdürlerinden, mekteplerin vazi- yet ve ihtiyaçları hakkında izahat almışlar, derslerde de hazır bulun- muşlardır. Müfettiş Bey, bilhassa sanatlar mektebi atölyelerinde uzun müd- det tetkikatta bulunmuşlar ve bu- rada talebenin ameli dersleri kından takip etmişlerdir. si rem Hamdi beyin tanburla iştirâki le Yunusün ilâhilerini okumuştur. Ekrem Hamdi beyin bestelediği Yunusun şiirleri Ekrem Hamdi ve Talât beyler tarafından terennüm edildikten sonra Toplantıya niha-. Yy Rus musikişinasları yarın geliyor Ankarada ve şehrimizde Hilâli- ahmer menfaatine birkaç konser verecek olan Rus musikişinasları - nın yarın şehrimize gelmeleri bek- lenmektedir. Musikişinaslara bir de şarkıcı refakat etmektedir. Dr. Hafız Cemal | Dahiliye mütehassısı Cumadan başka günlerde saat (2,30 dan 6 ya) kadar stanbul Divanyolu No. 118. Kabina tele- fon : 22398. Kışlık ikametgâh Telefon 4251 1827 e . leri ve tanıdıkları arasında çok söx vilirdi. Şavrole makinesinin lâs- zerindeki (sekman) tam yerleşme» miş olduğundan bir kurşun hıziyle nin alnına çarpmış ve kafa tasını parçalamıştır. linden az sonra ölmüştür. köy yolu üzerinden ayrılan kuyu- kilometrelik kısmının kırma taşları hazırlanmış, döşeme, kum dökme ve silindraj ameliyesi müteahhide verilmiştir. Yol bitmiş ve bir haftadır miştir. Bu yol başka beş köprü ve menfez beton armeye çevrilmiş ve on ahşap köp- rü de esaslı surette miştir. Samsunda Yunus Emra gecesi Yunus Emre gecesi tertip edilmiş- tir. Halk fırkası reisi Antalya ma. busu Nazif Şerif, Maarif müdürü Cemak, lise müdürü , biyat muallimi Salim Rıza ve ilk” mektep muallimlerinden Galip B. lerin büyük şair halıkında irat et- tikleri hitabeler ve okudukları şi- irleri büyük bir sarfile inşasına başlanılan çocuk bahçesi bugün harap bir haldedir. Bir kaza .TRABZON, (Milliyet) — Bah- iye Ömer efendi Trabzon şoför iklerine hava verirken (İspit) ü- rerinden fırlıyarak Ömer efendi- Ömer efendi hastahaneye nak- Kuyucuk - Karacasu şosesi NAZILLI, (Milliyet) — Saray- uk - karacasu şosesinin 4 buçuk blokaj ve gidiş gelişe açılı. üzerinde bundan. tamir ettiril. SAMSUN, (Milliyet) — Pazar ünü akşamı halkevi salonlarında ede Ad alâka ile dinle- r. Bundan sonra musiki şube- inden Menşure hanım Eczacı Ek- et verilmiştir . Akşahirde belediye mühen- disina ihtiyaç var AKŞEHİR, (Milliyet) — Bura. da von zamanlarda yeni bir imar faaliyeti başladı. Belediye de şeh. rin muhtaç olduğu park, stadyum ve çocuk bahçesi yapmak istemiş se de henüz ikmal edil yoktur. Belediyenin hendise ihtiyacı var, bir şey iyi bir müs Üç dört sene evvel binlerce lira Sivastan ihracat SIVAS, (Mililyet) o — Sivasta koyun,