27 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

İttihat ve Terakki! (BAHAEDDİN ŞAKIR BEYIN BIRAKTIĞI VESIKALARA GÖRE) İngilizler mektupları veriyorlar Bağdattaki İngiliz postanesi merkezden gelen mek- tup'arı hükümete vermekten çekinmiyordu “İttihat ve Terakki,, Cemiyeti- nin memleket dahilinde gizliden gizliye çalışan ve oldukça faaliyet gösteren şubelerinden © birisi de Bağdat Şubesi idi. Bağdadın Mu- habiri Dr. Hikmet Süreyya Beydi. Esas azası on iki kişi idi. Acenle- lik vazifesini Seccat Haydar Bey yapıyordu. Bağdat şubesinin Di- yarbekir ve Musul ile de münase- lıştığı halde Musul yalnız gönderi- len neşriyatı tamim ile iktifa edi- yordu. Bağdat,İttihat ve Terakki Şube- si Paris'le temasını aza et- mek için çok zorluk (o çekiyordu. Çünkü Bağdat'taki İngiliz postaha- nesi Jön - Türkler namına (gelen evrakı ve mektupları mahalli hü - kümete teslimde hiç tereddüt et müyordu. Dr. Hikmet Süreyya Bey dar Bey namına gönderilen mu kaddes cemiyetimizin üç nüsha i i lânnamesi arapçaya tercüme edile. rek yüz elli kopyası icap edenlere dağıtıldı. açi hamiyet erbabı gazeteyi de gördüler. Gazete isti - yenler çoktur. e Fakat sizin sahte hürriyet muhibbi A bizi ürkütüyorlar. Buna karşı cid- den bir çare bulmazsanız muhabe- re etmemiz güçleşecektir. Sefarethanelerine iltica etmiş - ken beni, Ermeni olmadığım için, arka kapıdan defeden o gaddar İngilizler burada da koca milletle- rinin namusuna tevdi olunan evra- kı.ve mektupları Bağdat hüküme- tine teslim etmeyi üzerlerine almış- lardır. Bunun böyle olduğu mu - hakkaktır. Şimdi İngiliz postaha- nesi türkçe veya ( fransızca gelen bütün evrakı hükümete teslim edi- PM ime met Rıza Bey aleyhine açılan da- vada Ahmet Rıza Beyi müdafaa e- den âvukat ve Başvekil Clemen - ceau'ya, İngiliz ve Fransız millet- İerinin uluvvücenabına ediniz. Bu devletlerin. 'yetişmiyormuş gi- bu şapkalı ve kğ restsgeçinen Avrupalı Hamitçiler- den de bu muameleyi görünce, in. san'kendisini adeta Ri dev rinde zannediyor. Avrupalılarda bu'dönaeti gördükçe Hamidin ci- nayetleri nazarımda eski dehşetle- rini kaybediyor.,, Acentelik vazifesini yapan Sec- cat Haydar Bey Bağdat'ta İngiliz Konsoloshanesinin tercümanı ol - duğu için en emin vasıta o, ve en doğru haber veren gene o idi. Fa- kat Seccat Haydar Bey bir müddet sonra Bağdat'tan ayrılarak esbak Efgan Emir'i Yakup Han'ın kâtibi hususisi olmuştu. Kendisi Türk ol mat halde türkçeyi az zamanda iyi öğrenmişti. Bağdat'tan ayrılır- ken Dr. Hikmet Süreyya Beye türk- çe olarak demişti ki: — “Daktor, şimdilik Allahars- marladık. Genç Türkleri ve Genç Türkiye'yi hiç unutmıyacağım. Kimbilir yakın vakitte inşallah has ta valideniz canlanır. O zaman ben de bana pek gelen İngiliz me- deniyetinden, İngiliz boyunduru - ğundan, yakamı da hür ve âlicenap Türkiye'nin ağuşu şefka- tine atılerım.,, Dr. Hikmet Süreyya Bey posta işinin hallolunması için o Paris'e mektuplar yağdırıyor, fakat Türki- ya'de devam etmesinde alâkadar ve menfaattar olan İn.- gilizlere söz dinletmek kabil ola - © mıyordu. Bağdat ile İstanbul şu- beleti keza İngiliz postahaneleri vasıtasile ederken bir N zamanlar bu imkân da (ortadan kalkmıştı. Çünkü İstanbul İttihat ve Terakki Subesi Dr. Hikmet Sü. Yarınki tefrikamizın başlığı Asiaşiretler er orduyu yeniyor! / İY O kd gösteren ilk alâmet- ler. — Aşiretlerin baskını! veyya Beye gönderdiği şifreli bir mektubunda demişti ki: “İngiliz. postasile artık bir şey göndermeyiniz. Çünkü İingilizler gelen öyrakı ve mektupları oher yerde Osmanlı postalarına teslim ediyorlar.,, Hikmet Süreyya Bey bu mektu- bu alır almaz gene çok hiddetlen- mişti, Paris'e yazdığı bir mektu- bunda diyordu ki: “Buradaki İngiliz Ceneral Kon- solosluğuna bu mealde talimat gel-| © diği anlaşıldı. Bu namussuzluğu yapan acaba İstanbul'daki İngiliz Sefiri Nicolas O'Cannor mudur? Hayatından nevmit olan bu mariz, birkaç yüz bedbaht Genç Türk'ün mahv ve ifnasını kendi reyi hasu- dile mi hediye olarak bırakmak is- tiyor, yosa Liberal geçinen İngiliz kabinesinin?! talimatile mi yapı - yor, burasını bilemiyoruz. Abdülhamidin kurduğu hükü - met, son galernlklarını olanca deh- ve get eee ine inler DEE A Akademisi dn M. Violet'nin oğlu berayi seyahat Bağdada geldi. Kendisine Berut tarikile gönderilen Fransız gazete- leri musadere edildi. Haber ver - dik, fakat © Fransız Konsolosu M. Rowet protesto bile etmek isteme- di. Bunun sebebini M. Violet'den sorduğumuz zaman aldığımız ce « vap bizi hayretlere düşürdü. Vio- let dedi ki: — “Ne yapayım, burada bulun- sükse memleketinizin kapunlurma riayet etmek mecburiyetindeyim. Türkiye dahilinde bulunan bütün ecnebi konsolosların gazeteleri Ab dülhamit tarafından temin edili yor. Bu gazetelerin parasını hazi - nci hassa vererek onları doğrudan doğruya konsoloslara gönderiyor. Ben de burada bulundukça M. Rou et'nin gazetelerini okumakla kana- at Bu vakalardan sonra dahilde ça- lışan İttihat ve Terakki azasınm ecnebilere ve ecnebi postahanele- rine de eminiyetleri kalmamıştı. —Bitmedi Hindistanda | Mecusiler Gandinli oto- mobilinin camlarını kırdılar DEOGAR, 26 (A.A.) — Gandinin mücadelesine şiddetle muhalif olan or - todoks mecusilerin müdahaleleri üze - rine bir kuvga çıkmış ve Gandinin bin- mekte olduğu otomobilin camları kımıl. maştar, Gandiye hiç bir şey olmamış fakat muhafızlarından üçü ağır surette yara lanmıştar, BOMBAY, 26 (A.A.) — İplik öma- lithaneleri grevi şimdi 40 imalitha - neye sirayet etmiş ve grevcilerin mik - tarı 15 bini bulmuştur. Toplantıları ve alayları bir knğa ve meyan inhisar e kararı hilâfmda kadar iz hiç bir mm amam A GM 0 Şİ mr ECNEBi MATBUATINDA OKUDUKLARIMIZ “ Pobeda ” dan Şolyada çıkan 23 Nisan 934 tarihli eyl yeri gile Se aşama Cİ ml sa Saye bir makalede diyor ki: > Geçen yazdan beri Bulgaristan, Yugoslavyaya yaklaşmak ve Fransa ile dost olmak için yeni bir harici siyaset takip etmeğe başalmıştır. Kra dın yaptığı mülâkatlar, Titüleskonun Sofyayı ziyareti ve Millet Meclisin - de verilen izahat bunu isbat etmek - tedir. Balkan misakından sonra, Ro - madan verilen işaret üzehine iptida Zora gazetesi ve daha sonra bazı Li- beral, Makedonya ve Çiftçi mahafili nazarlarını Yunanistana doğru çevir- diler. Malâmdur hi Yunanistan, Yal - nız Bulgar - Yugoslav mukarenetini sarsmak hedefini güttüğü için bu olmamıştır. seti devam etmektedir. Ve Atina şim di 20 milyon cenup Slâw arasında ya pılacak i mesai iç etmek için yeni vasıtalar dır. Bir all Beri Yunan dip - Tomatları, bizim matbuatımıza tesir ve siyasi hayatımıza nüfuz etmek için gayret sarfetmektedirler. Ciftçi Fırkasının üç ayri grupu mümessille- rinin Atinaya yaptıkları seyahatle, maruf Yunan gazetecilerinin Sofyaya bununla kabili izahter. Bu- lis arkası bir oyun olup olma- dığını anlamak güçtür. Muhakhak o - Fransa - Lehistan M. Bartunun Varşovadaki temasları Almanyada memnuniyetle karşılandı Almanya Lehistanla ademi Fransanın menafiine mugayir hareket-etmemiştir VARŞOVA, 26 (A. A.) — Kurjer Poranni gazetesi M. Bartu ile Praga hareketinden evvel yaptığı bir mülikatı neşretmektedir. M. Bartu Lehistana yaptığı ziyaretin Beticelerinden fevkalâde memnun ol - duğunu söylemiş ve demiştir kiz “Bu zi ici memleket arasmda. ki ittifakı teyit göişt, Ayni zaman da Fransa - Lehistan iki Lehistanın milletler cemiyeti mecli- sinde daimi bir azalık elde etmesi me- selesine gelince, Lehislanın böyle bir azalığa tamamile halkı vardır.,, M. Bartu dörtler misakıda arız bulunduğunu ve pol Bonkurun nazırlığı Silâhsızlanma MiLiYer CUMA 21. mall Mi e) tecavüz misakı aktederken Lehliler Fransız - Lehistan ittifeke- nın beynelmilel hayatım devamlı bir un- suru ve yaşayan bir realite olarak te- likki etmektedirler, BERLİN, 26 (A.A.) — Bek - Bar-'f tu mülâkatlarından sonra neşvolunan Tess; imi tebliği mevzuu bahseden salâhiyst - tar Alman de Fransız - Lehis- tan ittifalaınm esası değişmediği ve bu ittifakın Avrupa siyasetinin inkiyafında kurucu bir unsur olduğuna dair mez - İrâr tebliğde yapılan müşahede mem - »uniyetle karşılanmıştır. Alman mahafiline göre bu müşahe- de pek tabüdir. Çünkü bu ici devlet a- rasındaki dostluğun bir diğeri aleyhi - ne müteveccih olmaması lâzrmder. Lehistan - Almanya mukavelesinde gizli hiç bir ii olmadığına dair Le histan teminatın M. Barlu Prag'a gitti KRAKOVİ, 26 2) — Fran - M. Bartu, Lehis - mazmı M. Bek ve Franın- iri M. Laroş ile akşam tn vr a SABO M. Suviç memnu- | Muhalefet hükü- nen dönüyor ME Fakat Londrada bir şey ya- pılamadığı da bildiriliyor LONDRA, 26 (A.A) — M. Su - viç bu akşam matbunta beyanatta bu - lunarak İngiliz mazırlarile bilhassa si - lihsrzlanma meselesi haklımda yaptığı noktai nazar teatisinden pek ziyade mem nun olduğunu söylemiş ve demiştir ki: bütün alâkadar devletler arasında bir i- liz - İtalyan maktai mazarlarındaki sy - gunluğu bir kere daha müşshede'ye tes- bit mümkün olmuştur. Londradan ay - rilrken, İngiliz - İtalyan sarsılmaz dost- Muğunan Avrupa. siyaseti bünyesinin des Tuna havzasrma taallâk eden mese « lelerin halline matuf müzakerelerde bu- Mk imkânı çok cesaret verici bir va Ne Avusturya ile Macaris - iyeti, ne do Avusturyaya yeni bir intlisaz yapılması meselesi münaka- şa edilmemiştir. M. Suviç, silâhsızlanmanm ana hat- ları hakkında halen yegâne sureti hal- a plân solduğu kanaatin - edir. Uzlaşma yapılamadı PARIS, 26 (A.A.) — Tan gazete sinin Londra muhabiri silâh menlesin. de de öpyişle İngiliz mazrlarının uyuşa - madıklarını ve iki tarafın kendi tezle - rinde kaldıklarını bildiriyor. ona 26 (A) — pazen ie 10130 da Tayan ib Bire be t lan pohta şurandır ki; Bulgaristan, Kral Boris tarafından geçen yaz baş» lanan siyasetten henüz uzaklaşma « makla beraber, Belgrat, Roma ve Ber lin arasında bocalamaktadır. Harici » ye nazırı Gospodin Muşanofun Hit - ler Almanyasından büyük bir heye - canla bahsetti ulgar Çiftçi fır - kası mümessillerinin yeni Yunan dost- luğa ile tezahüratta bulunduklarını ve Görgi Yurdanof'un Zaharief'le be raber Pladne grupu namına Çaldari - sin önünde eğilmeğe gil i her Bulgar ve her çiftçinin: $i siyasete malik miyiz e si - - tiğimizi biliyor muyuz? Ve böyle ha- reket edince kimse bize itimat ede - bilir mi? swallerini sormak hakkıdır. “Finan. iyal Taymis” tan: *Finansiyal Ta; güzetesi (bugünkü Çin) başlığı altında yazdı- ğı bir yazıda diyor ki: — Çin bugün için sakindir, çünkü memleket bitap düşmüştür. Fakat bu vaziyet muvakkattir. Ufukta yeni teh likeler başgöstermişi unla be » vi dani ve h karışıklıklar işlerini takip etmesini Bilen Çinliler için milli bir kollerme ve teranüde teşebbüs izin işmdi daha müsait bir vaziyet va Gazete , harici, dahili, iktisadi mali Çin vaziyetini kısa bir tetkik gözden geçirdikten sonra diyer ei metle anlaşıyor Venizelos misak hakkında- ki izahatı kabul etti ATINA, 26 (AA) — Ayan ve me- busan meclisleri mesailerine fi meselesi aç kaldığı sözle tedir. a, 2 rele ön mühim siyasi mese Şer hakkmda. çel hükümler , hü - kümetle muhalefet tarafından tam bir Kalay aleni iziiz Eve tak 0- dilecektir. ATİNA, 26 (Milliyet) — Dünkü j meclisi ; Eofinmaya dirty hayki tadile memleket dahilinde bir seyahate çikacak evvelâ Selâniğe gidecektir. ATİNA, 26 (Milliyet) - — Mösyö Venizelos dün Mösyö Papanastasyuya ikinci bir mektup daha kümetin misaka müteallik tefsiri beya, makına dair verdiği izahatı kabul ettiğini söylemiştir. Fransa a iki umüm ürü geliyor eri 26 (A. A.) — Türk- Fransız Muhtelit Mahkemesinde a- za bulunan Fransız Gümrükler U. mum Müdürü yarn İstanbul'a ha- reket edecektir. Ankara'yı da ziya- reti muhtemeldir. İspanyada v yariyet MADRİT, 26 (A. A.) — Bütü: İspanya'da “ahvali fevkalâde, edilmiştir. in tehip henüz kuvvetli bir idarenin teessüsü- ne müsait görünmüyor. Birçok Çinli. ler, iktsadi kalkınmanın milli refah ve milli halkınma için başlıca şart ol- duğunu söylemektedirler. Taymis'tan: Taymis gazetesi Çin - Japon vazi- yeti hakkında şunları yazmaktadır: — Son günlerde Tokyoda olan hâ- diseler, Japonyanın Çin siyasetini tak bih etmenin onu tasvip etmek kadar mevsimsiz olacağını göstermektedir. Japon yarı resmi beyanafının bütün dünyada endişeler uyandırmış olması tabüdir, Bu memleketin Çindeki hü - kümet istikrarsızlığından müteessir oldı i ruz, Bununla beraber, Çinin barika vaziyeti son günlerdeki karışıklıklara nazaran açıkça bir salâh göstermek- tedir, Ve Çin ordularının Çinlilerden gayrısı için korkulacak bir kuvvet ol- duğuna inanılamaz. er Ee . Maarif vekili bugün geliyor ANKARA, 26 (Telefonla) — Maarif Vekili Hikmet Bey bu ak şamki trenle İstanbul'a hareket etmiştir. Belediyeler bankası müdürlüğü ANKARA, 26 (Telefonla) — Belediyeler Bankası o Umum Mü dürlüğüne Adana Valisi Mümlaz Beyin tayini mahtemeldir. , Noksan kibrit kutuları "ANKARA, 26 (Telefonla) —İnhisarlar Vekâleti kibrit kutulari da çöplerin noksan olduğu hakkındaki vaki neşriyat ve şikâyetler ö zerine Kibrit Şirketi nezdindeki hükümet komiserine tahkikat icri etmesi için emir vermişi Muhacir iskânı için meclise bir kanun teklif edildi ANKARA, 26 (Telefonla) — Kars Meb'usu OÖmer Kâmil Bej Kars Vilöyeti ile intime a Erzurum vilâyetlerinin bazı kısumlarındâ mülteci ve muhacir iskâm hakkında Meclise bir kanun teklif etmiş! tir. Teklif şudur: “Kars Vilâyetile Beyazıt Vilây etinin Iğdır, Tuzluca Erzurum Vilâyetinin Olti, Çoruh Vilâyetinin Artvin, Savşak, Boçka kazalan ve Kemalpaşa nahiyesi halkından iken hakkı hiyarlarım Sovyet xa ya ve federasyonuna girmiş devletlerden yana kullanıp o gitmiş olaf Rusya tebaasından kalma ve devlet malı arazi ve evler Rusya ve fed& rasyonuna dahil devletler toprakla rından veya diğer mahallerden mit hacir ve mülteci olarak gelmiş ve yerli ahaliden olup başka yerlerdi yerleştirilmiş olanlara vehiç veya kâfi derece toprağı olmıyan lari re ve bu yerler halkından olup istilâlar dolayısile yangın görmüş kim selere parasız temlik ve üzerlerine tapu kaydı yapılarak iskân edilir; Tapu harcı, pul ve diğer resimler alınmaz.,, M. Yevtiç yakında Sofyaya gidiyö BELGRAD, 26.(ALAY Dün Kralın riyasetinde toplanan ne, Hariciye Nazırı M., Yevtiç'in Ankara seyahati hakkında verdi izahatı derin bir alâka ile dinlemiş ve tasvip etmiştir. M. Yevtiç, gar hükümetinin daveti üzerine yakında Sofya'ya da (gidi Misinada müthiş bir yangın ATİNA, 26 (Milliyet) — Dahiliye Nezaretine gelen müstacel raflara göre Vilâyetinin Misina şehrinde dün gece bir yangın bildirmekte dirler. Yangından bütün şehir ei olmak tehlikesine maruz kalmıştır. Ve omaddi Ziraat Bankasının ambarları içinde mevcut milyonlarca mal 3 50 kaçakçı daha yakalandı | ANKARA, 26 (A. A.) — Aldığımız malümata göre bu ayın haftasi içinde cenap hudadunda biri olmuştur. Bu vakalarda elli kaçakçı ile, 960 kilo gümrük, 420 inhisar kaçağı, 11 kaçakçı hayvanı iki tüfek ele geçirilmiştir. Fevzi Pş. Hz.nin teşekkürleri ANKARA, 26 (A. A.) — Büyük erkântharbiye reisi Müşür Fi Paşa Hazretleri, 23 nisan 934 Hakimiyeti milliye ve Çocuk münasebetile resmi ve hususi almış olduğu telgraflara ayrı ayıı © vermek mümkün olmadığından bil mukabele samimi tebrik ve £ kürlerinin iblâğına Anadolu Ajansını tavsit buyurmuşlardır, Beş Amerikalı kadın tayyare ile Ankaraya geldiler ANKARA, 26 (A. A.) — Amerikalı Misis Mor, sahip bulundı bir tayyare ile bugün şehrimize gelmiştir. Misis Mor'a beş Amerikalı kadın ile bir “İngiliz bir İtalyan ve üç Holandalı pilot refakat etm ektedir. Zengin Amerikalı kadın ve ar kadaşları bu seyahate Roterda dan başlıyarak İskenderiye, Germ enşah, Tebriz ve Halepte tev ettikten sonra buraya gelmişlerdir» uradan İstanbul'a gidecekler ve Alina ve Napoliye kadar dı ez olan bu hava seyahatinden sonra Napolide vapura binec ANKARA, 26 (Milliyet) — Şehrimize tayyare ile gelen kalı kadın ve "arkadaşları yarın İstanbula hareket edeceklerdir. İktısat vekili yarın geliyor ANKARA, 26 (Milliyet) — Iktısat Vekili Celâl Bey yarınki" sür öğle yi nameye alınmıştır. İki yeminli mürakipl€ ANKARA, 28 (öliliyet) ei koruma kanununun 1 bu münasebeti çtkgn netice| herkes tarafından kabul edilmekte. dir. Bu muhtelif unsurlar, Çin hakkın da yapılacak beynelmilel bir konfe « ransta Japonyaya Çinde birinci dere- cede bir yer verdirilebilir. Fakat bü- dır. Nafia memurları » ANKARA, 25 (Milliyet) 7. memurlarından her hangi bir içindir ki, bu ka dar umumi bir endişeye sebep olmuş . Şimdi, Japon hükümeti bar endi- etmek ister gibi görünmek Petit Parisien'den; Petit Parisien gazetesi, Yugoslavya Hâriciye nazırı M. Yevtiç'in Ankara. ya yaptığı ziyaretten bahsederek di - siyasetine tamamiyle Ve Fransa bu mesaiyi başka türlü telâk- ki edemez. Binaenaleyh Fransa, M. Benes ve Titüleskodan sonra M. Yav - tiçin de resmi ziyaretini sevinçle kar- sılayacaktır.,, murluktan m müddetle la ilen işler ör daki lâyiha nafia encümeninde güldü. Bu hükümlerin kanunan evvel çekilmiş olanlar haldemde edilmemesi kararlağtı Avrupalı korsan DAİREN, Ze LA Alie Avrupalı korumalık cü be küm olmuşlardır. Bi Alman idama, bir Alman müebbet başi şiyi öldürmüş olmakla ” lar ve 1 temmuzda tevkif lerdir.