23 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

GE: — SA... 8 mmm ele LA İZ Bugün nisanırf 23 üdür. 23 nisan, sizin gününüz. Bugün sabahleyin kalkar kalkmaz, gözlerinizi güneşe ilkraçtığınız — dakikadan itibaren tebessüm etmeğe başlayınız, Gülü- nüz. Gülmek, sizinen küvvetli hakkınız. Yarına ve yarının tarihi- ne güzel bir iz çizecek olan küçü- cük adımlarınızla bugün koşunuz, eğleniniz. Bugün, kitaplarınızde okuduğu- nuz bütün büyük adamlar, seneler- ce evvel sizin gibi çocuktular. On- larda bebekle oynadılar, saklam- baç, çelik çomak, körebe, beştaş, köşe kapmaca her gün onların eğ- lencesi idi. Onlar da kendilerinden evvel gelmişlerin insana hayranlık veren keşiflerini, kahramanlıkları- nı, medeniyete olân hizmetlerini si zin gibi böyle tahta sıralarda otu- | rarak okudular. Onlar da coğrafya, hendese, hesap, yurt bilgisi, tarih, daha sonra fizik kimya, tabiat rendiler. Lisana çalıştılar ve bi adam oldular. Sizin de içinizde kimbilir kaç tane Edison, Pasteur, kaç tane Viktor Hugo, Abdülhak Hâm't, haç tane Füzuli, Nef'i, kaç tane Mozar, Betoven, kaç tane Dede efendi, kaç tane Sinan var. Siz de onlar | gibi beynelmilel olacaksınız, meşhur olacaksınız, sizden sonraki çocuklar da kitap - larda sizin keşiflerini, sizin ilim- lerinizi okuyacaklar, , “Tarih bir tekerrürden ibaret- tir, Lâfını elbette işitmişsinizdir. akat siz ilminizle, irfanınızla, me- deniyete dünkülerden fazla, çok fazla şeyler veremezseniz, biz de ze hakkımızı helâl etmeyiz. Fa- ecir sizin babalarınız, miri viniz eminiz ki yarın siz bu ihti- Yüyküreyi mahrekinden çıkarak erle, çiçeklerle bezenmiş me- “niyet ve refah yolunda yürüte- ceksiniz. Yaşayınız klar. Ve Bilme en k ün; iniz ki bu yurt, bu toprai rimli > sirtında en güzel, en v€- haline i Bi'adır. Burasını cennet bin vazifenin hem gayeniz, unu idrâk eden, e palrLürk çocuklarının ber , ko; inmek ve oynamak hakkı. “ye “Ferda, senin, düt, bu ink, senin bu teced- LIMITED Şirketi | KUVVETLİ MALİ VAZIYET 1933 SENESİ HESABI- NIN VERDİĞİ NETİCE , Meşhur Ingiliz Vickers eslâha, “gemi inşaatı, ağır çelik sânayli, ©U ve tayyare inşaat şirketinin 1933 senesi hesabat ve raporlarındaki en bariz rakkamlar, fevka- lide geniş mıkdardaki nakit para mevcü- datıdır. Muhtelif bankalarla Ingili kasalarında mevcut paranın mikd: senesinde — 31,024,114 Türk Lirası iken 1933 de 40,788,711 liraya baliğ olmuş. tur. Keza Vickers şirketinin piyasadaki para ve emvalinin yekünu matlup olarak 51,248,275 Tü, ii si il “ ayak Türk lirasıdır. Arada görülen büyük farktan kumpanyanın geçen seneye nazaran daha fazla mali mukave- eler akidedeki N iaşılmaktadı, ek Vaziyette olduğu am- safi kâr 5,478,260 Türk de 5,510,443 lira olarak pu 1,842,730 lira tutuyor, Arıl yeden hissei temettü 28227871 yüzde 4 dem adi hisselerin yeke 831,296 Türk Tirasıdar. Bu mikdar 1932 de © olduğu gibi nakli yekün 1,498,655 liradan 1,512,277 liraya yük - selmiştir. Ne 1933 senesinde hakiki | safi kür 3,667,707 liradır ki 96,700 lira artmış bu. luzuyor. Müessis şirketin deyir. ie zayüdü iü olduğu kumpanya. e İmer 'maliyelerindeki te - rekki marhaleleri hiçbir suretle mevzu a tar, 1932 de 2,873,151 liraya mukabil 1933 123220676 ticari kör elde edilmi fa ve Steel C, tion) birin * etmiştir, Vickers Limite eneral Sir Herbert Law“ | Tik e, > Mart tarihinde akdedilen sen©- girketişi dez “English Stel Corporation 1932 y, diği siparişlerin, 1933'de nazaran yüzde 40 dan fazla ol- Armalı? sene zarfında Vickers - m etinin Barrow da M ge e ve Elswisk işlerinin bah ticari neticeler vermek serma - renca, duğunu Memnuniye | baş harfi. MILLIYET PAZARTESİ 23 NİSAN 1554 Sr ği Yalnız büyükler mi, çocuklar da p ekâlâ otomobil yarışına girebilirler. Kim rei (En aşağı üç, dört, beş, altı, yedi kız ve erkek çocuk. Sahne bir salonu gösteriyor. Cuma günü bir toplantı.) İrfan — Anlaştık Bir klüp yapacağız. Bütün diğerleri — Evet, evet, | evet, eve! Şadan teşekkül etti, | Osman — Klüp böyle mi ku - rulur? Evvelâ bir isim bulma| Bütün diğerleri — Tabii, tabii, tabii, tabii. Şadan — Buldum. B. klübü, Bütün diğerleri — Mükemmel i- si değil mi? Haydi bakalim klüp Fikret — B. ne demek ola - cak? Şadan — “Bizler, kelimesinin | Fikret — Evvelâ klübü tesis e- delim de ondan sonra isim koya- lum, Klüp teşekkül etmeden “isim konur mu? Birkaç kişi — Haklı söylüyor. Şadan — İyi, o halde evvelâ klü bü tesis edelim. Hepsi — (Fikret Evet, evet, evet, evet.. Fikret — Bir klüp nasıl edilir? (Herkes biribirine bakar) dan — Tesis edilir, işte © kada Osman — Öyleyse başlayalım. Şadan — Yok, böyle başlamak olmaz. Evvelâ müzakere ve müna- kaşa lâzım, Evvelâ gayet ciddi ola- cağız. Sonra her birimiz birer mu- tuk söyliyecek. Klüp böyle olur. Osman — O halde ilk nutku ben söyliyeyim, (Sesine ciddiyet vererek) küçük dostlarım ve ar - kadaşlarım.. Şadan — Yek, yok, yok, ev - velâ bir reis intihap edelim, O söz versin. Ben kendimi riyaset nam * zetliğine koyuyorum. Osman — Sen canım. , Şadan — (Ayağa kalkarak ve elini iskemleye dayayarak) efem diler, sizi bu tarzda konuşmaktan menederim. Evvelâ intizam lâzım- dır. İntizam her işi doğru yürü - tür, Ali — Bravo, bravo, doğru söy- lüyor. Şadan — Efendiler, onun dir ki, celsenin nihayetine kadar Osmana söz vermemenizi teklif €- derim. Bir kişi — Şadan, hangi hak - la? Evvelâ biz seni reis intihap et- medik ki. (Pek doğru sesleri) Bir ağızdan — Öyle ise bir reis intihap edelim, Gene bir ağızdan — Ben nam- zetliğimi koyuyorum. aş bir ağızdan — Reyleri ben edeceğim, Şadan — (Kendisini bir kol - ir bırakarak) bu gidişle biz hiç İF $eY yapamayız, hiç, hiç. hiç. hap ret — Evvelâ bir reis int be ie reisinin intiha- sin, Hep bir z ru. Benbiie: e. ye e kereleri idare edeceğim, z mmm m te olduğunu aynı zamanda Dartford işle, rinde de 1933 senesi zarfında hareket görüldüğünü,, söylemiştir. Yukarıdaki bütün mebaliğin mikda. rı 31 K. Evvel 1933 tarihindeki kambiyo müstesna) tesis uzatıyorsun hesabına göre bir Ingiliz lirası 6,75 Türk lirası olduğuna nazaran hesap edilmiştir. olacak? — (Şadan bir defa daha kendini koltuğa bırakır.) , Şadan — Göreceksiniz, biz hiç mi, hiç mi, hiç bir şey yapamıya - cağız. İrfan — Çocuklar, dinleyin. Ben gidip kız kardeşimi çağırayım. Mü- zakereleri idare edecek reisi o in - tihap etsin. İster misiniz? Hepsi bir ağızdan — Mükem - mel, alâ fikir. (İrfan çıkar ve kız kardeşi Ley: || le beraber tekrar gelir, Orta'- ıkta süküt.) İrfan — Size hemşirem Leylâ hanımı takdim ederim. Birisi — Ne güzel ismi var. , Leylâ — Demek ki, bir reis in- #ihabı için beni çağırdınız. Hep bir ağızdan — Evet, lüt - “adersiniz. Leyli — Bundan kolay bir şey ok. Bana bir şapka veriniz. Şap - asız intihap olmaz. (Hepsi alelâcele şapkalarını a- örlar ve Leylâya uzatırlar.) Leylâ — (Kardeşinin şapkasını alır) teşekkür ederim, şimdi hepi- biz birer kâğıt alınız (herkes kâğıt bulmak için sağa sola koşar) küğit- İara reylerinizi yazınız. (Herkes bir kurşun kalem bulmak için sağ la koşar) kâğıtlarınızı dörde lünüz, (Herkes böler) intihej dığına atınız, (Leylâ şapki tır, herkes reylerini atar, Süküt ve bekleyin .) Leylâ — Durun bakalım, kim ekseriyet almış? (Bütün rey kâğıtlarını birer bi- cer açar. Herkeste bir sabırsız - Bu çocuk elinde tuttuğu tayyareyi kendisi yapmıştır. Ve kendisi on üç yaşındadır. Leylâ — Zatıâlinize bir rey.. Şa dan bey bir rey, Osman Bey bir rey, Fikret Bey bir rey. Şadan — Ben size söyledim, nafile biz klüp teşkil edemiyece - ğiz. Fikret — Böyle olursa elbette. Namzetliğini koyanlar verme- meli... Kim rey vermek istiyor? Hep birden — Ben, ben, ben.. Leylâ — Kim reis olmak isti yor? Hep birden — Ben, ben, ben.. adan — Nafile biz klüp teş « kil dedeme Mi Fikret — (Bir sandalyenin üs- tüne çıkarak) ben bir darbei hü - kümet yapacağım, Size söyliye - yim mi? Reis benim. Dört beş ağız — bravo, ya; yaşasın reisimiz. Şadan — (Kendisini sandalye- ye bırakarak) zaten bu işin başı - muza geleceğini biliyordum. (Perde) Medeni bilgi S — Hükümet nedir? C — İnsanların işlerini ve mü - nasebetlerini tanzim ve idare et - mek üzere teşekkül eden heyetlere hükümet denir, S — Hükümetin vazifesi nedir? C — Hükümetin birçok vazife - leri vardır. Bütün bu vazifeler şu cümle ile'hül edilebilir. Hükü- met cemiyetin intizamını, halkın hukukunu temin ile içtimat müna- sebetleri idare eder. S — Millet ne demektir? C — Medeni bir cemiyeti teşkil eden efradın heyeti umumiyesine “millet” denilir. Ayni memleket dahilinde yaşayan her şahıs ta “va- tandaş,, tır. S5 — İnranları, cemiyetleri idare için ne lâzımdu C — İnsanları, cemiyetleri idare için behemahal hâkim bir kuvvetin vücudü şarttır. o Eski zamanlarda bu hâkimiyet kabile reislerinde, daha sonra padişahlarda iken, bu- gün milletlerin eline geçmiştir, ME a J i Mevsimlik çocuk koştümü S — Hâkimiyeti milliye fikri ne vakit çikti? C — Insanlar, dünyanın her ta - | rafında asırlarca müstebit hüküm. darların idareleri altında yaşadı - lar, yavaş yavaşfi- kirler Bir çok ke- şifler lar © yapıldı. Tüfenkler yapıldı. Kurunu vüs- tada o hükmeden derebeyler a - leyhine kıyamlar başgösterdi. İn - sanlar içinde fikren, ahlâken bü - yük adamlar çıktı, bunlar birçok kitaplar yazdılar. “İnsan hür do - gar, hür ölür,; sözü dillerde dolaşma ğa başladı. Bu suretle milletler ya- vaş yavaş milli hâkimiyetlerini ek lerine aldılar. S — Hâkimiyeti milliye ne de - ai . C — Hâkimiyeti Milliye, mille « tin kendi kendine hâkim olması, yani devleti idare etmesidir. $ — Bütün millet devlet işini nasıl görebilir? C — Hâkimiyeti milliyden mak sat bütün milletin memleketi ida - ğildir. Millet kendisini idare ede - cek adamları göne kendi arasından ayırır ki işte röilli hâkimiyet bu - dur. 5 — Kaç şekilde İrüikümet var - dar? C — Müstebit hükümet, meşru - & hükümet, cümhuriyet hükümeti. Müstebit hükümet ne de - Ç — Bunun adına hükümeti mut laka derler. Hükümdar canı nasıl is terse öyle yapar, Böyle bir hükü- mette halkın hukuku yoktur. S — Meşruti hükümet nedir? € — Bir hükümdar vardır, yani veraset usulü caridir. Bir de esat kanun vardır. Bu çerçeve içinde millet vekilleri o memleket işlerini konuşurlar, kararlarını verirler. fakat ekseriya millet vekillerinden ziyade hükümdarın dediği olur. Hükümdar ölür, oğlu yerine ge - çer. zi $ — Cümhuriyet hükümeti ne » dir? C — Öyle .hükümdar yoktur. Memleketi bir reis idare eder. Bu reisi millet seçer. Bu mevkide va - Dğn Bugünkü program Çöcuk bayramı haftası bu - gün şu suretle başlıyacaktır: Sabah saat 10 da mektep tale- beleri Fatih parkında toplanacak- lardır. Buradan çocuklar hususi otomobillere binerek hareket edi- lecektir. Baştaki otomobilde Şehir u bulunacaktır, Sırasile belediye, Halk Fırkası, Halkevi, Himayeietfal, Kolorduya gidilecek, oradan Taksime çıkarak merasimle Gazi âbidesine çelenk ko nacaktır. Halkevinde.. Milli bayram münasebetile de Halkevinde merasim yapılacak - tır. Saat 15 te merasim Cevdet Ke- rim Beyin nutkile açılacak, Köp - rülüzade Mehmet Fuat Bey Gazi Hazretlerinin nutuklarından bazı parçalar okuyacaktır. re tertip edilmiştir. Müsamereyi saat 14,39 da Bolu mebusu Ce - vat Abbas Bey bir nutukla aça - cak, bu nutuk radyo ile de din - ir, Müteakiben temsiller —— — Çocuk gürbüzlük müsabakası Halkevinden: Çocuk haftası münasebetle 23 Nisan 934 çarşamba günü (saat (17) de Halkevi merkez salonun- da bir (çocuk gürbüzlük) müsa - bakası tertip edilmiştir. (A) — Üç aylıktan bir yaşı nın nihayetine kadar (süt çocuğu) müsabakası, (B) — Bir yaşından iki yaşımın nihayetine kadar (mama çocuğu) müsabakası, (C) — Üç yaşından altı ya - il e kadar (oyun ço - cuğu) müsabak Key Bu her üç müsabakada birinci, ikinci ve üçüncülüğü kazanan ço - cuklara birer hediye verilecektir. Çocuklarımı müsabakaya sokmak is tiyen velileri 25 Nisan 934 saat 12 ye kadar her gün halkevi idare mü- dürlüğüne müracaatla çocukları - nı kayıt Mer e a Müsabakayi ıktoru Ali Şükrü Beyefendi idare edecektir. Ateş - Güneşin müsameresi * Ateş « Güneşliler; hâkimiyeti milliye bayramını, çocuk haftasını ve klübün mutat aylık çocuk nünü 23 nisan 934 pazartesi günü, iştirak edecek bine yakın çocuğun huzurile Tepebaşı Şehir tiyatro - sunda tes'it edeceklerdir. Saat 14,30 dan 20 ye kadar de- vam edecek ve İstanbul radyosu tarafından nakledilecek bulunan bu .günün programımı berayi mlüat arzediyoruz; 1 — İstiklâl marşı. 2— Katlama a kutlulama hi- i ve üt, la telif marşlar » 4 Çocuklar tarafından muh- iirler. Ağ SÜ ocaklar tarafından şark Ik oyunlar. 7 6 — Çocuklar tarafından temsil (Komedi ve şarkılı temsil) , 7 — Cazbant ve kotiyon. zifesi senelerle tahdit edilmiştir. Bizde cümhurreisliği Millet Mecli- sinin vazifesine başlamasile baş - lar, bitmesile biter. Cümhurre miz her devre için tekrar intihap edilebilir. Japon ordusunun dört müstakbel | İsveç jimnastiği Eskidir amma, en iyisidir. Şimdi den kendinizi beden hareketlerine alıştırmalısınız. “Salim fikir, sağ - lam vücutta bulunur,, diye eski bir söz vardır. Doğrudur. Sizlere birkaç hareket tarif ede- lim: Evvelâ kolları - Kolları ileri d. ru olmak üzre yukarıya doğru kal- kı”mak ve sağ solda nindirerek es- ki vaziyetine getirmek, Kolları kaldırırken bir nefes al- malı ve indirirken nefes veri Kollar kaldırılırken, omuz hizası -. va gelince el yukar melidir. İndirilirken, omuz hiza - sında ayaları bilâkis aşağıya müte- veccih olmalıdır. yaklar - Eller kalçaya derli 'mülâsik ve ileri müte- 'veceih baş parmak arka tarafta ol. mak üzere eller kalça kemiğine konur. Omuzlar ve dirsekler hafif çe inhina peyda etmelidir.) Hareket dört azmanda yapılır, 1 Ayak uçları yere temas etmek üzere yükselmek, 2 — Bacakları bükmek, 3 — Bacakları germek, 4 — Eski vaziyete avdet. 1 Vücudü doğru tutmağa, ileriye, geriye eğilmemeğe pek dikkat et - meli Bu talim bacak ve baldır ide hareketlendirir. a sonra Boynun geriye ve ileriye, sağa ve sola doğ- ru bükülmesi Mae oldrğe LE - dirir. Boyun mümlün oldu Nİ dar uzatılmalıdır. Bu hareket ba - şın muntazam tutulması için çok faydalıdır. Her sabah bir ti yapınız. ik niz, eyrek bu hareke Flinsni olmazsı- Çeşit * Mektup zarfları ilk defa ola- | rak 1839 tarihinde kullanılmıştır. | Ondan evvel mekt, bükülerek bir karmızı mlhürle müürleniz £ miş, * İspanyollar perşembeyi meg'« um addederler. Bugünde kimse ev« lenmez. “““Annamda kadılar erkekler gibi giyinirler. Foto Franse bedava resim çekiyor Fransız fotoğrafhanesi sahibi Mösyö Jan Vayinberg bugün, yarın ve öbürgün fetoğrafh»nesine mü- racaa! edecek bütün çocukların resimlerini çocuk bayramı müna- #sketile bedavı çekeceğini dün akşam matbaamıza bildirmiş ve bu vesile ile çocuklarımıza sevinç- li Lir haber vermiştir. mmm HIMAYEİ ETFAL Cemiyeti Riyase- tnden: iki ük deli Esil “Cemiyetine ait arsa ü- de Hümeyel ipe ze binası yirmi er evrakı hele günü eat Dahi kadar An imayei Etfal Cemiyeti Riyase- tine vermeleri. Himayei Etfal Cemiyeti mezkür inşaatın il ehliyei ve ik- tidarı tebeyyün eden Müteahhitler ara- sında tercih hakkını istimal hususunda serbesti. R İZİ Projeler ve evrakı fenmiye © Himayei Etfal Cemiyetinden yirmi lira mukabi - linde tedarik olunur. Yapılacak işler hak kında fazla izahat almak isteyenler İs - tanbul Galata Danuphan 26 numarada Mimar Hüsnü beye her gün müracaat edebilirler,