23 Nisan 1934 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi 54 umhuri Onuncu sene: No. 3577 İSTANBUL CAĞALOĞLU . • «n W D Telsraf re mektup adresl: Cumhurıyet, Istanbul Posta kutusu: Istanbul, No. 246 raZâTIBSI u6 NlScM Telefon: Başmuharrir ve evi: 24290, Tahrir heyeti: 24298, Idare ve matbaa Jusmile Matbaacılık ve Neşriyat Şırketi. 24299 " Hayat üncü cüzü cıktı Ansiklopedisi Büyük bir kütüphaneyi bir arada evinize gefiren en faydalı eserdic.Her evde bir lane bulunmak (âzımdır. Bugün 23 Nisan bayramı Balkan misakına karşı itimadımız azalmıs mıs! Bulgar gazeteleri M. Yev tiçin Ankarayı ziyaretini nasıl karşıladılar? Bulgar gazetelerinin Balkan misakına karşı takındıklan vaziyet malumdur. Misakı parçalamak, e hemmiyetten düsürmek bahsinde ilk gündenberi birer Donkîsot kesilen Bulgar gazeteleri M. Yevtiçin An karayı ziyareti münasebetile gene uluorta netriyat yapmağa başlamışlardır. Sofya muhabiri mahsusuntuz <Zora» gazetesinm makalesini bildire • rek M. Yevtiçin Ankarayı ziyaretinin Bulgar matbuatınca nasıl karsılandığı ve nasıl yanlıs tefsirlere, gülünç iddialara vesile yapıldığı hakkında bize bir misal vermis oluyor: Sofya 21 (Hususî muhabirimiz • den) Zora gazetesi «Ankara müzakereleri» serlevhası altında nes • rettiği bir basmakalede sunları yazmaktadir: «Yugoslavya Hariciye nazın Yevtiç Ceoapları Türkiye siyasî meha • filile müzakerelerini bitirmiş ve Ankaradan ayrılmiştır. Türkiye payıtahtında cereyan eden müzakerelerin mahiyeti hakkında actık tah • minatta bulun»biliriz. Hiç şüphesiz, bu müzakereler Balkan mimkı, Venizelosun bu misaka hürumlan ve Bulgaristanın mis&ka k«rşı aldıgı vaziyet etrafında cereyan etmiştir. (Mabadi beainei sahifede) Esnaf Bankası işi Fırka grupunda Dahiliye ve İktısat Vekilleri salı günü Grupa izahat verecekler Ankara 22 (Telefonla) Esnaf Bankası işi burada büyük bir alâka ile takip olunuyor. Mesele ile Dahiliye ve lktısat Vekilleri de meşgul olmağa başlamışlardır. Diğer taraftan Fırka Grupu Reisliğine verilen bir sual takririle meselenin mahiyeti alâkadar Vekillerden sorulmuştur. Dahiliye, İktısat Vekilleri bv mesele hakkında kâfi malumat aldıklarından salı günü toplanacak olan Fırka Grupunda, azaya izahat vereceklerdir. Mülkiye Başmüfettişi de tahkikata başladı Ankara 22 (Telefonla) Esnaf Bankası meclisi idare azası mevzuu bahsolan yolsuzluklan eski müdür Faik Beyin yaptığmı söylemisler di. Faik Bey ise bütün kabahati meclisi idareye yüklemiştir. Diğer taraftan her sene toplanan heyeti umumiyeler, bilânçoyu ve muamelâtı tetkik ederek meclisi idareyi ibra etmişlerdir. Bu vaziyetlerin alâkadar mahkeme tarafmdan tet kik edilerek mes'ullerinin meydana çıkanlacağı tabiidir. Diğer taraftan sirketler nizamnarnesine tevfikan lktısat Vekâletince icap eden mua(Mabadi altınct sahifede) Hayatî mesele: Çocuk ve nüfus! e vakit bir çocuğun milleti takviye eden bir insan demek olduğunu anlarsak ve ne vakit milletin herseyden evvel nüfus demek bulunduğunu kanaat seklinde bir hakikat olarak bilir sek iste o zaman cemiyet hayatî mızda göze çarpan bir tekâmul merhalesî atlamış olacağız. Çocukları koruma cemiyetleri, 23 nisan bayramları bize bu yolda düfünmeği öğretmekle en büyük vazifeyi görmüf olurlar. Hayvanda ve nebatta zürriyet tarikile çoğalmak ka idesini tabiat koymus olduğu için tabiatte bu için kendiliğinden de olageldiğini ve olagittiğini biliriz. Ancak tahsisen insan çoğalışımn ifadesi olan nüfus şuurlu bir cemi. yerin »uurlu bir vaziyeti demektir, ve öyle olduğu kadar manahdır. Çünkü medeniyet nihayet bu de mektir. tAzade olaydılar Beferden «Bir ordu çıkardı bir neferden Diyen şair çocukla ordu arasında kurduğu fasılasız bağla beşeriyetin en yüksek medenî haline isaret etmek istemiştir. Ordu, cemiyetin mütekâmil bir hususiyetidir. Bundan anlarsımz ki her çocuk mensup ol d*uğu cemiyet'n yeni bir kuvvetini teşkil eder. Uzerlerine muhabbetle iğildiğimiz miniminiler, millî ha yatiyetin önlerinde hürmetle irkileceğimiz ifadeleridir. Her çocukta milletimlzin bugününü ve yannroı jrormeli ve bu kücüklerin cemivet ihayatında işte bu kadar büyük bir mesele olduklarını çözönünde tutmağa alısmalıyız. tnsanın şanına yakısan odur ki bu işte tabiatin koyduğu kaideyi tahkitn ederek ondan daha ileri gitsin ve ond'an daha yükseğe çıksm Vaziyet sövledir: Tabiat neslin înkitaına mâni olmak rçin hayvana ve nebata adeta hudutsuz bir ço fcalma kabiliyeti koymustur. Bir balık yumurtasmda ayni evsafta milyonca bal'ğm tohumu vardır. Bir balığm bir senelik bir tek yu murtasına milyonca balığın haya tmı sıkıstıran tabiat demek ister ki ' bu milyon yeni balığm pek çoğu suna bıma lokma olarak mahvoluo giderken bu kadar çokluktan hiç olinazsa beş on tane.«i olsun kalabilain, ve bunlar yeni yumurtalarla nesli yasatmak ve yürütmekte devam edebilsin. Tabiat bir milyon yeni balıktan biç olmazsa bir çiftinin yaşamasım graye edinmistir. Ha hikaten tohum ve yeni baltk bir milyon olunca bunlarm hic olmpzsa bir çifti kaza ve belâdan kurtula • bilir. Nitekim kurtuluyor da. Onun îçin tabiatte her cins balık bütün evsafile vasamakta devam ediyor. Balıkta böyle olan hal insamla bn«ka türlü değildir. Btzim bu işte tabiatten üstün olarak gpstereceğimiz medenî insan kabiliyeti sudur: Tabiatin hiç olmazsa bir çifti kalsın YUNUS NADİ (Mabadi ikinci sahifede) Çocuk haftası da bugün başlıyor! Himayetetfal küçüklerimiz için bir haftalık zengin ve mütenevvi eğlence programı hazırladı Bugün, millî tarihte kıymetçe belki, b?nzerlerme takaddüm de eden bir günün yıldönümünü kutluluyoruz: 23 nisan Büyük Mil'et Meclisinin iHt açılısı... Birkaç sene evvel yapılan bir anketin cevanlan irinde Gazinin en bü yiik eseri Millet Meclisini toplamaktır, denen fikir; isabetile umumî takdiri kendine toplamıstı. Filhakika ana va • tanın ortasında tamamen milletin mü • messili o'vrak kurulan bu müessese bütün Gazi inkılâplannm ve zaferlerinin istinatgâhı olmuş, Büyük Dâhinin va • tanı kurtarmak ve yeniden kurmak cidali oradan istiksmet almıstır. On dört sene evvel... Yurt işgal e dilmis, ordumuz dağıtılmış, düsman kuvetlerinin emirberi olmak zilletini, başına yıkılan tahtı uğrunda herzican eden hain padisah; Osmanh meclisini de kap?mıştı. Anayurt yedi yerinden yara alnuş, bir efsane kahramanı gibı tarihin üstüne serilmiş yatıyordu. Bu safhalar hatiramızda uyanırken mazinin ağırlığını bütün acıkhğile tek rar hissediyoruz. Fakat korkunç hâdı » (Mabadi alttncı sahifede) Salt günü Fırka Grupuna izahat ve~ recek olan Dahiliye ve lktısat Vekilleri Şükrü Kaya ve Celâl Beyler M. Yevtiçdün akşam gitti Yugoslavya Hariciye Nazın hareketindetı evvel mühim beyanatta bulundu M. Yevtiç, «Türk milletinin Büyük Şefine karşı derin bavxanli£inuı sebeplerini tamamile anladım» diyor Küçüklerimiz içinl Ismet ve Kâzım Paşaların intıbaları Çocuk bayramı münasebetile Başvekil tsnıet ve Meclis Reisi Kâzım Pasalar Hazeratı intiba • larını su mektuplarla hulâsa etmislerdir: Sevgili bayram <Bayrammız kutlu oltun Cumhuriyet çocukları! Sizin bayramımz biitun »evinç günlerinin en neş'elisi ve en feyizlimdir. Hiçbir bayram günü sizin bu haftamz kadar vatan için ü • mitlerle dolu değildir. Hiçbiriniz Cumhuriyetten 6a» ka devir bilmiyorsunuz ve bilmiyeceksiniz. Sizi neş'ede ve *eta • rette ölçüsüz görmek bizler gibi (Mabadi befinci sahifede) Istanbul Valisi değişiyor mu? Izmir Valisi Kâzım Paşanın Istanbul Valisi olacağı söyleniyor Kâzım Paşa Muhtttin Beş Bir senelik iktısadî ve malî vaziyetimiz Merkez Bankasının heyeti umumiyesi dün toplandı ve kısa bir müzakereden sonra Meclisi İdare raporuntf, kabul etti Ankara 22 (Telefonla) Is tanbul Valisi Muhittin Beyin baska bir memuriyete tayin edile rek yerine İzmir Valisi Kâzım Pasanın getirileceği sb'ylenmek • tedir. A/. Yevtiç, refikaları ve refakatlerindeki zevat, hareketlerinden evvel, kendilerini tesyie gelenlerle beraber, Sirkeci garımn bekleme salonunda Evvelki gün Ankaradan şehrimi ze gelen muhterem misafirimiz Yu. goslavya Hariciye Nazın M. Yevtiç refikaları ve refakatindeki zevat dün öğleden evvel şehirde otomobille (Mabadi üçüncu sahifede) Bey (Konya) Nusr'at Ankara 22 (Telefonla) Merkez Bankasının heyeti umumiyesi bugün saat iki buçukta meclisi idare reisi Nus • rat Beyin riyasetinde toplandı. İçtimada İkfasat, Adliye, Maliye Vekilleri, hissedar meb'uslardan bir kısmı, bankalar mümessilleri hazır bulundular. Rapor okunduktan sonra Refik Bey (Konya), Süleyman Sım Bey (Yoz • Ankara 22 ( Telefonla ) Deniz nakliyat tarrfelerini tes bit etmek üzere burada toplanan komisyon mesaisini bitirmiş, ha zırladığı tarife ler Vekâletîn tasdikına iktiran etmiştir. Yeni tarife 1 mayıstan Tarifeîer hakJnnda Bey SüTeyman 5Irrl dey ler itibaren tatbik e izahat veren Deniz gat) söz alarak fazla amortisman ayrıldilecektir. Musteşarı dığını, masrahn çok oldugunu soylediDeniz Müste Sadullah Bey ler. şarı Sa<fullah Bey yeni tarifeîer hakMüdiri umumî Salâhattm Bey izahat kında sorduğum suale şy cevabı verdi. Refik Bey (Konya) bu izahah verm işt ir: *¥& kâfi görmedi. « Yeni tarifeîer esas itfbarile lktısat Vekili Celâl Bey soz alarak geçen altı aylık devre zarfında tatbik edilmis olan tarifelerden çok de<fi ki: \ (Mabadi alttncı sahifede) (Mabadi befinci tahitedt) Kemalettin Sami Pş.nın cenazesi dün Berlinden geHazırlanan yeni tarife tiriidi. Çarşambaya merasâı^s Eyübe defnedilecek Berlin sefiri Kemalettin Sami Pa sa merhumun cenazesi dün sabahki ler tasdi!ı edildi Konvansiyonel trenile şehrimize getirilmiştir. Trenin muvasalatından evvel istasyonda Merkez kumandanı Fehmi Paşa, birçok zabitan, bir askerî müfreze ile bir polis ve bir inzibat müfrezesi, Alman sefareti erkânı, seh rimizdeki Alman kolonisinden bazıları ve kalabalık bir halk kütlesi hazır bulunuyord'u. Tren saat 10 22 de istasyona girdi. Evvelâ merhumun biraderi ile annesi ve burada bulunan akraba . ları göz ya«lan icinde trene vaklastılar. Bi'vük askerin cenazesi istasyona gelmîs olması herkesteki te e^sffîî artırmıçtı. Merkez kuman danı Fehmi Paşanın nezareti altında cenazenin bulunduğu va^onun kurşunu koparıldı. Vatronun icemi bir çolc çelenk ve çiçeklerle, Türk bavrağı rengindeki k'imızı ve beyaz kordelâlarla «üslenmi'ti. (Mabadi besinei sahifede) Deniz nakliyat tarifeleri Büyük askerin cenazesi vatan topraklarında C *m,e otomob'linin önünde Alman hükumetinin koyduğu çelenk ve bayraklar