1 Nisan 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Soma maden Kömürleri Civar şehirlerde sarfiyat artırılamaz mı? BALIKESİR. (Milliyet) — O Maden Ocağı Soma istasyonundan garp tarafla ki dağlara doğru 7800 metre me dir. Ocaktan istasyona kömürlerin nak- ! li için ayni tölde bir havai hat ta vardır u madenin tarihçesi oldukça acıklı saf ba gösterir. Umumi harpte madenden isti fade mecburiyeti hasıl olduğu zaman 0- aklardan istasyona kadar madenin nakli çin vasıta hayvan sırtı ve araba, hattâ insan sırtı olmuştur. “Bu, fevkalade bir Bayret idi, çünkü bu madene şiddetle ih- tiyaç vardı. u kadar iptidai ve maksadı karşılamak tan uzak vasıtadan sarfınazar etmek için havai hattın yapılmasına karar verilenip Ye işe gene harp senelerinde başlanmış, İap eden malzeme Almanyadan celp €- dilemin, bat kurulmuş, tam istifade edile gö ia harp bi ve tabii iş te dur. Ze k yolu açal « kullanılmaya daha © çok müsait olı suldak kömürünün her tarafa nakli mümkün olmuş ve Soma kömürü aranma- Mt, Yunan işgali | ssralarında ise bukö- Mürden istifade edilmiş, fakat tesisatın muhafazası için hiç bir masraf yapılma meta. fede- tesisatı sal li e fakat m mü giy pe Faal ee etirilmesi tan A bitabi tesisatında bir lar ve harabiler kms! Diftir, Maden ocaklar! Aman geçmesi ile berdi! tir, Halen made ; öşleter idare işte balda elde mirizi Be tesisatı müm, Bertebe ıslah etmiş ve PM ihrac azlanımış su j Madenin esaslı müşterileri Üttak Ş.. Ker fabrikası, İzmirde birkaç fabrikadıy. Bunların sarfiyatı işe mahdut olduğundan abintile maden ihraç miktarı bu sarfiyg. göre tanzim edilmiş bulunmaktadır. Halbuki maden bütün kodretile çalı, Brılırsn yevrnj beş yüz ton İhraç ve je. Siyona sevki kabildir.. Buna mukabil 33 senesinde satış miktar: beş bin tonu | tecavüz edememiştir. Demiryolu idarelerinin bu kömüre rağ. bat etmemesi esbabını tetkik ettim: 1 — Soma kömüründe fazla miktarda kükürt vardır. Bu bul makinelerde tahri- at yapmaktadır. 2 — Soma maden kömürü fazla mikt: Ön kül ve isköriya veriyor, bu yüzden iakineleri kısa mesafeler içind Vek zarureti hasıl oluyor. 3 — Soma maden kömü, tashih edil, alamaz & bir bale yele » derler ise o kadar çe p etmiyor. Bu yüzden ya ma- | lerin az mesafeler dahilinde değişti. psi, yahut İçısa mesafeler içinde kö. almak mecburiyeti hasıl oluyor. ha, Mamafih bu cins kömürleri | yakan Feat makineler yok değildir. o Meselâ | Malıtada bu'cins kömürler için yapılmış ineler vardır. Ve bu nevi kömürler. demiryolu idareleri de azami istifa Böbin ederler, Mine gibet şimdilik memleketimizde te- bükgedilemeze bile Soma kömürü gerek p “— daireleri, gerekse mücssesat i- İS Mpg ökemmel mahrukattan olduğuna lde ie edilemez. Maalesef bu cihetten hair, ein edilmediği meydandadır. pirler yilani "lisa, Balıkesir gibi yakm şe i ai iğer kasabalar bu kömürden iç Seğil,svretile | istifadeyi düşünseler tasarruf yapılmış olur. Çünkü istasyonunda vagonda z ton başına beş yüz kuruştı ömür 5 mii tiye lâresi bu cihet üzerinde işle- im etmeyi hissetmektedir. Ve bunu ir Bi derpiş etmektedir ki pek | en için bu cinsi mahruka- | in kömpeşii temin edilmesi ve kö dirgrilmen; Me haline yani briket hali- de Ni lr Pe Ve kia “der. Çünkü bu tak- et « temiz olur. Bu an ve mükemmel surette istifade bir vatan borcu: iel, Tile li tir, teslim, çe bene, Lti , Halim, Ali Nafiz him. Çerkes. Tayyar, İer Daimi encümen yil olarak seçilmişlerdir. , g Milliyet) — Vali Sıhhi elediye Sabr müdürü Bir kısmına ceza İoğuna yazılarak bir taratta buluriulmuşt n ur, A Bilhassa karap dükkânların Te kânlanması ve zeminin olma asaplara bildirilmiştir, Ekmek Nihayet istirdat vukubulmuş maden Air; 7 Sivasta ilk Çalışkan belediye reisi ç nın gayretile Sivas n ölrzet) — Yal bu milleri bir şey verdi” olan bu iyi şim sehir için çok vel lirdi, Bir çok belediye belediye yapabi- ge tendi day isleri geldi, ge” isi raatını ve yazınıyo- şiyoru TM Sivasta bü | belediye vat yük varlıkla, Jakılâper Sivaş geren bir Ankarada ilerileyen, güzelleşen güzl m ye sadan, gor İzmirden . eş Bu Bu tarihi şehri de gü?*”€ sebetle bir de elektrik balosu li ve çalışkan bir belediye reisine ih yaz vardı. Günlerce bu mesele mevzu. bahis oldu. En nihayet Sivasın yetişti diği çok çalışkan genç evlâtlarından El; 2i4 Maarif Müdürü Hikmet Beye bu fa. zifeyi teklif etmek lâzımdı.. Teklif edildi. Bu memleketi seven ona derin bir aşkla bağlanan Hikmet Bey se, ve seve bu vazifeye geldi. Bu vazifeye gel diği zaman umduğunu — bulmadı. Çünkü © zaman Sivas belediye bütçesi çok zayıf bulunuyordu, Çalıştı, gece gündüz feride daşlarını topladı, Vaziyeti anlattı, Ve ke, ece günler ilerledi, hep birlikte çalışt 4 lar.. Düşünülen ve şehir için yapıl istenen işlerin başında: Işık, su, yol, be üç anane onları | her gün meşgul etiği. bre bir saat mesafede bulunan paşafab rikası belediye tarafından istimlâk edildi Şehirde mevcut kepenek Behrampaşa su- larını daha temiz bir şekilde şehre isal edildi. Ve şehir haricinde bir çok su tev- zi mahalleri yapıldı. Elektrik için istimlâk edilen paşafab- lükkânları sıvanmıştır. Sivasta elektrik tesisatının merasimle e arkadaşları- ra kavuştu eee yapmayı heniyal 27 bin Şirket ei z lışmaya başladıisilleri buraya geldi, ça- ber tarafı aydınlarayı” Sivasa geldi İhtiyarlar; — Oğul, ışık'ne zam Bir başkası: — Imkâni yok belediye bunu diğeri: Bİ Siz göremeyiz, belki küsur liraya elektrik böylece Nan Eelecek? Yapamaz. evlütlarımız elektrik! Cuma akşamı y. görür; v Fakat DE ardı. Limbalar birden hin mumi prova var açıldığı ya. verilmiş ve muvaffak olmu ştur,, | yandığı zama; delere doldular. | dan mahalle | yla amda taplal İ ayar uğraşanlar, va | Sinyplar. varolun. | min ıklarına bakıyorlar., — Şaşılacak z yor? 1eY anam bu nasıl yanr Diğer biri caddelerdi ği | a hi a len geçerken: düz mü, oldun? Daha birçok muhaverel:re şahit olmak ppümkün., Elektriği getirmek için gün- kere uğraş n Valimiz Süleyman Sami; kalşdiye reisi Hikmet Beyefendilerle ar- ienyağiarına memleket sevinç ve teşekkür Şenlik Elektriğin Sivasa ilk geldiği gü fine Elektrik Birliği tarafından bir gog. tam hazırlanmıştı. Bu programın esasla santral binası.. rma göre (o Sivaslılar İl mart 934 pazar günü akşamı saat on dokuzda Cümhüri, yet meydanında toplanacak, ve tezahürat yapılacaktı... Ve böyülece hareket © edilerek akşamı binlerce erkek, | kadın ibtayar genç meydanlıkta toplaridılar.. i Sanatlar evinin bandosu ile başlanıldı “e çe . sin ye seye beleğiyg reisi Hikmet Bihayet işte bugün in çoluk çocuk ihtiyar cad- « Çocuklar hep bir ağız | ze bu elektriği getirenler dınlar kapı aralarında bu me- şildiyor, mübarek gün | Köylerde gezinti Milâs Halkevi köycülük i o şubesinin faaliyeti MILAS, (Milliyet) — Geçen mek tuplarımdan birinde bildirdiğim veç- hile, Halkevimizin bütün şubeleri, büyük bir gayretle çalışmağa başla- mıştır, Köycülük şubesi, dünkü Cu- ma günü, Beçin ismindeki köye git- miştir. Havanm bulutlu ve çok rüz gârlı bulunmasına rağmen köylüler a ile bekleşiyorlar dı. Şube hgyetini köyün en kalab. ik bir yerine götürdüler. Burada hemen bütün köy halkı toplanmıştı. İ Ortamektep müdürü Muharrem Bey köylülere ihtiyaçlarını sordu. Hepsi de ayrı ayrı konuşarak, köylerinin ik tısadi inkişafı için lâzım olan dilek- lerde bulundular. Şube reisi Emin Yusuf Bey ayrı ay rı ihtiyaçları tespit eti. Doktor Sezai Nafiz Bey hastalıkları ve sağlık ihti- yaçları için köylüyü dinledi ve kendi lerine öğütlerde bulundu. Ortamektep tarih muallimi Ali Nahit Bey köylülere en eski taril miz hakkında malümat verdikten sonra, bu milletin, en eski zamanlar dan, en yeni tarihlere kadar başardı it işleri anlattı ve nihayete iktısadi hasbiballer yaptı. Ortamektep ptal iye muallimi Mahir Kemal Bey, bü” tün köylünün göz yaşlarını boşandı ran çok heyecanlı sözler söyledi. Mil letimizin milli gururuna ne kadar haklı bir surette bağlı bulunması lâ- Sıhhat vete | heyecanlı bir al zum geldiğini anlattı. *İ mizlilkten bahsetti İlkmektep muallimlerinden Hes- na Hanım, Doktor Sezai Nafiz Beyle raber köyün bütün hastalarını do- #tlar, Doktor Bey onları muayene gderek ilâçlar verdi ve sihhi tavsiye- ** Yapi. Doktorun nazarı dikkatini | İ yetle yaptığı temaslar netic: Şelbeden bir noktayı yazmadan geçe ) ii * Bir sıtmalı hastanm ya- » E*liyor, hastanın hararet dere- bu köyle ne ka- ğu hakkında iza» sonra, niçin tmediklerini adığını söylerler rafın. üzerindeki: kinin görsek öde, ve hastanın « başı dale boyalı sa çe yycundald “bir bar > Şe içindeki kâğıt naza re dilimi etlbeder, ve b ir | kaç hastanın evinde” teşegşen1de bir Sonradan Anlaşılır ki, yezaüf eder ei anılır ki, bardağın ii de bir mpskanın boyalı ve kirli e öde Sriedir ve kurk dereceli haz ta derdinden kurtulmak içi ; İçiyor. Doktor Sezai Bey ar duğu gibi köylülere anlattı ve all muakaları da açarak h. & pünde okudu. Bunlar bir çürüme | yandı ve bütün köylüler bu sıhhi £ de karşıda Acı acı gülmekten ken Gülerii alama u fona âdetler: len vazgeçilmesi “için de köylül den aapibatlar verildikten siz iler Tılmâk zamanı gelmişti. Bu anda bi tün köylü hep bir ağızdan Cümhuri yet marşını söylemeğe başladı. Bü. 18 gönüller bir anda muhakkak ki, büyük başbuğu derin bir minnettar. Lida düşünüyordu. Bütün kalpler bir ve bir şey için çarpıyordu ————— den gelen duyüşlarını anlattı, Elketriğin yapılması hususunda göster İ rilen emeklere teşekkür etti. Belediye rei- imizi Sivasın çiftçi mebuslarından İs mail Bey takip eti. Memleket hakkında ve elektriğin faydası hakkında söyledi. Belediye reisi Hikmet Bey motorun kapısı önünde anahtarı Vali Beye vere- rek: 2 “| — Şehri ille aydınlatacak murun kapı smı açmal şerefini Vali Beyefendiye ve- riyoruz, dedi. Vali Bey anahtarı alarak toplananlara coşkun bir sürette — hitap etti. O aralık meydanlıkta da odun yanıyordu. Bando .Cümhuriyetin onuncu yıl marşını çalar- ken kapı açıldı, Ve ilk ışık Sivası aydın: lattı ; Burada toplananlar, doğru yeni sinemasındaki toplantıya gidiyorlardı. a gene belediye reisi Hil N evlâdıyım, elimden geldiği kadar ça- yam atyorum. Bu sözleri söylerken o kadar heyecanlı idi ki.. Bu seslere halk | NR yük diye bağırdılar. Eskici oğlu Ahmet Bey © belediyenin yaptığı, yapmak istediği işleri anlattı. 'ok alkışlandı.. Bunu takiben Maarif Mü- lürü Ahmet Kutsi Bey hitap et “Sivaslılar gözleriniz aydın olsun. Nu- ra kavuştumuz, dedi, Sivasta bulunan bi çok plâklara #65 veren & feryadi İsmail Hakkı Bey bestelediği elektriğin açılan gününe ait bir parça ile tayyareye para verilmesi inkılâbın terennümlerini söyle. mesi çok alkış topladı.. o Sivasm meşhur halayları çekildi. Ayrı bir yazımda bunları Çi kinin Kininin bulunmadı tafsilâki bildireceğim. Sap Sinema gösterildi üzüm ikram edildi.. Balo Elektriğin Sivasa ilk geldiği gün şere- fine bir de balo tertip — edilmiştir. Balo Askeri mahfilde yapılmış, baloda birçok sözler söylenmiş ve bundan © başka balo çök eğlenceli #aatlerle dörde kadar do- vam etmiştir. Sivaslılar oçk sevinçiçim- Davetlilere fndek, sorar. | İ ise bin küsur lirayı bir kahvenin üzerindeki otelde geçirdim. ISu getirtmek için Belediye bütçesi yet- | , mediğinden bir piyango tertip edildi SIVAS, (Milliyet) — Hafikten geseyi Sabahleyin kalkar kakmaz bir karla kar. şılaştım., Bir kaç kişi ile konuşuyorum. Hepsi de Kaymakamın çalışkanlığından bahsediyorlar. Telefon işleri #ayanı takdir işler görüyor, varolsun böy le kaymakamlar... Padişahlar bakımsız idarelerinden harap olan bu diyarlar, bu cennet köşeler yarın o güzelilklerini kat, kat üstünlük- lerle alacaklardır. Yeter ki bu yurt için | böyle çalışkan, inkılâpçı idarecilerimiz Kazanın en uzak mesafesine kadar te- | varlıklar göstersinler İsfon tesisatı yapılmıştır. Bu suretle u- zakla her zaman temas halindedir. Kaza: ya merbut üç nahiyeden eclillı, mam da evvelce tesisat ikmal edilmişti. Bu ke- re de kazaya en uzak mesafede bulunan ve Sivasın ve Türkiyenin İsviçresi olan İsnleyode telefon tesisatı yapılmıştır. Sim di muhabere her zaman devam etmekte dir. Su işleri Kaza 79 yıldan beri içecek bir sudan mahrum bulunuyordu.. Elyevm de susuz bulunmaktadır. Halk senelerce ırmak su- yu ve içilmeye elverişli olan su bulama- dığından hastalık © içerisinde kıvranmış, durmuş, bu su yüzünden de birçok has. âarder, Hal kın bu mühim ihtiyacı kazaya getirilecek temiz bir su ile halledilmiş olacaktı. Kay- makam Celâl Bey Mes'udiyeden buraya geli n beri ilik olarak hallem | mühim bir derdi olan su meselesile alâ- kadar olmağa başlamış, lâkin belediyenin bütçesi bu arzuya set çekmiştir... Çünkü kazaya getirilecek suya 3000 küsür lira- nın sarfı lâzımdır. Belediyenin bütçe: bulmaktadır. Reis, hademe, maaşları çıktıktan sonra geriye kalanla suyun gelmesine ihtimal verile miyordu. Başka bir çare bulmak ve bu suretle | halkı kurtarmak için kaymakam Bey cid- den bu hususta varlıklar göstermişbir pi: yango tertibi meselesile uğraşmış ve vilâ- inde bunu da yapmağa muvaffak olmuştur. “Gendir,, suyu denen sudan kazaya da getirilmeye karar verilmiştir. | Yakında Sivas — belediyesi buraya su mühendisi gönderecek ve plân çizilecek, ilkbaharda faaliyete başlayacaktır. Kazaya gelecek su ile bütüm Balkın istifadesi için birçok yerlere çeşme YA! tırılacak ve ayni zamanda bir de su d posu yapılacaktır. İ Piyango | Su ve hamam yaptırılmak için büyük ikramiyeli o bir piyango tertip edilmi tir. Bu biletlerin hasılatı ile kazanm b ki mühim ibtiyacı halledilmiş olacaktır. Piyangoya konan eşyalar yerli malından | seçilmiş ve ayni | zamanda köylünün ve halkın istifadesine yarayacak şeylerdir. | Piyango kaza — dahilinde büyük rağbet görmüş, bazı vilâyet ve kazalara da bilet gönderilmiştir. Halk tarafından piyanzo- | ya alâka gösterileceği ümit edilmektedir. | Lâmbalar Geceleri bir yerden bir — yere gitmek | büyük müşkülât içerisinde oluyordu. Kazayı karanlıktan kurtarmak için ka- zanm umumi caddelerine 5 radium lâm- Biat talarlik iş ve umumi mahallere asılmıştır. Bu suretle © kaza karanlıktan kurtulmuş gibidir. Öyle ümit ederiz ki Hafikte iSvasın kuvvetli elektriklerinden istifade etsin... Yol işteri * Hafik, Hafik Zara | yollarının yerleri bu yıl ilkbaharda havala rın açmasile tamir edilecektir. Bundan başka köy ve nahiyelere giden yolların da yapılmasına gayret edilecek- tir. Nüfus Kaza ve bağlı olan köy ve nahiyelerde af kanunundan sonra o yüzde yirmi böç artmıştır. Bu suretle Hafikin nüfusunun ili bine çıktığı söyleniyor... İmar işleri Sivastan ve Zara © cihetinden buraya ik defa girdikleri zaman Hafiki harap çıplak görüyorlar. Kaymakam Celâl Bey tarafından harap dükkânların yıkılması ve yerlerine yenilerinin yapılması tasav- vur edilmektedir. Kazanın bir tane bile hamamı yoktur. Bu ihtiyaç halk için çok saruridir. Onun için de bir hamam yap tırılacaktır. Belediye tarafından da bele diye arkasma bir bahçe yaptırılacaktır. Kaymakam Beyin bir gayesi var: Kazayı imar. Asayiş: , Kazanın asayişi çok yerindedir. Kaza için büyük varlıklar göstermeğe hazırla man ve yokluk içinde büyük varkklar gö: teren genç hukukçu © Celâl Bey cidden Si dikleri bir mesele de azla mektebe gelmelerine çalışılmış ve hepsi mektebe sevkedilmiştir. nıflı bir ilk mektep beş tane muallim var» dır, Bu muallimlerden i Desi hanımdır. Bu maarifçi maarif kus halkçı tenvire çalışıyorlar. | gibi satış usul! Maarif: Kaymakam Celâl Beyin ehemmiyet ver maarijtir. Maarifle alakadar olmaktadır. Şimdiye ka tebe devam etmiyen çocukların Kazada tam se- erkek, üç ta- arkadaşlarda unda olduğu gibi her zaman Cümhuriyet ilkmektebi tarafından hak ka ve talebe velilerine fırsat bulundukça istifadeli konferanslar ve tertip ediliyor, Kaza mektep mevcuttur, Nahiyede ve köylerde muallimler de halkla derinden alâkadar oluyorlar ve onlarla her zaman temas ha- lindedirler. müsamereler ile birlikte on üç Elâzizde Meyvacılık ELAZIZ, (Mililyet) — Eliziz meyva- nin mebzulen yetiştiği vilâyetlerimizden biridir. Fakat bu mebzuliyet mahsulden hakkile istifade edildiği mânâsına alın mamalıdır, Elâzizde meyvacılık geridir. Ağaçlar bakımsızdır. Meyvanm istihlâki i bilinmemektedir. Mey- çürümekte veya intle elden valar ağaçları dibinde âdeta bedava rılmaktadır. çe içok kimselerde bir meyva diştirmek evesi vardır. Toprağın ver- j olmasından ileri gelen bu heves fen ni bilgilere istinat ettiği takdirde Elâ Ziz meyva İstihsal ve ihracından mühim bir servet kazanmış olacaktır. Meyva racı işi de lâyıkile yapılamamaktadır. Vilâyetimiz köylerinin — bir çoğu bir meyva bahçesi halindedir. 'Meyvalarımızın çürümeden, çürütülme: İ den pazarlara arzı için de muhakkak ki bir teşkilâta ihtiyaç vardır. Bolu Halkevlerinde faaliyet BOLU, (Milliyet) — Halkevle rinin yeni komiteleri yeni sene fa aliyet programlarmı hazırlamış. lardır. Temsil komitesi her ay u- muma bir müsamere vermeği ka: rarlaştırmış ve Mart içinde Beyaz Kahraman, Sönen Ümit, Sönmiyen Ateş piyeslerini muvaffakiyetle temsil etmiş, pek ziyade mazharı takdir olmuş ve çok alkışlanmışlar dır. Halk dershaneleri kurslar şube si: Usulü muzaaf, usul defteri, ye ni ölçüler, Fransızça, biçki, dikiş, nakış ve makine işleri gibi ders şu beleri açmıştır. Halkevlerinde açılan ve okutu lan bu şubelere halk büyük bir a- lâka ve tehaciim göstermektedir. Orhangâzide meüiğüji GEMLİK, (Milliyet) — Orhan. gazinin Ak Hürrem - akarim köyün de dört kişilik bir aile menenjite yakalanmıştır. Gemlik mekteple- rinde ve mahallelerinde ağlamslz! ların sayısı beş Yüzü geçmiştir. Hastalık mikropları taşımakta büyük bir âmil oldukları için 8 kaklarda pislikler içinden dolaşan tavuklar zehirlenerek çöpçü araba. İarile toplatılmaktadır. mer m Er EE Hanımefendi, Kaydediniz... YAKUT 1845 Istanbul |