24 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

i— MİLLİYET CUMARTESİ 24 MART 1934 HARİCİ HABERLER © Tarihten Parçalar:10 ÇANAKKALE! Yazan: Amiral Sir Roger Keyes Beş tahtelbahirden yalnız biri Boğazdan geçebiliyor! Amiral Guebratte (30 nisanda İ Fransızların “Joule” tahtelbahiri- üs ede- Tahtek- nin Boğazı geçmeğe teşebbüs çeğini Amirala bildirmişti. bahir süvarisi bizim tahtelbahiri- mizle teşriki hareket etmek ve on- larla her gece telsizle muhabere et İ mek için alıkonulan bir İngiliz muh ribi temasını temin etmek hususun- İ da talimat almak üzere bana mü- İ racaat edecekti. | Birçok bahr'yeli yetiştirmiş müm taz bir ruayyalist Fransız ailesine mensup olan genç suvarinin şevk ve gayreti pek hoşuma gitti. Ken- disine muvaffakıyet temenni et- tim. Fakat ne yazık ki “Joule” tah telbahiri birkaç saat sonra Kefez torpil tarlasında kayboldu. İkisi Fransız, üçü İngiliz olmak üzere beş tahtelbahir Marmaraya geçmeğe teşebbüs etmişti. Bunlar- dan yalnız kaymakam E. C, Boyle” in kumandası altında bulunan E. 14 tahtelbahiri batmaktan kurtul. du. E. 14 tahtelbahirini merakla bek Jiyorduk. N hayet tahtelbahir yir- mi bir günlük bir seferden sonra Boğazın methalinde göründü. Tah- telbahiri ilk selâmlıyan bir Fran- sız zırhlısı oldu. Geminin tayfası tahtelbahiri “Hurra” avazeleri ile karşıladılar. Tahtelbahir o derhal İmroz'da bulunan “Lord Nelson” zırhlısma gitti. Orada E. 11 tahtel- bahirinin kumandanı kaymakam Nasmith Boyle'den havadis bekli- Ee ğı menkibe bizi heyecan içinde bıraktı. O zaman eğer hepimiz ya- pacağımız işi, bu iki cesür tahtel bahircinin zihniyeti ve haleti ruhi- yenile karşılamış olsaydık Marma- ranın bize kapalı kalmıyacağına kuvvetle iman ettim. ve Sovanderede bir projektör tara fından görülünce dalmıya mecbur söyledi. Tahtelbahir Ke- tez tarlasının 90 kadem al- tından geçmiş ve nihayet Kilidil- bahre bir mil kadar yaklaştığına ve ortalığın kâfi derecede aydım- landığına hükmedince top ateşine ve torpil tehlikesine (o ehemmiyet vermiyerek priskop aynası ianesi- le Boğazı geçmek üzere 22 kadem irtifaa yükselmişti. Çânakkaleden açılmca (Böyle bir torpito gambotuna ateş açmış- ti. Boyle o sırada periskopu bir se- ferde ancak birkaç sathında tutabildiğini, fakatdibe daldığı sırada bir su (sütununun ya direği irtifama kadar yük- setdiğini iğünü, o onun içi gambotu Len hükmetti yen (filhakika bu hükmü bili» are teeyyüt etti). Bütün mürettebatı ile batan saniye denizin tan sonra, vaziyetini tespit edebil- mek üzere arasıra periskop irtifa- ma yükselerek 90 kadem aşağıdan yoluna devam 'etmiş, bu suretle So- vanderede battığı andan itibaren ali saat sonra Gelibolu'ya gelmiş- ti. Orada bulunan birkaç ük gemi ısrarla E 14 tahtelbahirin: a- rıyorlarmış. Onun için tahtelbahir bataryalarını doldurmak üzere su- yun sathına çıkmakta çok müşkü- lât çekmiş. Tahtelbahirin sekiz torpilinden biri bozulup ateş edilememiş. Diğer bir torpilin bir nakliye gemitine çarptığı halde patlamadığı göl müş. İki torpil de hedefe isabet et- memiş, Diğer dört torp'le gelince Boyle bunlarla iki gambot, iki de nakliye gemisi vurmuş. İkinci nakliye gemisi, Marmara- da gördüğü gemilerin hepsinden lâakal bir misli daha büyük ve iki bacalı bir vapur imiş; suvari bu ge mide 2000 kadar asker bulunduğu- nu tahmin ediyordu; torpil gemiye çarptığı zaman korkunç b'r infilâk olmuş, ve suvari birçok insanların ve tahta ve demir parçalarının de. nize uçtuğunu görmüş. Bu dört se- finenin de battığı ve büyük gemi nin White Star kumpanyasının €s- ki bi? vapuru olduğunu ve içinde bir top bataryası ile 6000 asker bu- lunduğunu ve bunlardan tek bi nin bile kurtulamadığını şimdi O nazik zamanda 6000 kişinin zıyaımdan zarfmazar, böyle toptan verdirilen telefatın ahvali manevi- ye üzerinde ne müthiş bir tesir ya- pacağı aşikârdır. Mayn tehlikesi karşısında... Kanaatime göre Boyle'in muvaf fakıyetini, mayn tehlilkeine kema- li cesaretle göğüs germes'ne ve Sa- pihir ve E. 15 tahtelbahirlerinin batmasına sebep olan aldatıcı akın- tılar arasında yolunu bulabilmek için sık sık periskop irtifama çık- mış olmasa borçlu idi. Nasmith, yemekten sonra, Boyle in tecrübeleri ve kendi şahsi, mes- leki iktidar ve-ehliyeti ve canlı mu- hayyilesi ile mücehhez olarak ha- reket etti, On altı saat sonra tabtel- bahir Marmara denizinin dibinde yatıyordu. Bunu takip eden 23 gün zarfında bu tahtelbah'r Türkleri epeyi korkuttu. O gece Boyle'e Viktorya talip nişanı verildiğini ve maiyetindeki zabitan ve et a da nişanlar tev- zi edildiğini işittik. sa U. 21 Alman tahtelbahiri bize bir hayli eziyet were'dursun, bizim E. 11 tahtelbahirinin Marmara de- nizinde m epeyi düşündür- düğüne dair Kaymakam Nasmith' ten haberler alıyordu. Nasmith 7 haziran 1915 te çıka- geldiği zaman, Kaymakam E. Boyle'i E, 14'le harekete mühey buldu. İki suvari o akşam gene Amira- İm sofrasında « Nasmith bize macerasını anlattı. Bu sefer. den kendisi de son derece zevki. yap olmuştu; onun için ikindi bir sefer için adeta canatıyordu. (Bitmedi) içtimada aza bi ve cemiyetin maksat ve gayesi etrafın- da müdavelei efkirda bulurtmuşlardır. Dünkü içtima cemiyetin ikinci rei- si Lojt Triyestio kumpanyası memurla- rından Nadir Bey riyaset etmiştir. Na- dir Bey o cemiyetin maksadını izah €- derek, Bumun içtimai ve sıhhi yardım- ve Türkiyede faaliyette Ecnebi şirketlerde çalışan “Türk memurları kongresi i 04 KE gıkarılanlarm haklarını korumak için cemiyetin üslerde bulunacağını, sıra maaşlarına zam ne çalışacağını söylemiştir. Nadir Beyin izahatına göre.ccnebi şirketlerde çalışan memurların huku- kunu muhafaza için iş kamununa bir madde ilüvesi, ve hatti Türk tebaası na hasredilmiş olan sanatların ecnebi- ler tarafından yapılmasını meneden kanana da ecnibbi şirketlerde çalışan hademe gibi müstahdemler lebine de bir madde ilâvesi icap etmektedir. Cemiyet bunu temin için resmi ma- Bezdinde teşebbüste buhunacak- tir. Bundan sonra Vefik Bey heyecanlı a Arabistanda İbni Suut kuvvetleriyle Yemen imamının kuvvet- leriarasındamüsademeler LONDRA, 23. A.A. — Reuter ajansının öğrendiğine Suut kuvvetleriyle Yemen imamı £ kuvvetleri arasında müsademeler ce- Zannedil tik olarak başlamıştır. - Stavisky tahkikatı İlerledikçe! İki kişinin daha tevkif edilmesi muhtemel PARİS, 23. ALA. — Staviski komisyo- nu, M. Boyer'i iş ve mümaileyh Staviski ile iş hususundaki münasebet- leri hakkında izahat vermiştir. , Mebuslardan M. Henriyo, Staviski i- ginim müteallik o bir takım vesikalar tevdi etmiştir. Bu vesikalar, 1926 ve 1928 senelerine aittir. Bu vesi- kalar, bu işe karışmış olan bir çok kim- seleri de dahili dava edecektir. Dinlen- yon İiye nazırına bir dosya tevdi etmiş oldü- ğunu ve bu dosyanın Stavizki | myesele- siyle Galmo'nun . ağustos bidayetinde Guyanda zehirlenmesi arasında bir mü- nasebet mevcut olduğunu göstermekte bulunduğunu söylemiştir. :almo, gayen teşrii intihabatında nam- zet idi. Hatırlardadır. ki yapı'an muha- keme neticesinde Galmo işinde methal- dar olan eşhas tahliye edilmişti, İrlandada —->5i$ Âyandan teşrii | Kuvet alınıyor mu DUBLIN, 23 A.A. — Üniforma taşın- mâsinin mermuiyetine dair olan kanun yihasınm serbest hükümet ayan mecli- #i tarafından reddedilmesi üzerine M. de Valera, mebüsan meclisine ayan mecli- sinin, teşrii kuvvete malik bir meclis ola- rak ortadan kaldırılmasını natık bir ka- mun lâyihası tevdi etmiştir. Muhalifler, 'bu löyihanın tevdiinin önüne geçilmesini östemektedirler. Fakat mebusan meclisi, 43 reye karşı 59 reyle bu liyihanın tev- dü için hükümete mezuniyet vermiğtir. Fransada Adliyede mühim miktarda tensikat isteniyor PARİS, 23, A.A. — Başvekilin riyase- min edecek şekilde adliyede tensilket İç rasına matuf bir proje tevdi — edeceğini söylemiştir. Bunu müteakip O M. Bartu harici vaziyet hakkında izahat vermiş tir. Siyam kralının ziyaretleri ROMA, 23, A.A, — Siyam Kral ve Kra içesi dün sabah Saint Jean Latran mü- ve öğleden sonra da Vatikan mü- İ sesini ziyaret etmişlerdir. Sarredaki naziler .CENVRE, 23 A.A. — Havas ajan- #medan : Sar havzası iktisadi cemiyeti, milletler cemiyetine bir istida göndermiş tir, Cemiyet nazilerin Sar'da ;karmakta oldukları türlü türlü manialardan, müş- tajdan şikâyet ve milletler cemiyetinin müzaheretini talep eylemektedir. ———— —— bir nutuk söylemiş, ecriâbi şirketler. de çalışan Türklerin, ecnebi memur ların gördükleri işi gördükleri halde onlardan daha az maaş aldıklarına işa- ret etmiş ve cemiyetin buna enani ol « ması lâzım geldiğini söylemiştir. Vefik Bey: “Bilhassa buradan Av- rupaya seyahat edecek olursanız, gi“ deceğiniz memlekette aylidı bir me muriyet kabul etmiyeceğimize dair biz- den teminat alıyorlar, halbuki biz, Türkiyeye gelecek ecnebilerden böyle teminat almadığımız gibi onlara bu - yada ayni işi gören Türklerden dahn faz- la para almalarına müsumaha ediyo - İ ruz, demiştir. Dünkü toplantı, cemiyet mensep - lari arasmda iyi bir intiba buralamış, 2 za, bu yolda vaki olacak teşebbüsler- de idare heyetine müzaherette ittifak etmişlerdir. küllerden, dehşet rejiminden ve boyko- | göre İbni iğine göre iki memleket arasında harp vaziyeti, dün Mekkede neşredilen ve veliahtın kummandasında bulunan İbni Suut küvvetlerine, hali hazırda Yemen imamı kuvvetlerinin ellerinde bu- lunmakta olan mevzilerin işgalini emreden bir tebliğten sonra oloma- İtalyan gazeteleri Diyorlar ki: İtalya münferit vaziyete düşmekten korkmaz ROMA, 23, A.A, — İstefeni Bildiriy: Gazeteler M, Mussolininin söylemiş duğu nutkum ecnebi memleketlerde har sıl etmiş olduğu aksülameller hakkında ki mütalaalarına devam etmektedirler. Stampa gazetesi, - bu aksülamellerin ecnebi memiiketlerin (İtalyanın yalnız Fransa veya Almanyaya istinat etmek ser bestisine malik olduğu zannmda bulun- yanlarından ileri gelmektedir. balbeki ve İtalya, bir devletin peşine takıl. mış değildir. İtalya, münferit | vaziyete düşmekten Avusturya meselesinde Frasanın, İtal yanın ve hatta küçük itilifm menfaat İerizin yekdiğerinin #yni olması bir te- sadüf eseridir. Italyiinin seyahat arkadaşımı değiştir. mesi, dostluğunun emin olmadığı mana- sını tazammun, etmez... Bizim istediği miz, İtalyanların çalışmak üzre büyük Afrika ve Asya kıtalarına girmeleridir. Arzumuz, bütün dünyanınmuazzam par- çalarını hemen hemen monopol halinde ellerinde bulunduran hükümetlerin bize karşı dostane bir bis ile mütehassiz ole malarıdır. Bulgar bütçesinde 57 Milyonluk Bir azalma var SOFYA, 23, A.A. — Bulgar ajansı bildiriyor : Bir nisanda başlıyacak olan “1934-35 bütçe lâyihasının. mecliste müzakeresine başlanmıştır. Geçen büt riben 57 milyon bir azslma vardır. Ha- rici borçlar tediyatı çoğaltmış ol. dan hakiki azalma çok daha fazladır. Maliye nazırı mecliste verdiği izahat- ta, 1931 den beri 600 milyondan fazla yeni varidat menbaları ihdas edilmiş ol- masına rağınen büliçenin bir milyar azal tılmış, olduğunu söyledikten sonra demiş türki: ki: 1930 dan beri milli varidat yarı yarıya azalmış ve şimdi yirmi milyardan aşağı düşmüştür. Diğer taraftan halkın tediye istihlâk kabiliyetinin azalması, ziraat sukutu, harici ticaretin mühim bir suret- te tenaküsü yeni vergiler tarihini imkân siz hale getirdiği gibi bütçede daha faz la tasarruflar yatyiması da umumi hiz meti bozmak tehlikesi arzedecektir. , Bütün medis grupları mümessilleri müdahalesinden sonra, eş ki nef, hususi borçlara sit olan yeni ka- Şunun kredinin taviyesine pek ZiYMde bizmet ettiğini söylüyerek dün akşamki | müzakereyi kapamıştır. N R Başvekilin nutkundan sonra bütçe bi- rinci okunuşanda kabul edilmiştir. “Bir paraşutçü Yüzüncü defa tayyareden paraşütle düşlü LENİNGRAD, 23. A.A, — Meşhur pa raşüt mütehassıs Kaitanov. tayyareden Müstemlekât konferansı PARIS, 33 AA. — Müstemlekât na zarı M. Laval, nezaretinin selâhiyetleri hududu dahilinde bir müstemlekât kon- feransı toplamak fikrini yeniden terviç etmeği düşünmektedir. Bu konferans hü- kümete ve parlamentoya gerek ana vata- nın ve gerek müstemlekâtm refahına medar olacak vesayayı bildirecektir. Feci bir tayyare kazası VİLADIVOSTOK, 23. AA — Aliou- ıkmak isteyen iki tayyare, 1s toursk'a metre i muyan bir hava ceryanma rast gelmişler | ve düşmüşlerdir. Tayyareler | Yeşilhilâl gençler teşkilâtı kongresi Famış ise de içindekilere bir şey olamamış. | tr. Yunanistanda grev Bütün taksi ve otobüler grev yaptıla 'ATINA, 23 (Milliyet) — Perşembe gününün £ sabahından itiba- ren bütün Yunanistanda umumi taksi ve otobüs grevi ilân olunmuş” tur. Greve sebep benzinin pek fazla rüsuma tabi tatulması, döşen- miş yollardan otobüslerin uzaklaştırılması, otobüslere müfettiş ola- rak bazı işe yaramıyan kimselerin tayini için münakalât nezaretinin tazyiki ve taksilerin seyrüseferine dair son kanun mucibince ittihaz İ olunan tedbirlerdir . Taksi ve otobüs teşkilâtları tarafından münakalât nezareti müsle- şarlığı nezdinde müteaddit defa teşebbüsatta bulunulmuş ise de bü tün bunlar semeresiz kalmıştır. Grev nihayet ilân ölunmuştar. Grevcilerin tevkifi hükümet tarafından emrolunmuştur. Tevkif emri gece zabıta memurları ile grevciler arasında vukubulan müsa- demeden sonra infaz edilmiştir. Bu müsademe esnasında iki taraf tan hayli yaralı vardır. 3 : Zonguldağa giden talebemiz iz ZONGULDAK, 23. A.A. — Milli Türk talebe birliği azasından elli kişilik bir heyet seyahat ve ziyaret maksadiyle bayramın birinci gü nü Zonguldağa gelerek Halkevinde misafir olacaklardır. Konaklarımı zı ağırlamak için Halkevi hazırlıklara başlamıştır. Genç üniversitelile- re bilhassa kömür ocakları ve memleketin sanayi tesisatı gösterilecek Tünel ve Rıhtım şirketleri komiseri ANKARA, 23 (Telefonla) — Istanbul Tunel've Rıhtım şirketleri komiseri İsmet Nâzım Bey Beyazıt vilâyet mühendisliğine nakli ka rarlaşmış ve keyfiyeti Nafia vekâleti kendisine bildirmiştir. Venizelos İtalyaya gidiyor ATINA, 23. A.A, — Selânikten bildiriliyor : Le Progre gazete- sinin yazdığına göre M. Venizelos bugünlerde Italyaya hareket ede- cektir. Bu seyahale Venizelist taraftarları büyük bir ehemmiyet atfet- mektedirler. e Vali ve kayakçılar Bursada BURSA, 23. A.A. — Bayram tatilinden istifade suretiyle Ulu dağda kış sporları yapmak üzere bugün şehrimize İstanbul valisi Mu: hittin Bey refakatinde 40 kayakçı >cldi. Misafirler, Dağ kelübü namına karşılandılar. Istanbullu kayakçı- lar, derhal, Karabelde imdat evinde kalmak üzere hareket ettiler. Ka- fileye Bursalı kayakçılar refakat etmektedir. ; - » » » İsviçre Maliye nazırının istifası LONDRA, 23. A.A. — İsviçree maliye nazırı M. Musi'nin istifası, buraya maliye mahafilinde büyük bir tesir hasıl etmiştir. Mümailey- hin bukararının bais olduğu teessür, mümaileyhin bütçe muvazenesini tasarruf tedbirleriyle temin etmek lehinde bulunmuş olmasından dola yı fazla olmuştur. Burada (M. Musinin istifası üzerine Bern hükümeli- nin mümaileyhin iltizam etmekte olduğu tedbirleri birakarak enfilas- yon usulüne müracaat edeceği söylenmektedir. Maamafih İsviçre hükümetinin allın esasına sadık kalacağı hak- kındaki yemi beyanatı Londrada iyi karşılanmıştır. Burada İsviçre ha- zinesinin maruz bulunduğu müşkülât gizlenilmemekted 'r. Bu müşkülât son istil ın akametile de sabit olmuştur. Esasen İsviçre frangının 1.587 de tutunması ve berri Avrupanın diğer dövizle- rinin lığı M. Musinin istifasının acil endişe tevlit etmiyeceği söylenmektedir. E TE sağ rl halka konferanslar verildiği, kır ge- zintileri yapıldığı, temsil kolu vücude getirildiği, Yeşil Hilâl marşının beste İendiği ve diğer faaliyetler zikredili. Yeşil Hilâl gençlik teşkilâtı olan Türkiye içki aleyhtarları gençler €e- miyeti senelik kongrelerini dün sa- bah İstanbul Halkevinde yapmışlar. dır. Içtimada Yeşil Hilâl merkez heye 8 azaları da bulunmakta idi. 'Kongreyi cemiyetin reisi Dr. Fah- rettin Kerim Bey açtı. Kongre açılın” ile birlikte Bundan sonra vezne raporu okun - mut, ve Cemiyetin mali vaziyeti izah edilmiştir. Bu rapora göre cemiyet istediği tarzda propaganda yapama” » | maktadır. Hilâl en gençler, orkestra dü lâl ve bunu müteskip te Yesil ee münakaşa © edilmiş marşını söylediler. ir. Te ral e Hahrettin Kerim Bey Yeşil Hilâk | vardır; İçki aleyhinde film ketirilme in genelik si için maarif vekâletinden ricada bu- lunulması, köylülere telkinatta bulu- okunacak raporun gençler ta- nulması, afişler yapıştrnlması, lokan- sonra, ından iyi tenkit edilmesini, çünkü N yal mava$fakiyetin bir sirt ol. | talarda rakının yasak edilmesi, açık duğunu 35 ir. iz hava gezintilerinin çoğaltılması... Bundan sonra umumi kâtip Veci. Bundan sonra büyüklere saygı tel ei ede) imiş grafları 327 | ve idare intihabı yapıldıktan sonra türilmiştir. , orda Cemiye! n aza kaydedildiği, muhtelif yerlerde | kongre biti a KN Bir Amerikan tayyaresi | Amerikada taksi şoförle" düştü grevi — Amerika NEVYOJ ALA, — Grev yapa? EMA ele İş tal irice akşam yine benek tayyare, “ lüşmüytür. Pilot da dahil olduğu halde üç kişi ölmüştür. Şilinin Vaşington sefi- ÖS M Turiko ağır surette yaralanmıştır. | yeterde elliden fazla taksi hasara uğra Diğer.on bir yolcu bereler içinde kal. | “0” ze Ni : 4 milyon cilt kitaplık Jeponyadaki yangın kütüphane TOKYO, 23 A.A. — Okaydo adası SVERDLOVSK, 23 (AA) — valisi, Hakodata şehrinde çıkan yangın | Dört (Oo milyon ( Gilt kitabı ihtiva esnasında 660 kişinin öldüğünü ve 460 | edecek (olan (o yeni kütüphane” kişinin yaralandığını bildirmi hin inşasına başlanılmıştır. Nitüphans” nin yani okuma odaları, konfe” ranz, konser ve resim salonları buluna” caktır Bilimum resmi binalar ve :4 000 ev harup olmustur. 92.000 kişi melcesiz kal. miştir, im İİİ Lİ Zİ LİLİ MM YİL İLİ İYİMİ İİİ İ HMM İLİM A