22 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Hergün veni bir inkişafın yolunda... Türkiye İş Bankası, 31 Kânunuevvel 1933 Bilânçosu “ Türk Halkının Öz Bankası Olan İş Bankası Neler Yapıyor? “İdare meclisinin çok mühim ve dikkate şayan raporu Raporun metni ve bilânço © İş Bankasının bugünkü heyeti Umumiye içtimamda idare meclisi tarafından okunacak rapor ile mü raporunun metni ve plânço- “Yu sırasile bu nüshamızda neşre - diyoruz. i Meclisi idare raporunun metni ç Meclisi idarenin pek ziyade dikka- Muhterem Efendiler; Mr. Bankanızın 1083 senesindeki Fanliyoti- neticeleri gösteren raporumuzu aşi kâru zarar hesabile birlikte tet Kamsetimizes 1833 yılın en ziyade dikkate değer hususiyeti guradadır: © Her memleket şu yılı kendi iki memleketlere > formüllerle bal iyeceği her taraf- Sa anlaşılmış bulunduğu (için, beynel- ilel umumi ardan evvel, daha Fealist bir hazırlık devresi başlamış de. mektir. Şu kadar ve ayları anda biribirine uyma; lar, dünyadaki istikrarsızlığı bir de- Tece daha çoğalı ir, keler arasındaki mübadeleye vasıta 0- lan — İngiliz birası ve dolar gibi — | Wühim bir kısım para kıymetlerinin düş- Mesi ve hâlâ oynak bir seyir takip et- iesi milletler arasındaki ticari münase- e istikrarsızlık ve emniyetsizli. ğin en mühim âmillerindendir. PE en arasmdaki mübadeleyi daral- engelleri i i idir. nak emin hani tedbirlerle ka p ve İktisadi politika, esasları, denilebilir ki, “bu engellerin kaldırılması ük Ve müspet tedbir olarak, hemen her ta- Tita takdir odilmeğe başlanmaştr. İki araflı ve karşılıklı menfaatlere dayanan çizeri anlaşmaların gün geçtikçe şümul- 'eşmesi de bu hakikati teyit ediyor. , Ağır gümrük resimleri, kontenjan tah ditleri munzam kambiyo resimleri, hi- Sans usulleri ve bunlara benzer bir çok €ngeller, memleketler arasındaki recip- m di Tosite direkt müzakerelerde asgari hadlara in- “rilmekte ve bu suretle karşılıklı, milli imenfaatlerin korunması sayesinde hem ihracat hem de ithalâtin arttırılması ka» bil olmaktadır. o Beynelmilel ticaret ve ; tediye müvaze- unsurlarını da içine alan kiliring 131930 senesine nazaran 1931 de ©, 16 #31 senesine nazaran 192 de ©; 20, 40 Sakat iş olan harici ticaretimiz, senesinde ancak olan İngiliz lirası maka” BES yi Ke e taraftan ihracat ile İthalitrmez “farkın ielts ola Filhakika, mil- | mizin inkişafı için Türk parasınm düşü rülmesini zaruri sayıyoruz. Bu inki fen husulünü, birinci derecede i lerimizin ve hükümetin girdiği yolunda devamda bulmaktayız. İç pazarlarımız: Raporumuzun başlangıcında da arzet- tiğimiz gibi her sahada alınacak tedbir - ler, ancak her milletin ve memleketin bünyesine ve hususiyetlerine gö- re tayin olunabilir. Geçen 1933 yılının dikkate tahlile değer bir hu: ide, milli pazarlarının, — iç pazarlarmın kal. kınmasma, milli enerjinin hudutları i- çinde azami faaliyet gösterilmesine her milletin verdiği ehermmiyettir. Bu ba- kandan © hükümetimiz de bir taraftan ihracatımızın o artmasmı temin edecek mallarımızın rekabet kabiliyetini arttır. racak imkânları hazırlarken diğer taraf- tan da iç pazarlarımızı canlandırmak yeni iş ve faaliyet mevzuları yaratma - #a çalışmıştır. Milli pazarları tecessüs etmemiş milletlerin müvazeneli, ahenkli iktisadi bir âmil olarak, beynelmilel mü- badelede yer üfit olmaları mümkün değildir. Ba gibi geri memle- ketler ile ileri teknikli memleketler ara- #rndeki ticari ve iktisadi o münasebet, İ anesk müstemleke ile mrüstemleke sahi- Yk aldağı yere çikmak kararında olan ün iyet Türkiyesi, Beynelmilel teş- rikimesaiye böyle dar bir zaviyeden ba- kamaz. Bugünkü Türkiye devleti, bütün de ve enerjisini * yürüyen, müspet bir program üzerinde toplamın buhanuyor. Memleketin bütün iktisadi kuvvetleri, iktmadi unsurları bu yapıcı programın strafında iktisadi seferberliğe o davet edilmiştir. Milli İktisadın finenseen iş- lerinde, Milli bankalara pek mühim bir vazife düştüğü “ içindir ki, Bankamız; devletin çizi Şerçeve içinde ve dev- letin nezaret ve mürakabesi altında, memleketin iktisadi kalkınma savaşın. da — diğer milli bankalarımız gibi — i il almış bulunmakla if ve iktısadi zaru- #anayiimizi kur» mayı , maddecilikten, müstemleke iktısadından kurtarmak ahenkli bir iktisat sistemi kurmak mecburiyetindeyiz. Kat'i olan bu mecburiyet, memlektin mali ve iktısa di bütün kuvvet ve te üllerine oldu- ğu ibi, bilhanan il mıza da mühim vazife ve hizmetler yükletmiştir. Bankulmzz bu barik memleketin va mayileşme hareketinde mühim vazifeler almış, teşebbüslere girişmiş bulunuyor. Giriştiğimiz bütün işlerde zaruri olan bütün emniyet şartlarını aima gözönün- den ayırmadığımızı ayrıca izaha lüzum görmüyoruz. olduğu ve giriştiği sinsi faaliyeti mor- mal seyrini takip etmektedir. Eskişehir- de kurulacağını geçen seneki raporu muzda arzettiğimiz Şeker Fabrikası Zi- rant Bankası ve ee iştirâkile iş ve sene içinde, tam zama- nda işletilmeğe © muvaffakiyet elver- miştir, Bun: Ayni cesamet ve ka biliyette yeni bir fabrikanın da Turhal da kurulmasına tr. Turhal fabrikasının 1934 senesi sonlarına doğ. Yu işlemeye başlayacağını hesap ediyo. ruz. Bu suretle ihtiyacını karşılamağa kâfi gelecek 've bundan böyle hariçten şeker getirtmek zarureti kalmıyacaktır. Bundan üç sene evvel Büyük Gazi ta- mete ri iş olan Ça ir üze- iri sanayi şubesinin memle- kette kurulmuş © bulunmasını, iktisadi hayatımız. memnuniyete de- ğer bir hâdise olarak telâkki buyuraca- ınızdan emin bulunüyoruz. Kömür madenlerindeki istihsal kabili- yetimiz, her sene biraz daha artmakta ve memleket baricine olan salışımız ay- Bt nispet dahilinde çoğalmaktadır. Bu müspet neticeyi, tesisatımızda, çalışma usullerimizde teknik esaslara bağlı bu- Hunza yayin olduğumuz bilhas- sa ye lüzum iyoruz. 1934 seno- sinde istihsal ve ih; Hükümet tarafından ie Milli Bankasına verilen ve bu birleşmesi nei- si. bize intikal e- inin fanileyte geçme- semiz menfaati noktasında, pe ii; Kğ ve mala a ai da ehemmiyet vermekteyiz. z verilmiş olan fabrikanm 1934 senesi ni- hayetinde bitebileceğini urmaktayız. Bankamızın aldığı vazifeler arasında memlekette bir sömikok fabrikasının te- e — vardır. Mevcut N ömür lenlerimize ve ehemmiyetle kömü istihsalâtrmıza rağmen senelerden beri hariçten de mühim miktarda is tihsalâtına devam ediyoruz. Milli para- mızı ve ticaret müvazenemizi bu kadar hususiyetle gözönünde bulundurduğu" muz bir sırada, memleket dahilinde is- tihsali mümkün olan bir maddeyi bun- dan böyle de hariçten getirtmekte de- vam etmek tabii doğru olamazdı. Bu itibarla Sömikök fabrikasının te- kararını pek musip bulmaktayız. Ü- ediyoruz ki, gelecek sene içinde ku- rulacak olan yeni fabrikalarla hem bu ihtiyaçlarımızı dahilde temin etmiş, hem de binlerce vatandaşa yeni çalışma ve geçinme sahaları açılmış olacaktır. Piyasa ve Bankamızın Muameleleri: Geçen seneki raporumuzda yüksek heyetinize arzetmiş olduğumuz gibi ti- cari piyasalarımızdaki başlıyan istikrar 1933 senesinde de devam etmiştir. istikrar sayesinde muamele ve istikraz. larımızın — geçen yıla göre — aynı nis- betleri muhafaza etmeleri mümkün ol- muştur. Buhran dolayrsile, piyasamızda hasıl olan istikrarsızlığın bu suretle zail olması, yalnız piyasalarımızın emniyeti noktasından değil, memleket piyasasın- da emniyet ve istikrar tekevvün etmesi bakımından i; 1933 senesindeki mevduatmızın mik- tarı © yeniden ve yekün 49,000,000 lirayı bulmuştur. Geçen se- moye nisbetle beş milyon Li iyade | bir fazlalık arzeden mev ili müesseseye, kendi müer- eeelerine karşı olan yüksek teveccüh » itimadın açık bir ifadesidir. Bu em- iyet ve teveccühten dolayı yülesek halkı en derin minnetlerimizi bu vesile sunmayı yüksek bir borç saymakta. Şbelerimizin faaliyetleri, 1933 de normal bir rurette devam etmi unsun Şubemizde krize takaddü clan zamanda tütün mukabilinde yapı» | İsa emtia avans ın merhuna- te teşkil eden tütünlerin satılmasına vw bedellerinin tahsiline 1933 senesinde | #nkıyet hasıl olmuştur. Hallımmızı eruhitlerinden ayrılmadan bouka hizmetlerinden kolaylıkla isti. fsle-ini temin için İstanbulda tüli şube-| Dr açmağa karar verdik. Bu şubeleri as- gri bir kadro ile açarken, büyük Avru. pa nın mühim şehirlerde kur. | dukları teşkilâtı esas ittihaz etmiş bulu- | muyoruz. Kadıköy ve Üsküdarda açtığı: mız tâli şubelerden — tam senelik bir men — ümit verici neticeler alınmıştır. » Bugünkü şartlara ve umumi hayatın icaplarına uygun olmak üzere memurla- rrmiz için bir tekaüt nizamnamesi ya- Pılmasını ötedenberi düşünüyorduk. Ec- nebi ve yerli müesseselerin nizamname” leri le yapılan — tetkiklerden e- dindiğimiz tecrübelerden mülhem ola. rak vücuda gelen bu nizamname 1934 senesi başlangıcından itibaren mer'iyete Hin ln nl üç lerleyiş ir ve şükranlara lâ derece büzük ve —— yolda yalnız onlara iylik etmeği deği aynı zamanda müesseseye olan merbu yetlerini kuvvetlendirmek suretile biz. zat bankamızı takviye etmiş oluyoruz. Bu hayırlı karar ve teşebbüsün yüksek beyetinizce de memnuniyetle karşılana- cağına kani bulunmaktayız. Kâr ve zarar hesabı: Bu sene mer'iyete giren mevduatı koruma kanununa tevfikan tazim edil. Borçlu cari hesaplar » Açık kredi - Dahili muhabir bankalar Harici muhabir bankalar. Harine bonoları - « Semedat cüzdanı Tefrikinde m sonra geriye ; 196,754,65 liradan yalimedeniye kümlerine göre İdare Meclisimiz azala- rına ve Memurlara tediyesi icap eden miktarın tefrikile ikinci temettü hissesi olarak hissedarlara © 2 ve beher mües- sis hissesine de 10 lira temettü tevziini fevkalâde ihtiyat akçasma 30,000 lira- nm ayrılmasını tasvibiâlinize arzederiz. ik enin masrafı Kefaletten dolayı borçlular Aktif Türk Lira .... .... s..i paralaii y.. habir bankalar ahabir bankalar. 75135290 4,357.325.28 738,519,74 Hazine bonoları «4 « Senedat cüzdanı Vadesine üç ay kalanlar. ala Borsada kote olanlar. vi Borsada kote olmayanlar 6240139,12 a.— Borsada kote oalnlar 251.53,78 b.—Borsada kote olmıyanlar 72.786,10 240151589 206564,48 388028274 8107 3235 334287497 kredi e e ee Kefalet mukabili krediler » Sair muhtelif borçlular & Maktelif borçlular » Muhtelif hesaplar 199392880 205449289 afı bakiyesi » Kefaleiten doluyı borçlular » , . © « cüzdan ABALASIZ 807347681 4 Muhtelif marım hesaplar. 1913.30703 Umumi Muhsssbe Müdürü MUVAFAK CEVDET Umumi Müdür Vekili Türk Lirası 12007.374 6» 148.238 08 6971316 45 6502732 99 12.580 298 62 2015245 Ol 57.026 53 BUAMMER Pasif Türk Li 23337602.23 901137 673 2764070,19 1207403006 Bir aya kadar vadeli Bi i ü 154581 Bir seneden fazla vadeli | Tediye emirleri Sair muhtelif alacaklılar Muhtelif alacaklılar. Muhtelif hesaplar » © 118181 Tahsis edilmiş karşılık seneyi tahsisatı. Donanma tahvilâti keşide karşılığı Tahsis edilmiş karşılıklar. 4 Ömudileri . e ve Muhtelif nazım hesaplar . ev © Kir Mürakipler Edirne Mebusu ŞAKİR 17172323 832 8040492 091 2.524.016,94 807347661 1913.207,03 Türk Lirası 5000000 00 2540000 00 625.498 78 35.115.439 18 3706657 85 34608655 30.574 90 . 1200 000 00 204.379 38 639.304 74 13991 244 07 ESAT Sİ Trabzon Mebusu HASAN 31 Kânunuevvel 1933 kâr ve zarar hesabı Matlup Zimmet Umumi masraflar Maaşlar ve ücre 1306, 700,62 41432257 1031423 3818581 İdare masrafları Vergi ve harçlar Sair lar Verilen fnüzler Amortismanlı Sahi kâr Türk Lirası 1.840.819 23 Kambiyo kâri O. 5 4 GA2BITAL20 G20,347,B5 2002088 O5 Muhtelif kârlar ... Banka, hizmetleri mu kabili SA 68. Geçen seneden 4366413 34 Türk Lars 15.520 66 et ve komüsyanlar 416088 H 131.004 80 702584 10 37,886 28 31 16 4300413 3 Türkiye İş Bankası, | Kânunusani 1934 Bilânçosu 7478.93800 Türk Lirâs Ulaklık , ekler og vi 751352980 aasrazs2s 73651974 624111618 70-000.28 Faham ve Ülerilât cüğdenı £ Borsada kote olanlar 4.180.99026 Borinda kote olmayanlar « » « 5 G24013912 Avanılar Esham ve tahvilit mek. aramalar k a — Borsnda kote olanlar 25158378 b—Boreada kote olmayanlar 72.786,10 digortaledirlar). m. 43.5 Makinalar» Komalar Metruyat Gayrimenkuller (Binmlar hakiki metleri üzerinden siyortalıdırlar) Banka binaları 2 e iğer gayrimenkuller. Dion a 1470.21256 54501245 Türk Lirası 12607,374 69 6971316 48 10421069 48 8073 Aşa 1913 307,03 35.474425 61 Türk Lörası 1030, Ibramnda cari hesnlary 5 Peenvili cari hesaplar . Vadeli merdust Tasarruf bevdinti £ Vadesiz Bir aya kadar vadeli Bir aydan bir seney ye kadar vadeli Bir seneden fazla vadeli Tediye emirleri Muhtelif alacaklılar «e && 88 8 Blühtelit Kasaplar» keşide karşılığı V.. Tahsis silmiş karçrl aklar 5 «xxx, Tevzi olunacak 1633 Tevzi olunacak 1933 Terzi olunacak 1933. enesi mücesirler tementüü Memurin tekalt sand senesk temettâğ . Türk Lirase 8.000.000 00 000,00 1.660 060,00 261000000 « 2033760023 801337673 276407019 35,108,139 esen e w İZYTADA 171.723,23 121761091 ds. 25240694 374165788 « SO6SS .. 3850 » «120000009 Talep olunmamış tem ettü ve kuponlar .“. . . 294379 38 400.090 00 23210 09 « Tasa Oz GE Bu tevzisttan artan © 1,544,65 lira 5 ” l ” gelecek seneye derrolurmalen, Ke | verifesi bu sene hilam bulmuştur. Yeni tiğimiz kârı tevzi şekli kabul ve tasdik | İdare heyetinin ve yeni sene mürakiple- buyrulduğu takdirde. tamamı ödenmiş | rinin intibabile kendilerine verilecek üc. 10 liralık beher hisseye ©; 8 hesabile | retin tesbitini rica 80 ve beher © müessis hissesine de 10 lira 9 numaralı kuponlar muka bilinde 15 nisan 1934 tarihinden itibaren dağıtmağa başlanacaktır. Kuponların tediyesinde kanuni vergi tevkif edilecek- 1S, ve matlübu ile bilcümle taahhüdatınn. nazarı tetkik ve mürakabeden geçirilmiş olduğunu ve cümlesinin kuyudat ve xw melâtında İntizamı tam ve sıhhat müşa- hede edildiğini beyan eyleriz. toplanan heyeti aliyeniz tarafından uh- 'demize tevdi olunan murakabe vazifesini ifa eylediğimizi arzeyleriz. 31 Kânunuevvel 1933 tarihinde mevcut İdare Meclisi nukut, esham ve tahvilât ve ecnebi mes- kükât tarafımızdan tetkik edilerek cü MÜRAKİPLER RAPORU | iösinin defterlerde kuyut ile mutabık | Türkiye İş Bankası Umumi | olduğu görüldüğü gibi İdare Meclisi ta- Heyetine rafından ita edilen bilânço ile kâr ve za- hükümetimiz en salâhiyettar bir , Başvekilimizin beyanatile nokta- ını, kat'i bir şekilde ifade etmişe be Esasen milli ille teşvik eden pilli ve mali © kudreti memleketin ve kurtuluş savaşında en esas- telâkki eden ve halkımızı bir