16 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

Recep Bey derse başladı (Başi 1 inci sahifede) kültür noklasmdan ileri gittiler. Yâplar bazan, yalnız bir Veya iktisadi sistem değişt iç ir. Fakat tam inkılâp, milletin iç ayatının derinliklerinde yapılan ılâptır. Türk inkılâbı bu şekilde tam inkılâptır. Bütün içtimai bünyemizde inkılâp yapı derinlere nüfuz et- bain air dı in âp devrinide yaşamadılar. Beni din enlerden talebe harici olanlar d ma muhataptırlar. Yüksek tahsil si vazifodar olarak bulunuyor! Vazifeli dinleyici arkadaşların güç - çekeceklerini zannediyorum. Son Mnıf talebelerine bundan sonra takip seğimiz derslerde yardımcı olarak bir anahtar vereceğim, K İnkelâpları iyi e tâbi tutmak lâzımdır. İztclabı & Mit ettik. Fena yerine iyiyi ikame et - Mektir. İnkılâplar ikiye ayrılır | — Halk kütlelerinden doğarak, #yaklanış, kül halinde merleki Kanunlara karşı ayaklanmak. 2 — Halk tebaası, uyutucu cehalet Yolunda giderken, vazife bojmda bu- man otoriteler harekele geçerler. Meselâ, Rusyada Petro inkılâbı yu- rıdan gelmiş bir inkiliptr. Çünkü milletin başmda bu- nn ilerlemesi için e Rusyada bir inkılâp Yapı İkinci Mahmet milletin o zamanki anlayış ve yaşayış hayatında bir şuur nkü yukarıdan gelen lardan bir kısmı mu « jar, Avusturya imperatoru ikinci Joze- fin 16 ıncı asırda yukarıdan g. i kalâbı muv: manallah olmamıştır. Halktan gelen inkılâp tiplerine mi sal * İngiliz, Fransrz, Alman, yanlış bir takım telâkkilere Meydan veren iki kelime vardır. İhti- ve inlerlâp kelimeleri... ||| Ecnebiler bir tek kelime söylüyer - lar revolution diyorlar. Biz bu iki te- lâkkiyi düzelteceğiz. Bu saydığımız reketleri içerisinde ihtilâl kelimesi- İs ifade ettiğimiz ayaklanma, halkm »l haline gelmesi ibülâldir. Türkiye g5 halinde şuurlu bir halde sel halin 'e hücum etmelerine, İtalyada (Pü) vâdisinden Romaya Warekete ihtilâl derler. Türkiyede kurtuluş harbi bir kirlerin tatbik sa - ge zama inkilâptır, — Ginkerllp © Şevridir. Bunları kendi anlayışıma gö- re söylüyorum, . Bu tarife göre Alman inkilâbı bir ihülâl ve bir inkılâptır. Türkiyede imlelâp ihtilâl inkılptprr. Meselâ P, lonya bugün mühim bir inkılâp geçi riyor. Faakt ibtil inkılap de; Türk inkalâb: ihtilali inkılâplar züm. tesine girer. Çünkü halktan gelen bir inkripter. ihtilâl ve inkılâp (o derken bilhassa bir kelimeye dikkat etmelidir. Bu ke- lime de isyandır,. Bizim anlayışımıza inç” Etle ie aüinlarimeir cöltnlem #derken bu keli şöyle mâna ver » welidir: İsyanda doğruyu arayış nok- bir ayaklanış kokusu ve mâ nası yoktur. İhtilal ve inkılâbm aksi mânada bir kelimedir. İsyanda meş- Tu otoriteye karşı ayaklanış vardır, Me ii Türk inkılâbı karşısında Şeyh Sa» t isyanı bu kelimeye mâna verirken “yleneb p İhtilâllerin ve inkılâpların tipleri igyka bir bakımdan şöyle tefrik edi - Ihtilâlde iki tip etili, başlı başına içtimai bünye ii tarif ederken iki tipe ayır Mi şeref, içtimai bak için ayakla. dr Krallar hanedanlar, Meke mn din hizmetinde olanların nimeşlardır. yaramın Gene krallar, hanedanlar, ikinci ği tetik zadegin diye bir takım #atiyazlı fcütlelerin yardımını bulmu lardır, Krallar kütleye ulm yapmışlardır. Yeşt Tali kütleleri mal, can, ırz masuni- kizini temin için aristokrasi karşısında Meşin surette mücadeleye başla. yo, 2iz bu tip inkilâba halk inkılâbı di- Avrupanın diriliş ve anlayış dev- Be verdiği semereden sonra, beşeri | |*riyete veriy, Makine başında Kiran bie taktire işçiler, patronlar be. | Yarina hak dava eden vazivete giri - üne "> Sosyalizm kelimesi ilk defa yüz evvel Sifade edilmiştir." Para ve e karya baş ve kol kulla Yerler? Kendilerini ikmal edilmiş bula. ma Şuay izler armırada beraber çalış. ru baslıyor, Nihayet işçiler bir | inkılâbında halkın o Versaya | cemiyet kuruyorlar. Yeni bir cephe alı- | yorlar. Sermaye ve patronlar cephesi karşı" sında sosyal demokrat, komünizm nam ları altnda bir çok cepheler teşekkül ediyor. Patron işçinin hakkını tanı - mak vaziyetinde kalıyor. Bazen bu hak isr İngilterede olduğu gibi çarpışma - İar sonunda zorla, Almanyada harpten evvellei gibi, daha sistemli , tanılıyor. Fakat bu hak tanrma yolu ne kadar şu- urlu olursa olsun bu çarpışma, başka topraklarda yaşayanları da ayni gayede galışmağı sevkedi Birincisi halk p” ilâki tipi yanında, bir neyi mağa başlıyor. Sınıf mücadelesinin bi törpü gibi, bir içtimei bünyeyi yiyişi, sanayii yüksek cemiyetleri düşündür - mektedir. Bu snf mücadelesi, patron ve ser- mayenin 100 senedenberi, dünya haya- tında işçi sınıfına karşı yaptığı iddia edilen zulmün bir karşılığı olmak üze- ve bir takım yeni fikirler teşekkül edi- yor. Meselâ buşün Rusyada işçi Za- feri denen bir devlet kuruluyor. Sınıf | mücadelesi, smuf ihtilali diyip, bu öç- ömai değişiklikler bitmiyor. | Mütekabil hareketler, aksülimeller | yor, Sanıf mücadelesinin tevlit et- | en çok zararlı yer olmak üzere Al. manyada birsene evvelki hâdiseler, | Km harp sonu vaziyeti gösterile- ilir. Almanya , bu dini ğa delesi yüzünden darma dağınık bir manzara arzebmişti. İtalya © zaman Faşiznd kurmağa mecbur oldu. Çünkü srnsf mücadelesi memleketi maf mücadelesi sbtilâli açıl in bir hiç bir ihtilâl Türkiyedeki kadar yerin. de, kat'i ve lüzumlu olmamıştır. Ve bu kadar güç olmamıştır. Türkiye balk ih- tilâlini başandıktan sonra memleketi bir ibulâk için Tür smef ibülâki sahası yapmamak mamıştır. elimizden silihlermmez alanış bir | millettik. Fakat gene inkalâlı başar - dik. Türk imkılâbmin alâmeti farikası, bir istiklâl wraharebesi ile başlamış ol- masıdır. Bunu unutmamak lâzımdır. Inkılâbımızın tesirleri Türk inkelâbenn bir büyük harikası. mı daha : Türk inkılâbı tesirleri yalnız bu top- N R eğ münih: büdise değildir. Türk inkılâbi cihan şümuldür. Bu ayi akılda tutmak lâ amndır. Bu mühim bir noktadır. Türk inkelâbınm cihan şümul olması çoğrafi vaziyeti iledir. Meselâ İspanyada, İ - rânda, İskandinavyada bu inkılâp ol - saydı, cihan şümul olmazdı. Maksatlarımı izah edeyim: Coğraf- sayılı raklarda Tü başka bir millet otursasaydı, bu A ölüp tike mü lamazdı. < Diğer bir delil: Bu inkılâbm vuku bulduğu zama. nın da hususiyeti vardır. Zamanın te. siri olmuştur. Bütün dünya içtimai siyasi, büyük mı in ibdas sebeplerden Buzünlü giriş sözlerim, talebe ar kadaşlarım için, bu derslerin iyi sala şılması noktasmdan tzühimdir. Bu söy-| dediğim, tarif içinde sizi umum haya işinde gezdireceğim. Yarım saat burada kalacağım. Bana sualler sorsun ml ğa steyenler burada kalemlar, yalnız arkadaşlar burada bir şey söylemek ip- Bu memlekette bütün eyrlierm sön- düğü, ümit namma hiç bir şey kalma- | Mae naam ' Mi ales Bu memleke bir evlâdı, mem bi isim olarak deği, şeref, haysiyet, | Sağa içi e irişe Bee örer ii Şünbe otm ve eminim ki sizler de söylü, me ile bu büyük ismi Süallere cevaplar Sn aekiz buçuğu beş geçiyor. verdi, racak sep Bey tekrar çalan are ederek vin sast » sorulan svallere Gevap “ Sorulan sualler meyanda çelik vafi, sem elkilleRaa Be sıl geçiliyor yan mefhum! farkinp lerdir?) (Türk inkılibmm cihan şürmül oluşundaki âmiller nelerdir?) Sualleri vardı. Recep Bey bu sualleri yeniden daha açık bir şekilde izah etti, Recep Bey izahatını bitirdikten son- ra dedi ki — Her dersimizden sonra bazı nok- talar üzerinde tereddüt ederi talebe ar- kadaşlar bana süaller sorsunlar, Soru- lacak sualleri yeniden izah etmeğe A- mâdeyim. Bundan sonra her ders s0 - munda bu usulü tatil edeceğiz. Ya- rım saat fazla burada kalmak sizin için faydalıdır. Sonra imtihan verirken güç- Bük çekmezsiniz. Recep Bey, dersini verirken, allaşla- maya hüzum olmadığını, çünkü bir kon- ferams, bir nutuk, bir hitabe söylemedi- gini, ders verdiğini, binaenaleyh alkı- #a Tüzüm olmadığına işaret etti. İnlelâp enstitüsünde, yarından iti- baren dersler ayın yirmi ikisine ka - dar bilâfasıln devam edecektir. Cumar. tesi günü Maarif Vekili Hikmet Bey ders verecektir, Muallimler de derslere devam edecek orta mekteplerle liselerin tarih, a, ve yart bilgisi munllimle inkılâp enetitüsünde verilen ders- lere devamları mecburi bulunduğu ta mimen tebliğ erlileniştir. Bu muallimler, orada açılacak def tere imza atmağa mecbur tutulmuşlar. Devlet demir || Yolları bütçesi (Başı 1 inci sahifede) 2 — Posta idaresinden posta nakli- yatı için kilometre başma maktuan 70 lira alınması “4 bin kilometre hesabi. le 280 bin lira tutmaktadır.,, .3 — Askeri nakliyatın sülüs yerine yüzde altmış tenzilât ile yapılması, or iu mensuplarının sülüs yerine yüzde altmış tenzilâta tâbi olmalar. > Roma mülâkatı Başi 1inci sahifede, kale Mİ EZ 2 Kont, bu makalede, senelerden | beri dönmüş olan Avrupa beynelmilel hayar tanın bir seneden beri canlanmış olduğu- mu söyledikten sonra diyor ki ; 2 Fransa ilk önce Sovyet Rusya ile ak- tetiği itilâf ve sonra da daha sıkı bir sz rette teşkil ettiği küçük itilafla milli s00- yalist Almanyaya karşı bir cephe tesis etti, Sonra Balkan misakı geldi. Alman. ya milletler cemiyetini bıraktı ve Lehis- tanla uzlaştı, Avrupa efkârr umumiyesi, hadiselerin tesirinde, Avrupanın hukuk müsavatı ve adalet üzerine dayanan bir teşriki mesai ve yahut bir harbe mürcer olacak iki grup teşkili şıklarından birini intihap etmesi lüzumunu görmeğe baş- Ind, Fransız cephesi eğilmeğe | başladı. Lehistan ayrıldı. Bulgaristan Balkan mi- salına girmedi . Bundan sonra Avustur. ya hadiseleri oldu. Avusturya otrafında- ki mücadelede, Macaristan hükümeti tam bir bitaraflık ittihaz etti. Macaris- tanın Avusturya meselesinde her hangi bir hattı hareltet ittibazı vari! olmadığı gibi bundan Roma konferansında bahset- mesi de varit değildir. Kont Betlen ii ont Betlen imparatorluğun iadesini gayri kabili tatbik iş olarak telâkki et- ve bunun için Roma konferansı mü nasebetiyle yapılan tahrikâtın anlaşılmaz bir yey olduğumu söylemektedir.” Bu konferanata yalnız İtalya, Avusturya ve tan arasmda, üç sene evvel baş- lanmış ve semering iyle esasları ku- Tulmuş olan iktisadi iştirakin tehakkuku- Mu temin meselesi görüşülecektir. Bunun haricinde bir kombinezon hayal mahsul. dür, Macaristan dalma serbest kalmak setini takibetmiştir. Merkezi vaziye- ün i hakkında ka. th gelmesine intizar imkâmns vermektedir. Fakat böy- le bir kati karardan daha çok uzak bulu- nyoruz.” Meçhul askerin mezarında ROMA, 15 .A.A. — M. Dollfus refa- katinde Avusturyanın Roma sefiri ve yanın Viyana sefiri olduğu halde dün İtalya krallarınm mezari ile meçhul as. kerler mezarmı ziyaret etmiştir. M. Moussolini öğle vaktı Venedik sa- rayında Avusturya başvekilini kabül et. miştir, Mülâkat pek samimi olmuştur. M. Dollfus saat 18.39 da Vatikanda Papa tarafından kabul edilmiştir. 5 Siyam Kralının ziyaretleri ROMA, 15 . A.A, — İstefani bildiri. yor : Siyam Kralı dün Venedik sarayın. (Başr 1 inci sahifede) şu ile başlarmı eğdikleri zaman ya kın bir mazi ile karşılaşacaklar ve bu mazinin verdiği müthiş dersi ha tırlayacaklardır. İhtifal programı Bugün yapılacak olan ihtifalin Programı şudur: 16 Mart şehitleri ihtifali her s0- ne olduğu gibi bu sene de 16 Mart cuma günü Eyüpte şehitliklerde aşağıda yazılı program dahilinde I — Merasim saat 15 te Müftü efendinin okuyacakları türkçe bir dun ye gehilerin ruhuna ithaf olu- naci il il ma yatiha ile başlıyacaktır. Nakiye banım, şehir nrmma Galip yar Bey ve gençlik nama Türk Talebe birliğinden Zeki Bey- ler birer hitabe irat edeceklerdir. 3 — Askeri muzika matem hava» « çalacaktır. ya ateş ed dg Kıtaat ve mektepler duruş suretile geçit resmi yapacaklardır. 6 — Da ötürmek üzere wetlileri götürme! Bugün 16 Mart Egede bu seneki tütün Geçen sene ve bu sene mahsulünden elde bir şey kalmamış gibidir Aydın İnhisarlar Başmüdürlü günün temet atma merasimi. AYDIN, (Milliyet) — Yurdumuz | da enede istihsal olunan on milyon ko tütünün 7,200,000 kilosu Eğe mın- takasnda 1,800,000 kilosu da Trab- zon mmtakasında yetişir. Eğe mta kası tütüncülüğünde vilâyetimizin de mühim bir mevkii vardır. Aydın köy- lerinin larında bu amtakanın en iyi tütününü yetiştiren Gâvurköy ve Ak- tütünleri derece ve nefasetinde tütünler istihsal edilmiştir. Aydın, Çifte, Kuşaadar, Söke, Sel- çuk, Denizli, Çal, İsparta ve Eğridir, mıntakalarmı ihtiva eden Ayd İnhi sarlar Başmüdürlüğü çevresinde bu sene bir milyon 730 bin 575 kile tü- tün istihsal olunmuştur. Bu miktar g© çen seneye mazaran yarı yarıya fazla dönüm dütün ekenler görülmüştü. Bu hem amele ücretinin yüksele- rek istihsal fiatinin arttırdı ve hem de zaruret karşısında, bu işten anlı. yan anlamıyan ameleler kullanılma- 41, çapa ve diğer hizmetlerin vaktin- de veya lâyikiyle yapılmaması yüzün den o sene bu gibi tütün ekicileri bü yük bir buhran geçirdiler. Bundan ta biatiyle hakiki tütüncüler de zarar gördi Bu vaziyet üzerine geçen sene ö- tedenberi tütün ekan rençberlerden ihti- yatlı davrandılar, az ektiler, fakat ge Şen sene“İnhisar idaresinin piyasaya müdahalesi tütüncülerimize | cesaret verdi. Bu yüzden bu sene ekiş ve is- tihsal geçen seneye nisbetle yarı yarı ya yükseldi. Aydın İnhisarlar başmüdürlüğü mintakasında ne eski ne yeni mahsul satılmamış tütün yok gibidir. Eski se ne mahsullerini İnhisar idaresi tama men salım almıştır. Yeni sene mahsullerinde yüzde el la Aydın köylerinde AYDIN, (Milliyet) — Aydm Halkevi köycüler şubesi komitesi heyeti Işıklı, Arapkuyusu ve Şev- ketiye köylerine giderek bu köyle rin sıhhişiçtimai ve zirai vaziyet- lerini tetkik etmişler, köylülerle konuşmalar yapmışlar ve şubenin teşkil edeceği Nümune köyü için tetkikatta bulunmuşlardır. amman mA da M. Mouwssoliniyi ziyaret etmişti likat samimi olmuş ve uzun sürmüştür. Sonra Siyam Kral ve Kraliçesi, tarihi mahalleri ve abideleri ziyaret etmişler. Gir, Öğleden sonra Siyam Kral ve Krali. çesile M. Dellfus ve M. oĞemboes M. Monssolini ile birlikte Tor di Kinton İ- podorunda ve süvari mektebinde ve za bitlerin at talimlerinde hazır bulunmuş» lardır, Misafirler halk tarafından hara retle alkışlanmışlardır. köprünün Haliç iskelesinden biri ki davetiyelerde yazılı olduğu sa - atteki vapura binmeleri rica olu - nur. ... Mili Türk Talebe Birliği Umumi Kâtipliğinden: Bügün toplanacak olan 16 Mart şehitleri ihtifaline iştirak için bü - tün arkadaşların saat 13 te köprü nün Haliç iskelesinden kalkacak hususi vapurda bulunmaları rica olunur. ... Halkevinden: 16 Martta yapılacak şehitler ih. tifeline, adresleri malüm olmadığı için davetiye yerine kabul buyura - rak İstanbulda bulunan Türkiye Bü yük Millet Meclisi azaları beyefen- dilerin teşriflerini rica ederiz. Halkevinden: miyetleri ile mesleki ve içtimai ce miyetlerin idare heyetleri azaları - nın eşriflerini sica ederiz. lisini kumpanya ve hususi mücssose- ler, yüzde 25 şini de İnhisar idaresi satın almıştır, Kalan yüzde 5 te pey altına alınmış, fiatlerde 25 ilâ 80 ku ruş arasmdadır ki, tütüncülerimiz bu iatlerden çok memnundurlar. Şimdiye kadar tütün alan satımın da bir usul vardı. Ve müstahsil bun dan çok zarar görürdü. Meselâ bir ıcı bir müstahsile ait bir parti mal dan bir kısmını seçer, buna bir fiat verir, alır, kelan kısmın satılması müs tahsil için büyük bir zorluk teşkil e- teslimde satıcı aleyhine değişirdi. Geçenlerde Sökede bir tütüncü- den işitmiştim, Tütün alan bir tücca- ra arzolunan nümuneye verilen fi satıcı razı ayni gün bir müracaatta daha aşağı bir ikinci fiatle karşılaşırmış. İnhisar ideresi iki sene dir bu ticaret oyunlarının tamamen önüne geçmiş ve piyasaya müstahsil yerine hakikaten hâkim ve nâzım ol- muştur. Temas ettiğim her müstahsil İnhi- sar idaresinin bu kıymetli yardım ve müzaheretinden şükranla bahsetti. Buna misal olarak Aydın Başmüdür. lök anbarında yelniz bir | parti mal bu tanduğunu, bunun da pey altında o- hap geçenlerde müstahsilin ortağiyle anlaşamamasından alıcıya teslim edil mediği anlaşılmıştır. e Bu hal Türk tütüncülüğünün kemi yet ve keyfiyet itibariyle inkişafmı temin etmekte olduğu gibi, alıcıların Türk çiftçisini yük ürk mallarma yabancı piyasalarda lâyik olduğu mevkii ver dirmek hususunda (aldığı tedbirlerin ehemmiyet ve isabetini tebarüz ettir Çankırı beleğişiz sini teftiş ÇANKIRI, (Milliyet) — Çankı rı Belediyesini teftiş maksadiyle mülkiye müfettişlerinden Cevat Bey bir hafta evvel şehrimize gele rek Belediye işlerini teftişe başla- MEMLEKET <5 HABERLERİ Domuz avı ORDU, (Milliyet) — İki sene- denberi müdürlük kadrosuna alın mış olan vilâyetimiz ziraat teşki- lâtının faaliyetini daha isabetli ve daha faydalı kılmak için pro- gram tanzim edilmiştir. Programm. birinci maddesini, umumi harp yıllarında Kafkasya dan memleketimize kaçmış olan domuzların öldürülmesi teşkil et- mektedir. Hakikaten bu hayvanlarım fın- dık ve mısır mahsullerine yaptık. ları zararlar pek büyüktür. Do- muzların itlâfı için köylerde sü- rek avları tertip olunmuştur. Ziraat müdüriyeti bu avlarm faydalı ve iyi neticeli olması uğu- runda köylülerimizle birlikte ça- lışmaktadır. Birinci OKânundan beş Şubat tarihine kadar vilâyet dahilinde öldürülen domuzların adedi (675) tir. Mücadele devam ediyor. Ağaçlar yapraklanıncaya kadar daha bir çok domuzların öldürüleceği kuvvetle ümit olun- maktadır. Sürek avlarma iştirak eden köylülere hükümet tarafın- dan s'lâh dağıtılmaktadır. Köylümüz, mahsulün başma belâ kesilen bu muzır hayvanlarla mücadele için hükümetin gö-ter- mekte olduğu esaslı alâikadan çok memnun olmaktadırlar, İzmir belediyesinde bir aylık faaliyet 934 senesi şubat ayında İzmirde beş yangın çıkmıştır. 933 senesin- de ayni ayda 12 yerde yangın çık- miştı. Son ay zarfında 215 gevrek, 465 kilo noksan ekmek, 708 kilo kaçak et müsadere edilmiştir. Esmer ekmek imal eden dört ki- şi, noksan ekmek çıkaran beş fı- rıncı, sokağa pis su akıta altı kişi, arabasını ebliyetsiz sürücülere tes lim eden sekiz kişi, otomobili faz- la sürerek halkın üzerine çamur sıçratan iki şoför, tecziye edilmiş- lerdir. . 79 gıda maddesi. belediye kim- yahanesine tahlil için gönderilmiş ve 9 dilenci dilence evine sevke- dilmiştir. 169 köpek itlaf edilmiş- tir, Karşıyakadada 294 köpek ve 14 kedi öldürülmüştür. Belediye fen heyetince İzmirde ki sinemalarda bazı tedabir Gemlikle menenjit GEMLİK, (Milliyet) — Gem- Tikten menenjit şüphesi üzerine yedi hasta Bursada Ahmet Vefk Paşa Hastahanesine gönderilmi tir. Bunlardan ikisi ölmüştür. Beş hastaya menenjit teşhisi yapılmış» tır. Gemlikte basta çıkarılan evle rin kapılarına tehlike kâğıdı ya- pıştırıldı. Merkez ve Gazi M. mal mektebi çocuklarile birlikte bütün halk için ilk tedbirler alım dı. Belediye hekimliği menenjit. ten korunma £ çarelerini bildiren kâğıtlar dağıtmıştır. KURBANINIZI Yahut PARASINI TAYYARE CEMiYETİNE VERİN KARDEŞLER;Göklerimiz pek çok tayyare isteyor. Bu iş bo ün hiç para etmeyen deri ve bağırsaklarla başa çıkarılamaz. rbanlarımızı canlıolarak yahut kurban alacağımızparayı tayyareye vermeliyiz .Eğer Eğer başlı başımıza bunu veremezsek bir kaçımız toplanıp bu işi yapmalıyız YURT BUNU BiZE EMREDİYOR ! ; : j 1