9 Mart 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

m (Başı Linci sahiflede) pstafa Kemal hazretlerini ve onun yük- İş gahsiyetinde Türk iktilâlini hürmet- lm) am, hin öyük şefim, iht kz Türk gençliğine anlatmamı tasvip Miyurmuşlar, bu çok ciddi işi Maarif ekâletimiz bana tebliğ ettiği zaman, Tabip yapamıyacağımı düşünmedim bi- d; Çünkü şef emredince, bu dünya başarılmıyacak bir iş olmadığına i - em vardır. Emri hemen kabul et - tim, hazırlanmağa başladım. Ve bu - — huzurunuzda bulunuyorum. i Mustafa Kemal, “Türk millet de ilerliyen bir zafer bayrağıdır. «Bu bayrak bugün de, yarın de. e Wirsün de yükselecek bütün güçlükler ünde yükselecek ve her şeyi yene- ir, Rika RLESE & bütün bir dünya oldu. Yaklaşmakta olan yarın için de, ye- #cekleri ve yenilecekleri bugünden İötüyorum. Yenilecekler bahtuızlar © caktır. Ben, bu kadar inanıyorum. Siz İS inanınız. Bugün bütün eserler ina- verimidir. Mevzua girmeden evel Mevzuumuz Türk ihtilâlinin hukuk adliye tarihidir. Bu mevzua esaslı #uretle girmezden önce, umumi - ih ihtilâllerin felsefesini yetini mütalen etmek is- Bu etüt, bize ihtilâlimizin yeni ve- lerini, © yeni müesseselerimizin mes- İçini ve kaidesini anlatmış olacaktır. yl nedir? İngilizce ansiklopedi; ih- iş Prtmalı & Ve bir SERER > hareketi ile memleketin ve hükümetin teşkiliteni değiştir - Fransiz ansildopedisi ihtilâli tarif et- Memiştir. Yalnız, müellif ” Tokyin'in (Souvenir) adlı kitabmdan bazı İerstm- pakil ile iktifa etmiştir. İhülâl ndiliğinden doğar. Bu doğuma, gebe - bulunan urmemi, gekegiin hâ- : meydan verir. İhtilâlleri, bi - tincilerden yani gebe halde bulunan Wnumi sebeplerden, yahut ikincilerden, & EiPE e tu değildir. Görüyoruz ki ingilizce ans Ve müellif Tokyin bize ihtilali iklopedi değil, ARL ERR teleyi mücerret manasından çıkararak ona il | dan verir, yoksa Şen hâdiseler mi? Müellif Tokyin ile < yezilizce ansiklopedi ayni şeyi söylü - et Meselâ fransız ihtilâline malüm hü- ie | çiseler sebep olmasaydı, buna işe | Kdiseler âhik olurdu. 16 mer Lü ara ordu. suna ol 'unmıyacak, kiyotin altında Yecekti, denemez. “ 1, Çünkü, bir takım hazırlamış İN AA A NAAR Bizim yarı müstemleke halini alan “ünlü | ilktısadiyatımızın sanayi devri- girmesi, fabrikalar açılması Al - iletısatçısma göre bir ihtilâldir. Dar ve umumi manada alacak olur- a İİ, e , hi Eşler Bear : İ çi ii şi ; ! E lr İ li #4 i İ Misa etten ilyi böyledir. sahalara da girer, Tıpkı i ve Rus iktilâlleri gibi. 1905 tilâli ise yarım kalmıştır. Yal. , asılmıştır, o kadar.. re le meşrutiyete, © meşrutiyetten Bir milletin, tediği vakit | | in hukuk teri | halkın konserte, birleşik ve az çok Yani hâdiselerden ayrı ayrı mütalea doğ- ve hâdiseleri anlatıyorlar. Me teşebbüs etmeseydi, iltica etmeseydi, krallıktan iskat in ko riyete geçiş gibi.. Bizim 1908 ih- e İnkılâp ı — İcra vazifı Lok mükellef olan kimse (padişah, kral, imparator gibi) | ya dülhamit, heyet selbederse kanunların yerine şahsi iradesini ikame ederse, ihtilâl etmek halkı vardır. Vahdettin devirleri gibi. 2 — Teşrii heyeti davet etmez, top- mani olur veya meclisin hür . Bizde Abdülba - bir milletin Bizde Ab- Abdülhamit meclisi dağıttı, bir daha toplamadı, otuz bu kadar sene topla - madı. Sonra 1906 ibtilili cebren mec- Disi a tarda. 31 mart suikastı netice - İ sinde millet onu hal etti. 3 bipleri intihaş temlerini deği — Icra reisi kendi kendine münte- veya intihap sis- 4 — Milleti bir ecnebi hâkimiyetine teslim eder, yahut Firar ederse, (Vah- kapıları dei, zaman bu şartlar içinde, m göbiş tenebilere açtı) © bir milletin ihtilâl bakla vardır. Fakat Locke bu ihtilâl haklarını, teşrii kuvvetlere kar. ş datanır, icra kuvvetlerine karşı da tanır. — “Locke,, e göre meclis milletin esas- millet, Bir tacığı kaydetmeliyim: Milli hâkimiyet dir. #ELPERŞEE i ER Çünkü Locke “Locke” © : göre izah ii li li Indi. Dine ve istibdada daya inde yeller esiyor, i Milletler sistemi haricinde idare olunan millet - etmei imkân bu hükümleri tanımıyor. böyle milletler derhal isyan etmelidir. Esaret altında insan- lar yaşayamaz. (Locke) in bahsetti. Bu tarifin maarızları ne diyor? Biraz da “Locke, in muarızlarını din- Hiyelim: Muarızlar diyorlar ki.. Her defa halk kendini mazlum gö hükümet Ni hakkını tanırsa, muhakkak bir iye maruz olur. yor. Çünlcü halkı alıştığı bir bükü - met sisteminden gore dur. Vaz göçebilmesi için, büyük iz- araplar, ve mahrı waruz kal ması Yzsmdar. Locke'in muarızları rar ederek di- yorlar ki: Her W isyanları körüklemeğe varır, isteriz. Kadınlar, rüzraklı, topuzlu, bal - tali ee kadılar kral orasi na lar, üç renkli bayrağa sarıldılar. Tariz “ve kinayelerle dolu e ef söylüyorlar, Bir ellerile kra - cesaret, artık kalmıyacağız. (Burada ekmekçi eği) Çöuzada ekmekçi kral, karısı kraliçe ve Yağmur bayrağı ıslatıyor. Bundan sonra her şey ağ hi gün sonra bu ra zulüm etmeyin, biz de sizi sevelim, olmaz mı), Bu hâdise 4 teşrinievvel vuku bulmuştu Milletler ihtilâl haklarını sui istimal etmezler Tarihin verimlerine göre iyet wsullerini suiistimal eden millet de - gil, ekseriyetle salâhiyet “in görüşlerinin i tarihçilerden aldığım misaller 1789 da isterir. Halk mühim sebepleri bile ihmal ayn eder. Zulmete, tah. çıkarmaz, Locke'ün mu ları gibi, bir milletin ihtilâl hakları dan korkmamak lâzımdır il ihtilâl haklarını suiistimal etmiyorlar. Müstebitlerin suüidaresinden kork - bi sevmek ve kullanmak lâzımdır. bıtadan istimdat edamiyecek bir va yelte kalan vatandaşın, kendini dafaa için mütecaviri öldürmesi en aziz hakkıdır. Bundan istifade edenler müstebit- cebabireler, o mütecavizlerdir. ler, Locke'un görüşüne göre bizim ihtilâlımız biraz da bizim Bizde ihtilâl ii biç bir vakit. Gazinin nutku ve bu kitapla be raber vesikalar kitabı, bunu göstere - bilir. Millet, sarayı ve İstanbul hükümetini defatla ikaz ediyor. Memleketin bü - yük tehlike karşısında olduğunu gös - teriyor. Mücrim saray ve onun mücrim hükümeti, ikaza kulak asmıyorlar. Çifte ler, kendi kafalarile düş man » altında, bütün bir Türk milletinin mukadderatını idare etmek hakkını haiz oldukları, zannediyor- lar. Saray ve onun hükümetleri mille- tin feryadını o kadar dinlemiyorlar ki, vatanı kurtarmağa çalışanların üs tüne atker bile sevkediyorlar, Şeyhis- lâma fetva verdiriyorlar, “mücahitle- rin katli lâzımdır., diyor'lar. Tarih, dinin bu kadar feci bir şekil de kullanıldığını hiç kaydetmemiştir. Saray ve onun hükümeti milletin oaa retten kurtulmaması için düşmandan ri MİLLİYET CUMA 9 MART 1934 Enistitüsünde dün Mahmut Esat Bey derslerine başladı Mazlum millet kimdir, ve nedir? İhti- lal haklemı ne zaman kullanır? (Locke) bu hususta diyor ki: ile | Ay tehir ettiler İ Doumergue kabinesinin fazla çalıştı. Bütün bunlardan sonradır ki, Türk milleti ihtilâl hakkını istimal etti. Locke'un muarızları, Locke'a taarruz larında çok haksızdırlar. Milletin, rztı - ünlerinde kullanabileceği en. aziz silâhi ihtilâldir. Teyrii kuvvete karşı ihtilâl yapı - lıra, ne olur?. Locke'a göre endişeye mahal yoktur. Çünkü, milletin orta - teşrii kuvvet, müteca ceğim. Biz dinlemeğe devam edelim. Hahimiyet bilâkaydüşart milletindir mecburiyetinde kaldılar. Es bunu başka türlü tefsire de imkân yoktur. Bir milesseseyi değiştirmemeğe i - panmak ancak ahmakların işidir. Fichte haklıdır. Karşı gelenler mide kaza'ıcını kaybedenlerdir. Mantıktan anlamayanla ra karşı milletlerin kullanacağı silâh ih- tilâldir. Bütün hisleri mühürlü olarak ka panmış, yalnız menfaatlerini düşünenle- mantıkla mukabele, aklın, man değildir. Yer yüzünde insan. ağın icabı, tekâmül olduğuna göre mües- seselerin de icabı tekâmül olmak lâznm- e. Yoksa, hayat zorla » Fichte rapıyor: liye aymı - yor: 1 — Fenalar, 2 — İyiler. Fenalar, saman gibidir. yanarlar ve çürürler. İyi. tenvir eder ğ Radikal sosyalistler ' Kongrelerini iki vaziyetini iki ay daha tetkik edecekler PARIS,7. A. Anadolu Ajansının hususü muhabiri bildiriyor : Radikal sosyalistler, 11 martta ya pılması beklenen Klermonferan kongre- sini İZ mayısa bırakmakla oçok mühim ve mahirane harekette bulundular, Bu kararla Doumergue kabinesine iki aylık hayat verilmiş ve rakip fırkaların vaziyetinin tavazzuhunu görmek için 2e- man kazanılmış oluyor. Eski muhalefet ba içtimai 1928 angor kongresi gibi mil- etler birliğini yıkmaya matuf ve siyasi mütarekeye aykırı bir hareket olarak va- dikallar aleyhine propağanda | vesilesi yapmıştı, Filhakika bugünkü şerai de radikal nazırının hükümete işti- kongrenin muvafekat etmesi ih- timali yok gibidir. Böyle bir tasvip 1932 intihabında fır- kaya ekseriyet kazandıran sol cenah it- Kanda faaliyeti Kartel fırkaları arasın. da hareket beraberliğini her zamandan ziyade zaruri kalmaktadır. Radikallerin bu zarureti takdir ettik- lerinin delilleri şudur : * Façizm irti- cama karşi” namı altında sosyalistler ta- rafımdan tertip edilen bir çok tezahürle- ve radikal teşekkülleri her tarafta işti rak ediyorlar, Doumergue kabinesinden sonra mün- bal bir ayanlık ile bir mebusluğu radikal lar yine sosyalist fırkasının müzahereti. lo kazanmışlardı. Sağcenahın meclisi feshini istediği sırada bu galibiyet sağ- ları korktrsuştu. Ve sosyalistler feshi istemeye başlamıştı. biri belediye di: ğeri meclisi umumi için müzaheret inden radikal nam- zetleri raybettiler .Radikallar kongreyi tebire karar verirken bu meseleyi de 6 hemmiyetle tetkik ettiler, Bu hadise sağlar orasında derhal fe- sih ve intihap arzusunu yeniden uyandır mış bir traftan da sosyalist vo komünist lere karşı, “müttehit cümhuriyetçiler” na- mı altnda cephe yapmak üzre radikalle Radikalların iki aylık intizarları hem parlâmente tahkikat komisyonlarının iş- lerini bitirmelerine hem de diğer sağ ve sol fırkaların kendine karşı kati ve açık vaziyet aldıklarını görmeye imkân vere- cektir. ziyetinden kurtarmaya kâfi gelecek ve Klermonfran kongresinin tutacağı yolu deratını eydınlatacaktır. Radikal-Sosyafistlerde temizlik * PARIS, B. A.A Radikal- Sosyalist fırkası icra komitesi M. Ga- rat ile M. Bonnaure'i fırkadan ihraç etmiş ve tasfiye muamelesine şiddet- le devam etiheye karar vermiştir. Hapishanede ders MADRİT, 8. A.A. Radikal Sosyalist fırkası rüssazından M. Bie göre hukuk fakültesi profesörlerin den olan M. Biedna'in talebesi mu - maileyhin deralerine hapishanede devam etmek için müsaade istemişler- dir. Sabık maliye vekilinin teşekkürü ANKARA, 8. AA, — Sabik Maliya Vekili Mustafa Abdülhalik | Beyin An kara nümune hastanesinde gözlerine mu vaftakiyetle yapılan ameliyat dolayisiy » le ziyarette bulunmak, (kart bakmak mektup ve telgraf göndermek suretiyle istisarı batır Jtfunda bulunan zevat bizzat ve birer birer edayi teşekküre va- ziyeti sıhbiyeleri müsait ” bulanmadığın- .İ dan bu vazifei minnet ve şükran ifaya Anadolu Ajansını tavsit etmişlerdir. Kaçakçılar yakalanıyor ANKARA, 8 .A.A. — Verilen malâ- mala göre, bu aym birinci haftasmda ce nup bududunda altısı müsademeli 19 ka- çakçı vakası olmuştur. Bu vakalarda bie ri ölü 16 kaçakçı ile ikisi yaralı 13 kaz çaker hayvanı, 600 kilo gümrük ve 800 kilo inhisar kaçağı tutulmuştur. Aydında ölüm cezası AYDIN, 8. A, A, — Kurtlar köyün- den Dana oflu Memedi parasına tama ederek gece evinde yorgan çarşafile boğ- mak söretile öldüren Dinarlı Hüseyin Sökeli Kurt Süleyman çavuş, Tekeliden Tarluklu Hasan ile arkadaşları Mustafa | ve Memedin son muhakemeleri dün ağir cezada yapılmıştır. Bunlardan Dinarlı Hüseyin ile Süley- man ve Hasanın idamlarını Mehmetle Mutasfanm onar scaç hapislerine karar verilmiştir. —— dasındadr. Bu mütefekkir çok ileri bir. ihtilâleidir. Mahmet EsatBey burada dersini kos iştir, Cuma-tesi akşamı gene devum e- (Başı iinci sahifede) İtiraznamenin yazılmasına karar ve- yukarıdaki üç ven idare heyetinin azasından hariç otutulan o Zeki Rıza Bey müstenkif kaldığı, Sait Sali- hattin Bey de içtimada bulunmadığı için cozalandırılınamışlardır. Umumü merkez yukarıdaki müebbet boykot kararından başka atletizm fe- | derasyonu , reisi Bürhanettin Beyin | vasiyetini de görüşmüş ve bazı ka - | rarlar vermiştir. Fakat bu hususta ko- tum davranıldığı için Bürhanettin B. | hakkındaki kararların lehte mi, aleyh te mi olduğu henüz malüm değildir. Bir çok okuyucularımız , Fenerbah- çe idarecilerine verilen müebbet boy- kot cezasının âmili olan itirazname- den haberleri olmadığından belki me- rak edeceklerdir. Onun için işi evvo- linden anlatmağı doğru buluyoruz! On beş gün evvel, Fenerbahçe - Galatasaray maçı mizamen oynanma» # lâzem gelen çok çamurlu ve berbat bir sahada oynatıldı. Bu berbat saha- da oynamaktan sinirleri bozulan iki taraf oyuncuları arasında her dakika bir hâdise çıkacağı maçta bulunan u- mumi merkez ikinci reisi başta Ol - mak üzere herkes tarafından hisse - rın oyunda kalmasma müsaade etti. Nihayet tahmin edilen hâdise çıktı ve oyuncular biribirlerine girdi. Bu işte kabahatli olan er halde yal- nız sporcular değildi. Böyle olduğu halde yalnız sporcular tecziye edildi. F dokur, Galatasaraydan sekiz futbolcuya muhtelif boykol ce- zaları verilmesi teermmül edildi. Bu cezaları teinmül eden İstanbul futbol heyeti keyfiyeti hem ajans va- sitasile gazetelerde ilim etti ve hem de ee itiraz edilmezse ğini, bildirdi. Spor nizamnamesine göre heyetler ber hangi bir sporcu veya klüp hak- kında kat'i ceza veremez. Verilecek ce- klübe bildirilir. O sporcu veya klüp verilen cezaya lüzum görürse beş gün zarfında itiraz eder. Cezayi teemmül eden heyet itirazı ya varit görür veya reddeder. Reddettiği takdirde tec - di ve manevi zararlarını aramak hakkı | Bi, muhafaza ettiğini bildirmektedir. Sporcularm ve klüplerin verilen ce- #alara itiraz etmek hakları nizamna- mede sarihtir. Bu kabil itirazların red- | dedilmesi ve yahut haklı görülerek cezanın ref'i veya tashihi ber za - man olağan şeylerdir. Bu ceza kararları Fenerbahçe men. | suplarında büyük bir teessür, bir çok kimselerde de derin bir hayret uyan - **## İkinci bir mesele de “gençlik kilâtmn kurulması, ve (spor tinin ilgası) hakkında Ankaradan bir aldığımız haberlerdir. bü- dırmıştar. Spor hadiseleri Nereden başladı galettir. z rımızda bu noktaya işaret etmiş ve böyle bir şeyden ziyade her iki eşbilim biribirine müvazi ve yardımcı olarak yürümemesini, yal #por teşkilitimin bir taraftan ba - bazı karışıklıklardan dünkü yazımızda bu İcrde vapurlarda, trenlerde bu zama Ecnebi memleketlere giden tüccar Banka Komerçiyale Sermayesi: 700,000,000 (ihtiyat akçesi : Travellera (Seyyahin çekleri) satar Liret, Frank, İngiliz lirası veya Doları Frank olarak satılan bu çekler sayesinde nereye gitseniz paranızı kemali emniyetle ta: şir ve her zaman İsterseniz dünyanın her tarafında, şehirde otel çekleri en küçük nakit makamında kolayılıkla istimal edebilirsiniz. Travellers çek: leri hakiki sahibinden başka kimsenin kullanamayacağı bir şekilde tertip ve ihtas edilmiştir. sitleştirilme suretile ıslah edilmesini, di- ğer taraftan spor teşkilâtının müs bet işler görerek kongre ve saire gibi faydasız masraflarla hükümete yük ol mamasını lüzumlu bulmuştuk. Bu samimi temennimizin tahakku - kunu görmek yalnız bizi değil, bütün sporcuları memmun edecektir. Sadun GALİP Askeri mekteplerin güreş şampiyonası Dün sabah Maltepe askeri lisesi gü- reş salonunda askeri mekteplerin gü - reş şampiyonasma başlandı. Müsaba- kalara 23 güreşçi girdi. İştirak eden mektepler Maltepe, Kuleli, Deniz li - imi, peden Nizam ikinci, Fethi üçüncü ol- dular. Diğerlerinde finale kalındı. pale kalanlar: 56 kiloda Maltepsden Ziya Kuleliden Yakup, 61 de Maltepeden Suat, Kuleliden Süreyya, 66 da Maltepeden Hayri Yılmaz, Ku- leliden Muzaffer, 72 de Kusleliden Orhan, Deniz Tse - ik lar, hakem heyetinde İsmail Halkı Bey le" milli güreşçimiz Saim Bey de var - dı. Final maclar haftaya gene Mal. tepede yapılacaktır. Verem hastanesi (Başı 1 inci sayıfada) diyoruz: Verem mücadele cemiyetine teberriiler Telefon şirketinin kendilerine iade edeceği parayı inşa edilecek verem hastahanesi için Verem tücadele ce- iiyetine teberrü edenler; Galatada Havyar hanında 43705 Aziz Zeynel, Galatada Sigorta hanın da 41810 Necati, Sirkeci Palasta 22708 Hamdi, Karaköy Palasta 40876 Hik- met Süleyman, Nişantaşı Şahbaz a - 43487 partı Necati, İkinci Vakıf handa 20559 Mustafa Halit, Abit Han 34 numarada 42230 Cevat, Arif Surrı, Feyzi, Galata Bozkurt han da 44380 İstepan Baronyan, Nişanta- ikmet man, 56435 müteahhidi Sadık, Heybeliada 56403 Sotiri Beyler. ISTANBUL BELEDİYESİ © Şehir Tiyatrosu Bumin Saat 14 de Bu akşam | saat 1930da ISTANBUL EFENDİSİ Yazan Müsahib zade Celâl Umuma, 1214 Talebi umumi üzerine meşhur ima piyanist IMRE UNGAR önümüzdeki : ki FRANSIZ TİYATROSUNDA yalnrz Şopenin meşhur eserlerden mü- rekkep bir VEDA KONSERİ verilecek: tir, SATILIK FABKıKA Çok menfaatli bir fırsat İstanbul'da asri ve pek mü- kemmel tesis edilmiş bir fab- rika satılıktır. İşbu fabrikanın ” z ii Ber ağ arkanı ge tanınmış ve sarfija'ı tamamen temin edilmiştir. İsracat teş kilâtı mevcuttur. Lüzum olacak işletme sermayesile beraber 30,000 LİRADIR Bahçeka, 'aş Han 29 No.da UMUM. K ACENTASINA MÜRACAAT. (441091 1553 KİNOPRİN KAŞELERİ Baş, diş ve romatizma ağrıları, hanımların 'deren ve ani tesir EDEN YEGÂNE iliçtir. 1-10 adetli anbalajlarını her ni Hikmet Tevfik (14195) ve seyyahlara İtalyana 580,000,000 Liret) tediyat için (5999) 4917