24 Ocak 1934 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

—ARERARN RR KR A Vapurlarda Kısa dalgalar Son zamanlarda bilhassa Amerika “8 Cenubi Afrikaya n Transat- isntki vapurlarının muhaberesi telsiz- den ziyade kısa dalgalı radyo ii ve gönderici aletler ile temin edil- Sir, Hattâ bir kaç ay evvel Cenubi aya son seferini yapmakta İ- ken Graf Seppelin yolcu balonundan Beşredilen bir konferansı Königevus- erbausen istasyonu ahzederek tekrar 635 metre dalgasi n Jerimize bildirmiştik. Bütün Atlan'ik. vapurlarında da bir telsiz tel Eraf dairesi olduğu gibi şimdi bir kısa dalgalı radyo alıcı ve verici odası var ir. Bu dairelerde muayyen bir ücret mukabilinde karada bulunan kimseler İle usak deniz seyyahları telefon ile Mükâleme eder gibi görüşebilmekte- dirler, , Bu suretle bir çok büyük bankerle- tin Amerikadan Avrupaya seyahatle- Yİ esnasında ticari muamelelerde bulun duklsrı işitilir. Son zamanlarda kısa dal lerle pek enteresan neşriyat! Maktadır. Bunların en mül n birisi hiç şüphe yok ki sabık Kaiser Wilhetm'in şahsına ait olup İngilizle- tin elinde bulunan ve nihayet Avustur Yalıların satın almış oldukları “İkraus, İsimli yata tesiş edilen kisa dalgalı alet tertibatıdır. , Haber aldığımıza göre İkraus yatı, İçerisinde Viyana Üniversitesinin Aka mi talebesi ve profesörleri olduğu halde Bahrisefitte yapılacak bir seya- alet- yapıl lerinden tten sonra memleketimize de gele- | *klerdir. Yat sureti mahsusada tale- seyahatleri için Avusturya Hükü- Meti tarafından satın alınmıştır. Gemi ütün seyahati esnasında kısa dalgalı tertibatile memleketile hali muhabere- de bulunacak, memleketini, hasret kal “ğı denize ait haberler ile gördükleri #eylerden ma'ümattar edecektir. Ec- Nebi memleketleri hakkında yapılacak tetkikat memleketlerindeki larınm da istifadeleri için ayni günde san dalgalı gönderici ile konferans ve tikâye şeklinde gemiden neşredilecek- © Yat buraya geldiği zaman radyo meraklılarının bu yatı o gezmelerine yi, de edileceğinden şüphe etme — T.M. > 5 ingilterede abone mikdarı 14 ikinci kömunda ilân edildiğine ie B. B.Ç, (British Broadca: rporation) — İngiliz 5000000 uncu radyo dinleyicisine ruh- Mitiye kesmiştir. Esasen abone kayıt bundan bir kaç ay evvel abone adedinin altı mil- ona baliğ olacağını tahmin ettiğini mz lemişt Demek ki mumaileyh tah- ininde yalnız iki hafta yanılmıştır. Bir keşif ı Garbi Ayusturalyada radyo alet- 'erile mücehhez tayyareler ile yeni Yeni keşifler yapılmaktadır. Bu ke- lerin eski zamanlarda 30 sene iğdar sürmesi lâzım gelirken, fen- fe bu iki harikalarile iki seneden tağa sürmiyeceği tahmin olunmak- arkadaş- | Popüler muganni o Paul Kalmar sik sık refakat etmektedir. Alman radyolarında Beethoven Alman propaganda nezaretinin ar- zusu üzerine Alman Radyo Şirketi 14, | 1. 934 tarihinde başlıyarak 25.1.9 4 tarihine kadar bütün Alman radyoları programlarının büyük bir kısmı Beet- hoven'in eserleri teşkil etmektedir.Bu eserler gazetemizde programını der- cettiğimiz Breslau merkezi de dahil olduğu halde diğer Alman merkezle- rinde de saat 9 da birer (o Becthovem senfonisi işitilmekte İdi. Dünyanın en kuvvetli hoparlörü Bundan evvel dünyanın en kuvvetli hoparlörü Berlinde bulunmakta idi. Fakat bununla mukayese edilemiye- cek kadar daha çok yüksek sesli bir hoparlör Moskova'da hali imaldedir. Yeni Rus hoparlörü asgari 50 kile- metrelik mesafeden tabii bir yüksek- likle. işitilecektir. 1000 kilo sıkletin- de olacak hu hoparlör bir büyük tay- yareye monte edilerke bu suretle k labalık ve uzak yerlerden işitilmesi lâ Rusyada abone Weretleri Sovyet Rusya'da yeni — bir abone ücreti talmintaamesi hazırlanmıştır. Nazara çarpan nokta şudur ki dinle- İ nilen aletin mevine göre abone ücreti değişmektedir. Taköimat şöyledir: Bir. radyo merkezine her hangi bir suretle aza kayodlunmak için senede 12 Ruble verilir, Aza olduktan sonra galenle işleyen kulaklıklı bir dedek- tör aletile neşriyatı | dinliyenlerden 3 Ruble, lâmbalı bir basit aletle dinli- yenden senevi 18 Ruble,ziraat gi ri gibi küçükçe umumi yerlerde lenen yerler için 36 Ruble. o Umumi klüp ve açık kahvehane ve gazinolar ile tren istasyonlarından 60 Ruble se- nevi ücret alınmaktadır. £ Bir Ruble takriben 90 kuruş olduğuna göre Ye” pi üretlerin yüksekçe olduğu anlaş iyor. Yüzen bir merkez Ho'anda denizlerinde bi büyük bir balıkçı vapuru gündüz ve geceleri içerisine imal edilmiş olan mürsile ile gramofon konseri ve sabah ları da sabah duası neşretmekte ve et raftaki balıkçılar tarafından merakla avlıyan Zan dinlenilmekte, Küçük itilâf konferansı dağıldı (Başı 1 inci sahifede) taşyında ilk içtimalarını yapmış- Şi ik itilâf konferansı dağıldı ili AGREP, 23. A.A, — Küçük i ty Konferansı dün mesai mai Konferansın hitamında GEbİİğ neşredilmiştir * & ,$ inemleketin hariciye nazırla- ie iv yet ve küçük itilaf di, dar eden son beynelmilel hâ- dr hakkımda müdavelei efkâr- unmuşlardır. de etkik olunan bütün meseleler. 1 hariciye ğini noktai na- arasında az bir mütabakat ğer Silahsızlanma meselesi. ika misakı meselesi ve kü. oil devletlerinin komşulari.. münasebetleri müzakere. rr mn h arlar verilmiştir. . a Rusya ile münasebet ve bu mü. | dey; Setleri ileride inkişafı da keza ir tetkika mevzu olmuştur. İğaşödelerin tadili lehindeki pro- üçe'da ve hareketler hakkında, kr yar daimi meclii ee M., malâm olan hattı hareketini mi i i N in Sul ai arasında iyi komşuluk i, sebetlerindeki bütün meşum izlerini muvafık vasıtalarla te- Niş” ettirmeye katiyen azmeyle- nie Meclis, Pragda 9 kânun- nn 17 kinmusanive kadar yi olan kitcük itilif devlet. Sat Merlisinin mesaisi neti- de meşgul olmuştur. Mec lis tanzim olunan karar suretlerini ve 1934 senesi için küçük itilâf devletleri arasında #atış ve alı plânmı kayt ve işaret eylemişt Bu plan tasdik edilmek üzre üç hü- kümete arzolunacaktır. Üç mem- leketi alâkadar eden bir çok mese- lelerde tetkik edilmiş ve bu bap- ta sureti haller kabul olunmuştur. Meclis gelecek toplantısmı mayıs- ta Bükreşte yapacaktır. Nazırlar hareket etti BELGRAD, 23. A.A. — Yugos- lavya, Romanya ve Çekoslovakya hariciye nazırları M. Yevtiç, Titu- lesco ve Benes ile maiyetleri bu sabah, hususi trenle Zagreb'i ter- lerd f nazırları saat 16'da varacaklardır. ... ZAGREP, 23. A.A. — Küçük iti- lâf konferansına programmı bitir- mek için üç gün yerine bir gün kâ- fi gelmesi üç memleket arasındaki noktai nazar muvafakatının ne ka- dar o olduğunu gösteriyor. Tebliğde kararlar ittihaz edil- miştir denilmekle iktifa olunuyor- sa bu, hadiselerin bugünkü çok &e- ri inkişafları karşısında hariciye Bazırlarının daha geniş bir hareket serbestliğin muhafaza etmek iste- diklerine delâlet eder. Toplantıdan sonra M. Titulesco Cenevrede bulunmakta olan M. Maksimosla telefonla uzun bir mü- kâlemede bulunmuştur. İyi bir menbadan alınan haberle- re göre, Bulgaristan Balkan misakı- Budapeşre'de işitilen caz musikilerine Nevyork-Moskova arasında nakil Son zamanlarda akdedilen Ameri- kan - Sovyet dostluk muahedesinden sonra iki memleket radyoları tarafım- dan da mütekabil nakiller icra edil- mesi kararlaştırı! Bunun ba anlaması koyfiyetidir. Yapılacak tazam neşryatlarda gerek musikili ve gerek edebi program bulunacak ve ber bir tarafın neşriyatı diğerince nak ledilecektir, İlk neşriyat Rusya tara- fından vukubulmuş ve Kalenin tara: fından verilen bir konferans Ameri- kan radyoları vasıtasile halka dinle- tilmiştir, Lüksenhurgda program krizi Haber aldığımıza göre Lüksenburg radoysunun program rejisörü neşredi! mek için hazırlanan programı tanzim- İ de hayli güçlük çekmeğe başlamıştır. Bir şehirden ibaret olan bütün Lül- | senburg Hükümeti dahilinde pek bü- yük bir orkestra takımı bulunması şöy e dursun, değişik konferans ve skeç bile verilemeyip bu kuvvetli merkez» de hep ayni takım işitilmekten etraf- taki mem'eket dinley şikâyet e- diyorlarmış. Almanyada “radyo günü, Alman radyoları birliği izde ki haftalarda radyonun halk üzerinde yi tesirlerini arttırmak için gene bir “Radyo günü,, hazırlamaktadır. Bu seferki radyo gününde bilhassa amele ve köylüye büyük bir propaganda ya- pilacaklır ki nisbeten en az di bu kısın halk tabakası radyoya ali- şabilsin. Bütün Alman radyol, müştereken biribirlerinden naki retile neşredecekleri bu program gele- cek aym 1l inci günü sabahından er- tesi günü sabaha kadar sürecektir. Lâypziy merkezinde yangın Merkez dalgalarının değiştiği 14 ile 15 ikinci kânun akşamı saat 23 e doğ- &) Söyle bir imdat işareti işitilmiştir: YP3ig merkezi alevler içerisinde, yanıyor!,, Bir kaç dukika sonra itfaiye yangın yerine gitiiğinde yukarısma kadar tu tuşmuş olan tahta anten kulesini, baş- ka bir tarafa geçmeden söndürmüştür. Yangın gece nöbetçisi tarafından gö- rülmüştür. Yangının bir suikast neti- cesi olduğu tahmin edilmektedir, Mü- sebbip'eri henüz bulunama, z İnsull meselesi ATİNA, 23 (A A.) — Gazeteler, Başvekil M. Çaldarisin ime neşretmektedir. Başvekil , şurayi dev içtin Kararı ne olurum olsun, mevele — ece bir poliz meselesi,, olduğun Z bank, Te İnsull 'ün Yunanistanı ter Ketmesi lâzım geldiğini söylemekte” ir. Bununla beraber İnsullün'ağ hasta olduğundan beşeri bir hisle ken disine bir müddet daha mühlet verile cektir. M. Mavromihalisin masuniyeti meselesi ATİNA, 23 (Mi t) — İtil me. busu M, Mavromihalisin teşrii masuni yetinin ademi ref'i hakkındaki Ad. liye encümeni mazbatası dün Meclise arzedilmiştir. Mazbataya göre encü - men M. Mavromihalisin teşrii masu- niyetinin refini icap ettirecek unsur- lar bulamamış, binaenileyh adi iye makammın orefi hakkındaki tal, reddeylemiştir. Encümenin bu kararı muhalefet ve müstakil mebuslar tara fından hakmane bir şekilde karjılan- mıştır. m na şimdilik dahil olamıyacağını küçük itilâf konferansma bildirmiş tir. Binaenaleyh, Romanya, Türkiye, Yunanistan ve Yugoslavya bir dörtler misakı imzalayacaklar fa- kat Bulgaristana da bu misaka gir- mek imkânı bırakacaklardır. Tebliğde Rusya hakkında hiç bir karar zikredilmemiştir. Bunun 3e- bebi ise üç memleket hariciye na. zırlarının daha konferanstan ev. vel Sovyetleri tanrmak hususunda mutabık kalmış olmalarıdır. Derin bir surette tetkik edilecek keyfiyet bu bapta takip olunacak usul idi, AMELİ BİLGİLER Bir radyo aleti cereyana merbut iken hiç bir zaman aletin kapağı açılı içerisine temas edilmemeli- dir. Yeni sistem aletlerin çoğunda kapağı açılınca cereyan İ halde bazı sistem öletlerde bu hal | vaki olmayıp cöreyan mevcuttur. Bunun için alet derununda herhan- | gi bir ameliye yapılacağı zaman en evvel prizin cereyandan çıkarıl- ması lâzımdır. Vardımcı banan fişi Anten ve toprakta veya batarya üzerinde kullanılmak için kâfi mik- tarda banan fişi bulamadığınız bir zamanda ihtiyacınızı (o temin içi | muvakkat bir banan fişi yapılabilir. İ Bunun en pratiği bir kibrit çöpü üçer dört beş kere bir bakır zil teli sarıldıktan sonra, çöpün ucun- dan geçirilerek © evvelki sarıldığı | mahalle teli tekrar sarmak icap e- Karilerimizden M. Ragıp Bİ. Dalgallirr gösteren cetvelimiz ar- zunuz veçhile geçen haftaki nüsha. | mızda çıktığından & bundan böyle ayrıca ilâve olarak bir cetvel yap- mağa lüzum kalmamıştır, Aletiniz hakkında'sualinize gelince: Üç se- neye yakın uzun bir zamandan beri kullanmakta olduğunuz aletin is- tasyonları almak hassası zayıfladı eski hale gelmesi zı lâmbaların değişmesi lâzımdır. Fakat sadanın © yükselmesinde en çok yardımı olacak olan 443 B. ho- parlör lâmbasını değiştirme: siye ederiz. Böyle yaptığınız | takdirde alet epeyce ( farkedeceği muhakkaktır. Bundan bir müddet sonra sada tekrar düşecek olursa gene başka birlâmba < değişti suretile sada eski kuvvetini bulur. Alette sadanın inmesi için başka bir sebep yoktur. Piyanist Matmazel o Helen Perkin yarın - akşam (25-1-934) Viyana rad- yosunda saat 21.20 de söylenecek ©- lan yeni İngiliz şarkılarına piyano ile refakat edecektir. Balkan misakı (Başı 1 inci sahifede) orta Avrupa meseleleri vardır. Balkan misakma gelince, Sofya, Atina, Anka ra, Bükreş we Tirandan gelen muhte- lif teklifler tetkik edilecektir. Yugor lav hükümeti beşler, hattâ mümkünse Arnavutluğun da iştirakile altılar mi sak: akdinde ısrar edecektir. Tevfik R. Beyin beyanatı Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Bey Balkan misakı hakkında şu beyanat- ta bulunmuştur: — Her tarafta salhü takviye için gayretler sarfedilmekte olduğunu gö- rüyoruz. Balkanların sulhü seven ve sulh içinde inkişafı isteyen milletleri ışmaktan tabi geri kalamazlardı. Zaten büyük sulhün, yani Avrapa sulhünün, diğer kıt'a ve mıntakalar sulhünün ve nihayet dünya sulhünün bu uğurda yer yer sarfedi- lecek emeklerin ve elde edilecek mü- birden yapacağını ümit edenlerden az hakir olmasa gerektir. M. Maksimosun se; matbuat CENEVRE, 23 (A.A.) — Anadolu Ajansmın hususi muhabiri bildiriyor: Roma, Paris ye Londra seyahatlerin - den avdet eden M. Maksimos bu sa - bah buraya geldi. Kendisini ziyaret et tim. Cenevre seyahatinin Balkan mi- lâkadar rolduğunu ve bura- ve seyahatlerinden e bu memleket - ikan grupu teşekkülünün bü a ve sempati ile karşılandığı nı bildirdi. M. Maksimosun beyanalı CENEVRE, 23 (A.A.) — Anadolu Senelerden beri içerisinde verilen konserleri dinlediğimi: nun postahanenin en üst katında ki stüdyo dairesi ve değerli Mesut Cemil Bey. İstanbul nasıl işitiliyor? Bütün radyo merkezleri dalgala- rının değişmesi üzerine İstanbul radyosu da kendisine tahsis edilen 1639 metre uzunluğunda çalışma- ğa başlamıştır. Mahalli merkez ol- mak itibarile hiç şüphe yoktur ki yeni dalgasile İstanbul merkezi İs- tanbul ve civarından eskisinden da- ha Fena işitilemez, Ancak memleke. timizin diğer taraflarile bize kom- şu olan memleketlerden yeni mer- kezimizin nasıl işitildiği meçhül- dür. o Malümdur ki İstanbul 1200 metrede çalıştığında dalgasına pek yakın bir mahalde çalışan kavvet- li Lüksenburgun tacizatına maruz kalıyordu. Şimdi tabii bu mevzuu- bahis değildir. Fakat bu sefer baş- ka merkezler tarafından rahatsız olduğu hissi varit olduğundan İs- | tanbul Telsiz Telefon şirketi neşri- yatın nasıl dinlendiği hakkında din leyicilerden mufassal izahat iste- * miştir. Şimdiki merkez hangi mer- kezler tarafından taciz olunduğu ve umumiyetle en iyi hangi saatler- de merkezin dinlenebildiği bildiri. © lirken ne marka ve kaç lâmbalı alet lerin kullanıldığı da şirkete yazıl. İ ması rica edilmektedir. Telsiz e'ektrik cereyanı Balsac von Platten ismindeki İs- veçli elektrik mühendisi telsiz e- lektrik cereyanmı nakletmek prob- lenini hallettiğini bildirmiştir. Bu sansasyonel icadının o pek büyük İstanbul rad: spikeri Yeni stüdyo hazırlanıyor İstanbul radyosu heyeti idaresile stüdyosu için tutulan Beyoğlundaki “Ambasadör,, kahvehanesinin üst kısmındaki dairelerde hazırlıklara faaliyetle devam edilmektedir. ket müdürü Hayrettin Beyefendi bu dairelerin stüdyoluğa elverisli olduğu kanaatindedir. Stüdponun imali bitince hemen oraya geçilecek Neşriyatın bir kaç gün- den fazla bir zaman için duracağı hakkındaki rivayetlerin tamamile asılsız olduğu anlaşılmaktadır. Ye- ni daireye bir hafta, nihayet 10 sün sonra gidilecektir. Varşova dalgasını değiştirmedi İuçerne plâm mucibince Varşö- va büyük © göndericisinin dalgası 1304 metre olması lâzemgelirken bugüne kadar henüz 1412 metrelik eski dalgası ile çalışmaktadır. Ge- ne ayni plâna ( göre evvelce 1304 metrede çalışan 100 kilovat takatlı Moskova göndericisi de yerini Var v edip başka bir dalgada Ma Derki de dalgasını muhafaza (etmektedir. dalgasının değiştirilmesinde hangi sinin israr ettiği henüz bilinmemek tedir, faydaları tahmin etmek her halde bunu icat etmekten daha kolaydır. Bursa soyguncuları mahkemede (Başı 1 inci sahifede) Osman, istiçvabında, Rizede ve Adapa zarında yapılan cinayetlerden haberdar olmadığını iddia etti. Fakat Orhaneli yo Yandaki soygunu bütün tafsilatiyle hikâ- ye ekti. Yalnız kendisinin jandarma Ha- ki onbaşiyi ve Ali ağayı vurmadığını ve soygunu arkadaşlarının tertip etÜğini. kendisinin sonradan iltihak ettiğini söy- ledi. : 'Osmanın ifadesine karşı ne diyecekleri maznunlara sorulunca piyade Mustafa, kendisinin soygun esnasında uzakta dur- duğunu ve esasen soyğuna muarız oldu- A laa, Osmanım ifadesini katiyen kabul etmem dedi. Mustafa hakkında ev- veli kendisi yakalaharak arkadaşlarını isimlerini verdiği için kendisine iftira et tiklerin ve Yunan mavzerini h z İpiekai dığını iddia etti. Davacılar Müteakiben davacılardan ve soyguna uğrıyanlardan Selânikli orman muhafızı Elmas oğlu Hüseyin dinlendi, ve Osman, la Hüseyin ve Hakkyı teşhis etti. Ancak soyguncularda sakallı birinin daha ola" cağını ve bunların arasında bulunmadı. #enr söyledi. Osman muhafızı ifadesi” ni ve bunlarn ifadesine göre ormanda Yunan mavzeri, bir de tabanca varma, Hüseyin de yalnız tabanca varmış. Hak- Ajansının hususi muharibi bi İdiripor: Gerek konseyin ve gerek hususi mu külemelerin vaziyeti hazırda bir te- beddül verecek mahiyette olmaması beynelmilel matbuat erkânı tarafın - dan bir çok tenkitlere yer vermekte dir. M, Maksimosun buraya gelişi mat buatı fazla alâkadar etmiştir. kıda da yunan mavzeri bulunyoramış. Piyade Mustafa is, soygunda parula veriyor ve soygunu idare ediyormuş. Orman muhafızından sonra, soyğun- da yaralanan jandarma Nuri efendi din- lendi. Nurinin ifadesine göre, otobüsün samurluğunda Hüseyin Alani karakolu- ma giderken önlerine ansızın şakiler çıkı mış ve birden bire silâhin yakalamış« lar. Mavzeri elinden alırlarken çekip banca ile ateş etmişler, kurşun omuz kurtarmak istemiş, bu sırada üzerine te başından girip sırtından çkmış. Nihayet kendisini köprüden atarak ormana dal- BŞ ve sürüne sürüne Congara köyüne gelip, vakadan Bursayı haberdar etmiş, Bilahere, ilk defa soyguna uğrayan- lardan Çekirgeli Jandarma onbaşısı Sü- leyman efendi dinlendi. Orhanelindeki muhakemesinden silahsız olarak döner- ken, virajda önlerine birden bire iki si- üslerine da- vurulduğunu görmediğini ve fakat si lâh seslerini uz işittiğini ilâve etti. Filhakika bu onbaşınm adliyeye verdiği eşkâl, noktası nokisama hay- dutlar üzerinde toplanmıştı. Jandarma Süleyman scygun yerin de Hüseyinin tabancasınm kovanı bulunduğunu, Hakkı onbaşı ile Ali Ağayı vuran haydudun Hüseyin oldu. ğunu söyledi. unun üzerine ne diyece Zi Hüseyine sorulduğu zaman, bermu tat kabul etmem dedi. undan sonra İ birçok şahitler dinlendi. Şahitlerin bir kısmı mahkemeye gelmemişlerdi. b: