15 Aralık 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

AR eğ Si Yama, EM Har hakkı (Milliyet) indir. Üçüncü imamın firarı Mülga kelimeler! — “Mesel ci zaile,, ! — Abdülhamidin korkuları, — Nihayet korktuklarına uğradı! Sultan Hamidin o vehhamlağı, korkaklığı hakkında, bu süutnlar- da bir çok hatıralar kaydetmiştik. | turmuş, kimi uzanmış, kimide a- İkinci Sultan Abdülhamit nelerden! yakta, sigara, pipo ve şarap içen korktu ise, hepsi başma gelmiştir. | bir çok adamı gösteren bir resim. O, filhakika, tarihten, £ seçmiş | bunun altında “Avam kamarasının vak'a ve hâdiselerden ders almağı | hali!,, yazılı. kendince âdeta vazife (e biliyordu. Eski “malümat,, “Musavver fen Kin güdmek tabiatinde olduğu |: | ve edep,, vesaire gibi mecmualar çin, ehemmiyetli gördüğü her şeyi | karıştırılacak olursa, bu çeşit bir mimlerdi ve hiç unutmazdı. çok resme tesadüf olunur. Abdülhamidin vehminden, mâ- | ( Sultan Azizin hal'ini, Sultan Mu- nâsız endişelerinden, yersiz korku. | radın hastalığını hatırlatan ve halk larından, hiç bir şey yakasını kurta | arasmda söylenen şarkılarda şid- z detle menedilmişti, Merhumun, tarihten aldığı ders Bütün bu tenkitleri te, kendi mantığına göre idi. Muh- | birlerin yegâne saiki temel tehlikelere karşı (tedbirler | Abdülhamit, hürriyetten, meşru- almakla, onları büsbütün mahvü- | ti idareden korkardı. Faraza; devrilmiş fıçılar, kırık ma- salar, sandalyeler arasında, kimi o- izale etmiş sanıyordu. Abdülhamit, Kanunuesasi ilânm- Mektep kitaplarından ilim kitap-| dan korkardı. larına, lügatlere kadar sansür koy- | o Abdülhamit hal edilmekten durdu. Bu sansür rezaleti o derece-| korkardı. yi bulmuştu ki devrin hicivgü şair.| (o Abdülhamit, nefsine taarruzdan, lerinden biri: i ölümden korkardı. Bu Arapça bir kitap zannile kur'anı | vehham Padişah, neden korktu ise, çizmişler?! hepsi başma geldi, bütün korktuk- mecbur kalmıştı. uğradı. Devri neşroli her Hürriyeti ilin etmeğe, meşruti sinsten kitaplara bakılsa, derhal | idareye boyun eymeğe mecbur kal- sansörrün parmağı görünür, Bazı | du kelimelerin mânâları dağiştirilmiş, | (O Kanunuesasiyi tatbik bazı kelimeler de büsbütün tay | mecbur kaldı. ve ilga (!) edilivermişti. Hal' edildi ve nihayet öldü. Lügat kitaplarında “hürriyet, Hal' edildikten sonra Selânikte kelimesinin mukabili “serserilik, | ordu (Alâtini) köşküne götürüle- Buna kıyas ederek daha bir çok | ceği gün paltosunu giyerken: Zali- kelimelerin mukabillerinin de böy-! ke takdirün azizülhakim!.. demiş- le tahrif edilmiş oldukları görülür. | ti. “Kanunuesasi,, “Yıldız, (hal') | Eğer o, bu tevekkülü, saltanatı. | ve emsali lügatlerden tamamile çı- | nın bidayetinde göstermiş, mânâsız ! karılmıştır ki bunlar saymakla tü- | yersiz vehimleri, korkuları atmış ol kenmez! âl| saydı, otuz üç sene süren Padişah- Muhakimi şeriyede ve hukukiye-! lığında belki faydalı, nafi izler bı- de “atih,, “muhtelişşuur,, kelime- | rakabilirdi. Fakat o, tam mânâsile leri kullanılmadığı için ilâmlar, hü-| vehminin kurbanı idi. kümler alınamıyordu. İkinci Sultan Hamit, denebilir ki 93 Türk - Moskof harbinin adı | hayatında bir gün, bir gece tamami kitaplarda, gazetelerde: “meselei | le kalbi ferah olarak, gamsız, en- zaile,, “vak'aizaile,, idi. dişesiz yaşayamamıştı... En olmı- Eşhas isimlerinde de sansür var.) yacak, akla uzak safsatalara, yalan dı “Murat,, ismi “Mirat, ; (Reşat) | lara hemen inanıvermesi, onun ser- ismi (Neşet) oluyordu. semliğine veya alâ- Cuma ve bayram selamlık alay- | met değil, beynini kemiren ve hem Jarmdaki tenhalığa, kalabalığa dik-| kurtlarını besliyen birer gıda olma- kat ediyordu. Padişah, - camie gir. | larındandı. Kendisine yalan, uy- mezden evvel, camiin içini, iğne de durma curnalı verenleri şiddetle liğine kadar tecziye etmemesi de bunu gösteri- , Kendisi “Meclisi Meb'usan,ın | yordu; demek ki memnundu. iel rk e üstelik Vehmin zeki bir Oadamı, alık ecenbi memleketlerindeki “Mec- | mevkiine soktuğunun en lis,lerle alay etmek istiyordu. Re- ik simli gazete ve mecmualarda, uy- durma resimler © neşrettiriyordu. etmeğe BİTTİ Bir çiftçi mebusumuz bir ;köy mektebi yaptırdı ANKARA, (Hususi muhabirimiz - den) — Ankaranın çiftçi mebusların dan Mumlihiddin Bey değeri ve mil ötürü nimsemiş biz daşımızdır. illere Kendisi Tatlar köyü hakındandır. beri çiftçilikle | meşguldür. uğunda saban- Mesut bir evlenme | (Başı 1 inci sahifede) rilmiş ve Keisicümhur Hazretleri de giyatere ieşrif b buyurmuşlardır. Vekil. ler, bütün mebuslar, kor diplemati, hariciye erkânı büyük ma yayan? seler müdirleri, matbuat oerkânı ve #aire bir çok zevat ta davetliler me- yanında idiler. Gazi Hazretleri ilk dansı Emel Ha- nımla oynamışlardır. Davet büyük bir neşe içinde geç vakte kadar de- vam etmiştir. Karadenizde ene merasim sebebile ci Fırtına yardan davet edilen bir çok köylüler Ba v mek m (Başı 1 inci sahifede) re sis çökmüştür. bir kıyafetle manzumeler, milli marş Karadenizde vi lar seferlerin ü Jar son derece duy - | kükle devam etmektedirler. Aleçayakindz Zulanmışlardır. bafan Rus yelken isinin kurtarılan altı Toprağına, milletine © ve inkılâba bağlı olan mebusumuzun bu müteva- Zi ve sessiz hareketi vilâyetle maarif müdürünün de memnuniyetlerini mu “ip olmuş ve valimiz Nevzat ve Maa- tayfası, dün Bursa vapurile tirilmişlerdir. e ere yar eid Bir vapur oturdu BÜKREŞ, 14 (A.A.) — Dünden beri bi memlekette bir kar frtı- İ Bası hüküm sürüyor. Trenler büyük İ gecikmelerle işliyor, Gazetelerin al - tarihi misali, İkinci Sultan Ha. | mektebin binasmı yaptırmak ve tale- benin ders levazımını temin eylemek #wrelile — Maarife gösterdiğiniz. can- dıkları malümata göre Karadenizde zorlu bir fırtına vardır: İspanyol ban dıralı Za Rosa gaz vapuru İstanbul - dan ve yakından bağlılık , vilâyetçe Elek değer görülmüştür efen - lim, Değerli ve ülkülü mebusumuzu biz de takdir ve tebrik eder ve inkılâp yo lunda Muslihiddin Beyin yeni bir ör- nek —— dileriz. Tatlar Ankara - nin ve Tekedağının şimalin de şirin bir köydür. Halkı çalışkan ve bilgiye karşı çok ları bira, ol dan 18 mil açıkta karaya vurmuş ve yükü ziyan olmuştur. Tayfa mahvol- muş saydığı gemi; küçmlmen si İ Döviz kaçakçılığı Gümrük muhafaza memurları ta rafından yapılan takibat neticesindi üzerinden külliyetli para götürdüğü tahmin edilen Musevi bir Avrupa yol < üstünde 1500 Fransız frangı izi bulunarak müsadere edilmiş - tir. Gümrüklere ait ecnebi kanunlar Gümrük ve İnhisarlar kâleti gümrüklere müteallik bazı bei ka nunlarmı tercüme ettirmeğe karar ver miştir. Gümrükler umum müdürlüğü tarife müdürü Raif in Amerika sefirine ziyafet Bi dai Be; hırimize Dün Amerikan © kolenisi tarafından gelmi ve Ba Kaskları törcilme elm kv Amerika Birleşik hükümetler ğe talip olanlar aramada dün İstan- nezaret bul gömrükleri baş müdürlüğü a e lüğünde ya MİLLİYET CUMA 15 KANUNUEVVEL 1933 HARICI HABERLER Almanya İle Anlaşma Fransız nazırları arasında münakaşa mı oldu? PARIS, 14 (A.A.) — Havas ajan- sından: Sabah gazetelerinden biri Fran- 8iz — Alman konuşmaları hakkında dün nazırlar mcelisinde bir münakaşa çıktı ğm: idia etmiştir. Halbuki hükümet smahfellerinde kat'i malümat vermek ia- bilinden olan izabatı dinledikten sone ya hiç bir müzakere yapılmamıştır. Ay- ni zamanda bu izahat hakkında her han- gi bir tenkit te yürütülmemiştir. Sovyet hava filosu Bir kaç seneye kadar kor- kunç bir kiymet alıyor 7 laY'usan Roosevelt'e yardım VASHİNGTON, 14 .A.A. — Ayan meclisindeki cümhuriyetçi oazadan M. Johnson, yaptığı beyanalta O M. Roose- velin siyasetine yardım edecek yeni bir siyasi fırka teşekkü! edeceğini ihsas ve demiştir ki Memleket, M. Roosevelt'in prog ramını tahakkuk © etörmekte ya devam eüneli, yahut iktisaden mahvolmağı gö ze almalıdır. Yangın davası BERLİN, 14 .A.A. — Reichstag yan- pwm muhakemesinde müddei umlimi it- Ghamlarını serderek mezkür yangın dan miliyetperver sosya istlerin mesul tutulamayacağını ve bu” yangından ko- münistlerin manen merul olduğunu be- yan etmiştir , simi Beş milyon dolarlık bütçe NEVORK, 14. A.A, — Nevyork He- haberlere göre, hükümet, en aşağı beş milyar dolara baliğ olacak olan umumi bütçeyi yakında kongreye arzedecektir. Bu yekiinden 2.600 mi'yon dolar umu: mi masraflara karşılık olup üst tarafı mafin umuru ve yardımlar fevkalâde masraflara tahsis edilmiştir. M. Höriol Söüğküdre dair konferans verdi PARİS, 14. A.A. — Pötit Parisien ga zetesi M. Herriot'nun Sovyetler hakkın da verdiği birinci konferansı nakledi- yor , M. Herriot yeni Rusyaya karşı afaki düşünülmesin tavsiye ettikten sonra bil- | hassa bü devletin İtalya ve Amerika i'e | tekarrübünü ve onun Polonya ve küçük itilâfla sktettiği mukavelelerin ehemmi- | yettini kaydederek Sovyet Rusyanm bey nelmilel vaziyetini şerh ve tahlil eyle- üştir » miş Hatip Sovyetlerin statükonun mulha- fazasını istediklerini teminen ifade et- miş ve uzak şark mesailini de imi e- derek orada bir takım müşkülütin ha- zarlanmakta gi duğunu ve Sovyet Rusya e e , M. Markoni İtalya'ya dönüyor i CHANGHAI, 14. A.A. — Chang |, da bulunmakta olan M. Markoni, İ, ya dönmek üzre Conte Rosse gemi iye " g M. Benes'in Paris ziya PARİS, 14. A.A, — > gazetesi bugün Parise gelmesi büyü Paris alâka ile bek'enen bir ciye nazırı M. Benes'in ziyaretini - zuu bahs ederek Çekoslovakya dev mev- nin kuruluşunda ve milletler cemi; > faaliyetinde mümaileyhin i yük roleri hatırlattıktan sonra diydı bü- Bu ziyaretin ehemmiyeti fevka * Kİ dir. Çünkü M. Titulesco ie gö oynadığeti 'namma söz söyleyecektir. PARIS, 14 .A.A. — Çekoslovak! riciye nazırı bugün Paris'e geldi, gra ha den sonra M. Paul Boncour'la gö )ğle- cektir . vüye- ——— Bir hapishaneden fir. BARCELON, 14 (A.A.) — lon hapishanes'nden dün 58 Jar mumiye maskümu kaçmıştır; .. örsomda 12 söndilmllni vardır. BA lar Bu mahkümlar, mahpus send! lerden birinin hücresindeki köşefiiaBst- sehrin Bu firar hâdisesinin tam hapis de duyulduğu bir sırada © diğer yiyene ğımdan dışarı çıkmakta olan başi bir lâ yakalanmıştır. e Muhafızlşgea bir Gruptan 26 kişiyi yakalumağa my, bu Sovyet - Amerikan Dostluğu İlk yeni sefir Kalenine itimatnamesini verdi MOSKOVA, 14 (A.A.) sı bildiriyor: M. Kalenin'e iti ken M. Roosevelt'in dostane selâmlarını ve Sovyet Rusyanın refahı bakkındalâ temennilerini iblâg etmiştir. Yeni sefir demiştir Mütekabil sulh arzu: na bağlı olan miletlerimiz, müsmir bir surette teşriki mesaide bulunmak için diğer bir çok sahalar bulunacaklardır. Milletlerimiz biribirleme müşterek ve genç enerjlerile ve yeni meseleleri hal- İletmek ve istikbale cesaretle pe İn sızca karşı koymak için yeni ara mak hususundaki iyi niyetlerile bağlı önin en geniş ve en hakiki şekiller ala- cağı ve iki memleketin içtimai ve diya- si rejimleri arasmdaki farkın iki tarafın hüsnü niyeti ve mükekabil hürmeti mu- vacehedinde katiyyen bir mania teşkil Son gayret LONDRA, 14. A.A, Gazetelerin dün- kü kabine toplantısı hakkındaki verdik- leri haberlere göre hariciye nazı M. Johan Simon Noel ihtimal ile de Berline giderek yortu fa- ti'inden istifade ederek silâhları azaltma konferansını kurtarmak için son bir gay rette bulunacaktır. Beynelmilel zabıta LONDRA, 14 (A.A.) — Avam ka- mârasında İiberal azalan O M. Münder, Miletler Cemiyetinin himayesi altında beynelmilel bir zabıta O kuvveti vücude getüilmesi lehinde bir takrir vermiştir. Müzakere esnasında söz alan harici” ye müsteşarı M. Eden, bilhassa şunlar rı söylemiştir: «Böyle bir kuvvet teşkili ancak bü“ tün milletlerin silâh kuvvetlerini bugün- kü seviyeden aşağıya indird kleri zaman imkin dahiline girebilir. Bumdan dolayı böyle bir teklif şimdi vek'tsizdir ve ar- zuya şayan değildir.» M. Mander, takıürin ger almıştır. Bir yelkenli battı LONDRA, 14 (A.A.) — 600 toni- litoluk 3 direkli bir yelkenlirin Norf- lok sahilleri açığında şisdetle hüküm sü- ven bir fırtına esnasında içindeki eşya ve insanlarla batmış olmasından korkul- maktadır. Bu yelkenlirün tayfası on on'iki kişi- den mürekkepti. Yeni İsviçre Cümhur reisi BERNE, 14 A.A, — Wi meclis ile hükümetler meclisi, heyeti umumiye ha Vini” animal 1934 senesi için Cüm- bur reisliğine, Federal meclisi | azasın- dan Mi, Fucogola'yı intihap etmiştir. Borçlar vrilmiyor VASHINGTON, 14. A.A. — Belçika ile Estomya vadesi yarın hulul edecek olan harp borç'arı taksitini ödemiyecek- lerini bildirmişlerdir. Berlinin nüfusu BRLIN, 14 (A.A) — Vol ajansın- dan; Son istatistiklere nazaran Berlin deki nüfus birincikânimda 4.171.176 kişiden ibaret bulunmuştur. ii YE ime a düzen MADRİT, I4.A.A.— Dün öğleden sonra dahiliye nazırı bütün İspanya da tam bir düzen bulunduğuna söy- lemiştir. Halbuki zabita hâlâ ve her an u- fak tefek ihtilâl ocakları meydana çıkarıp hemen dağıtmaktadır. Son günlerdeki hadiseler csnasın- da sivil muhafaza kıtalarının verdiği zayiât on ölüden ve bir çok yaralıdan ibarettir. Hücum kıtalarının zayiâtı henüz ilinmiyor. Ordu'da hiç zayiât kay» Gazi Hz. nin iltifatı toplanan | İstanbul enler Birliği kongresinde Reisi- cümhur Hazretlerine, Büyük Millet reisine, Başvekil P. retlerine ve Maarif veki ye teşekkür ve tazim telgr: kilmişti. Kongre reisi Mahir Beye ge len cevabi telgrafları aşağıya koyu - yoruz: “C. kongre münasebetile musllim- lerin hakkımdaki duygularına teşek- kür eder, muvaffakiyetler dilerim.” Reisicümhur Gazi Mustafa Kemal “Samimi dayzularınıza teşekkür © der, birliğe muvaffakıyetler dilerim efendim. Başvekil İSMET “Yıllık kongre münasebetile hak - kımda izhar buyrulan hissiyata te - şekkür eder, muvaffakıyet temenni - İerimin arkadaşlara iblâğını rica e » Maarif Vekili HİKMET İçki düşmanları çay tör düşmanları yeti tarafın. bir çay ziyafeti . 9 Divanı muhasebat reisliğine 177 rey ile Seyfi Bey seçilmiştir Dünkü Meclis müzakeratı 'ANKARA, 14 (A.A.) —B.M. Meclisi bucün reis vekili Refet Be- yin riyasetinde toplanmıştır. Celse nin açılmasını müteakıp Kütahya mebusu Rasim ve Ordu mebusu R ecai Beylerin vefat ettikleri bildi - rilmiş ve hâtıralarına hürmeten Ü ir dakika sasulmuştur. Bundan son- ra Orman kanunu muhtelit enciim ene maliye, dahiliye , adliye encü - menlerinden ikişer ve iskân kanunu lâyihası muhtelit encümenden, Sıhhiye encümeninden üç aza seçi İmesi kabat edilmiştir. Polis teşkilâ tı kanununun 39 uncu maddesinde değişiklik yapılması hakkındaki kanunun ikinci müzakeresi yapıld ıktan sonra divanı muhasebat reis- liğine divanı muhasebat dördüncü daire reisi Seyfi ve birinci daire re- isi Faik Beylerin namzet gösterild iğine dair bütçe ve Maliye encümen leri mazbatası okunmuştur. Yapıl an intihabat neticesinde divanı mı hasebat reisliğine 177 reyle Seyfi Bey seçilmiştir. Bunu müteakip hü kümet tarafından o imar veyâ res mi binalar yapmak için yıkıan bi- nalrla bu maksat için hükümete v az'ıyet edilmiş arsaların sahipleri - ne binalrın yıktırıldığı arsaların a lındığını tarihlerde usulüne göre tesbit edilmiş olan kıymetleri ve o tarihte kıymetleri takdir ve tesbit edilmemiş bulunanların dahi usul ve emsale tevfikan halen takdir e- dilecek o zamanki tahminleri üze rine taheil verilmesine dair kanu - nun birinci müzakeresi yapılarak kabul olunmuştur. Meclis cumarte- si günü toplanacaktır. Cenup hududunda bir haftada 78 kaçakçı ve 7127 hayvan yakalandı ANKARA, 14 (A.A.) — Biri nci kânanun ikinci haftasında ce - nup hadudunda beşi müsademeli 44 kaçakçı vakası olmuştur. Bu va- kalarda biri ölü, biri yaralı olmak üzere 78 kaçakçı, 121 kaçak hay - vanı, 156 kilo gümrük kaçağı, 5623 kilo inhisar kaçağı, 112 defter si- gara kâğıdı ve 66 kibrit kutusu tu tulmuştur. Üzü a züm bayramı ve üzümlü ekmek İZMİR, 14 (Milliyet) — Üzü mcüler bugün borsada ikinci içti - malarını yaptılar . Toplantıda ihra eta tacirleri ayrı ayrı birer encü - men seçtiler, Encümenler bir üzü m bayramı yapılmasını, haftada bir gün gün üzümlü ekmek çıkarılma sını ve iç piyasada buna benzer is- tihlâk çarelerini arayacaklar, hük ümetten bu hususta bir kanun lâ - yihası hazırlanmasını rica edecek ierdir. Çanakkalede kumbara bayramı ANAKKALE 14 (Müliyet) — Kumbara bayramı bugün binlerce halkın iştirakile yapıldı. Merasim e askeri muzika da iştirak etmiştir. 32 kumbara alındı ve 40 kumbara bankaya para yatırdı. Yerli malı sergisini de şimdiye kadar 4 bin vatandaş ziyaret etmiştir. T.D.T. Cemiyeti | ANKARA, 14 (A.A) — Türkdili heyeti Yunan ticaret heyeti Ankarada ANKARA, 14. A.A. — Hükümet ile ticaret muahedesi akti için müza iktisat ve bariciye vekâleti ra tarafmdan karşılanmıştır. tetkik cem'yeti umumi merkez Beyler zifelerine başlamış ve bugünkü toplantı. da da bulunmuşlardır. Umumü merkez heyeti 1934 çalışma yılında takip edilece başlen | hedefleri müzaker cile kararlaştırmış, tak'p tara» malarının son vadiyetinden malümat a larak çıkarılacak tarama dergisinin bas yarlanması ini tesbit ii Menemen hadisesinin yıldönümü İZMİR, 14. A.A. — 23 Könunev- vel 1933 günü (o Menemen irticai Oha disasının dördüncü yıldönümü müna- sebetile yapılacak ihtifal için C. H. F. idare heyeti bu toplantıda 5 gün ya- pılacak ihtifel merasimin esaslı mad deleri hakında dilmiştir, Tarama dergisi ve bundan sonra çe karılacak olan karşılıklar kılavuzu bha- zırlıklarına devam ile beraber elde bulu- nan derleme fişlerinin de ayrıca bir der- gide toplanarak ortaya konması için de tedbirler düşümülmüştür. m * bir program tanzim e- İspanya Vis konsolosu a izmirde hayat İZMİR, 14.A.A. — Hayat pahallı &ı derecesi hakında şehrimiz ticaret odasınca bir rapor hazırlanmıştır. Bu rapora göre muhtelif yaşta üç çocuk» Ju ana ve babadan mürekkep bir ai- lenin orta halde geçinebilmesi ve bü- tün ihtiyaçlarını temin , etmesi için ayda doksan dört lira altmış dört ku- Yuşa malik olması lâzımdır. 1914 sene Vapurların yaşı Vapurculuk şirketi idare meclisi re- isi Sadık zade Ruşen Bey buğün Anka radan svdet edecektir. Ankarada şi sine nazaran ev kiraları yüzde 19 | 73 yaşmdan yuları : esra mahrukat yüzde 13 yiyecek ve içe | mubayan edilebil ei gemilerin da cek fiatları da yüzde 7 buçuk paha | tadi esas itibarile muvafık görüldüğü der. haber verilmektedir Balkan haberleri M. Maksimos'un seyahati Yunan hariciye nazırı romadan Paris ve Belgrada da uğrayacak Hariciye Arnavutluk teminat verdi ATINA, 14 (Milliyet) — Arnavut- tuktaki Yanan ekalliyetine yapılan mu- ameleden dolayı vâki e rağ Ma göndermiştir. Ve Başve- kil Çaldariş mumsileyhi kabul ederek | verdiği teminatı dinlemiş ve bu temi- nalı senet ittihaz ettiğini söylemiştir. Yunan fırka reisleri arasında ATINA, 14 (Milliyet) — Fırkalar reisleri, rahatsızlığı dolayısile dışarıya çıkamayan M. Kafandarisin evinde top- memleketin dahi ve ici va a beri ziyeti gir, Giritte asarı atika ATINA, 14 (Milliyet) — Giritteli ih na #arfedilecekir, Ve diğer bir binada da Minos devrine ait bakır ve fuğfur kaplar bulu . Ayrıca Venüs'ün bulanmutşar. Bu e