29 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Avusturya radyo- larına bir bakış Medeniyet yuvası olan Avusturyada muhtelif radyo merkezleri fasliyetlerine devam etmektedirler. Bunlardan bir kıs- mı yalnız memleket dahilinden dinlene- * cek bir kudret, bir kısmı da hariçten, u- zakinrdan işitilecek kuvvetli istasyonlar- dır. Yarımşar kilovatlık 4 merkez mev- cattur; 218 metrelik Salzburg, 283 met- reik İnnsbruck, 453 metrelik Klagenfurt ve yeni imali biten Voralberg. (o 1250 metrede 2 ki'ovatlık bir Viyana ile Graz? ia 7 kilovatık. Buralardan oldukça | iyi ilen 252 metrelik bir Graz istasyonu bulunmaktadır. Bundan başka her za- man kolaylıkla dinlediğimiz Viyana rındaki Bizamberg kuvvetli merkezi 100 kilovat anten enerjisile çalışan bir ejder merkizidir. Bu merkezin küşat resmi 28 mayıs 1933 tarihinde İcra edilmiştir. Viyana radyosu program moktasmdan birinci derecede bir merkezdir. Malüm- dur ki Avusturya musikisi dünyanın ber tarafında şöhret bulmuş ve ki.hassa 0pe- ret âleminde en büyük muvaffakıyeti ka- Zzanmıştır. manın musiki tarihinde pek büyük bir rolü vardır, Bir çok bestekârlar bura- da yaşamış ve samimiyetle karşılandık- ları ve takdir edildikleri bu sıcak musi- ki muhitinde hayatların sonlarına ka- dar kalarak son nefeslerini burada yaşa» mmuşlardır. Avusturyada ilk radyo merkezi bun- dan on senz evel Viyanada imal edilmiş- tir, Fakat bu merkez memleketin en u- zak yerlerinden işitilmiyecek kadar za» yıf ve 200 vatlık bir anten kudreti'e ça- İışmıştır. Bundan sekiz sene evveli baş- lsyıp göçen seneye kadar dinlemiş oldu- ğuruz 20 kilevatlık Viyana merkezi ışığı zaman abone miktarı günden gü - ne artmağa başlayıp şimdi tam 500.000 i bulmuştur. Nüfusu pek fazla olmıyan Avusturyada bu kadar evde radyo din- lenmesi her üçüncü evde bir radyo aleti olduğunu gösterir. Avusturyanın musi- kiye olan m:rakını bununla pek iyi muka yese edebiliriz. Bilümum radyo merkezleri program- larına Viyana halk musikisinin dahil e- n Fa dinlemekle doyulmıyan bir musikidir. Bu vesile ile Viyana radyosuna ait re- #imleri dercediyoruz. Turgut MİTHAT Tasarruf haftası 12 kânunuevvelde başlıyacak olan Ta- sarruf haf'ası o münmsebetile İstanbul radyosunda her akşam yarımşar saatlik bir tasarruf konferansı verilecektir. Umumi Avrupa konseri 8 kününuevvel akşamı Viyana merke- zinde verilecek bir konser bütün Avrupa merkezlerince nakledilecik. Avusturya musikisinden terekküp edecek bu yüksek konser mevsimin en iyi konserlerinden biri olacaktır, i kısmı nz S:hmidi'in senfoni ks'n sarlılarını ihtiya edecek, o Konser rejisörü Profesör Kabasta tara» fından idare olunacaktır. Konserin han -gi Avrupa merkezleri tarafından naklen neşrecileceği henüz malüm olmamakta. ır. 15 günde 2 küsur milyon (Başı 1 inci sakifede) senenin on ayma ait rakamlar bu son rakamlarla birleş“rilince on buçuk ay- lik itbalitm 64,180,588 lira ve ihraca- tında 76,037,256 lira olduğu görülür ki bu on buçuk ayda ihracatımız ithalâtı- muzdan 11,856,668 lira fazladır. 932 senesini on buçuk aylık ilhalâtı ise 74,321,912 ve ihrscatı da 83,143,977 lirayı bulmuş ve buna göre ihracatımız, ithalâtımızı 8,522,065 lira kadar geç- mii 933 teşrim'sani ilk 15 günündeki baş” hca ithalât ve ihracat maddeleri aşağı” da gösterilmiştir. ITHALAT Eşya cin Lira Her nevi yün ve kıl ip- Yün mensucat. . . » » Çay Kasarsiz pamuk mensucat, Boyalı pamuk mensucat, Değirmen, hamur ve saj- re için makinalar. 173,923 194,280 . G6A2A 70,876 214,929 73,238 62,705 204,149 1,224p051 852,124 700,709 120,662 61,994 92742 154,812 168,060 « 1007300 Kereste, çam Pamuk Maden kömür Sair eşya . . » Büyük Bizamberg - Viyana merkezi m akine dairesinin umumi bir görünüşü. Geçen haftalarda Viyana radyo meraklıları 500,000 nci abone olarak kimin kaydolunacağını bekliyorlardı. Çünkü 500,000 inci ka; k abo neye Avusturya radyo şirk nemetre altın cep saati hediye edece- ğini ilân etmişti, Avusturyada abone kaydalmak için or yakın postahaneye gitmek kâ postahaneler abone kaydettikleri öçin ba talili abo- neni kim olduğunu tesbit etmek pek kolay değildi. Daha birkaç hafta ev- velinden bütün poslahanelere her a - lenin saat kaçta kayde- MİLLİYET ÇAR! tur. Kendisini kaydeden zat bir lâtife mi Ayni gün iki saat sonra bir posta me- muru kendi stüdyoya davet etme- ğe geldiği zamar il işin örme varmıştır. Stüd: ve tebrik edildikten iii sonra a yere elinde altın saat olduğu halde Avusturya ticaret nazırı Mr, Stockin- ger girmiş ve mücellidin sıkarak saati kendisine vermiş ve yakında A- vusluryada abonelerin daha artması temennisinde bulunmuştur. Bir çeyrek süren bu musmele mikrofonların kar- şısında cereyan ettiğinden radyo ile neşrediliyor ve herkes tarafından işi. #liyordu. Telili üç çocuklü bir aile ba bası olan Land Kammer şimdiye ka - dar bir altın saat kullanmamış imiş. Bu neşriyat ayni zamanda plâğa da çekilmiş ve akşam tekrar Viyana rad- yosunda neşredilmiştir. Bizamberg tepesi üzerinde bulur. an Büyük Viyana merkezinin dı- şından g örünüşü.. Tevfik Rüştü Bey (Başı 1 inci sahifede) busasi bir bahtiyarlık duyuyorum. Sulhun bütün dostları mesaimizden memnun © olmalıdırlar. Mukaddes sulh eserine, ne kadar az olsn da, yardım ediyoruz.,, Pariste nasıl karşılandı? yn 28 (A.A.) — Havas ajan- Fransız mahı Türk — Yugoslav misakınm imz nı çok müsait bir tarzda O karşılamış- lardır. Mezkür mehafil bu misakın i- kinci (o maddesile geçen ay im zalanan Türk - Romanya müisakı - nın mütekabil maddesi arasındaki'mü şabeheti ehemmiyetle kaydetmektedir. ve bunu bir kaç aydan beri Balkan devletleri tarafından teşebbüs olunan gerginliğin izalesi siyase devam edilmetke olduğuna bir delil o addet- mektedir. Herkesçu malüm olduğu üz re Fransa hükümeti bu siyaseti tema- men tasvip etmektedir. Fransa (o hükümeti telâkkisi - ne göre Avrupanın her hangi bir nok- tasında beynelmilel münasebatın eyi- ar sulhu tarsin edecek mahiyette ir. Lüzumsuz endişe ATINA, 28. (Milliyet) — Sofyadan gelen haberlere göre, bulgar efkârı ler, Ba e ili ilede yeniden tetkiki ve bilhassa tadili yol- la kapatmak gayesinin istihdaf e- noktasında toplanıyor . Yeni fabrikalar kanunu ANKARA, 28 — Sanayi işlerini e- saslı surette tanzim edecek bir kanun Jâyihası hazırlanmaktadır. Şimdiki bal de tetkik edilmekte olan lâyiha onbeş güne kadar bitecektir. Lâyihaya gö » re devletin ve fertlerin yapacakları sanayi işleri biribirinden ayrılacaktır. Yeni fabrikalar kanunu çıkıncaya ka- dar fabrik Imayacaktır. Sümer Bnnk sanayiimizde nâzım rolünü yapa caktır, AMELİ BİLGİLER Dinamik hoparlor alırsanız adyo aletinize bir — dinamik acak olursanız aldığınız sa tıcıya aleti nu ve hoparlör lâmrasının numarası- nı şöylemek icap eder. Çünkü her di- namık hoparlör manyet hoparlörler gibi her makinede çalmamaz. Dına- mik hoparlördeki çıkış transfor motörü ile aletin hoparlör lâmbası biribirine uygun olması lâzımdır. Havaların tesirile Havalar radyo için gittikçe müsait olduğundan, yazın bulunsmayac mer- kezlerin birçokları daha iyi işiülme- ğe başlıyor. Bundan dolayı yazın vu- kua gelmeyen bazı hallere de tesadüf olunur. Meselâ eskice stem aletleri olan amatğı ler farketmizlerdir. ki bi- ribirlerini rahatsız eden yeni yeni is tasyonlar belirmeğe başlamıştır. Hal buki bunlar yeni dı fakat havala- rm müsaadesile bulunan ve yazın ge'- miyen merkezlerdir. Bunları ayırfİsil- mek ancak yeni sistem aletlerle müm- Tündür, | Büyük Dizamberg » Viyana merkel - nin dahili bir manzarası MURAT BEYE : Sabaha karşı saat 3 ils 4 raddelerinde ingilizce program neşreden istasyo- nun hangi dalgada çalıştığını bildirirse- niz neresi olduğunu söyliyebil'riz. Ame- rikadaki kısa dalgaların çoğu bu saatler- de en iyi işitildiği için dinle Amerika olması ihtimal dahilindedir. 1. TAHSİNBEYE: Mektebinizdeki aletin markası ile kaç Yal olduğünu bilmeden Paris merke- niçin alamadığını in etmek müm- kün değildir. Fakat ihtimal aleti iyi kul- lanamıyorsunuz. Paris merkezi iki tane- dir. Birisi 1724 metre tulde ve Königs- vusterbaüsen Alman merkezinin bir 27 daha üstünde, diğeri de Broslau merke- | n tam Yanında çıkar. Bunu Breslau syonuna karıştırmamak için oldukça. yeni röstem bir aletle çalışmak Iszundar. Zira pek yakınında o'an Broslau araya | daki krizden bahsetmeğe Bike, Pollata Küçük iktıbaslar Dolandırıcılık Eski cezalar Defterdar yokuşunda Kınalı apar- tınman kapıcısı İbrahim polise müra- caat ederek evveles apartmanda otu- ran biri tarafından 60 lirasının dolan- dırıldığını iddia etmiştir. Iskoleden aşağı ! Halıcıoğlu Erenler tekkesinde 17 numaralı evde oturan sıvacı Serkisi mezbahada çalışmakta iken 8,5 met - re irtifamdaki iskeleden düşerek ya- ralanmış ve Beyoğlu bhastahanesine kaldırılmıştır. Kâğıt deposunda yangın Beyoğlurda Şahkulu mahallesinde Yazıcı sokağında Kılıçbiraderlere ait matbaanm zemin katındaki kâğıt de- posunda nyangın çıkmış ise de söndü- rülmüştür. Yangın başlangıcı Çemberlitaşta Vezir han; içinde Agop Efendinin boya abrikasında ça- İsşan Çırak Armanak su ısıtmak mak- sadile boruları noksan olan ocağı ya - karken, ateş ittisalindeki nin kütüphanesine si. Bir kadın yuvarlandı İcadiyede 70 yaşlarında madam Horop odada mangalın yanında otu - rurken sıçrayan kıvılcımdan eteği tu- tuşmşuş ve kendisi farkına varmadığın dan ateş büyüycerk her tarafı alevler içinde kalmıştır. Madam Horop her ta rafı tutuştuktan sonra bağırmağa baş lamış, gürütüyü komşular duyarak ye tişip söndürmüşlerdir. Kadın muhtelif yerlerinden yanmış, hastahaneye kal- dırılmıştır. Bir amelenin eli kesildi Kumkapıda odun deposunda İş - mail isminde biri odun kesen motöre odun verirken parmakları kesilmiş - tir, Araba, bir kadına çarptı Eyüpte, Ahmet oğlu Mustafa idare sindeki bir araba, yolda Fikriye Ha - | nır isminde bir kadına çarpınış, ya- | ralassıştır. Kadın hastahaneye kaldı - rılmıştır, ! Fransada Violette Noziğre ismin- de bir kız anasını ve babasını zehir- ledi. Babasi öldü, anası (nasılsa kurtuldu. O da hastahanede bir hay li tedaviden sonra. Bu hâdiseden bahseden. Bir İsviç re gazetesi diyor ki iden baba k: bugün arasında bir mukayese bile yapmak mümkün değildir. 150 se- ne evvel Violette Noziöre bin bir türlü işkence içinde ölüme kavu- şurdu.,, On sekizinci asırda İngiltere ve | Avrupanın diğer memleketleri iş- | kenceyi terkettikleri halde, Fransa canilere cinayetlerini mek için işkenceyi en müessir va- itiraf ettir. | sıta olarak muhafaza etmişti. Fakat ihtilâl çıkıp ta herkes biribirile ba- | ğazlaşıp, kanlar aktıktan sonradır ki, Fransa da bu usulü terketti. İnkâr götürmez ki, hattâ garp, memleketlerinde hâlâ işkence var- dır. Bu işkence usu'üne de “üçüncü derece isticvap,, ismi veriliyor. On sekizinci asır dosyalarmı tet- kik ederek, bir kitap yazan M. Ro- bert Anchel © devir hâkimleri- nin canilere ve şüpheli insanlara i- tiraf yollarını nasıl açtıklarını hikâ- ye etmektedir. Ronen'de Valet denilen bir alet- le baş parmak veyahut herhangi bir parmak sıkılırmış. Britanyada kunduralar çıkarılır ve çıplak ba- cak ateşe uzatılırmış. Pariste de başka bir usul takip edilirmiş.. Bunlardan birin. ile yapılan tazyiktir. Kitap di “Evvelâ suçlunun elbisesi soyu- | İ lur. Sonra bilekleri takılı halka ya ayakları da zemine bağlı Büyük Bizamberg - Viyana merkezinin cereyanını temin eden ve mecmum 1400 ik A 29 TEŞRİNİSANI 1933, e sil 2 liktir.) 1000 metre yüksekte bir markez| 1900 senesindeki Paris sergisi hatırası olarak inya edilmiş olan Eyfel kulesi © vaktin en yüksek bir abidesi kalıların inşa ettiği Emprie ding 347 metresile Eyfel kule: hamüledeiyen (Fransızlar g: ya sergisine bir hatıra olmak üzere yeni bir sansasyon hazırlıyacaklardır. Bir kilometre yüksekliğinde bir kule. Kuleden ziyade bir yuvarlak andıran bu kulenin plânları tamamen ha- zırlanmıştır. Fantazi düşünceli bu kuleye iki otomobil şozesi yapmış ve minare merdiveni şeklindeki bu şoseler- den otomobil ile kulenin tepesins kadar çıkılabilecektir. Kulenin #3 üst kısının- da bir rasathane ile son sistem bir rad- yo merkezi de bulunacaktır. 800 ile 900 metre arasmda mül bir sanater yom yapılacaktır. Kulenin alt | katları mağazalarla spor ve teni» mahalleri ola- rak kullanılacaktır. İnşaat üç sene ka- dar devam edecek ve işte 2000 amele ça- Kıştırılacaktır. Mimarı, Bowcaud isinde bir Fransızdır. İngiliz Kralı radyoda İngiltere Kralı Gecrg Noel münasebe- tile 25 kânunuevvel 933 tarihinde Lond- ra radyo merkezinde mühim bir hitabe- de bulunacak ve bütün İngiliz ve yaban- cı merkezler tarafından nakledilecektir. Hitebe esas ilibarile İngiliz 4daları üze- rinde yaşayan bilâmum işsizlere muave- net edilmesi tavsiye ve temenni edecek» Meşhur bestekâr Paderevski Polonyalı meşhur piyanist ve ayni za- manda zamanımızın en yüksek bestekâr Padereweki radyoda ilk konserini Ame- rikan radyolarında vermek üzere oraya hareket etmiştir. Yarım saat kadar süre- cek bir tek konser için mukavele muci- bince musiki üstadı tam iki bin İngiliz birası alacaktır. Bunu sil vardığına aklımız ermiyor. Zonguldakta yerli mallar sergisi ZONGULDAK, 28, A.A. — Milli ik- tzat ve tasarruf haftası için buummalı bir faaliyet başlamıştır. Her nevi yerli ye tahsis olunmuştur. Sergi hafta içinde gece ve gündür açık bulundurulacaktır, Zuldak <halir'nin Büyük alika bariz bir suretle görülmek; tedir, kaya üçer. Bu halkalar ipe bağ dır ve ipler il uakis istikamı ten çekili, deki huniyi suçlunun ağzma koyar. Bir taraftan da burnunu sıkar. Ma- için ara sırada burnunu bırakır, bu esnada huniden içeriye odoğrusu boşaltır. Her su boşaltışta | hâkim soracağı sualleri sorar. On sekizinci asırda baba katilleri ve zehirle insan öldürenlerin cezası | diri diri yakılmaktı. Violette Nozi- dre o tarihte yaşamış olsaydı, hem bir işkenceyi hem de diri diri yan- mak cezasını görürdü. O vakitki insan Ooyakmanında başka bir tarzı vardı. Suçluyu doğ- rudan doğruya yanan ( odunların üzerine oturtmazlar, başka bir usul- le sadece kızartırlardı. Bahsettiği- miz kitap bu usulü şöyle tarif edi- yor: “Evvelâ (o meydana iki buçuk metre uzunluğunda bir direk diki- lir ve maznun buraya sıkı sıkı bağ- lanırdı. Ondan sonra, o maznunun bağlandığı direkten bir metre ka- dar uzakta ve direk etrafında da- iren madar odunlar yığılırdı. Son. radan bu odunlara ateş verilir, suç - lu dört taraftan ateş içinde kebap edilirdi. İdamın bu şekilde yapılması, maznunun çektiği ıstırabı seyircile- rin görmesi içindi. Enteresan bir neşriyat Cenubi Frantanın Tulüz merkezi gar yet iyi programlı bir istâsyondur ve geç saatlerde fena işitilmez. Fakat bu mere kezi bize daha yakın olan Stalino Sovyet merkezi, bizim dinlememize mani olur. Çünkü ayni dalga ile (358) çalışmakt dır. Tulüzda son zamanlarda yeni yes güzel program kısımlarını ancak Stalino merkezinin durduğu çoç saatlerde işit Ka Dü önle programlardan blo ile doğruca sinemalardan illerden makil yapılmasıdır. Ev- velâ film mevzuu anlatılıp sonra nakle dildiği için film yarı görülmüş oluyor. Viyana'da bir tayin Radyo Şirketi İkinci Müdürü M. Dr. Stsidle Avusturya o propaganda işleri smüsteşarlığına tayin edilmiştir. Matbu- si, radyo, film ve esir işlerde azami de- recede propaganda yapılmasını temin ©- deceği hakkında bir beyanatta bulunmuş. tur. - Büyük Viyana merkezinin 160 metre Boyundaki mürsile kulesi. Küçük san'atlar ve ecnebiler Közük sanatleri tebaasına hasreden kanunun tedricen tatbik € - dilmekte olduğu yazılmıştı. Bu cümle- den olarak çalgıcı, garson, dansöz gis bi ecnebilerden karunun tarihi neşrin de Türkiyede bulurmayanlara ayba * şından itibaren bu sanatlere devam e- demiyecekleri tebliğ edilmektedir. Bu vaziyettekilerin ekseriyeti, Macar, Avusturya, Alman ve Fransız tebaa” 8ı teşkil etmektedir. Kanunun neşri işlerine devam edeileceklerdir. Yu - man tebaası için kanunun meriyetin - bul edilmişti. Bu tebligat üezrine ka- nunun neşri tarihinde memlekette bu- lunan bu kabil ecnebilerin ücretleri fırlamış, içlerinden bazıları barlarla yüksek ücretli mukaveleler yapmışlar» dır, Komünistlik tahrikâtından suçlular Bursa 28 — Komünistlik tahrikât yapmaktan maznun yirmi beş kişinin dün ağırceza mahkemesinde duruşma ları yapılmıştır. Bunlar arasında Nâ - zım Hikmet Bey de vardır. Bundan sonra ederek muhakemenin gizli çepe na karar vermiş ve hafi olarak mah - kemeye devam olunmuştur. Ankarada av ve atış müsabakası ANKARA, 28 (Milliyet) — Dahili ye vekili Şükrü Kaya Beyin hâmi rei- cuma günü için bir av ve atış müsa- bakası tertip etmiştir. Kulübün bu müsabakası istasyon civarındaki rış yerinde yapılacak ve herkes ücret sahaya girebilecektir. İki günev a çıkan avcılar © sün saat Vide milin mahal avlarını getireceklerdir. Bundan baş » ka avcılar ve hevcskârlar arasmda a- tş müsabakası, tazı ile şas a cur, ve meraklıları tarafından da cirit oyun» ları yapılacaktır. Bu müsabakalar ne tcesinde kazananlara mükâfat tevzi edilecektir...