24 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
| | | Hava yolların da çalışacak memurların tabi olacakları evsaf ve şerait heyeti veki- lede tespit edildi. FIYATI çi KURUŞTUR Türk kömürü | İstanbul limanında ecne » | bi vapurlarma satılan ih- rakiyeler, Türk kömürü değildir! Kömür madenlerimiz, tervetimizdir. Bu servet kaynağın- lan azami surette istifadeyi hiç bir sebeple ihmal (edemeyiz. Kömür İstihsali ve kömür satışı şeraitinin me kadar güç ve ağır olduğunu baş- bir yazımı anlatmağa çalış- Muştık. Bu milli (o servetten azami randımanı almak için “akla gelen tedbirleri, ıslahı lüzumlu olan vazi- Yetleri alâkadarlara hatırlatmak, Türk vatandaşı olarak, herkesin rcudur. Bize anlatıldığına göre: Bir çok €cnebi vapurlar, ihrakıyelerini İs- tanbul Hmanmdan alıyorlar. Ecne- bi vapurları tarafımdan satın alınan bu ihrakıyelerin miktarı senede tak- tiben yüz bin tona (100,000) var- maktadır. Fakat şurası dikkate de- Ser ki, İstanbul limanında satılan u ihrakıyeler bizim kömürlerimiz değil, ecnebi kömürüdür. Bu ecne- i kömü: apurlara verilmezden €vvel transit olarak muvakkaten aya depo ediliyor. Bunlar için De gümrük resmi veriliyor, ne mua- Mele vergisi veriliyor, ne de kon- tenjana tâbi tutuluyor. Demek ki, devlet bütçesine bir. $69 kazandır- madığı, döviz O müvazenemize faydası olmadığı için bu türlü sa- tuşları memleket O hesabına zarar olarak kaydetmek icap ediyor. Fil bakika ecnebi ları tarafım- dan satılan bu k in bedeli ola- rak ödenen İngiliz liraları; Türk toprağında transit olarak depo| edilmiş ecnebi bir malın karşılığı tayıldığı, yani o Türkiyeden ihraç edilmiş bir mal telâkki edilmediği İçin alınan dövizler de harice gidi- yor, Bu vaziyet karşısında düşünüyo- Yuz: Acaba İstanbuldan — ihrakıye almakta olan vapurlara Türk kö- Mürü verilirse ne olur? (Bir defa ecnebi vapurların verecekleri döviz memlekette kalır. İhraç ve | Satış pazarı bulmakta (zorluklara | uğrayan Türk kömürlerine miktar Ve ehemmiyeti az olmıyan yeni bir Tahreç bulunmuş olur. Türk kö- Mürlerine yeni mahreç bulun- ması, Havzadaki istihsal miktarı- Mu arttırır. En nihayet istihsalâtın Artması yüzünden fazla işçi çalış- tırılması ve o hükümetin alacağı muhtelif vergi miktarının artması &ibi müspet bir netice hasıl olur. Bu vesile ile hatırlatalım ki, hü- kümet; Havzada istihsal edilen kö- Mürlerden vasati olarak ton başına (125) yüz yirmi beş kuruş mikta. rmda bir vergi almaktadır. De ki, mevcut vaziyeti o Türk kömü lehine çevirmekle, yalnız döviz bakımından ve işsizlere iş bulmak »oktasından değil, hazineye en az Yüz bin lira kadar yeni bir varidat bulmak ta mümkün olacak.. Mev- €ut vaziyeti lehimize değiştirirken “ecnebi vapurlarna azami teshilâtı göstermeğe, tabiatile çalışacağız. u muameleyi, burada kömür sat- makta olan ecnebi memleketlerin de tabii bulacaklarına © şüphemiz Yoktur. Biz her şeyi döviz ve bütçe Müvazenesi noktasından mütalea- Ya mecburuz. Şu da var ki, kömür : müstahsil- erimiz; ihracat kömürlerimizi, ha- Tice sattıkları kömürü zarara sa- teyorlar. Ton başına vasati olarak | üç lira kadar bir zarara katlanıyor- ar, İstanbul limanında satılan ih- rakıye kömürlerinin Türk kömün leri lehine tebdili, yalnız bu zarar- 'ardan bir kısmını olsun, telâfi et- mekle kalmaz, ihracat o miktarını | arttırmağa imkân açar: İşittiğimize göre, Havzadaki kö- | mür müstahsilleri İstanbulda ve | aradenizin bazı mahallerindeki ih | Yakıye satışlarının Türk kömürüne asredilmesi hakkında rakkamlara Ve vesikalara istinaden / istida'ile ükümete müracaat etmişlerdir. evzuubahis mesele, Türk topra- Ğında ecnebi kömürü için transit depo açılması hakkındal lenin kaldırılmasıdır. Şüphe et- Miyoruz ki, hükümet namına bu iş- alâkadar olan İktısat Vekâleti, milli bir |* 8 inci » sene No. 22 Büyük Reisin işaret ettiği kü Ss e ve Başmuharriri: Siirt #eb'usu MAHMUT vo Tevtik Rüştü ve Recep Beyler güvertede Tevfik Rü üB.dün sabah Atinaya hareket etti Hariciye Vekili bugün Atinada, Pazar akşamı Belgratta bulunacak Tec'ik Rüştü Bey vapurda Atinu ve Belgradı ziyaret edecek olan Hariciye vekili Tevfik Rüştü Bey dün sabah Lloyd Triyestino kumpan - yasın Vienna vapurile Pireye hare- ket etmistir. Vekil Bey, vapurda vali Muhittin Bey, Sovyet sefiri M. Sariç, Fransız maslahatgüzarı M. Barbier, ve istanbulda bulunan sefirler ve #€ farethane erkânı tarafından teşyi edil mişitr.. Tevfik Rüştü Bey, bugun Ati- nada bulunacaktır. Yarn Atinadan ha reektle Selânik tarikile Belgrada gide cep Bey de dün Tevfik * Rüştü Beyle birlikte Atinaya gitmiştir. Hariciye vekili Tevfik Rüştü Beyin Belgradı zi; inde Belgratta bulu » nacak olan Yugoslavya sefiri M. Yan- in akşamki trenle Belgrada git miş Yunan nazırları görüşülecek mese- leleri gözden geçirdiler. ATİNA, 23 (Milliyet) — Türkiye Hariciye Vekili Tevfik Rüştü Beyin yarn buraye müvasalat'edeceğine da ir verilen resmi malümat üzerine, gece Bafra riyaesti altında Hari- ciye nazırı M, Maximos, İktisat nazırı M. Pesmezoğlu, bir toplantı yapmış - lardır. İçtimada Tevfik Rüştü Beyle görüsülecek meseleler mevzuu bahsol muştur. Cevap sırası Fransanın! Hitlerin teklif ettiği tarzda doğrudan doğruya müzakerelere başlanacak mı? BERLİN 23. A. A. — Volff ajansın dan; Başvekil Hitlerin İnformation muha» birine yapmış olduğu beyanat hakkında mütalen yürütetn La Gazette de Voss, dioyr ki ; “ Başvekilin beyanatı, beynelmilel si- yasi durgunluğu bertaraf etmek malsa- dile, yapılmış kat'i bir teşebbüs demektir. Bu beyanat , ilk defa olarak doğrudan yapılacak Alman-Fransız görüşmelerinin. müsbet mevzuunun ne olabileceğine te- mas ediyor. Denilebilir ki, Almanya bu görüşme- lerde, Fransız menfaatlarmı mevzuu setmeğe mütemayildir. Fransanın em niyetten maksadınnı ne olduğunu bilmek başvekilin beyanatında büyük bir rol oy. namaktadır. Buna verilecek cevabın Pa- isten gelmesi icap eder, Lokal Anzeiger hemen bütün Paris | M. Saro ve M. Hitler lerinin başvekilin nutkunu neklet- iğini kaydettikten sonra şunları ilâve (Devamı 5 inci sahifede) Her sene mektepler arasında yapı İmakta olan mehtepliler şampiyonası maçlarına dün Şeref stadında bir çok mekteplilerin iştirakile ve bir resmi ge » git ile başlanmıştır. Resini geçitte Ko lordu muzikası bulunmuş ve merasime mekteplerin atlet ve futbol ve voleybo | takımları iştirak etmiştir. İlk maç ola- rak ta İstanbulspor ile Kubataş liseler i karşıaşmışatr. meseleyi esaslı surette tetkik ede- cek, ortaya konan hesap ve iddia- larm doğru olup olmadığına baka- cak, neticede adalete ve memleke- tin iktisadi menfaatine en ziyade uyan bir karara varacaktır. Siirt Meb'usu MAHMUT CUMA Yeni matbuat müdürlüğü İ İ en başta ne yapacak? Dahiliye Vekâleti elbirliğile kültüre hizmet isteyor ANKARA, 23 (A.A.) Kanunu mah ikan Dahiliye vekâletine bağlı olarak teşkil edilen matbuat u * sum müdürlüği nün faaliyete geç- çe matbuata derlica bir de, matbuat Bi devlet namma ta kip ve mürakabe e decek olan dairele re bugün düşen mü him vazifelerle in- hılâp yapmış olan memleketlerde mat buat, radyo, tiyat- ro ve sinema gibi efkâri umumiye müesseselerinin dev- letler tarafından nası! mürakabe ve ne şekilde sevk ve idare edildikleri kay. dolunmakta, yeni matbuat umum mu- dürlüğünün de bu bakımdan en mo - 'dern unsurlar ve vasıtalarla teçhiz €- dilmek arzusundan bahsedilerek de - nilmektedir ki: “Matbuat davası kültür davasının mihrerini teşkil eder. Reisicümhur Hz. yıldönümünde bir kültür çağırmışlardır.. Milli Şuuru paya Bey yesinin üstüne çıkarncağımızı” tebliğ buyurmuşlardır. İnkılâp memleketi o Jan Türkiyede büyük şefin mir ve işa j ) Tokat meb'usunun bir pa- paz mektebinden şikâyeti Tekat mebusu Nâzun Bey dün Ma- arif müdürlüğüne müracaat ederek Sen Jozef Fransız papas mektebi hak kında bazı şikâyet lerde bulunmuştur: Nüzim. Bey oğlu Dun altıncı smıfta olduğunu, fakat Türk tarih ve coğ rafyası okumadı « Zinı, halbuki müf - redat programmda bu bahislerin mev- cut olduğunu bil - dirmiştir.. Maarıf müdürlüğü mesele yi ehemmiyet'e tah kika başlamıştır. NAZIM BEY Üniversite istikrazı 1,426,324 liralık istikraz lâyihası kabul edildi ANKARA, 23 (A. A:) — B. M. Mec Misi bugün reis vekili Hasan Beyin ri- yasetinde * toplan « mıştır, Celsenin a- çılmasını müteakıp Üniversite bütçesi için 1 milyon 426 bin 324 liralık istik raz akdine dair ka- müzakere edilmesi hakkında © Maarif vekili Hikmet Bey tarafından verilen takrir okunarak ka bul edilmiş ve kanunun müzakeresine geçilmiş ve kanın kabul olunmuştur. Kabul edilen bu kanuna göre, Üni sitede yapılan yeni tesisat ve teşkilât dolayısile sarfma lüzum gösterilen 1 milyon 426 bin 324 lira için Maliye tinin kefaleti mesi veya hesabı çari açtırması hu » susunda Maarif vekâletine mezuniyet verilmektedir. Polis teşkilâtı k. nun 39 uneu maddesinde deği HIKMET BEY yapılan müzakere neticesinde yeni - den yapılmak üzere Dahiliye encüme verilmistir. Meclis pazartesi gü « kt Almanya intihabatının resmi neticesi BERLİN, 23 A. A. — İntahabat neti. cesini tetkik komisyonu işini bitirmiştir. 12-11 intahabatın neticesi şudur: Ka; dilen münti 45,176,813. Rey â me istirak edenler: 43,491,575. Evet: 40,632.628 nispet yüzde 96,1 . Hayır 2,101,191 nispet yüzde 4,9. Hül ü rey varakaları : 757,756. Raichstag inta- babütı: Müntebipler: 43,053,616. Nazi hükümet listesi: 39.660.212. Hükümsüz rey varakaları: 3,398,404. Seçilen mebus adedi 661 a TEŞRİNİSANİ 1953 Cenevrede murahhaslar on dakikalık son bir celseden sonra birer birer memleket- lerine döndüler. owv0 kültür seferberliğine Kültür seferberliği ele (e eki giriyoruz Kıymetli bir intiba: İsmet Paşa Hz. Ankara istasyonunda karşılanıyorlar Yeni tip yerli kumaşın adı Türk şayağı olacak Tetkikatta üç nokta gözetiliyar: Nesiçte sağlamlık, hafiflik, ucuzluk Köylünün kumaş bip! Sümer Bank fabrikaları talimat almışlar « dır. Dün de Sümer Bank'a” umum mü dürü Nurullah Esat | fabrikalar müdür- leri bir içima yap nuşlardır. Bu top - lantıda Nurullah Esat Bey Başvekil Nurullah Esat B. tiflerini izah etmiş ve her fabrikanm takip edeceği yel etrafında görüşül - müştüv. Memleketin en büyük kumaş fabrikası olan Feshane evvelce bu yol da bazı etütler yapmıştı Halen Def- terdar mensucat fabrikam kumaşı na mile maruf birkaç cins kumaş vardır. ve bunlar yalnız kendi numaralarile ür edecek yeni tipe Bulgar şayağı, İngiliz kumaşı gi- bi sayağı ismi verilmesi müna - ip #örülmektedir. Alâkadarlar köy - lü irin yapılacak kumaş tipi için şu kumaşın köy- olacağmda mukarrerdir. Diğer taraftan tihsalâtının umumi fiyat indirmek kabil olup olma- dıği tetkik edilmektedir. Bu tetkika - tn mümkün olduğu kadar süratle bi- (Devamı 5 inci sahifede) Bu seneki Tasarruf haftası Her senekimlen iyi olması için hazırlık başladı Milli Tasarruf ve İktisat haftası 12 kününmevvelde başlayacaktır. Ba bir hafta içinde yapılacak merasimi ve (Devamı 5 inci sahifede) Römümyadan gelen ırkdaş larımız Elaziz'e gönderildi Muhaceretin muntazam kafileler halinde taakup edeceği söyleniyor Romanyadan hicret eden Türk har deşlerimizden bir grup şehri gezerken Samsun vapurile Romanyadan ge « len 536 muhağirin Kavak tahaffüza- nesinde &ihhi muayeneleri biti iş ve ırktaşlarımızın sağlam oldukları görülmüştü msun vapuru dün sa bah Kavaktan limanımıza gelmiği Muhacirlerden yirmi beşi hükümetten iç bir istekleri olmadığından arzula- rı veçhile İstanbula çıkmışlardır. Bu- rada yerleşeceklerdir. Diğerleri Sam- sun vapurile dün gece Mersine hareket etmişlerdir. Oradan trante Elâzzic gönderil iskân olunacaklardır. Vapur pazarte- si günü Mersine vâsıl olacaktır. Mu » hacirlerden bir kısmı dün şehri gez ır beraberlerinde bü irmişlerdir. “Nüfüs Galip Bey, dün tele- i muavini Ali Rıza Beyden rin vaziyetleri hakkında ma daşlarımızın memleke- te çok müfit unsurlar olacağı şüphe- e olup bunlara iyi mes - kenler tahsis edilmiştir. Bu muhace iresinde ve peyderpey deceği anlasılmaktadır. Fi ki çiftçi olan bu ırktaşlardan çok isti- fade edilecektir.
