1 Kasım 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7
Sİ. mm MERALAR A, A, BB. ISAKR. İm SEZA LRA a E.A, Bir hatıra İlk Türk filmini Kız kulesinde Harbin ortalarında idi. O za- Wan fotoğraf işlerine ( baktığım | Müdafazi Milliye Cemiyeti bir gün bana Alemdar isminde bir film Sevrileceğini ve bunda benim ope- Tatör olacağımı söyledi.. Şimdiki *digün) mecmuasınm — sahibi Sedat Simavi) Bey filmin sena- Viti ve sahne vazıl idi. Aktör Bur-| anettin, Tevfik Fahri ve bir takım Şrmeni tuluatçıları bu garip teşki- “tin belli başlı unsurları idi. Elimizde (Eruman) markalı 120 Çeviren ağır (ve bozuk bir açkileden başka hiç bir şey yok- Filmin mevzuu, Alemdarın Rus Kaçakçılar filminden Şüktan hareketi, İstanbula gelişi, Kahalcmın isyanı ve Babsâlinin teslim çŞuva'da Wrzilâttan istifade — <3 üncü kolordu ilânları İ 4 0. ve 1. Fırka ihtiyacı b 83,000 kilo Koyun eti ka- a * zarfla münakasaya kon- 'uştur. İhalesi 8-11-933 çar- © sünü saat 16 dadır. Ta ü lerin şartnameyi (o görmek e her gün ve münakasaya e âk içino gün ve vaktin tu el teklif ve teminat mek- plariyle Fındıklıda Üçüncü e Ordu Satın alma komisyo Gasp) müracaatları. el) > Kıç O. bağlı kat'alarla 1, F. 1 bei efradı ihtiyacı (o için 7,000 kilo bulgur kapalı za ki a ünakasaya konmuştur. İ balesi 8-11-933 ça yü saat İl dedir. İsteklilerin ,virdik. Sonra Alemdar peşin- İ yapan Aktör nasıl çevirdim? — A bir facia filminden İ berhava edilişi, Sultan Selimin şe- hadeti sında tuğla harman | ları ci la bir Ruscuk kahve- | hanesi yaptık. İlk sahneyi böyle çe | den gelen başıbozuk © orduya da Bulgar hastahanesinin altında bir derede resmigeçit yaptırdık.. Ben |! yalnız öperatör olduğum için bir |, şeye baktığım yoktu. Fakat bir de dikkat ettim ki; Alemdar rolünü Burhanettin güy: halkı teşvik ve tahrik ediyordu. Lâ kin yalnız elindeki kılıcı savuru- yor ve ağzını açıp bir tek kelime söylemiyordu.. İhtar ettim. — Burhan Bey! Alemdar dilsiz değildi sanırım.. Lâf söyleyin! Son| | ra perdede ağzınızı o açmadığınız Ve o kısmı tekrar çevirdik. Ruscuk yâranı diye yaptığımız parçada da bir figüranm ayağında düğmeli potin olduğunu farkettik ve o kısmı tamamen kesmeye ve tekrar çevirmeye mecbur olduk. ,O zaman bize Topkapı sarayını aç- .tılar. Lâkin elimizde seyyar pro- jektör tertibatı olmadığı için fil- mi gayet ağır çeviriyor ve insanla- rı gayet ağır hareket ettiriyorduk. Bunun neticesi olarak (Ekranda normal süratle gösterilen film bize ya çok ağır yahut çok hareket eden hayaller veriyordu. Alemdar ordusunun İstanbul surlarına gelişi de bir mesele oldu idi. Askeri müze idarehanesi bize mehterleri ve eski Yeniçeri kılıkla- İtnkul ve Trakya Şek ederler, mek üzere her gün ve müna- kasaya iştirâk için de o gün ve vaktinden evvel teklif ve temi nat mektuplarile Fındıklıda 3. K.O.SA.AL. KOM.nuna müracaatları. (448) (5668) 8096 ... Çatalca Mst. Mv. Kıt'atı ihtiyacı için açık münakasa i- le 19,000 kilo bulgur almacak- tır. İhalesi 8-11-933 çarşamba günü saat 11,30 dadır. İstekli! İerin nümune ve şartnameyi görmek üzere her gün ve mü nakâsaya iştirâk için deo gün ve vaktinden evvel Fındıklıda 3.K.O.SA.AL. KOM. nuna müracatları. (447) (o (5669 8097 K.O. vel. F. kıt'alarile Ca- | bütün o parçanın yeni baştan çev- İİ | meniye verilmişti. Adamcağız bü- MİLLİYET AMBA 1 rı vermişti. Merkez kumandanı. ğnın kamyonlarla gönderdiği as- | kerlere bu kılıkları o giydirdik ve Edirnekapısı dışmdaki surların önüne tahşit (1) ettik.. Lâkin nere. den resim alsak, ya bir telgraf teli,i ya bir havagazi veya elektrik fer e | ri önümüze çıkıyordu. Etrafımmı saran halkın içinden. sıyrılıp, bir İstanbul muhasarası manzarası a mak hayli müşkül oldu.. Bu arada Alemdar zamanına uyan uymıyan birçok silâhlar ve kılıklar işe karış tı, tabii filmin zaten olmıyan tari- hi kerymetini berbat etti. Hiç unutmam. Sarayda bir ye- | niçeri hücumu esnasında bilmem hangi zorba öldürüldü.. Bu bareke* tin resmini aldık.. Yere devrilen zsrbanın başını külâhı düşünce altından gayet güzel pomatalanmış | ve ortadan ayrılmış bir saç çıkması | rilmesine sebep olmuştu .. Filmde şeyhülislâm rolü bir er Leblebici Horhor filminden tün hüsnüniyetine rağmen meselâ: Katle fetva verdim! Sözünü Ermeni lehçesile söyliyor ve karşı- sında oynayan diğer aktörlerin o enin icap ettirdiği ciddi tavır- ni bozuyor, onları güldürüyor- Alemdarm Babrâli mahzenini bir fıçı tedarik etmiş ve üstüne kül- liyetli miktarda © (magneziyom) koymuştuk. Bu magneziyonun fiti- | Adres: İstanbul'da Bahçekapıda Dördüncü Vakıf Han. No. 40-30 Telgraf adresi: alma- caktır. İhalesi 6-1 rl tesi günü saat 11 dedir. İstekli lerin şartnamesini görmek ü- zere her gün ve münakasaya iştirâk için o gün ve vaktinden evvel Fındıklıda 3. K. O. SA. AL, KOM. nuna müracaatları, (46) (5670) 8098 İSTANBUL BELEDİYESİ Darülbedayi Temsilleri 131. 933 carşamba günü akşamı n Saat 21 de PER GÜNT Yazan: Henrik Türkçeye çeviren Seniha Bedri 5 Perde Zabitan gecesi RİNİSANI 1955 İ bütün mesele Alemdar rolünü ya- er Fabrikaları Ankara Postam filminden pan aktör Burhanettinin magnezyo | mun tam parlıyacağı sırada taban- casını sıkar gibi hareket etmesi ve bu hereketi o zaman tesadüf ettir. mesinde idi, Burhanettin Bey iri yarı olmasına rağmen korkak bir adamdr.. Tabancasını bir iki defa vaktinden evvel sıktı.. Fakat mag- nezyom patlamadı. Biz mütemadi- yen çeviriyorduk. Ve son defasın- da da tabancayı sıkmak için hava- ya kaldırdığı zaman magnezyum ateş aldı.. Mumaileyh korkusundan | üç metre giriye fırladı.. Bereket versin ki; bu film orta- ya çıkmadı.. Çık: . Dünyanın en komik ve kepaze filmi olacak idi. Bu ilk filmi çevirmiş bir adam sıfatile bir o zamanı bir de şimdiki İpek film sesli | stüdyosunun mü- kemmel tertibatını düşünüyorum da bu kadar az zaman zarfımdaki bu ilerleyişe hayret ediyorum. HANDA-DRAMALIS.PRİNEAS Yunan heyeti FRANSIZ TİYATROSUNDA Bu akşam saat 21,30 ta talebi umumi üerine MİSSES BROWN Perşembe akşamı ilk defa olarak MATMAZEL KAPİTANO. Pey yakında LEBLEBİCİ HORHOR İHTİRA İLANI “ Ray üzerinde çalışan vesaiti nakliye için mil yatağı ” hakkında 13 T. Evvel 1931 tarih ve 1262 numaralı (o ve keza “Aşağı derecede eriyen bir madenden mamul bir cismin zor eriyen madenden mamul cisimle dahilden tesbiti için usul”! hakkında dahi 13 T, Evel 1931 tarih ve 1263 numaralı ihtira beratının bu defa mevkii Bile konmak üzre ahere devrüfe- rağ veya icar edileceğinden talip olanla rın Galata'da Çinili Rıhtım Hanında Ro- bert Fevriye müracaatları #fân olunur. İ <0) | şunla B .. ugune Bizde perdeye hayal aksettir. mek evvelâ Abdülmecit devrinde ve sırf amatör şekilde olmuştur. İlk Türk filmi Umumi Harp i- çinde Müdafaai Milliyenin teşeb- büsü ile Aktör Burhanettin Bey ta- | rafından oynanmış ve Burhanettin (şimdiki Felek imzasile gazete- mize yazan arkadaşımız) B. tara- fmdan çevrilmiştir. Bu film (A- lemdar) vak'asını anlatacaktı. Fa- kat harp bitince Müdafaai Milliye Cemiyeti dağıldı ve bu filmde o klık esnasında montajı yapı- dan kayboldu. Bu arada Da- istikraz tahvilâtı propaganda- sı için de Şadi Beyin o bazı ufak parçaları çevrildi. Ondan sonra filmcilik mütareke devrinde ilk devri başlar, Malülgaziler Cemiyeti cihetias- Sözde kızlar filminden keriyeden aldıkları vesait ile film yapmaya teşebbüs ettiler ve mer- İ bum Fehim Efendinin rejisörlüğü ile (Mürebbiye) ve (Binnaz) fi lerini yaptılar. Ondan sonra Omevzuu (Fazlı Necip) merhumun romanında ikti Kame Dali izce ma- İma olmayin sebeple > delay bu da bitirilemedi. Malülgazilerin bu faaliyeti sıra- sındadır ki, (Kemal Film) firması film yapmaya başladı. Denilebilir ki film çevirmede ilk ticari teşebbüs © budur. (Kemal Film) firmasının bütün filmleri Ertuğrul Muhsin Beyin rejisörlüğü | altında çevrildi. Kemal Filmin çevirdiği filmler ırdır: İstanbulda bir Faciai aşk ».. e » . Türk Anonim Şirketinden: Fakrikamızda çıkarılmağa başlanan yeni sene mahsulü toz ve kesme şekerler 29 Temıuz toribinden itibaren bin kilodan az olmamak üzere her isteyene satılmaktadır. Fiatiarımız eskisi gibidir. Yani İstanbu!'da Sirkeci istasyonunda veya depolarımızda araba veya kayıkta Kristal Toz Şekerin Kilosu 36,75 öniii Küp Şekerin Kilosu 39,50 tırışlır. Arcak en az beş vagon şekeri birden alanlara vagon başına beş lira İndirilir. İstanbul haricindeki yerlerden yapılacak siparişler be- delin yüzde yirmisi peşin ve üst tarafı hamule senedi mukabilinde ödenmek üzere derhal gönderilir. Depodan itibaren bütün masraflar ve mes'uliyet müşteriye aittir. Gönderilecek mal şirket tarafından müşteri henabına sigorta ettirilir. Sipariş bedelinin tamamını gön- derenler için sigorta ihtiyari olduğu gibi en uz beş vagon sipariş ederek bedelinin temamını peşin ödeyenler vagon başına beş lira İstanbul, Şeker Telefon No. 24470. ikti- salağı. — Nur baba — Ateşten gömlek — Leblebici Horhor ağa — Kız kulesinde bir facia — Sözde kızlar. Bu filmlerde — bir kaç ecnebi müstesna — bütün Darülbedayi ar tistleri oynamıştır. Bu filmlerin çevrilme tarihleri 1919,1920 seneleridir. Ve boyları 1500 ile 3000 metre arasındadır. Ondan sonra tevekkuf geçiyor ve İpekçi kardeşler firma- sı olarak (Ankara postası) ) filmi- ni çeviriyor. Arkasından kaçakçı- lar filmi çevrilirken bir otomobil kazasında bazı artistlerin yaralan- ması üzerine film duruyor ve bir müddet sonra ancak ikmal edili- devresi yor. Kaçakçılardan sonra ilk sesli film çevrilmeye başlanıyor. Bu film (İstanbul sokaklarında) filmidir. filmin sesli kısmı Pariste (To- bis) stüdyosunda çevrildi. Bu fil- min rejisörü Ertuğrul Muhsin ve operatörü Hayrı Beylerdir. Ondan sonra (931 - 932) de İs. tanbulda İpekçi kardeşler firması Türkiyenin ve hattâ bütün Balkan- ların ilk sesli stüdyosunu Nişan- taşında tesis ettiler. o Burada ilk çevrilen film Nizamettin Nazifin yazdığı (Bir millet uyanıyor) isim- li inkılâp filmidir. Bu filmde Da. rülbedayi artistleri oynamışlar ve Ertuğrul Muhsin Bey rejisörlük et. miştir. Bundan sonra (karım beni alda- tırsa) opereti çevrilmiş bunu mütea kip bir kaç kısa metrajlı şarkılar, ve aktüalite filmleri çevrildi, 933 de bu mevsim başında gös- terilmiş olan (Söz bir Allah bir filmi çevrildi. Bununla beraber çev rilmiş ve henüz piyasaya çıkarılma. mış olan (cici berber) filmi ikmal edildi. 1933 senesi zarfında dublaj ya- ni filmlerin söz kısınını — türkçe. leştirmek da gösterilmiş olan bir Alman fil. midir. Henüz piyasaya çıkarılma- rhş ve Türkçeleştirilmiş olan daha | altı film vardır.. Bunlardan biri * de bu hafta İpek'te gösterilecek o- | lan (Aslan adam) filmidir. Dikkat edileceği üzere bizde cid- di ve fenni filmcilik Cümhuriyet İ ile başlamış ve ancak onun feyizli * güneşi altında inkişaf edebilmiş. İ tir. Afyon Vilâyetinden: (7415) lira 13 kuruş bedeli keşifli Afyon'da dikilecek 8079 * Gazi Zafer abidesi kaidesi injaatı 18-10-933 tarihinden iti baren 20 Kânunuevvel 933 ta-ihine müsadif çarşamba günü saat on beşte kapalı zarf usulile kat'i ihalesi icra kılmacaktır. TTaliplerin mezkür gün ve saatte şartnamede bildirilen ve ib- razı iktiza eden vesaikla birlikte Vilâyet Daimi Encümenine ve bu bapta izahat almak ve şartname, proje ve evrakı İâzi- meyi görmek isteyenlerin Encümen kalemine müracaatları ilân olunur. (5941) pl Dr. A. KUTİEL O Karaköy, Topçular caddesi No. 33 Hafız CEMAL (8304) y06 Dahiliye hastelıkları DOKTOR | mütehassısı Cumadan maada hergün öğlelen sonra saat (2,30 dan 5 e) kadar İstan bulda Divanyolunda 118 swmaralı ho- susi dairesinde dahili hastalıkları mua- | yene ve tedavi eder. Telefon: İstanbul; 6979 | 22198. ç Rusçuklu Hakkı Galatasarayda Kanzük £ecrahanesi karşısında Sele sokağında 3 numa ral apartmanda İ num. a.
