5 Eylül 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Yazan: $.N. Sadrazam. ZEO LR Gri Hor hakkı (Milliyet) bedir. Sait Paşa “Tarik,, başmuharriri Hamit Vehbi Bey. — Sait Paşanın memnuniye- ti. — İkinci Mahmut zamanındaki Vehabi vak'ası.— Sultan Hamit, Mı sır meselesi için Sait Paşayı sıkıştırıyor! Mektebi Tıbbiye başkâtibi Tarik ga- zetesi başmuharriri Hamit Vehbi Bey, Sait Paşanın pek gözdesi idi. Mumaile: hin edebi kudretini, bahusus “Meşal ri İslâm,, amındaki eserini beğenmişti. Hamit Vehbi Bey, ara sıra konağa gider, gelirdi. Mısır meselesinin hadderecede mevzuumekal olduğu günlerde bir gün, Sadrazam Sait Paşayı ziyaret etmişti. Bütün ecnebi gazetelerinin bahusus İngiliz, Fransız, Arap matbuatmın neş- riyatı üzerine söz açılmış; Sait Paşa, Ha Ha- wit Vehbi Beyden yeni, mütemmim ma- Bümat sormuştu. Hamit Vehbi Bey: Zatı samüi fehima- nelerinin tekrar işe atfınazarı kiyaset bu- yurmalarının husule getirdiği | tesiratı haseneden mütehassi, olduğunu ve ahval Söbbet bu tatlı mecraya girince, Sait Paşa, müftehir bir şiyve ile söze başlı- Diye bir mukaddemeden sonrü orta- “Muslümanlılta bir nebi protestanlık gibi garip bir mezhep çıkarmak istiyen Vehabiler, Necitten kalkarak Mekkeyi, Medineyi "zaptetmişler, makamat ve me- rakadimübarekeyi bedi ve taheip eyle- smişler ve hac yolunu, yarın hacıla rına kapamışlardı. Bu hareketler, İs- lâmiyet ve ve hilâfete | dokunuyordu. Devlet, epey uğraşmış, başaramaraıştı. iieci Sultani Make rı Yasuf ve Derviş paşalar sadrazamla- ile Şeyhli Mekki zade Asım molla Efendi,hüs ir ve idare ile Mehmet Ali ve İb- paşaları, bu işi tahmil ettiler, En sonuda hususile Tosun Paşayı osun Paşa, gayret ve himmet edip Ve- habileri def'ütenkil ile Mekkeyi kurtar di, Hac yolunu açtı. Haz Vehabilerin rebi © (Suu) ile (şeyhi Urbani) ve e em e esir e- dap zinciribent olarak Sadrazam, Hasan Fehmi Paşanın çi kalöde elçiliği. manya, Rusya devletleri müdahale ettiler! — mişlerdi. Biraz müddet tersanede mah- pus kaldıktan sonra bü şakiler,Müftüül enamın fetvası ve Sultan lan fermamıle idam olunmuşlardı. “Ovakit Enderonu Hümayun seferli" lerinden Zekâi Efendinin söyleyip Sul. tan Mahmuda takdim ettiği: Kurtarıldı Kâbetullah nusreti Yezdan ile Nesli Vehhabi kesildi seyfi Mahmut hân ile (4241) * Matlalı bir tarih manzumesi, En- dronu Hümayun sicillerinde manzurum olmuştur. Merhum ok ru gibi Sultan Hamit Efendimiz, bu işin mukaddemesinde üciz bendelerini istima buyursalardı, İrabi vak'ası sürat- le ve hüsnü suretle meticelenirdi ve şe- kaveti resmen ilân olunan İrabi tutulup buraya getirilir, cezayısezası verilir ve iş, bu pereseye gelmez ve İngilizler, Masırı işgal edemexlerdi. Lâkin ne (yapalım, mukadderat böyle miş Diye dert yanmıştı. Hamit Vehbi, Sait Paşa merhumu çok beğenirdi. Muharrir âciz ile Hamit Vehbi Bey öz kardeş derecesinde sevişti- ğimizden ekseriya matbaada ve evleri- mizde birleşir, söhbetler ederdik. ... Sultan Hamit, Mesir meselesi için Sa- it paşayı sıkıştırıyordu: * — İrabi paşa isyanım bahane e İngilizler Mesa ayak basmışlar, asi ikame etmişler, ber gün bir başka bat- ve ile ileri giderek yerleşmeğe | koyulr abin 1 Gi ml gitmi; ği vaziyetinde, yn çiğnendiğine, kaybolup gitmekte olduğuna o şahit ve seyirci gibi atıl ve mükedder bulunuyo- Tuz. Ne yapıp yapmalı, Mısırı İngiliz iş- galinden kurtarmalı, tahliye ettirmeli ala işlerini mahallin icabına ve dev izin menafüâliyesine uygun mv Düm le ve tesise çalışmalıdır! Tarzında şifahi ve tahriri çe Sait Paşaya emriihtar ediyordu: aşa, düşünmüş, taşınmış, Nstan- buldaki lngiliz sefirile görüşmüş, Lond- met dairesinde halli için konuşmaya mu- vaffakiyet cevabı almıştı. Sultan Hamide bu muvaffakiyetini arzetmiş, & Padişah memnun (Bitmedi) Sait Paşa — Fransa, Al Denize düşen ydana sarılırmış! — Lord Granville'in lâvihası. lüzum görülmemiştir. Çünkü has ik hü yelimde değildir Ve sık ta bunları münferit vakalar telâkki aş meyve ve salatalık gibi ali yerkam dikkatli bulunmalı ve #üpkeli suları içmemelidir. “ *Tifonun mikrobu, hastanın pisliği ve idrarile harice çıkar. va ile sirayeti yoktur. Mikrobu havi mevadda dokunmak veyahut bu mad- bir şey olmadığı temin edilmektedir. İ Ali Rıza Beyin izahatı Vilâyet Sıhhiye Müdürü Ali Rıza Bey, tifo vakaları hakkında dün bir muharririmize #nünferit bazı vakalara tesadüf edil- di. Tifo vakaları bir mahalle münha- we değildir. Tek tüktür. Bir kaç güm- maktadır. Nere- vakanın bu- oya mss ecnebi müstahzaratı komprimeler de vardır. Dahilen alın- ranktadır. Aşı yaptırmaktan çekinen- Ter, doktorlarma müracaat ederek bu komprimeleri kullanabilirler. — Tifo, korunması kabil olan bas talıklardandır. Yapılacak şey, evvelâ membaı nsde, vaht evde hastayı ayrı bir oda- da bulundurmakla olur. Hastanın yanma kimse girmez. Hasta ile temas edenler, yemek yemezden ve gıda vin halkıma ve bir kac vaka takdirde bütün mahall« ahalisine, tifo atisi tatbik o'nnur. Hükümet, bu lü- divetle her tarnfta asr yaptırmakta. çıktığı “Halk, daha ziyade açıkla çeşme- lere gelen ve kolaylıkla içine hariçten toz ve buna benzer şeyler sulardan sakınmalıdır. “Membn suları, iyi muhafaza edil düşebilen vel güzelce yıkamak icap — eder. Rir müddet permanganat mahlülünde bu- lundurulup sonra tekrar yıkanmak şariile üzüm. şeftali, gibi merselerin kabuklarile beraber yenmesinde bir yahırur. yekter. Mi bu mer. e halan yak gri eğil ç sesi a için yeni MILLIYET SALI 5S EYLOL 1935 Sofyada Kargaşalık Yahudi mahallesinde nü- mayişçiler tevkif edildi SOFYA, 4. A. A, — Komünist günü münasebetile kargaşalıklar olmuştur. Yahudi o mahallesinde nümayişte bulunan 100 kadar ko- münist polise hücum ederek taşlar atmışlardır. 10 kişi tevkif edilmiş- tir. Diğer taraftan Alman sefareti ö nünde toplanmış olan 30 kadar nümayişçi polislere taşlar atmış- lardır. Nümayişçilerden ( birisi yaralanmıştır. Bulgar Kral ve Kralişesi LONDRA, 4. A. A. — Dün Lond raya gelen Bulgar Kral ve Krali- çesi bugün birçok ziyaretlerde bu İunmuştur. Kral ve Kraliçe yarm İskoçyaya gidecekler, orada Bal- moral şatosunda İngiliz Kral ve Kraliçesine misafir olacaklardır. Rusya - Lehistan İki hükümet arasında askeri bir ittifak mı? PARIS, 4 (A.A.) — Bagün öğleden sonra çıkan Paris gazeteleri Daily He- rald gazetesinin Varşova muhabirinin gönderdiği bir haberi olduğu gibi sütun larma geçirmişlerdir. Muhabir bu yazı. sında diyor ki: Sovyetler ihtilâlimin” yıldö iecek ikinci teşrinin yedisinde <ak yelklr münmiebetzle Marea a1 Pil yi Moskovayı ziyarete çağırmak ni ei , Muhabir Sovyetler birliği ile Lehis- ta narasıdnaki münasebetlerin gitgide düzelmekte olduğunu / da bu Vesile ile kaydettikten sonra şu sözleri ilâve edi- hükümeti Bolşevik münasebetiyle ge yor: Şayet, ihtimal verildiği üzere Ma- reşal Piltodski (Moskovaya gidecek 0- hırsa omun ha seyyahatinin Lehistan ile Sovyetler birliği arasmda askeri bir itti faka vücut vermesi mutemeldir. Lord Grey'in hastalığı ağırlaştı LONDRA, 4. A.A. — Lord like halindedir. Elektriğe böykot BELGRAT, 4. A.A. — Bütün mağızaları İkamtalar. ota ve hususi evler eleletrik tesisatını pelrol lâmbalarile değiştirmişlerdir. Yalnız ş€ bir sokakları elektrikle aydınlatılmakta dır. Belediyenin şirketle bir mukavele. “ e A ya İrlanda'da cümhuriyet tesis edilecek mi? LONDRA, 4. A. A.— Serbest Irlanda hükümeti başvekili M. de Valeranın muhalefet fırkalar aley bine birleşmeden evvel intihabata başlamak istediği hakkında dola- şan rivayetler üzerine “ Daily Te- İegraph” bu sabah M. de Valera- nın bir beyanatını neşrediyor. Baş vekil bu yakınlarda intihabat yap- trmak niyetinde olmadığını söylü yor. Bununla beraber, halktan ev- velce müsaade almadan cümhu- riyeti tesis etmek te istemediğini ilâve ediyor. Almanların Danimarkada propagandaları KOPENHAG, 4. A. A. — Bu hafta Schlesvig'in bütün polis komiserleri Ko penhag'da toplanacaklardır. Komiser- ler, Adliye nazırı ile birlikte Nazilerin bu vilâyetteki faaliyetine — bir nihayet vermek üzre alınması lizmgelen ted. birler için görüşeceklerdir. Bu münascebile hariciye nezaretinin maşiri Politiken gazetesi şunları yazı: İngiliz Trade-Union'larının kongresi LONDRA, 4, A. A. — Buzün Brigh ton'da Trade-Union'ların senelik si açılmaktadı sasi olan 208 iştirak edecektir. Bu teşekküllerin ge- gen seneye nazaran bu sene 250,000 a- zasr eksilmiştir. Müzakerelerin ehemmiyetli noktası, diktatörlük meselesi üzerinde — tonlan- maktadır, HARICI HABERLER yapıla. Grey'in sihhi vaziyeti, ansızin 'â- ğırlaşmıştır. Hasta derin “bayi” kongre ir. Kongreye 3. 367.911 a- teşekkülün mümessilleri Rusya - İtalya Misak hakkında Rus gazetesi ne diyor? MOSKOVA, 4 (A.A) — Tassa A- jansı bildiriyor; Başmakalesinde Sovyet Rusya - İ- talya misakınn imza edilmiz olması mevruu bahseden İzvestin gazetesi di- ör kiz (Ne Italya ve me de Sovyet Rusya barici siyasetlerinde mütenakız gayeler takip etmemektedirler. Kapitalizm ile Sosyalizm arasındaki hususi prensip mü bayeneti hiç bir zaman Faşist hükümeti ni hariçi siyasetinde kendini gösterme- miştir, İtalyan Faşizmi Sovyet Rusyaya karşı tecavüz, taarruzlarda bulunulma- Sini telkin etmemiş, Sovyet arazisini İs” tihdaf eden bir takım Gutuhat program- ları ileri sürmemiştir. “Ölülere hitap; askeri mahiyette oldu NURENBERG, 4. A.A.Havas ajansı lm im : Kaçtığı esnada «on ayağından yaralan. mış olan Avusturya Hitler'ci reislerin- den Hofer, başvekil Hitler'in yanında, hususi tribünden geçit resmini seyredi- yordu. 'Nazi kongresinin son günü tamamile askeri bir mahiyette olmuştur. Saat 8 de Hitler, hayrakları teftiş et- miştir. “Ölülere Hitap” tani sonra baş- vekil Hitler yeni teşekküllere bayrakla rını verdi ve bir nutuk söyledi. sırtlarında çantalar, 12 ger kişilik 40 saf halinde fakat silâhsız olarak geçtiler. Geçit resminden sonra geçen tam te- gekküllü orduya ait 6 otomobilli topların. milislere alikası olmadığını, sadece şar- ka top atmak üzere gelmiş olduklarını bildirildi. M. Hitler; Bolşevizm zehirdir, diyor PARIS, 4 (A.A,) — Nurnbergden bildiriliyor: Dün akşam Başvekil Hitler, kongre yi kapatırken büyük bir natuk söyledi. Bu nutuk kongrenin ilk günden be ri sürülen rk meselelesinin, Hitlerciler için merkez noktası olduğunu teyit etti, Natuktan çıkarılan mana NEVYORK 4 (A.A) — Başvekil Hitlerin Nurnbergdeki mutkundan bab. #eden Nevyerk Herald Tribune, bilhağ: Al siyasi bir tecrit ile teh- ve bu vaziyete mukavemet edecek vaziyette olmadığını tanıması ü durmaktadır. bitirdi ve Eğir orta Avrupada ve garpte mil ietler mukavemet edemezlerse, bir ze. bir.olan Bolşevizm, medeniyetin en €s- ki ve en güzel merkezini mahvetmekte Çin seddi etrafında kuvvetler toplanıyor 'TOK1O, 4 AA. — Çin seddi d- varındaki gayri askeri o mentakayi Çin murları bu mıntakadaki faaliyeti dik- katle takip ediyorlar. Bir (Çin istilâs hakkımda şayinlar dolaşmaktadır. Bulgar sanayicileri Belgratta.. BELGRAT, 4. A. A. — Sofya, Plor- div, Varna, Ruscuk ticaret ve sanayi merkezlerini temsil eden 80 bulgar tüc- de bulunmuşlardır. M. Leygues'in cenaze merasimi PARIS,4.A.A.— iştiraki muhtemeldir. Yalmız M. Daladier bir mıtuk söyleye | dir. Senaryonun, Anadoluya ve İstik- cek ve askeri merasim yapılacaktır. Di- | Jâl harbine ait ve bizim bilmediğimiz mi mürasime Paris Karimaliriyaset ede "barı aksamı vardır ki bunlar hakkın- Kisznyada tevkif edilenler BERLİN, 4 .A. A. — Zabite ko münistler aleyhindeki takiplerine devam etmektedir, Bu suretle dün me irana Biribirine yakm manalı olan sözleri yo geniş bir araştırma neti- cesinde Duisvourg'da 76 komü- nist yakalanmış, bir çok vesika ve silâh ele geçirilmiştir. Monhyn'da ve Almanyanın grup kısıkndaki şe hirlerden bir çoğunda da bu sökük lanışta pe ipler Üni ayrılıklar da yardır. Fi tevkifler yapddı il diikmişeir; döndü LONDRA, 4. A. A, — M. Mac Do. | mızdan nald, tayyare ile İrlanda'dan Londra'ya dönmüştür. Başvekil İrlanda'da Mar güis Londonderry'nin misafiri, idi, Saat 11 de kıta'lar, Hitler'in önünden | ; Hitler, mutkunu, dünya içinde Alman bahsederek kuvvetlerinin işgalindenberi, Japon me M. Georges | Hikmet isminde bir Türk gencinin iz Leyguss'in çarşamba “günü yapılacak | Köyesidir. olan cenaze merasimine. eeisicümhurun | çını çizmiye cesaret Galatasaray - Ankara Gençler Birliği maçı ANKARA, 4 (A. A.) — Bugün İstiklâl sahasında Gölatasaray B. takımı ile Gençlerbirliği arasında yapıdan maç, 3 - 2 Gençlerbirliğinin galibiyeti ile neticelenmiştir. Maç hararetli olmuştur. Galatasaray ve Ankara yüzücüleri arasında Karadeniz havuzun. da yapılacak olan yüzme müsabakaları Ankara yüzücülerinin vaktin- de gelmemeleri yüzünden yapılamamıştır. Ziraat memurları kongresi ANKARA, 4 (Milliyet) — İzmir ziraat memurları kongresi ey. lâlün on dördünde İzmirde açılacaktır. Bu kongrede her mınlâkanın hususi vaziyetine göre mütehassıs memur tayini meselesi konuşulacak tr. Kongreyi Ziraat Vekili Muhlis Bey açacaktır. Yunanistanda kısmi intihap ATİNA, 4(A. A.) — Pamassit'de yapıları kısmi intihapta hükü- met namzedi, muhalif “rakibinin 3282 reyine karşı 4619 reyle meb”. us intihap edilmiştir. Milâstan ihraç edilen hayvanlar MİLAS, 4 (A-A.)— Vilâyetimizin Küllük, Bodrum, Fethiye is- kelelerinden temmuz ayı içinde yabancı memleketlere 568 karasığır, 266 koyun, 1408 keçi, 5 kısrak,326 kümes hayvanı ihraç edilmiştir. T. D.T. Cemiyetinin faaliyeti i İSTANBUL, 4 (A. A.) — T. D. T. Cemiyeti Umumi Kâtipliğin- ği T. D.T. Cemiyeti Umumi Mer kez Heyeti bugün saat 14 te Umu. mi Kâtip vekili İbrahim Necmi Be'yin reisliği altında Dolmabahçe sa- rayında toplanarak karşılıklar klavuzu için ankete gelen cevaplar üze- rinde tetkikatına devam etmiştir. Umumi Merkez Heyeti bu çarşamba günü saat 14 te gene topla” nacaktır. Rıhtım şirketi Satın alınacak mı? (Başı 1 İnci sahifede) yapmadığı için hükümetin tediye edeceği Rusların © | Hazırladığı Sanaryo /Başt 1 inci sahifede) / £ Yugoslavya Hariciye düz Ankaraya gelecek mi? « Yugoslavya Hariciye maziri M, Yev- onuncu bulunmak üzere mem , M., Zarhi ile beraber istanbula gelen M. Serge Youtkeviteh va sanat hayatı hakkında bir konfe- rans verecek ve filmlerinin bazı kısım larını gösterecektir. M. Zarhi dün bize senaryo ve çev- rilecek film hakkında dedi ki: — Senaryoyu M. Yout- kevicth ile beraber yazdık ve fransız- ca tercümesini Maarif Vekâletine tev di etmek üzere beraber getirdik. Se- naryonun ismi “Öldürmiyen (o adam,, dır. Senaryoyu Maarif Vekâletinin tetkik ve tasvibins arzediyoruz. Bura- da Türk muharrirlerinden grup tarafından tetkik edilecek ve kabul edildiği takdirde filmin çevrilmesine başlanacaktır. “Ewvelk şunu itira€ © etmeliyim ki Hstiklâl harbi ve Türk inkılâbı o ka- dar geniş bir mevzudur ki bunun hak- kında bir değil, PE ee ek ir. Bu sebeple biz, senaryoda İstik- | çey söylü lâl harbine ait tafsilâta surettumumi- ya ri VMA e yada e dar çevrilmesine başlanacağını ümit Bu meyanda iriyet “baz amuda a yapılacak merasim de filme iniz tezyinat asmanı Rusyanın ressamlarından “Senaryoda inkılâbın umumi hatla edemedik. Çünkü bunlar bizim bildiğimizden daha vâsi- ARANARAK AAA AAA DİL ANKETİMİZ Birbirine yakın manalı sözlere karşılık arıyoruz “Milliyet”, Kl e e aralarındaki ince a- ırdımları e karşılayabilecek ö rene ei kame aramak... Dördüncü liste şu sözleri or 1 HUY,2 — SECİYE 3 ““MİZAÇ.#— MEŞREP, 5 TABİAT, 6 — HULK, 7 —ŞİYME, 8 — CİBİLLET, (9 — TIYNET, 10 —-MEZİYET. Görülüyor ki bu sözler biribirine yakın mânalara gelmekle beraber, kul- 'ransızcada bunlara azçok karşılık olabilen sözler de şunlardır: — OUALİTE,2 —CARACTERE, 3 — NATURE, 4 — TEMPE- Dilimizde 10 türlü sözle anlatılan bu 4 sözün müânalarını tastamam karşı- layabilecek öz türkçe söz en buluşlarını gazetemizden ve ökurları- ruz. Cevaplar gazetemizde anket ii urluğuna gönderilmelidir. M. Mac Donald İrlandadan RAMENT.