3 Ağustos 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 3

Üç mezarın bayramı — Reşit Galip Beye: — İnkılâbın gömdüğü medrese; İnkılâbın gömdüğü tekke; İnkılâbın gömdüğü saltanat. Bu üç mezarın bayramı var. Bu bayram bir Ağustos bin ei kuz yüz otuz üç, salı günü Ve bu dünya, öbür dünya Lik kaldıkça her gün sürecektir. Çünkü o gün (Darülfünun) gö- müldü. (Darülfünun) denilen müessese medreseyi, tekkeyi, saltanatı bir hamur eden, merkezileştiren, kom- primeleştiren, mayalandıran o bir müessese idi. Hintyağı kapsülleri nasılsa bu müessese de öyle idi. Üç mezarın mânâ ve mahiyetini fikir, ilim de- diği bir kabuk içinde topliyordu. Medresenin sarığı kafasının dı- şında idi. Darülfünun sarığı kafatasınm içinde... Medrese ağızmı kapadığı vakit Darülfünun ağzını açardı ve için- den arşın arşın, endaze endaze ye- şil, beyaz tülbent çıkardı. Tekkenin külâhını Darülfünun; Midi indeki yüreğinin te- pesine geçirmişti. Tekkenin bin birli tespihinden sıtmalı, raşitik bebeler geçirilirdi. Darülfünunun bin birli tespihin- den gürbüz, dinç, ateşli gençlikler geçli, Saltanatın tacı eski pırlantalar- dan, antika yakutlardandı. Darülfünunun tacı ham, içi boş, su kabağındandı. Üç mezarın bayramı var. Nasıl olmasın ki medrese ikide bir Münkir Nekire soruyordu: — Yahu! Bu ne haksızlık? İnkılâbı beni gömüşüne bir şey demem. Yalnız haksızlık edişine kin bağladım. Öyle ya, beni göm- dü, benim âhü babamı Öiesisi bı. or. Tekke Azrail'e, Cebrail'e Mikâ- il'e İsrafil'e ve daha kim varsa hep sine yalvarıyordu : — Eyvallah erenler! Beni göm- düklerine bir şey demem. Amma ve lâkin içi ben, dışı bönjur ve re- dingot olan Darülfünun ne diye duruyor?.Pirimiz, üstadımız Beya- zıt'ta höygürüp dururken sade be nim gömülmekliğim ne'reva? Mânâ ve mahiyetinin efradını da ağyarını da cami olan saltanat, ö- nüne gelene sızlanıyordu: — Ben her doğan fikri öldür düm. Peki, Âmenna. Kabul. Bunun için gömüldüm. Ya üstadım Darül- Fünuna ne diyelim ki fikirleri daha doğmadan, daha rahme boğup . Ve kendi galetleri- ni ortaya sürdü. O ne vakit gömü- lecek? Darülfünun bir Ağustos bin do- > yüz otuz üç, salı günü gömül- lü. Medrese, mezarında geniş bir nefes aldı. Ve: Si Ha şöyle! Şimdi yaşasın inkı- âp! p! Diye haykırdı. Tekke, mezarında kalenderce güldü. Ve: — Ankara gördün nitti, Nittisye güzel itti. Diye iç ferahı mı dışa vurdu. Saltanat bir oh çekti. Ve: — Öldüğüme gam yemem Desteğim bana geldi. Matlâlr bir kasideye başladı. Ve di: Büyük, Türk o inkılâbının ilk Üniversitesi huzurunda üç mezar bayram ediyor. Biz, gömdükleri- mizi de böyle sevindiren inkılâp- çılarız. Aka GUNDUZ Vapurcular anlaşmağa geye Husünü vapurcular, dön bum, bir meyi yaparak yeni girket iç için arala mdahi anlaşamamazlıkları telif fe çalış- mabede. Diğer taraftan takdiri kıymet komis- yonu imi şimdiye kadar maç yar Ser Başünkede vapur lim tebligata başlanacaktır. Tak- bir Müsaadesiz para götüren. Romanya vapurile Selânik'e er Yolculardan Madam Katinanın Limanlar arasında yeni tarife Türk limanları arasında 1 eylülden i- tibaren tatbik edilecek yolcu ve eşya tarifelerini tanzim | için ani eden | Japonya ile ticaret Ticaret mukavelesi altı ay uzatıldı Dün Ankara'dan gelen bir emirde, Jar ponya ile aramızda mevcut olup geçen şobattan itibaren iki defn üçer ay müd- dar a RR a a ta bu müddetler de bit kamet müddeti dahil olduğu halde 6 ay daha uzatıldığı bildirilmiştir. Bu müddet Japonya ile yeni bir ücari anlaşma için müzakerat cere- yan edecektir. Japonya ile Türkiye arasmdaki ticaret münasebatr gittikçe artmaktadır. Gizl seneye nazaran Yi ba senenin ilk ua ayında Türkiyeden yedi misli fazla mal almışlardır. Iktısat Vekâleti ticaret muvazenesi ©- sasına müstenit mukavelelere ehemmi- yet verdiğinden Lehistan İsveç, Fransa, Amerika, İspanya, Romanya, Avustar- ya, Yunanistan, Brezilya, bükümetleril yapıl- smaştır. Bu devletler ihracatı umumiye. mizin yüzde 25 - 30 unu dodurmaktadır- lar, Macaristan, Almanya, İngiltere, Ho- anda, Belçika, Mar, | Seriye, İtalya Bulgaristan hükümetlerile de müzakere- ler cereyan etmektedir. Bu (devletlerle teşrinievvel iptidasma ! adar anlaşılma” « kuvvetle muhtemeldir. Buğday Buğday üzerinde dün Borsada olduk- ça muamele olmuştur. Fiatlar 4,68 — 5,46 arasmda temevvüç etmiştir. Dün şehrimize 8 vazon buğday gel miştir. İstanbul'da 6440 ton stok buğ- day mevcuttur. Fransa ile ticaretimiz Fransa ile yapılan yeni ticari anlaşma kercite ve meyve ihracatımızı arttıraca- ğı ve Fransa'ya yumurta ihracatımızı tahdit eden kontenjan tahdidatını geniş- İeteceği için piyasada memnuniyet öğr darmıştır. Ispanyaya ithal edilecek yumurtalar Jayasya hükümeti, 26 terinievvel 802 tarihli bir kararname ile İspanya'ya ithal edilecek yumurtalardan menşe sahadet- mesi aranmasını şart eğil 13 tem muz tarihli yeni bir kararname ile, İs- panya, yumurtalardan menşe şahadetna- mesi aranması mecburiyetini kaldırmış. tr. Bu suretle İspanya'ya sevkedeceği- miz yumurtalardan da menşe şahadet 'namesi aranmi. Macaristanla imzaladığımız — 15 ağustostan itibâren iyete mete vermiye başlamışlardır. Japonlar cihan piyasalarını tutuyorlar LONDRA, 2 A.A. — Her gün, Japon- dinden yeni bir piyasa eli başlıca sebebinin ile pamuklu ve ipeklil olda- ydedilmektedir. (iş Bankasından alınan cetveldir) 2 AĞUSTOS 1933 Akşam Fiatları İstikrazlar İstökenz dahili 5780 1933 İstikrazı 95/— Trami Şark d. yolları 230 p Tünel Ret Anadolu 1 ÇEK FİATLARI 12,06 203.50 bal 48015 Prağ Vizana a Berlin Viyana Ponte Bolarat kre 17 İ Moskoa NUKUT (Satış) 20 £ Belçika 20 Ei 20 Levu 21 Kur. Çek 1 Fisrin MİLLİYET PERSEMBE 3 AĞUSTOS 5 if ŞEHİR HABERLE Rİ jem öne bir kaza Akıntı sandalı devirdi sandalcı kurtuldu Sandalcılik yapan — Ali Rıza isminde biri, dün Meyvehoştan aldığı sebzeva & sandalına yökleyerek Çubukluda sebzeci Şevkete götürmek üzere yo- la çıkmış, fakat Arnavutköy önünde" ki Akıntıburnunu geçerken sandalı ce reyana kapılarak devrilmiştir. Ali Rı za yüzme bildiği için bir müddet su- yun üstünde çabalanmış, bu zamana kadar da etraftan yetişilerek kurtarıl mış, Denize dökülen sebze de tekrar sandala alınarak zayinta meydan ve- rilmemiştir. Bir ölüm Dün Beyazıt eczahanesi önünde do laşan elli yaşlarında hamal Hazan an sızın yere düşerek ölmüştür. Hamal Hasanm muayenesinde kalp sektesin- den vefat ettiği anlaşılarak gömülme sine müsaade edilmiştir. Geyveye gönderildi Bursadan sonra Geyvede soyyunculuk yapan va birisini öldüren çete cfradın- dan Sefer oğlu Hasanm Zonguldakta yakalandığını ve Istanbula getirildiğini yazmıştık. Jandarma bölük kumandanlığı evvelki gün Hasanı Geyve Müddelumumi göndermiştir. Geyve Müddeiumumiliği tahkikatın: bitirdikten sonra Hasanı Bur saya gönderecektir. Gizli rakı çıkaranlar İstanbul'da bazı yerlerde gizli surette açık işi imal edildiği gümrük muha- ince haher alınmış ve ina çıkarıl. faaliyet sarfına baz- Bu faaliyet, ilk semeresini ver izli bir rakı imalâlanesi meyde- na çıkarılmıştır. Muhafaza ve polis memurları, evvelki gece, Beyoğlunda Bursa sokağında Ma- dam Katina'nın 34 numaralı apartımanı- nın alt katındaki bodrumunda hali işi yette olan bir raki fabrikası bulmuşlar. dır. Bu fabrikada, rakı imaline mahsus bir çok alât ve edevat, 500 kilo cibre, 5 okka Takı bulunarak müsadere edilmiş. “İml ye Zafir islerine tabela; yı işletenler ihtisas mahkemesine sevke dilmişlerdi Zehirlenerek öldü Balatta ottüran Hüseyin Gülâm Efen- di isminde bir İranlı dün zehirlenerek ölmüştür. Hüseyin Gülüm efendi birdenbire san |" cılanmış, gitmiş aktar Avram efendiden ye tuzu almış, bunu içmiş, iki saat da ölmüştür. “Hüseyin efendinin cesedi morga kaldı- rilmış, vakanın Bir çocuk taraçadan düştü. Beyoğlunda Halâskâr Gazi de Vuli apartmanının kapıcısı Kösele hırsızı Kazlıçeşmede, şimendifer yolu üzerin Mahkemelerde Vilâyette. © Emlâk idaresi Teşkilâtın tensik ve tanzimine başlandı Milli emlâk müdürlüğü teşkilâtına başlanmıştır. Bu teşkilat mili emlâkin muntazam — şekilde ve zıyadan korun- ması gayesine matuftur. Ziraat vekilinin taziyesi Yüksek orman metkebi mütehassısı Recep Beyin vefatı « Vekili Muhlis Bey kerek taziyetleri cep Beyin cenazesi mektep talebesi- Bin iştirakile kaldırılmıştır. al eş eee Eski Fransiz Sefiri gitti Muhabbetli li tezek teşyi edildi Sabık Fransız sefiri Comte de Cham brun dün akşamki ekspresle Parise ha reket etmistir. Comte de Chambrun vazifesindö çok muvaffak olmuş bir diplomat olduğundan memleketimiz- de altı sene devam eden memuriyet esnasında kendisini herkese sevdi miştir. Bu sebeple şehrimizden hare- keti kendisine karşı beslenmekte olan muhabbetin tezahürüne bir (vesile olmuştur. Comte Ode o Chambrun dün İtalya sefiri M. Lojacono tarafım at ile dan Trabya'da şerefine verilen öğle | ziyafetinde hazır bulunmuştur. Akşam üzeri İngiliz sefiri Sir George Clerk te bir ziyafet vermiştir. . Sirkeci istasyonunda teşyi pek sa- mimi olmuştur. Sefaret ve konsolosa- le Fransız kolonisi Comte de Chambrum'ü teşyi etmişler ve yeni vazifesi olan Roma sefirliğin- 'de muvaffakıyetini temenni etmişler. dir. Tren alkışlar ve selâmetler te- mennisile hareket etimştir, Maarifte Tıp fakültesinin eski binası Istanbula nakli üze- dd Gele binasında Kadı- ile Usküdar orta mektebi yer- KiM Lisenin adı Haydarpaşa Kesi olacaktır. “Amerikada tetkikat ya- Amerika seyahati için 50 talip çıkmıştır. Talipler arasında bir imtihan yapılacak» tr. imi smmm de sırtında bir çuvalla dolaşan Erzincan- ik Al oğlu Mehmetle arkadaşı Bir katilin idamı istendi İki kişiyi öldüren adamın mukake- mesi bitti, müdafaa yapılacak Be vene ipli KE bir cinayet olmuş, Akif isminde bir e- dam eski bir kin yüzünden Arnavut Şük- rü ile Kerimi öldürmüş, kendisini takip eden Emin efendi isminde bir polisi de || yaralamıştır. ii miştir, İddia makamı cinayetin teamimüden vaki olduğunu söyliyerek Akifin idamı- nı talep etmiştir. Mazmun vekilleri mü- dafaalarını hazırl söyledikle rinden muhakeme 6 eylüle bırakılmıştır. Limon davası neticeleniyor Limon kralı Diyamandi Ef. #e rüfeka- sının muhakemelerine dün 8 inci ihtisas mahkemesinde devâm edilmiş ve netice- endirilmiştir. Iddia makamı, müstantik kararnamesinde yazılı delâile temas ede- rek iddinnamesini dermeyan etmiş ve 2700 küsur Se İimonun gümrük res- mi verilmeden k rn EH. ile kâtibi Ar- 5 le rl Muçakis Et, lerin 1918 tevfikan cezalandırılmalarını ni Hakkı ve Aziz Et. lerin beraetlerini iste- miştir. Maznun vekilleri müdafaa için is- timhal etmişlerdir. Pazartesi günü mü- 'dafaalarını yapacaklardır. Müddeiumumilikçe tatbiki istenen 27 inci madde 2 sene hapsi âmirdir. Köprü cinayeti Köprü üzerinde Anadolu Ajansı dak- tilolarımdan Mel, Süzanı öldüren ajans e memuru Ali Fedai > ame «emesi cumartesi günü ikinci de başlıyacaktır. Avukat Asaf Bey Dün dokuzuncu ihtitaş mahkemesinde avukat Asaf Beyin muhakemesi | yapıl- marş, şahit merkez memuru Mennan Be- er gelmediği anlağılmış, celbi icin mu- hakeme başka güne bırakılmıştır. Beam Eroin yapmak, sat tan GE Bernard Sales! Blümenthal, Kadri, Dimitri Dimitriyadir, Mircan, Ha rilmüs, Yorgi ve Niko Camadanis, İstel- yo Beylerle Eleni hanım ve arkadaşları hakkındaki davaya dün İkinci ceza mah- kemesinde bakılmıştır. Dünkü muhakemede mahalle muhtar- ları, Bekçiler ve arama yapıldığı esnada hazır bulurünlar şahit olarak dinlenmiş- lerdir. el sahitler Dimitri Dimitriyadir inde bulunan eşyaların o eve Ber- Camadanis Efendiler tarafından i Dimitri Dimitriyadis'ten i- şittiklerini, eşyaların matbahta, gardrop- ta, karyola altında ve sair yerlerde bu- lunduğunu söylemişlerdir. Eleni ile İstelyonun vekilleri müvek- killerinin mahkemede hazır bulunmak: tan vareste tutulmasını, Bernard, Kadri, Mircan, Yorgi ve Niko Camadunis E- fendilerin vekili tah- Bernard, Yorgi ve Niko Camadanis E- fendilerinin mevkufiyetlerinin devamma, Sünt ve Petrof Efendilerin müdafaa $0- hidi olarak celbine, gelmiyen şahitlerin getirilmesine, Eleni ile İstelyonun mab- kemede hazır Haa b ai vareste Mev) tulmasna karar “e 4 Si devam ça! Belediyede > Balıklar Adi işportalarda açıkta satılmıyacak Belediye zabıtanı nüzamnamesine bir madde ilâve edilmiştir. Bu madde bahik- ların satılmasına Bundan sonra balıklar adi küfe, iş porta ve saire içinde satılmıyacaktır. Bunların içerileri çinko veya galvanız ile kapatılmış olacaktır. Bundan başka balıkların bakayası da sokaklara atılmı- yacak ve balıkçı yanında taşıyacağı ka- ba atacaktır. Mektupçuluk kaldırıldı Belediye mektupçusu | Halük Nihat Beyin Fatih kaymakamlığına tayini ü- zerine yerine kimse tayin edilmemişti. Tasarruf maksadiyle dün Mektupçu- Tuk ilga edilmiştir. Mektupçuluk işi mek- tapçuluk kalemi mümeyyizi tarafından görülecektir. Hasta belediye memurları Belediye memur ve ailelerinden hast olanlarının belediye hastane! rinde mec- canen tedavileri kararlaştırılmıştır. Sıhhi pastırma Belediye sıhhi pastırma ve sucuk ya- pilması için bir nizamname yapmıştır. Heyeti fenniye için bina Vilâyetle Belediye birleştikten sonra idareci hususiye teşkilâtı da Belediye bi- asma naklettiği için Belediyenin bir çok şube ve kısımları ayrı ayrı binalara nakledilmişlerdi. Bu suretle belediye be yeti fenniyesinin harita ve su şubeleri ayrı ayrı binalarda kalmıştı. Belediyedeki fen heyeti opek sıkışık bir vaziyette bulunduğundan Gedikpa- saya giden Üçler sokağında heyeti fen- niye icin bir bina bulunmuştur. Ba bi- naya fen heyetinin makine, harita, mi- mari ve sa kısımları taşınacaktır. Meyva bollaşıyor Bu sene en bol olan kavundur. Yedi buçuk kuruşa büyük topatan kavunları satılıyor. Karpuz da bollanmıştır. Tekir- dağ karpuzları beş kuruşa kadar satıl. maktadır. Bu sene yalnız kayısı azdır. Adanadan gelen haberlere göre ora- da görülmemiş derecede sebze ve mey- va bolluğu vardır. Istanbula kirçek mey valar Adanadan geldiğinden fiatlerin ya- kında düşöceği söyleniyor. Bu sene kış uzun sürdüğünden meyva geç yetişmiştir. Ancak bir kaç günden beri piyasada meyva bollanmağa başla” mıştır. Erik boldur, okkası on kuruşa kadar satılıyor. Şeftali de çoğalmıştır. 20 kuruşa iyi şeftali | veriliyor. Batlerinin daha ziyade düşeceği tahmini ediliyor. 500 tonluk bir su deposu yapılacak Belediye Samatya ve civarındaki su- suzluğa mâni olmak üzere bu civardaki Terkos su tazyikini ve su miktarın ço: ğaltmıştı. Belediye Aksaray ve civarının da su- suzluğuna nihayet vermek için Topkapı- d 500 ton istiap edecek bir su deposu kadar olan mahallelerde susuzluk kalmı- yacaktır. : Erenköyüne elektrik Erenköy cihetine aylardanberi elektrik verilmemiş ve havali ballı müşkül bir vaziyete düşmüştü. Nihayet elektrik şirketile demiryollar idaresi arasında kab im bi ıma yapılmış ve Eren br Eş lm reyân verilmesine imkân görülmüştü. Şimdi şirket Erenköyünün diğer kıs- mma ait cereyanı vermekle meşgüldür. Bu cereyânın da bir kaç güne kadar ve rilerek bu havalinin tenviri kabil olacak tar... m fırtınası Filiz kıran, yaprak döken gibi ler alan fırtmaları yazan takvimle rin siyasi sahifesine bir yeni fırtma ismi ilâve etmeliyiz: Bunun ismi Hit. ler fırtınası, yahut Yahudi kıran fır- tınası olmalıdır. Daha gelmeden evvel bu ebedi me hacir ırka karşı husumetini bağırmış olan Hitler iktidar mevkiine gelir gelmez ortalığı kastı kavurdu. Bu iş Almanya için hayırlı mıdır, değil mi- dir, orm düşünmek bana düşmez. Yal- nız bu ırka karşı yapılan hareketi in- sani bulmam, Bu ufak paragrafı ka- pamadan evvel ilâve edeyim ki; Hit- lerin: bu hareketi bize çok krymetli bazı ilim adamları kazandırmak su- dalı oldu... Amma o başka ür. Benim bu bahiste yazmak istedi- #im şey şudur: Almanyada Hitler hükümeti yeni yeni bir takım kanunlar koyuyor. Bunların başında ksırlık | kamunile tabiiyetten iskat kanunu gelir... Zannederim geçen sene Viyanada bir takım doktorlar veya tıp talebesi, zürriyet yetiştirmek istemiyen binler- ce adamı kısır” yapmışlardı. Bu yüz“ den ölmüş olanlardan da bahsedilmiş- &. Şimdi bütün tafsilâtını bilmediğim bu macerada alâkadar olanlar ceza- landılar. Bu sene ayni şeyi Almanya aptallar, deliler, sar'alılar ve ne bile- yim yavrulaması matlüp olmıyanlara tatbik ediyor. Yürür mü, yürümez mi bilmem. Dünya fenalıklarınn — hepsi irsten mi doğmuştur? Maahaza itiraf ederim ki; tabiat kanımlarına karşı en büyük silâh bu kısırlanmadır. Be- nim felsefe okumamış, felsefe | dek- toru olmamış, fakat cidden filezof bir arkadaşım vardır. Hilkatin insan- lara verdiği sevme ve sevişme ve kalp bağlarile biribirine bağlanma hisleri karşısında ölüm bâdisesini haksız, zalim ve yanlış bulmaktadır. Eşrefi mahlâk olan adam yavrular, yavrusunu sever, büyür, aileler teşek- kül eder.. Günün birinde bu aile efra- dından birini ölüm alır götürür, Kim- seye sormaz. Geride kalanların hiç kabahati yok iken elem çekerler. Bu elemler deyme hapis cezalarmdan yüzlerce defa ağır bir cezadır. File- zof arkadaşım böyle haksız bir ceza- ya çarpılan insanm bu tabiat kanunu” na isyan etmesini ister ve buna da ye- güne çare olarak insanların ittifak edip tamâmen kısırlaşmayı kabul melerini teklif eder ve der ki: — O zaman eşrefi mahlük olan in- san bitince tabiat hatâsını anlar ve bi- zim yerimize eştefi mahlük payesini vereceği eşek mi, inek mi ne ise onu olsun boş tutar... Bir tuhaf fikirdir. amma az düşü. nürseniz haklı ve kıymetli taraflarını bulursunuz... Şimdi Hitler birinci ham lede tabiatın irs kanunlarını yıkmak istemektedir. Bakalım muvaffak ola- tak mı?. © iyetten düşürme kanununa çe- ii bunu pek abes buldum. Çünlrü, yarm Almanya hükümeti falan cani- dir, filân sahtekârdır, filân Hitlerin aleyhindedir diye bir sürü adamı Al- manlıktan atarsa bunları kim alacak. Günün birinde Hitlerin bu yeni ka- nunları içeride kısırlar, dışarda da (Haymatlos) © vatansızlardan mürel- kep bir garip sürü ihdas edecek ve bunlar için hukuku o medeniye ile hu- kukü düvele yeni bahisler © ilâvesi icap edecektir. FELEK amk? eleei kölaheşeli SE Telefon ücretleri Telefon ööretlerinin 44 15 tenziline karar verildiği haberi, balk tarafından memnuniyetle karşılamıştır. Maamafih, Telefon Şirketine böyle bir karar tebliş edilmediği gibi Şirket mehafilinde mese. enin e iliki elimi olanda sözlendi > Ali Seydi Bey merhum i si merasimle kaldırılmış ve namazı kı- lındıktan sonra Topkapıdaki aile kab ristanına defnolunmuştur. Ali Seydi Bey tarihçi idi.. Bir çok eserleri var- dır. Mülkiye mektebinde muallim idi. Yaşı ilerilemiş olduğundan tekaüt e- dilmişti. İstanbul Vilâyeti umumi meclisinde de azalık etmişti. Ecnebi ve ekalliyet mekteplerinde de muak Timliklerde | bulunmuştur. Çalışan ve mütevazi bir zattı. Binlerce talebe ye- * tiştirmiştir. Vefatı büyük bir teessür” uyandırmıştır. Ailesine beyanı taziyet # ederiz,