3 Ağustos 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat" Ansiklopedisi nci ciizü çıktî 37 Onuncu sene: No. 331i , n O 1A umhunyet İSTANBUL Istanbul Posta Telgraf ve mektap adresi: Cumhuriyet, CAĞALOGLU kutusu: îstanbul, No. 246 ^ W Telefon: Başmuharrlr: 22366. Tahrir müdurü: 23236, Idare mudürü: 22365, Matbaa: 20472 Hayat Ansiklopedisi Biiyük bir kütüphaneyi bir arada evinize getiren en faydalı eserdir. Her evde bir tane bulunmak lâzımdır. Perşembe 3 Ağustos 933 Türk Fransız Dostluğu ransanm Türkı'ye Cumhuriyeti nezdindeki biiyük elçisi Kont dö Şambrön Cenapları ahiren memuriyetinin Roma biiyük elçiliğine tahvil edilmis olması üzerine Ankara ve lstanbulda veda ziyaretlerini yap maktadır. Iki memleket münasebetle rinin ıslahı noktasmdan mühim ve haKs hirmetler görmüs olan Kont dö Şambrön Cenaplarının aramızdan ay rılması, kendisini yakmdan tanıyan her Tiirk için hakikaten azçok elemi mu . cip bir hâdisedir. Yüksek diplomatin sahsi ve insan cazibesi Tiirk Fransız münasebetlerinin en samimî şekillerine ircaı gayret ve muvaffakiyetlerile kıy metmi birkaç kat ararmısa. Dörtler misakının akit ve imzasına merkez tes • kil eden Romanın Fransa için son günlerde iktisap ettiği biiyük ehemmiyet malum olduğuna göre Ke Dorseyce o. raya bir sefir arandığı zaman intihabın Kont dö Şambrön üzermde tevakkufu, müsarünfleyhin büyük meziyetlermm son ve asikâr bir delili sayümak pek doğra olar. Dostumuzun kendi memleketince de mazhar olduğu bu temyiz ve rtibar Türk dostları için tesliyet ve m«mnuniyeti muciptir. Hiçbir zaman Fransa doshı Türkiyeyi anutmryacaguu ümit ettiğimiz Kont Cenaplanna yeni vazifesinde dahi parlak muvaffakiyet • !er temenni ederiz. Hususüe ki kendi • sînin şimdi gitmekte olduğu Roma dahi Türk dostluğunda ileri giden Avrupa merkezlerinden biridir. Fasist ttalya ile tnkılâpçı Türkiyenin hakikî dostluk esaslarına müstenit ve dünya sulhn • nu müeyyet münasebetlerinde beynelmilel nümunelik vazifesini görebilecek bir anlaşmayı çoktan tahakkuk ettirmiş bulunduklan malumdur. Türk dostla . ğımu beraberinde ve kalbinde götü ren Kont dö Şambrön Türk dostu bir muhittc yeni vazifeler görmege git • mekten hassaten memnun olsa gerek • tir. Mflletlerîn munasebetlerini îyi veya fena kılmakta sahısların azçok tesir • leri olur mu, yoksa bu münasebetler tabiaten ve mahiyeten ne olacaklarsa öy. le mi olup giderler? Bu bir meseledrj" ki şimdi artık aramızdan aynlmakta olan Kont dö Şambrön Cenaplannın sahsına ve burada ifa ettiği vazifeye taalluk edecek bir nazar onun en salim hallini bulabilir. Şüphesiz iki millet arasındaki mÜnasebetlerin esasen ken dilerine has bir mahiyeti vardır. Fakat bu münasebetleri iyi bir mecraya, bel ki daha çabuk bir surette sevkedebil mek hususunda şahıslann da büyük te. sirleri olduğuna başka hiçbir delil olmasa FransızTürk münasebetlerinin son aldığı dostluk şekilleri gözönünde tutularak Kont dö Şambrönün sahsını mi. sal diye ileri sürmek mümkündür. Fransa ile Türkiye elbet nihayet dost olurlardı. Fakat biz yakmdan görerek bi . liyoruz ki Kont dö Şambrönün hüsnüniyeti kadar şahsî marifet ve meziyetleri iki memleket münasebetlerinin salâhı ile bu dostluğun bir an evvel tahakkukunda itiraz kabul etmez bir âmil olmuştur. Artık alenen ifadesinde hiç bir beis olmıyan tarih olmus bir haki kattir ki Kont Cenaplan Türk Fran sız munasebetlerini gölgelendiren pürüzlerm ortadan kaldınlmasında icap ettiği zaman meyvalı faaliyetlerile ve icap ettiği zaman da beklemeği bilmesile istihsali mümkün azamî muvaffa kiyetin elde edilmesini temin eyliyen ha. kikaten güzide bir dİDİomat olmuştur. İcap ettiği zaman semereîi faaliyet • lerile, peki, fakat icap ettiği zaman faaliyetsizlikîerile de ne demek olacak diye düsünebilirsiniz. Eizce Kont dö Şambrönün yüksek diplomasisi bilhassa öyle icap ettiği zaman hiç faaliyet ve telâs göstermemesile temayüz etmiştir. Faaliyet göstererek müsbet iş görmek herkesm anlıyacağı nihayet tabiî ve binnisbe kolay bir sekildir. Asıl müs kül olan cihet öyle icap ettiği zaman hiç faaliyet göstermeden muvaffak olmaktadır. Kont dö Şambrönün öyle icao ettigi zaman hiç çahsmadan ve hatta hiç çahsmamağa bilhassa itina ederek menfi tarzda temin ettiği müsbet mu vaffakivetin h'kâyesi bizim şahsan dikkat ettiğimiz bir hâdise olarak kısaca söyledir: Umumî Harpten sonra Türk Fran sız munasebetlerini sekerrenk kıbn mühim bazı meseleler kalmısh. Suriye hududımun mahallinde tahdidi en ufak ihtilâf noktalannda sinirleri en hâd buhranlara upratabilir bir mesele ola rak ortada idi. Lozan müzakerelerinî %W defa inkıtaa uğratmıs olan Osmanlı torçları meseîesi ise ikide bir Pariste Yeni Alınan Hocalar Anlaşıldı Universitede kadın hocalar Universite, kıymetli kurucusu Reşit Galip B.e şükran nıukabelesi olmak üzere Inkılâp tarihi kürsüsünü deruhte etmesini kendisinden ricaya karar verdi inilIIIHIMMIIIMnilllllllllllllllinillllinillllllhllltllllllllllllllllllllllllHIMIIIIMIIIIIIIIIIIMMII(IIIIIIIIIIHIIIII1IIHIM1liniHMIIIMiniHIMIIIlWIIHII HintEfgan hududunda Kadroya hariçten üçü hanım olmak kanlı bir harp başladı Hindistanın şimalinde oturan Efgan kabileleri üzere kırk sekiz hoca alındı Amanullah Hanı tahta geçirmek istiyorlar Yeni liste Üniversiteye hariçten alınanların isimleri Efganistanda yeni bir isyan Yeni ünîversite heyeti ilmiye kadrosuna hariçten alınan zeva . tın listesini asağıya kaydediyoruz: Edebiyat Fahülten: Felsefe tarihi: Profesor mua vini Vehbi Bey, Linguistik: Muallim Ragıp Hulusi Bey, Türk dili ve edebiyaht Muallim Rahmeti B., I Estetik: Muallim Ağaoğlu Ahmet' Bey, Türk medrolyeti tarihi: Nam( zet profesor muavinS Hilmi Ziya Bey, Orta zamanlar tarihi: Namzet, profesor muavini Mükremin Halil Bey, Yenî ve son zamanlar tarihi: Namzet profesor muavinl Akdes Nimet Bey, Umumî eoğraf. ya tarihi: Namzet profesBr muavini Ahmet Hulusi B., Unnuml felsefe t Namzet profesor muavini Meh • Mabadi 4 uncü »ahifede • *i" PEŞAVER H/NDİSTAN Üniversiteye hariçten ahnan yeni hocalar Bürhanettin B. Mükeremin Halil B. Hulusi Behçet B. Hindistan Efganittan fmdadam gosterir harita ve kabilelerln kendisini tekrar tahta getirmek için isyan ettikleri Amanullah Han VVigram alelâcele Efganistan hududv gelmiş, hudut ile Cenubî Efganistandak! vaziyeti yakmdan tetkik etmiştir. Anlaşılan Hint erkânıharbiyei umumiye reisinin gösterdiği lüzum üzerine Ingiliz imparatorluk ordusuna mensup müteaddit topçu ve piyade alaylan ve hava filoları Efganistan hududuna sevkedilmişlerdir. tngiliz kuvvetleri hudu. dun Hindistan tarafmda sakin Efgan kabilelerini, Efganistandaki isyan ha • reketine yardundan men için harekâta başlamıslardir. Mabadi S uneü »ahifede Kenan ömer Bey, Ahmet Reşit ve Abdurrahman Münip ngiltere Efganistana Beylerin kadro harici bırakılmalannı doğru bulmıyor tsianbul Unfversitesi kadrolarma dahil zevata dün yeni vazifeleri tebliğ e • dilmiftir. Bu tebligata nazaran, mülga Dariil fünundan yeni Üniversiteye alınan 59 hocadan maada hariçten de üçü hanım olmak üzere 48 zat getirilmistir. Profesörlerin aslî maaslan en fazla 100 liradır. Maaşı aslisi 100 lira olan profesörlerin çoğu Tıp ve Hukuk fakül. telerindedir. Edebiyatta azamî maas 90 liradır. Ecnebi profesörlere mukavele ile tes • Mabadi 4 uncü »ahifede Yardım ediyor Yerli Mallar Sergisi Sergiyi iki günde 40,000 kişi seyretti, halk yerli malları hem seyrediyor, hem satın alıyor Türkiye Fransa münasebatı Kont dö Şambrönün gazetemize beyanatı Hükumeti tarafmdan Roma bü » yük elçiliğine tayin eddlen Kont dö Şambrön Cenaplan dün aksamki ekspresle Parise hareket etmiştir. Sefir cenaplan istasyonda sehri» mizdeki sefaret ve konsoloshaneler erkânile Istanbul Fransız kolonisi ve dostlarından mürekkep çok kalabalık bir kütle tarafmdan tesyi edilmistir. Büyük diplomat ve loymetli dostumuz dün bir muharririmizi kabol ederek şu mühim beyanatta bulunmuftur: < Beş senedenberi Fransa hükuotetinin mümessili olarak bulunduğum Türikeyeye ve TürkJere karşı bende çok derin bir muhabbet ve bağhlık vardır. Bu rribarla hü kumetim tarafından baska bir va zifeye tayfnim dolayısile buradan aynlmakhğım beni çok müteessk" etmektedir. Birçok samimî ve kıy > metli dostlar bıraktığım Türkiyeyi daüna eski bir dost olarak seve seve hatrrhyacağım, Bu aynlık Türkiyeye karsı olan muhabbetnni bana hnç unutturmiyacaktır. Türkiyeyi her fırsatta ziyaret etmek benhn için güzel bir emel olacaktır. Türk . Fransız siyasî münase • bati azamî derecede dostane ve samimanedir. İki memleket arasın • daki an'anevî dostluğun ihyası ve iyi mÜnasebetlerin takviyesi yolunda son zamanlarda mühim adunlar atılmıstu*. Bu mes'ut neticenin temıininde her iki memleket siyasî ricalinin hüsnü niyet ve samimiyetleri bü yük bir âmil obnuştur. Bu iflerde ben de hisseme isabet eden vazife • mi yapabilmissem bu, benim için büyük bir ıftihar vesilesi olacaktır. Biliyorsunuz ki iki hükumet arasmda ne bir ihtilâf ve ne de halle muhtaç mesele kalmamış bulun maktadır. Yeni ticarî rtilâf geçen • lerde Pariste imza edilmisti. Mukavele bu ay içinde mevkii mer'iyete girecektir. Mukavelenin, gktikçe inkişafı her iki memleketin menfaatleri icabatından olan ticarî raüna sebetler üzerinde büyük ve mem nuniyet verici tesirler yapacağı ümidündeyiz.» Efganistanda, bilhassa bu memleketin Hindistana mücavir olan kısmında bir türlü sükun ve huzur teessüs ede • miyor. Efganistan hükumeti mütemadi. yen askerî ve siyasî tedbhler alıyor. Şimdi îngiltere dahi Efgan hüku mettne yardım etmek için büyük askerî harekâta başlamıştır. Hindistan er • kSnıharbiye retsi Jeneral Sir Kenneth Rakı parası vermemek için bir adam öldürüldü Evvelki gece Kutu barında bir kemancının ölümü ve bir kadının yaralanmasile biten bir facia oldu Evvelki gece Beyoğlunda sarhosluk yüzünden bir cinayet olmuştur. Adil, tbrahim ve Papazyan isminde üç arkadas geceyarısından sonra saat ikiye doğru Beyoğlunda Ha malbrşında Kutu banna giderek içmeğe baslamıslar ve bir aralık ba. rm müstahdemlerinden Melek ve Hikmet isminde iki kadını da yanlanna çağırmıslardır. Yantn saat ka dar süren eğlenti esnasında üç arkadas ta adamakıliı sarhoş olrmif • lard'.r. Biraz sonra bunlar içtiklert rakının parasinı vermeden dısan çık« mak istemiflerdir. Fakat meselenin farkına varan kadın! ar bu üç arkadaşı bırakmamıslar, kemancı Sami isminde bir Mutevi de ise müdahale etmiştir. Bidayette hafiften baslıyan kavga gittikçe büyümüş; müsteri • lerle çalgıcılar brrbirlerin* girmiş Mabadi 3 uncü »ahifede Yerlî Mallar Sergisi bahçetinde oturan ve gezenler Yerli sergisinin dün ıkmci günü idi. Sergi daha a çıldığı gün at 17 den vti baren büyük bir tehacüme uğra mış ve gece 23 e kadar 17,000 kişi sergiyi gez mistir. Dün aksam saat 11 e kadar Sergimvn sergiyi 40 bin sabik Kfgan kisi ziyaret et nen Kraliçesi Süreyya mistir. Hanımefendi Serginin ut kapanması mukar at 23 te nükseden bir hastalığın müzmin arazını arzetmekte devam edip gidiyordu. Fazla olarak bilhassa bu sonuncu me • selenin halli yahuz iki tarafm hüsnüniyetlerile de olup bitemiyecek maddî işlerdendi. Nitekim borçlar meseîesi Paris müzakere ve imzasile bir kere hallolundu sanılmışken bunun madde ten yürüyebilir bir hal sureti olmadığı çok geçmeden görülmüştü. İki memleketin münasebetleri böyle hallolunmaz safhalarda sürüklenirken muhtelif vesilelerle iki taraf arasmda zaman zaman oldukça acı nvinakaşa bombardımanlan teati edilebiliyordu. tşte Kont dö Şambrön bilhassa bu siddetli musademeleri sanki arada hiçbir şey yokmuş gibi güler yüzle ve hatta alayla geçirmeği itiyat edinmis bir zattı. En şiddetli bir münakasanın içinde veya sonunda Kont dö Şambrönü: Adam, bunların hepsi şaka ve hava! rer bulunduğu halde tatil saatinin hu* lulü ba düdükle ve radyo ile bil dSrilmesine rağmen halk saat 24 e kadar bahçeden çrkmaımştır. Sergi bahçesi orkestra ve rodyo»le en kibar bir eğlence yeri ha • line gelmiftir. Sabahtan akşama kadar bmlerce halk lise bahçesinde vücude gethilen kazinoda çok gü»el vakit geçirmektedir. Sergiye iştirak eden firmalar reklâm mak sadile ve yalnız sergiye mahsus olarak fiatlannı indirdikleri için dün akşama kadar mühim miktarda sa« tış yaprnıslardır. Birçok müesseseler dışarıdaki fabrikalanndan mal getirmek mecburiyetinde kalmış • Mabadi 2 inci »ahifede Der gibi hep kahkahalarla gülüp geçer görürdük. Elbet biraz da, hatta birçok ta onun himmetile işler malum olan kolay hal lerile simdiki pürüzsüz dostluk şekil • lerine vardığı zaman bittabi herkese göre: Meğer kendisinin hakkı varmıs, Dememek mümkün olmamıştır. Fransız Türk dostluğu nihayet ancak bu saf ve samimî seklinde karar kılardı ama onun bir an evvel mukad der olan hakikî mahiyetini almasma hizmet etmiş himmetlerin hususî kıy . metlerini takdir etmemeğe sebep yoktur. Aramızdan ayrılan Kont dö Şambrönü o yolda himmeti sebketmis müm taz bir kıymet olarak tesyi ediyor ve bu mes'ut hâdiselerin Türkiyede ımu tulmaz hatıralar halinde yasıyacağım teyit eyhyoruz. YUNUSNADİ Çtımfuırijeb YİİZML MUSABÂKMAKi iîeçen sene hammlar arasında tertip ettiğimiz müsabakada müsabıklar denize girmeden evvel Kiflalıada ile Suadiye arasmda 25 ağustos cuma günü yapılacak olan büyük mukavemet yüzme yanşlanmız sporcular arasında büyük bir alâka uyan . dırmıştır. Bu miisabakalann bilhassa mukavemet yanşı olması birçok sporculan shndiden bazırlanmağa sevket • miştir. Gerek tstanbal mıntakası ve gerek diğer refiklerimiz tarafmdan yapılan rm yapılacağı ilân edilen müsabakalann kı* Mabadi 3 üncü »ahifede