10 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

oy m mn ne a İM arma mami rm YENE OY LEME ye Üç sadrazamın ihtilâfı çan pprc Sait ve Kâmil Paşalardan sonra sıra Halil Rıfat Paşanın. — Halil "fat Paşanın meziyeti. — Abdülhamidin “Uğurlu Sadrazamı,,. Hüseyin Hilmi Paşanın Yemen 15- lahatı hakkındaki lâyihasını Sultan Hamit, eski sadrazamlarından Sait ve Kâmil Paşalara gönderip mütalcala- rını aldıktan sonra Sadrazam Rifat Paşayı huzuruna davet etmişti. Padişah, sabık iki sadrazamın yekdiğerine zıt ve mübayin olan mütale- anamelerini göstererek, ne yapılmak münasip olacağını, sormuştu. Rifat Paşa merhum, e dakikada ne diyeceğini şaşırmış, sıkılmış, terle- miş, bunalmış, tutulmuş kalmıştı. Bu iki zıt ve mübayin mütalcalar hakiktn- da Padişahın fikri me merkezde idi? Acaba hansi, mülâyim görünmüştü? ğenmemiş, muhakkak bir retihal mi bulmak, aramak Sadrazam, kendi şahsi mütaleasını hemen söylemekten çekiniyordu. Me- sele nazikti; baltayı taşa vurmak, ©s- may: üzerine sıçratmak ihtimali var- dı. İşin muvafık ve münasibi, Padişahı kuşkulandırmadan, kimseyi kırıp in- citmeden, tam mânâsile suya sabuna dokunmadan sıyrılıp çıkmaktı.. Bunun içim de kılı kırk yararak düşünüp ta- gınmak lâzumde. Sadrazam, güç belâ biraz nefes al- imiş ve mütaleasm: ferdaya arzedece- ğini söyliyerek müsadeiseniyeyi istir- hama mecbur kalmıştı, Merhum, bah- | si geçtikçe, bunu yana yakıla hikâye ederdi. Halil Rifat Paşa merhum, ilim irfan itibarile Sait ve Kâmil Paşalar ayarında değildi. Maamafih kitabeti ve malümatı idariyesi iyi idi. Vaktile Tunada, mun valiliğinde maiyetinde, © başmü. meyizlikte bulunmuş ve ondan çok şeyler öğrenmişti. Sonra kademe ka deme terfi ederek mektupculuklarda, mutasarrıflıklarda, valiliklere, Da hiliye Nezaretinde tecrübeler görmüş geçirmiş ve sadrazamlığa kadar yük selinişti. yaifat Baradilzeien lefleri sadraz. tnıteşrih ve münakaşaya girişmetme! suretile zekâ ve mel imi göster e izah etmekte idi: ve t Paşa merhu- ge il iL Hün- anların nektaimzaria. si arizasında, vaziyeti şu Mar hakkı (Milliyet) imdir. tehiz karar v hacet görmedi “Bilhassa Hittayi Yemaniye'de en- trika çevirmekte ve şekavet pişeleri izlâl etmekte © oldukları anlaşılan misyoner, seyyah, ilmühayvanat ve nebatat mütehassıs: ve meraklısı fat ve kılıklarile cabeca dolaşmakta olan müfsitlere meydan bırakıl, programın tepdiline mam; “Kariben tedarik ve izamı mukar- rer ganbotlar vasıtasile kaçakçılığın e yümrük varıdatnın ziyam- dan korunması ve imkân müsait hoşaudilerine ihtimam olunması hak- kında canibi o eşrefi mülükâmeden Hüseyin Hilmi Paşaya başkaca vesa- yayı mahsusa tebliği o muvafıkı hezzmü ihtiyat olacağı... Zemininde — idareikelâm ile Halil Rifat Paşa, fırtınayı atlatmıştı. Iki mazul sadrazamın fikir ve mü. talcnlarından birini kabul veya | terviç, halen sadaret makamını işçal eden zat için pek hoş olmıyacaktı, Böyle / bir vaziyet karşısında Sadrazam küçük dü- şecekti. Kendisi mevkii iktidarda iken memleketin siyaseti ve idaresi ile alâ- kadar bir meselede başkalarının rey ve mütalcalarını kabul ve onları tat MILLİYEY PAZARTESİ Fransanın siyaseti M. Daladier Fransanın devletlerle olan münasebatını anlattı PARIS, 9 (A.A.) — Havas ajan sından bildiriliyor: M. Daladier, radikal sosyalistlerin Vancluse'de verdikleri bir ziymfette bir putuk söylemiş, hükümetin mali eser. rinden bahsetmiş, bu sayede hazinenin düzeldiğini ve Fransiz küçük iktisadı. mın itimadının arttığını kaydetmiş ve hükümetin başka bir devletin işlerine müdahaleye hakkı olmadığı kanaatin. de olduğunu söylemiştir. M. Daladier, Cenevrede Fransanm, Mac Donald plânmı müzakere esası olarak kabul ettiğini, £ salk işine M. Roosevelt'in iştirakini sevinçle i- ladığını söylemiştir. Fransa, Sovyet Rusya tarafından ileri sürülmüş olan mülaarrızın tarifi hususunda elde edilen meticelerden memnundur. Silâhları berakına konfe- ransı için verilen tebir kararı Fransa ta- Belçikanın yardımlarmın ne kadar kıymetli olduğunu söyliye- rek Dörtler misakında, demiştir, öna- yak olan büyük ve komşu ( devletle dostane görüşmelerimize devam ot- mek istiyoruz. Bu devlet ile aramız pek uzun süren anlaşamamazlıklar'n açık kalmıştı.,, Fransız - Sovyet ademitecavüz mi- sakının büyük bir ekseriyetle kabü- lünü hatırlatan M. Daladier iki dev- etin biribirlerine ataşemi ö dermelerinden ve iktisadi İ bik mecburiyetinde kalmak haysiyetşi- ken bir şeydi. Mazul, menküp ( Sadrazamların fi- kir ve mütalealarınm kabul veya ter. viçi de hayli manalı düşecekti, Saray ve Babrâli mahafilinde ardı arası gel eniyecek dedikodular çıkacaktı. Herkes bunu, kendi düşünüşüne göre tefsir e- decekti. Abdülhamit, dedikodu çıkma- sından da korkardı. Sonra, başka bir mahzur daha baş- gösteriyordu. Reyi, fikri, | mütalcası, kabul veya terviç olunan zatın, onları tatbik etmek için iktidar mevkiine ge- tirilmesi icap ediyordu. Hiç akılda yokken, durup durur. ken bir de “tebeddülü sadaret,, gaile- si mi çıkacaktı? Sait veya Kâmil Pa- salardan biri sadarete / getirildiği dirde Meclisi Has ta değişecekti Sait veya Kâmil Paşalar, £ tabi ğukandi adamların getir. ca ; Va mütereddi olam Selime He en har ihti, i öz önünde Turak” ran Mi e re tetkik & ediyordu. © k Yarın: İntellicens servis nasıl casus yetiştirir Tam çekirdekten yetiştirili Herbert. — Babâli varclma Şi miz? ş Genç Türkiyeden Ispanya! Cümhuriye Dün Darülfünunda ve 300 kişilik yel Derili a an pes | talebe tarafından Misafirler evvelâ darülfünunu gezdik Tevfik Recep Bey, hitabesinde, ziyaretin iki İle emi Melle ki rabıtayı takviye edeceğini, iki ilim muhitini biribirine daha ziyade yak. Taştırdığını söylemiş, yeni teşekkül e- den genç İspanya Cümhuriyeti Hükü- metine İstanbul Darülfünumunun se. İâralarının iblâğını rica etmiştir. Müteakiben İspa, Darülfünunu Edebiyat Fakültesi Reisi M. Gariçiyo yukabele ederek güzel bir nutuk söy iştir. İM. Gariçi; hn Gzcümle demiştir kir” ni >— İstanbulda hayalimi; i yan ir kim e a bir Türk Darülfünununu zi; yet etmek bizi çok mütehassin bıraktı. | lar! — Bektaşi iri Mü mi başmimeyyizi, kaybolane,. tine selâm.. bir tez bir çay Türk düla ahür yapıldı! verildi “Biz de sizleri İspanyaya davet mekle şeref duyuyoruz. Türk Cümle riyetinin bu iadeiziyareti tarihin men. melerinden beri sürüp gelen dostluk ve #amimiyeti takviye edecektir... İl şiddetli alkışlar takip dinç ve nikbin, sabık miştir. Amerika ile de bükaü cut rabıtaları kuvvetlendire 10 TEMMUZ HARİCİ HABERLER başlamalarından memnuniyetini bildir 1933 İ İçki yasağı kalkıyor Amerika içki hakkındaki kararı tatbik ediyor VAŞİNGTON, 9 A.A. —M. Ro- osevelt içki memnuiyetinin kaldı- rılması için halka müracaat etmiş- tir. Hemrlerlnğir ki kagre iç yer sağının kaldırılmasını kabul et. mişli, fakat bu karar tatbik edil meden evvel 36 devlet tarafında tağledlmek John ödiymidir. Alabama demokrat liderine yaz- dığı bir telgrafta M. Roosevelt şöyle diyor: “Geçen sene kabul edilen de- mokrat fırka programının elimiz- den geldiği kadar tatbik edilmesi. ni açıkça söylemiştim.” Silâhsızlanma M. Henderson Paris ve Romaya gidiyor LONDRA, SA.A. —M. Hen- derson pazarertesi günü Parise gi- decek, orada Fransız hükümeti er- kânı ile silâhları birakma konfe rans işlerinin bugünkü vaziyetin hakkında görüşecektir. niyet verici olursa, M. Henderson” un Romaya'da gitmek niyeti var- dır. i e bazı anlaşamamazlıkları ortadan kal dırmıya çalışıyor. M. Daladier Ingiliz v yasilerinin Cenevre ve drada dostane münasebeti Fransız si- dederek iki devletin ekseriye müşte- | rek bir vaziyet aldıklarını söylemiştir. Merkezi Avrupa Meselesi Fransız Başve! in Roma yı ziyareti söyleniyor PARİS, 9 A.A. — Matin gazete- sinin Roma muhabiri M. de Jow- venel'in dün M. Suvitchi'i ziyareti İtalyanm Paris sefiri M, Piznatti Custoza'nın M. Daladier'i siyaset yaklaşmış oldüğu nelicesinin çıka, rılmakta bulunduğunu ilâve seri tedir. Matin gazetesi zi medal gazetesi M. ermez eski protestolarından “vazgeçmiş olduğunu ve Düçe'nin buna muka bil Almanya ile papalık m arasmda akdine çalışılan kontra- tonun akdini kolaylaştırmak için salışmış gunu yazıyor. Matin gazetesi, mi: isik. dan ve yeni Fransız sefiri Romada başladıkta, vazifesine | Daladier'ia n sonra M, | | si ihtimalinden bahsetm: İ doğrudan doğruya alâkadar olacağını girişilnresi ile sal İ art etmektedir. Yugoslavya ile Mi bir ademi tecavüz misakı için mü- zakerelere olunuyor. / M. Mussolini donanmayı İ teftiş etti ROMA, 9 A.A. — M. Mussolini dün donanmayı teftiş etmiştir. | Yanında baş amiral Thaon di Re- İ vel ve Bahriye Nazır M. Sirianmi i vardı. Başvekil “Pola” gemisine İ binmiş, filonun ortasından geç- miştir. M. Mussolini oradan Astie'yine dönmüş ve Romaya gelmiştir. —e— larına boykotajı BOMBAY, 9 A.A. — Japon sa- nayicileri tarafmdan ecnebi muklarına karşı yapılan boykotaj tan umum valisine bir Bu görüşmeler neticesi memnu- | Japonların ecnebi pamuk- pa- Bişi. “rate zur öneri İŞTİ ANA: istida ile | Rusyadaki sanayi heyeti ve sefi Hüseyin Ragıp Bey geliyorlar Kat'i projel MOSKOVA, 9 A.A. — Türk sana yi heyeti Türkiyeye dönmek ü: hareket ettiler. Büyük elçi Hüseyin Ragıp Bey de mezunen ayni tr: hareket etti. Gerek elçi ve gerek mu rahhas heyet azası istasyonda ciye ve ağır ve hafif sanayi komise rlikleri mümessilleri tarafından yi edildiler. Sefaret müşteşarı Mehmet Ali B. maslâhatgüzarlık vazifesini yaj caktır. MOSKOVA, 9 A.A. — 7 temmuz tarihinde Türk sanayi heyei mensucat fabrikasına ait ve imal edilecek malların mali fiatleri ili let ve cihazların kıymetine müteall ik hesapları ihtiva eden kat'i pra ler tevdi edilmiştir. Reşat Bey bu projeleri tesellüm ederken görülen işten dolayı t& hür etmiş, Sovyet teşkilâtları tarafından Türk murahhas heyetine gösterilen fevkalâde istisnai dostlu ktan bahsetmiş ve Sovyet projel göre vücude getirilmiş ve Sovyet m akinaları ile techiz edilmiş olan fabrikanın gerek Rusya ve gerek T ürkiye için yüz agartacak bir sese olduğunu beyan ve ikinci fab rikaya ait projelerin de Rus heyeti şerefin e bir ziyafet verilmiş ve bu ziyaföj Türkiye büyük elçisi ile hariciye ve ağır ve hafif'sanayi komiserli mümessilleri hazır balanmuştur. T.D.T. Cemiyeti Umumi Merke1| Heyeti dün toplantı | ANKARA,9A.A.—T.D.T. Cemiyetinden: | Umumi merkez heyeti bugün reisi maarif vekili Dr. Reşit Galip El yin reisliği altında toplanarak kollardan ve dışarıdan gelen kâğılkl İ gözden geçirmiş, her biri için lâyik görülen kararları vermiştir. Umumi merkez heyeti yarın saat 14,30 da tekrar toplanacak v€' ket sözlerine klavuz komisyonunda gelen karşılıkları gözden geçi ye devam edecektir. | İkinci müsabakaları daj Bulgarlar kazandılar Son dakikaya kadar tasnifte birin bizim zabitlerimizdi.. se Yele köüilep parmur halinde Şi? Türk — Bulgar zabitleri bu yağ | gl & gasıslorı mcıneı ve son öntasları “dur Taksim stadyomunda bizim süvari e müracaat ederek bilhassa Japon bitlerimizle yaptılar. Havanm öğleye | rağmen muvaffakıyetli bir , li rma mensucat ithalâtını hedef tuta; yüksek gümrük tarifesinin kalan rılmasını istemişlerdir. Amerika Konferansta. (Başı 1 inci sahifede) ettirecektir. Altın ölçününe bağlı devletler a, Paraları alt PARİS, 9 (A.A. ölçüsüne bağlı a ye- Mukavele metnini alâkadar devlet- Bir teksi, ROMA, 9 “A.A. Atriyatik denizine tecavüz misakı akti için tekliflerde a mil ul dair ecnebi menabiinden sızan ha- ber salâhiyettar mahafil tarafın. dan tekzip edilmektedir, Avusturya Ma. ist -Macaristan LONDRA, 9 A.A. — Emin bir yerden haber alındığına göre Londra iktısat konferansında A- yusturya murahhası M. Schuller, Macar heyeti murahhasasına Avı; turya Macaristan gümrü teklifi yapmıştır. Budapeşteye bildirilmiştir. ” Sabık petrol kralı 93 di NEVYORK, 9 AA, | lerin müdafaası | küli Tebli ., PARIS,S(A A.) ölçüsüne bağı devl, tarafından F; ma olmuştur. Temsil için mü; ii . maye tesisini Misler, ie l , Pek tabü olarak bu mul bik için kullanılacak vâsıtalar gi tutuluyor. Çünkü maksadı spekülâsi. yonlara mâni olmaktır. Bununla bera ber, şu söylenebilir ki bu vâsıtalar sp; lasiyon hücumlarma karşı bir mü. Şafaa olmakla beraber, paraları dü: kün devletlere karşı altın esasına baz. lı kalan devletlerin hücum edebilme, lerine müsait bir mahiyette değildir. liz — Paraları altın etler mümessilleri nsa Bankası merkezin. toplantıdan sonra bir tam bir ani edilen derler | fevkalâde John Rokfeller, dün bir aile bay. elan Poccantico Hills'de evinde doğumu, Ma i ni kutlulamıştır. Rİ İtalyan tayyareleri NEVYORK, 9 A.A. —. Hi, iyi | olmakta devam ederse Pay yare filosu bugün safakla beraber İzlandada Reykjark'dan Labra- dorda Cartwright'ye gitmek üzere | haller zel saatler geçirilmiştir. sonra vapurla Boğazda küçi zinti yapılmış rüye dönülmü z bir ge ayni vapurla köp. fir darülfünunlular gördükleri hüsnükabulden mütehassis olduklarını söy- rin Merkez Bankaları, mu süller dairesinde, kararlaştırılan tek- — vâsıtaları derhal tatbik edecekler ir, İng bağlı devletleri: işi işlerine devam arzus bildirdi ölçüsüne akile konferans unda olduklarını et bundan sonra, bir k temişlerdir. | havalanacaktır. ahat etmek üzere, Oxford ji Mürsel Paşa verdi ve suretle neticelendi. rasındaki mani atlama palenıştar. doğru bozması ve devamlı bi ğ run başlamasına rağmen, halkın Bend yomu doldürması; binicilik (sporunun İ memlekette ne büyük bir alâka uyan | dürdığına en kuvyetli il sayılar bilir. Filhakika, yağan yağmurun bu müsabakaları tehir; sbep © olacağı ka- maati bir kesim er meraklılarının stad- yoma lerini mucip ol İ Böyle olmakla beraber bugün starr Seçer üstü kapalı yerleri o değil, hat yağımıra mariz tarafları bile hnca hınç dolmuştu. Yağmurdan kaçacak yer bulamıyanlar, müsabakaları seyret. | e öçin slanmayi bile kabul etmişler. yapınışlardar. Halan bu kadar muhalefetine ö sayan takin Göeterdiği İğ Müsabaka neticesi şöyle Müsabakaya her ili taraftan 1 atlı iştirak etmiş, Türk ve dan 2 şer zabit müsabaka ! Hakem heyeti eskisi gibi süvari mü- föttişi Mürsel Paşanın Sn amda teşekkül etmiş bulumuyordu. Hakemler içim yapılan yer, yağmur dolayısile ter. | kedilmiş ve hakemler müsabalayi bak. konun altında hazırlanan mahfuz bir yerden takibe mecbur kalmışlardı. Yal başı Fikret, yüzbaşı Ekrem Rüştü ve — Rüştü Beyler sahada bulunuyor. dı. : üzerinde an dalgası uyandırıyordu. lik koşuyu yüzbaşı Cevat Bey yap- yec j ie Omu takiben bir Bulgar zabiti koş. tu ve hu sıra, müsabakaların nihayeti ve kadar devem ot, eniyi. Müsabakaların neticelerini mezden evvel, büyüle bir sporte ağ le iki tarafı da alikı ra karşı. gösterdi mi 8 a ai Amerika ve altın blokt NEVYORK, 9 A.A. — “Nevyfai) lâka- | Heralt Tribune” gazetesinin yet” dığına göre, Amerika, altın bi”, m ilik en larının Le i ağ alâmet olduğu ku yapan devletlere v0 bir teşriki mesai hususunda fi terenin yardımma en günkü, İngiliz ihracatçıları dol” ça düşmesinden çekinmektedi. ,, Bu gazete Almanyanın altın Bİ” ku getirmek ihtimalini de yazı! mukabil Japonyanın kiç | kaya vardım eek timi İS | dır. Japonya Amerikad muk almaktadır. Ve yea si sayesinde Çin ile Hindistan yasalarında İngiltere ile maktadır. de yi çi ye Mineli muhafaza NN t kn a Kiler imi i Umumü tasnif şudur: , Birinci Bulgar yü ciyef, ikinci yüzbaşı m İri, iÇ —— : Hitler papasları affetti 5. BERLİN, 9 ALA. — Papalık ib” muahedenin Roznada imei yl Bı haber alır almaz başvekil Hit) , , siyasi cürümlerden tevkif edilmi '. olan bi içi i i etmiş ve si dini teşkilâtin tekrar yapılm İ müsaade etmiştir. Kazananlara mükâfatların; bizzat müsabakalar bu sv. Sipahi ocağından: Türk — Bulgar süvari zabitleri a- müsabakası ve devamlı bir yağımar altımda ye