9 Temmuz 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

İnşaat kanunu Belediyeye tebliğ edildi ve Belediyedebü- yük bir içtima yapıldı. Yakın- da inşaata müsaade edilecek. FİATI 5 KURUŞTUR İktisadi müvazene Son zamanda iktisadi müvazene sözü gene revaç buldu. Bundan, bir memleketin diğer memleketlerle yap- tığı mübadele anlaşılıyor. Bugün o- Du temin etmek bir gaye telâkki olu- Bur. Son tanmüllere göre, | iktisadi müvazene haleldar olunca, iktsadın muhtelif cephelerini takyit o etmek lâzımdır. Takyitten kurtulmak ve eski geniş beynelmilel mübadeleye rücu etmek için de önce bir kere ik- sadi müvazenenin temini © zarari görülüyor. Bu, kuvvetli bir tezdir. Yakından bakılırsa bilhassa son zamanlardaki takyitlerle iktımdi o müvazenelerin ahenksizliği arasmda sıkı rabıtalar göze çarpar. Milletler birlerile yaptıkları mübadelede, ki bunda sa- de eyya değil, ayni zamanda serma- ye, hizmet ve altın Barekelleri de dahildir, alacak verecek hesaplarımı tamamile şaşırmışlardır. o Milletler, verdikleri kadar almak ve daha a- çık bir ifade ile tediye ettikleri ka- dar tediye ettirmek esasından ayrıl- mışlardır. Buna sebep onların giriş tikleri bir takım borçlardır. Bu borç- lar, kısa veya uzun vadelerle istik- bale atılmış bugünkü tediyelerden başka bir şey değildir. bu şartlar altında sevke iyasetleri günün birin- Tette borçlanmayan ve gayri | tabii surette de alacaklı bulunmayan mil let kalmamış gibidir. Ne borç veren | Vip ge alan bu borca hakiki bir ib- ihtiyaçtan doğan alacaklı ve- görülmüyor. Öyle bir vazi ki, beynelmilel am arar için bulunacak her hangi bir * çare evvel beevvel iktisadi müvazene te- zine uygun olmalıdır. Hattâ bunun aksi olarak tn denebilir ki, milli il sat müvazenesini nazarı dikkate al- mayan bir beynelmilel usulü hal ay- kırı olur, müzmür olmaz. Evet doğrudur. Bazı tarafların £ iddin ettikleri gibi, iktisat müvaze- pelerinin temin edilmiş olması mut- laka refaha delâlet etmez. Mümkün alabilir ki, iktisat müvazenesi bütün bir istikbali tazyik ve mahrumiyet alına alarak temin iş olsun. i Bu eğer, halin istihlâkini arttırmak için yapılmışsa böyle bir müvazene. Bin kıymeti yüksek olamaz, fakat “ğer istihsali kuvvetlendirmek mak. md le yapılmışsa refaha delâlet ede. ir. Ne oluran olsun, bugün mad. di refah, sermaye | terakümünden geldiğine göre, bunun ilk şartı ikti. sadi müvazenedir. Milletler iktısadi Ypüvazenesizlik içinde bulundukça da yava: ö ” bazal? yavaş ölmeğe mahküm gi- Türkiye, 1926 danberi iktısat mü- jezenelerini hesap ediyor. Bu hesap- lar Âli İktisat Meclisince maumtaza- Wan yapılmaktadır. Hesapların ne- Heceleri de küçük kitaplar halinde diy dlmiştir. Bunlarm en ziyade ikkati celbeden tarafı, müvazene acimlerinin seneden seneye azal masdır. (1926) da 283 milyon li- Ts üzerinden hesap olunan Türk ik Üsat müvazenesi (1930) da 227 mil yon liraya ve hattâ (1931) de 189 milyon İiraya inmiştir. Görülüyor ki, Türkiyeni, deleleri yekün itibarile azalmakta dir. Bu hal, İssmen takyidi bir İkt tat kabul etmemizden, fakat kismen '* haricin bize karşı gene öyle bir ktsat usulü tatbik oetmesindendir. alnız, müvazenelerimizin verecek hesapları yakından tetkik olununca görülmektedir ki, açık piyetlerimiz seneden seneye müsai letiyor. İtiraf etmek © Iâzmmder ki, w netice, takyit siyasetimizin dü- Tüst surette | sevkedilmesinden ileri , Umumiyetle denebilir ki, takyit iktiadının . bir meticesi o mübadele hacmini azaltmak, diğer bir netice- *i de iktısat müvazenesini. düzgün- leştirmektir. Burada müsbetli men- fili iki netice var demek oluyer. Son zamanda iktısadi müvazene bahsi Yeniden tazelenirken bu noktaya ay- mca işaret etmek iktiza eder. Bey- Selmilel iktisadın kapılarını ardına kadar açmak kabildir. Fakat milli ikmat müvazenesini. bozmamak şar- tile. Yoksa beynelmilel © iktisadın #sılmasından beklenen faydalar kay: &ider ve böylece milli İktısat !ehlikeye girebilir, O zaman ne Ba- Pa istikrarı ümidi, ne de mali (inti EE kalmaz. Bu hal milletleri -su- witan başka bir şeye götürmez. ia, le öbrünüyar ki, zamanı hazır ker,» doğru yol, evvel beevvel bir mz iktisat müvazenesi prensibini a ul ve tatbik etmektir. Sonra bey- büpilel mübadeleyi arttırmak” “ted y, İerini bu prensibe uydurmak ka- ır. Bu ne vüs'atte bir beynelmilel ypübadele olur? Cevabi basittir: Mil- i iktisat müvazenesinip mümkün kıl- IğI vüs'atte, Müderris NIZAMETTİN Ali LONDRA, 8. (Hususi muhabirimizden) — Cu- ma günü tayyare ile Lond- raya giden İktisat Vekili Mahmut Celâl B. yarm 8 inci sene No. 2661 Sahip ve Başmuharriri: Siirt Meb'usu MAHMUT tekrar o Parise dönecek, Türk - Fransız ticaret mua hedesi müzakeratma de- vam edecektir. Birkaç gündenberi bu- Londrada yarın kat'i bir toplantı yapılacak Fransızlar yeni bir tali komisyon teşkil edilmesini istediler M. Chamberlain'in teklifi ve Türkiye LONDRA, 8. A.A. Hafta tatili münasebe tle (o konferans muhitinde sükü | net vardır. OM. Mac Donald tati- Ki Cheguers''de geçiriyor. Para tâli ko- misyonu pazar- tesi günü saat 10 da, büro 11,30 da toplanacaktır. LONDRA, 8. A.A. — M. Hull pazartesi toplanacak büro mesaisi İsommnde, bugün muhtelif heyeti Konferans sahnelerinden : Çin murahhası M.T.V. Soang taraçada konuşuyor murahhasalar ile görüşmüş, fikir lerini almıştır. cvamı 6 ıncı sahifede) Hukuk Fakültesi reisliğinde ipka edilen Tahir Bey Vekâletin daveti üzerine bir müddet evvel Ankaraya giden Pr. M. Malche bugün şehrimize döne cektir. Darülfünuna ait kadro me- selesi tamamen ikmal edilmiştir. Ayın onbeşine kadar kadronun tebliği beklenmektedir. Ayın onbeşinden sonra da fa- kültelerin nakillerine başlanacak- tır. Ayın onbeşinde bütün nakil i- şi musabaka ile bir müteahhide M. Malche kadroları da beraber getiriyor mu? İkinci fasıl faaliyet ayın 15 inde başlıyor, tekaütlük yaşı 60 a indirildi Tevfik Recep Beyin beyanatı verilecektir. Müteahhit ay sonuna kadar vaziyeti tetkik edecek ve nakle başlayacaktır. Bekir ağa bölüğünde yapılacak teşribane ve Cerrahpaşadaki anfilerin inşası da ayım 15 inde bir müteahhide iha- le olunacaktır. Darülfünun emin vekili Dr. Tevfik Recep B. dün şunları söy- lemiştir : — Darülfünun divanı 31 hazi- randa lâğvedildi. Divanın yerine faaliyete geçecek olan beş ki idare heyeti azalarmm ve reisin kim olacağı henüz malüm (değil dir. Maarif Vekâleti vaziyeti ya- kmda bildirecektir. Profesörlerin tekaütlük yaşı res men şimdiye kadar 65 idi. İslahat dolayısile bu yaş 60 olmuştur.” Hukuk reisliği Darülfünun fakülte reisleri 3 sene müddetle intihap edilmekte olduğundan Hukuk fakültesi rei- si Tahir Beyin müddeti 6 temniuz da bi tür. Bu ay sonunda Da- rülfünun ilga edileceğinden yeni bir intihap yapılmaması — ve geri kalan müddet zarfında reislik va zifesini vekâleten Tahir Beyin yapması tensip edilmiştir. Adapazarı Bankası İstanbul şube sinin dün sehizinci yıl dönümüydü. Bu münasebetle merasim yapıldı. Yazısı iç (o sahifelerimizde. “PAZAR gr KM İktısat Vekili Pariste Türk - Fransız ticaret ratına devam ediyor. Tevfik Rüştü B.in Viyana, Roma seyahati | rada bulunan Hariciye Ve- | İ kili Tevfik Rüştü B. de i Fransanın bellibaşlı ricali- le mülâkatlar yapmıştır. Bütün temas ve münaka- Gazi Hz. il Reisicümhur Hazretleri dün ak- şam Çekmece'ye kadar bir gezin- ti yapmışlar, motörle avdet etmis- | lerdir, f ALAKAM AAA Vekil Ankaraya Dönünce Gayri mübadiller ancak o zaman kongre yapacaklar | Temmuz ayı içinde toplanması mu- | karrer olan gayri mübadiller kongresi. nin tehiri bazı gayri ! İ mübadiller arasında boşnutsuzluğu mu- cp olduğu yazıl muşta. Bir kısım gayri mübadiller ise bi- lökiz kongrenin ge vi baraka wear muniyetle karşıla muşlardır. o Maliye Vekili — Abâülhalik Bey © mezuniyetin göçirmek üzere An kur'udan ayrılın, hangi bir teşebbüs için vaziyet müsait değildir. Bu noktai nazardan kongrenin Vekil Beyin Ankaraya avdetine tehir e- | dilmesi muvafık görülmektedir. Gayri mübadiller, istihkaklarının Te 30 u nakden kendilerine verilmek şar- | öle hesaplarının tasfiyesine taraftardır- lar. Gayri mübadiller cemiyeti reisi Müş- tak Beyin hu zemin üzerinde Ankarada iken yaplığı teşebbüsün müsbet netice? lerine intizar edilmektedir. Sumerbank Kadrosu Yeni kadro tasdik edildi, teşkilât nasıl yapılıyor? Sumer Banlın kadrosu Heyeti Veki- ece tasdik edilmiştir, bankaya tebliğ ©- dilmek üzeredir. Ye- ni kadroya nazaran Ankarada bir umu- mi müdürlük | teşki- iü olacaktır. Bu teşkilât iki müdürü umumi muavininin idaresi altında mali ve banka muamele leri kısmı ile Sumer Bankın filen iştigal edeceği sanayi işle- ri edecek bir sanayi kısmından te- vekiüp & edecektir. Nürüllah Eat B. Bu teşkilitm hizu- mu kadar memuru bulunacaktır, burada memleketimizde mevcut mütehaslslar. dan istifade edilecektir. Ankara'da umumü müdürlük teşkilâtı haricinde Ankara Merkez şubesi açıla- caktır. İstanbuldaki teşkilât ise bir şube | mahiyetine indirilecek ve Istanbul faa- 9 TEMMUZ 1933 Yunanistanda şiddetli ted- birler alınıyor. Çaldaris ka- binesi millete hitaben bir beyanname neşretti. saların netice ve tesiri çok | müsaittir Fransanm resmi maha- filinde Türk dostluğu çok ileridedir Gazeteler llehi- LL Tel: ( muahedesi müzake- Müdür 24318, Yazı müdürü 24319 İdare ve Matban 24310 mizde neşriyata devam et: mektedirler. Tevfik Rüştü B. Viya- naya hareket etmiştir. O- radan Romaya gidecektir. Londra mektupları azetecilerin konferansa koydukları teşhis.. Alman murahhasının hayret uyandıran! teklifi lâyık olduğu mukabeleyi gördü| LONDRA (Kohferans salonun- dan) — Bu mektubum intişar etti- Zi zaman aglebi ihtimal Londra çi- han konferansının mukadderatı ta- ayyün etmiş bulunacak. Ve bu da- kikadaki görünüş gene aglebi ihti- mal konferansın bermutat “tatil, ve «talik» namı altnda inkitamdan i- barettir. 1 Bugün gazetecilerin çalıştıkları daireler konferanın açıldığı gün kadar kalabalık idi. Bunu gören bir tecrübeli gazeteci: — Inkıtan delâlet eden en mü- İ him emare, dedi. Matbuatı en zi- İ yade alikadar eden açılış ve kapa- İ sesin Diğer biri de ilâve etti: — Bugünkü manzara ölmü set üzerine koşan kartalları andırı- yor. Ölmüş ceset, tabii Londra cihan iktısat konferansıdır. Filhakika bu PARİS, 8. A. A. — M. Litvinof un buraya gelmesi münasebetiyle şerefine Sovyet Rusyanın Paris 86- firi M. Dogalevski tarafından bir ziyafet verilmiştir. Ziyafette bir çok nazırlar ve bilhassa M. Dala- dier ile M. Paul Boncour hazır bu lunmuşlardır. Davetliler meyanında Türkiye Hariciye Vekili de bulunmakta i- di Ziyafetin sonunda M. Litvinof Sovyet Rusyanm harici | siyaseti hakkında beyanatta bulunmuş ve bu siyasetin mihveri sulhtur ve daima sulh olacaktır? demiştir. Mümaileyh Sovyetlerin müte- cavizin tarifine dair olarak bazı (Devamı 2 inci sahitede) “ liyetinin merkezi sikleti olması noktasn- dan takviye edilecektir. İktısat Vekâleti müsteşarı ANKARA, 8. (Telefonla) —* İktisat Vekâleti Müsteşarı Hüsnü B. in İstanbula geleceği haberi'a- sılsızdır. Almanyalı mütehassıs BURSA, 8. (Milliyet) AL manyadan getirilen terbiyei bede- Biye mülehassısı bugün şehrimize gelmiştir. Yarn Uludağa çıka caktır. Sibali tütün fabrikasında sigara Londra: AHMET ŞÜKRÜ Londra Büyük elçimiz Münir B. dakika daha ölmemiştir. Mukad- deratı ancak akşam üstü, konfe- (ll rans reisi Mac Donald'ın rei: tında toplanacak olan riyaset di- İl vanı verecektir. Ancak hükmen öl- memiş olmakla beraber, filen öl- müş vaziyettedir. Felemenk Başve- İl (Devamı 6 mer sahifede) imali l İ l Rus-Fransız münasebatı M. Litvinof şerefine Pariste verilen ziyafette Hariciye vekilimiz de bulundu İnhisarlar için mütehassıs- lar neler tavsiye ediyorlar i Beş yeni müdürlük mü yapılıyor? İnhisar idarelerinde “yapılacak | dan tetkik o edilmektedir. Müte islahat hakkında tetkikatta bulun muş olan Amerikalı heyetin verdiği raporlar İnhisarlar ve Gümrükler . vekâleti tarafm- hassısların bu raporlarda inhisar mütehassıs | ların tevhidine muarız bulunduk- ları yazılmış isede bu haber doğ- (Devamı 2 inci sahitede)