11 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

7 Yazan: $.N. Her hakkı (Milliyet) indir. PATRİKHANELER MESELESİ Ki Rus Başkumandanını tebrik (!) eden Ermeni Patriği! — Ahmiet Ve- fik Paşanın mukabelesi ve Abdülhamide verdiği sert cevap. — Ram Patrikhanesi de Ayastafanosa tebrik ve temenni (!!) heyeti gönderi- yor! 1877 — 1293 Rus muharebesi, Türk- ler ve Türkiye için, hakiki bir felâket olmuştu. Türk ordusu, hemen her cep- hede yeniliyor, ya esir düşüyor, ya geri çekiliyordu. Sarayın, ordu ve kumandaya müda- balesi bu kahkari hezimeti cil ve daha teshil etmekte idi. Şerefile dayanan bir “Plevne” vardı. ni- hayet o da silâhlarını teslime mecbur olacaktı. Rus ordu tehlikenin önünü almak, ürek kabil olamyorün. Sesa da Be” beli de telişta idi, Milletin eli böğrün- de kalmış, yüreği, kan ağlıyordu: Lâkin hu vaziyetten sevinenler de vardı: Patrikhaneler ve onun tevabii... her taraftan ilerliyor, düşmanı dur kusmanın. bir kısmının haddü puyan olmıyordu. Rus ordusu o Ayastafanosa (Yeşil köy) girmiş, ordu baş kumandanı Gran- dük Nikola, Barutcu başıların meşhur köşkünü karargâh ittihaz etmişti. Artık patrikhaneler icin gün doğmuş tu, Eskiden bir az haya edip çekiniyor- lar, hislerini açığa vurmayıp ya korku veya maslahat icabı, gizliyorlardı. Rus ordusu Ayastafanosa dayanınca bütün hayâ ve riya perdeleri yırtılmıştı. Ermeni Patriki Nerses Efendi riya- setinde bir Ermeni heyeti mahsusası Ba rutçubaşıların köşküne giderek: hükü- ferden dolayı Grandük Nikolaya arzı tabrikâe!! ettikten başka, akdi mukar- ver musalâhada | kendilerinin rehaları! esbabına itina olunmasını temenni eyle- emişti, Patrik Efendi bu suretle vazifei ta- bülyetini maküsen ifadan sonra İstan- bula dönmüş ve ertesi günü patrikhane de cemaati muteberanma Grandükten aldığı vaitleri müjdelemişti. Bu tebriklerin, müjdelerin, akla dur- gunluk veren bir mabadi var. Patrik E- hir kaç gün sonra patrikhaneye imce bir işten dolayı Babiâliye Ahmet Vefik Paşayı ait mi or, Başv Ahmet Vefik Paşa, patriğin, patrik- hanenin marifetini duymuş, biliyordu. Patrik Efendinin hangi yüz suratla baş vekilete müracaat edebildiğine hayret ve taaccüp etmişti. Yihmet Vefik Paşa merhum, sert bir adamdı; patrik efendi yi karşısına almış, açmış ağzını, yum- muş gözünü bir temiz kaşara, ettik- lerini mukabelesiz Bu acı mukabele üzerine Patrik E- fendinin ne yaptığı, nasıl bir tavır, va- ziyet takındığı tasavvur olunur. Uta- nacak, edebile önüne bakacak değil mi? Nersis Efendi, evvelâ şaşırır gibi oimuş. Çünkü kendilerini o okadar kuvvetli buluyor ve devaynasında gö- rüyorlardı ki böyle bir mukabele gör- mek hatırlarından, hayallerinden bile geçmiyordu. Patrik Efendi, Ahmet Vefik Pata- dan bu zılgıtı yiyince (doğru saraya gitmiş ve Başvekil Paşadan hakaret gördüğünü beyan ile şikâ; mak cür'et ve küstahlığını göstermiş imarıklığa bakmalı ki akalliyetler. den bir cemaatin ruhani reisi, düşman yı başkumandanını tebrik ed rete maruz kalınca da başvekili şikâ- yet ediyor. Hünkâr, daima sızıltıya o meydan vermemek siyasetini takip ettiği için, Patrik Efendinin hat: Ahmet Vefik Paşa merhum, cevaben padişaha: — Metbuunu düşmana şikâyet e- den bir herife karşı yaptığım muame- leyi hüsnütelâkki ve takdir buyurma- dığınıza teessüften zaptmefs edemem. Makamivekâletten affrmı istirham e- Demişti. Bunun üzerine padişah, Paşanın gönlünü alacak bir takım be- te, Rum Patrikhanesi Ayastafanosa suretimahsusada böyle tebrik ve temenni heyeti göndermiş ve Rusların manen merbut bulundukları Şark Ortodoks kilisesini ziyaret için bazı zabitanın Patrikhaneyi ziyaretle- rinde, mütantan bir âyiniruhani icra edilmi; Patrik ve Patrikhanelerin bu şima- klik ve taşkınlıklarıni gösteren, anla- tan deliller, misaller, hâdiseler, bir i- idir. Türkün başına ne vakit bir et gelmişse, patriklerin 36- sinçten etekleri zilçalmış, patrikhane- lerin yüzü gülmüştür. Onlar, daima Türkün yarasına tuz ekmek suretile bu vatanda, Türk top- | raklarında yedikleri tuzekmeğin hak- kını ödemişlerdir. Daha uzaklara gitmeğe ne hacet? Son mütareke zamanında Patrikhane- Efendi, Patrikhanenin oto- mobiline siyah kartallı kırmızı bayrağını çekerek gezer, dolaşırdı. la, Patriğin sadece ruha makam ve Patrikhanenin ruhani bir müessese olma- dığını, eski Bizans İmparatorluğunun vârisi olduğu anlatılıyordu. Hem Pat- rik, hem Bizans İmparatoru!!! bütün o karagünlerin bu acı hâdiselerini bizzat gören mu- harririâciz, asil Türkün kendi | milli hâkimi ine alarak binlerce asır- lık şeref ve şanını dostuna, düşmanı na tanıtmış ve yurdunda tam bir istik- e yaşamak ve hüküm sürmek bah- öyarlığına ermiş olduğunu görmekle bugün bihakkin fâhir ve şâkirdir. (Arkası vari) Yarın: PATRİKHANELER MESELESİ LR Patrikhanelerin köhne imtiyaz ları. — Adliye ve Mezahip Neza- reti ile Rum Patrikhanesi arasın daki ihtilâf. — Patrikhane, Ada- > dara sahip ıkıyor? 23 Haziran cuma: Otomobil yarışları Yarışhazırlıklarıhararetledevamediyor 23 haziran cuma günü yapıla sak ikinci otomobil sür'at yarışla- rma girecek amatör ve profesyo- neller arasında şimdiden heyecan- ii bir dedikodu başlamıştır. Bu s€- neki rekorun kimin tarafından kı- rılacağı merakla münakaşa edil- mektedir. Geçen yıl kendi rekorları te- sis edenlerin bu sene daha kuvvet- hi otomobillerle yarışa girecekleri anlaşılmıştır. Bu otomobiller için- de 75 - 5 100 beygir kuvvetinde makineler vardır... Bunlardan baş- ka kurs serisine dahil olmak üzere bir amatör Fransadan hususi bir Yarış otomobili getirmiştir. Bu iyi bir yarış arabası olmakla beraber yarışa girecek (o seri otomobiller içinde bundan daha kuvvetlileri olduğuna nazaran bu yarışın çok ddialı ve heyecanlı olacağı anlaşı- 1yor. Yarış günü sabah saat dokuzda Şişli ile Büyükdere yolu belediye ve zabıta tarafından kapatılacağı- na nazaran yarışı seyretmek isti- yen meraklıların daha erkenden kordonu geçmeleri lizrmgelecek- Geçen yıl yarışa 14 otomobil gir- İ Siyasi muhafil bu hâdiseyi, | siyaset âlemine mensup bü; mişti. Bu yıl bu yekünun çoğalaca- ğı anlaşılıyor. Bunlara ait tafsilâtı peyderpey vereceğiz. HARİCİ H Sovyetler Ve Amerika e Amerikanın resmen tanı- yacağı bildiriliyor PARİS, 10 A.A. — Nevyork iktisadi ve mali ajansı hususi muhabirinin, haber alan mali mehafilden öğren: göre, Amerika hükümeti, birkaç güne kadar Sovyet hükümetini resmen tanıya caktır, Amerikada sıcak dalgası NEVYORK, 10 A.A. — Üç günden- beri Amerikada şiddetli bir sıcak dalga: sı vardır. Nevyorkta hararet 34 derece- dir. İllincis hülcümeti içinde sıcaktan 23 kişi ölmüştür. Philadelphialı 30,000 ta- lebe evlerine gönderilmiştir. Halk plâj- lara dökülmektedir. Birçok kişiler bu yüzden boğulmuştur. KAHİRE, 10 A.A. — İki gündünberi Mısırda, bir sıcak dalgası vardır. Dün Kahirede sıcak gölgede 46 derece idi. Roosevelt ve kongre VAŞİNGTON, 10 A.A. — M. Roose- vet derhal tehirine mâni o- lan başlıca müşkillerin önüne geçmiş gibidir. Kongrenin reisicümhura isyan | etmiş bir vaziyette olduğunu söylemek mübalağa olur, fakat kongrenin reisi cumhurun şahsi faaliyetinin bir hududu olduğu hakkında vaziyet almamış oldu. ğunu da söylemek doğru değildir. Roosevelt, en büyük mukavemeti beynel milel siyasette buluyor. Bu milli parti- cularist tamayüllein yeniden baş göster. mesi gelecek ayların si ağır basmak tehlikesini Mattern yolda NEVYORK, 10 A.A. — Matterm'nin dostları Port ve Gatty rekorunu artık kı ramiyacağını söyliyorlar, filhakika on. lardan 1,400 mil geride kalmıştır. Romanya kıralının kardeşi| seyahata çıkıyor BÜKREŞ, 10 A.A, — Romanya kra- lr Karol'un kardeşi prens A Re- manyalı tayyareci Opreis'in ii ettiği bir tayyare ile yakında Avrupada bir hava seyahatine çıkacağı söyleniliyor, Ayni tayyare ile Prens A da bir seyahat edecek ve Romanyaya, İtal. ya ile Yuyonlavya uğradıktan sonra dö- necektir. Prens Nikolas, bu seyahati, Romanya krallığı prensi unvanile (| yapınaktadır. renisin kar- deşi kral ile barışması olarak kölâkki et- mektedir. Çekoslovakyada Hitlerciler PRAG, 10 A.A, — Yüksek Silezya hududunda Helucin de Hitlee'ciler kar- galaşalık yapmakta * devam ediyorlar. Dün sabah, Lüdearovice'de iki delikan- ir Alman bayrağını çekmişler ve kaçmış lardır. Son günlerde kargaşalık Ylpan dokuz kişi tevkif edilmiş, ve Alman mazi fırka- sı kütipliğinde taharriyat yağılmnıştır. “Siyah Gömlek ,, filmi PARİS, 10 A.A. — “Siyah Gömlek” adlı İtalyan filimi bugün Ployel sizema- sında gösterilmiştir. İtalyan elçisi ile je- | neral konsolosu, birçok diplomatlar ve ük adamlar ve 3,000 « yakm kimse seyretmiş- | lerdir. Bu filim bütün seyirciler tarafın- dan hararetli surette alkışlanmıştır. Milliyetçi sosyalistlere yeni iltihaklar BERLİN, 10 ALA. — Volff Ajansın: dan: Milliyetçi cephesinin tanın- miş simalarından olan Kalonya Darülfü- nunu tarih müderrisi M. Martin Spahn ile “Mülliyetçi Alman mücadele birliği” adlı teşkilâtın fiderlerindem iki kişi mil- liyetçi Alman cephesinden © ayrılarak Milliyetçi sosyalist teşkilâtına girmişler. “Parlâmentarizm sistemi, devlet ve fırkalar ölmüşlerdir. İşte bunun indir ki, Hitler hareketine —— İkinci 5 senelik plân MOSKOVA, 10 A.A. Tass Ajansın dan: Üç milyar ruble olarak 1 mayısta ikinci beş senelik plân için yapılmış o- lan istikraz 20 günde 3 milyar 50 mil yon ruble ile kapanmıştır. Ş Gandhi'nin gözleri görmiyor BOMBAY, 10 Hint şahsiyetlerinin siyasi mahpu: rm affı ve hükümetin Gandhi rel teşriki mesaisi için teşebbüs müsbet bir netice vermemiştir. Hindistan kral İ vekili, sivil itantsizliğe bir nihayet veril medikçe hiç bir müzakereye girmek İş tememektedir. salı günüdür. Gandhi'nin ne alacağı merakla bekleniyor. Zan- e göre hapse vücutçe rahatsız olduğu bir teşebbüse girişmiyecektir. BOMBAY, 10 A.A. — Gandhi'nin oğ-| iu bu ayın 20 sinde evlenecektr. M.| ABERLER Amerika Taksiti istedi | İngiltere biraz verecek, Fransa hiç bir şey.. VASHINGTON, 10, A. A. — Ame rika hükümeti borçlu devletlere 15 ba ziran taksitinin geldiğini hatırlatan bi Ter nota göndermistir. Bundan evvelki taksitte de bu usul tatbik edilmişti. Hepsini mi? VAŞİNGTON, 10. A A. — İngiliz kabinesinin 1$ ran taksitinin öden- mesi için bir karar almış olması, bu gün kati surette bu mesele hakkında bir olmasın: bekleyen siya nahafili hayretler içinde o bırakmış- ınsanra perşembe günl hiç bir te etta bulunmayacağı © zafmediliyor, , meclisin fimun evvelde. vermiş olduğu karardan dönmek © ihtimali ol madığı kaydediliyor. Esasen P bu vaziyeti Vas Mü itibara alr Birazını mı? LONDRA, I0,. A.A. Kabi toplanması neticesi olarak Amierii Amerika hükümetine 15 haziran taksiti İçin açık bir teklifte bulunmak üzre talimat "almıştır Bu talimat hakkı rilmiş olmamasını: lan, kimseler, İngilterenin borçlar me- selesi hakkında müzakerelerin neticesi» ne intizaren 15 haziranda Amerikaya — küçük bicşey — vermesini teklif e- deceğini söyleyorlar . Sanki ödedim LONDRA, 10. A.A. — (Manches ter Guardian) gazetesi 15 haziranda gelecek olan taksit için İngilterenin A merikaya yaptığı teklif o münasebetile 1 yazıyor : z hü i kabul etmemiz edbirli bir hareket yap- muştur, Böyle bir hareket, | kongrenin müdahalesi olmadığı taktirde M. Roz borçlar meselesi i € bile Asvarikmdz l ılanamaz Yap- | lâzım gelen ye güne şey, geçen taksitte yaptığımız gi bi hareliet etmemek, yâni, sanki sor taksiti veriyormuşuz istemeyerek tediye yapıyormuşuz gibi görünmemek | tir. Çünkü böyle bir hareketi hakir gösterecek hiç bir sebep yoktur, İngiltere sefi ) velt | Toplanıyor mu? Dör başvekilin Romada | toplanacakları bildiriliyor | ROMA, 10 A.A. — Gazeteler, M. Mussolini, M. Hitler, M. Daladier ve M. Mac Donald arasında Roma'da bir konuşma yapılması mevzuu bahsolduğu- mu bildirmektedir. Roosvelt ve misak VAŞİINGTON, 10 A.A; — M Roose- velt, dörtler misakının imzalanmasını is- tikbal için iyi bir fal olarak görüyor. Avrupanın, diyor, başlıca devletleri a- rasında sulhun idamesi için yapılmış 0- lan bu misak, Cenevre ve Londra konfe- ret sarfedenleri cesaretlerini dir. Amerika hükümeti, biribiri | Ni ülküler yerine beynelmilel bir anlaş- manın yerleşmesini herketin o menfaati için ve memnuniyetle karşılar. On sene sulh LONDRA, 10 A.A. — Manchester lan gazetesi, dörtler misakının ana çiziilerine bakılırsa, diyor, bunların ge- İcik senede Avrupa onla ile ense. lara sahip olduğu görülüyor. Misakı im- Za edenlerin bu esaslardan istifade ede- <eklerini ümit etmek lâzundır. Beyaz ve mavi kitaplar PARİS, 10 A.A. — Hariciye mezare- ti, dörtler misakının muhtelif metinleri ile devletlerin bu hususta yaptıkları teb Bile toplıyan mavi bir kitap meşretmiş “ROMA, 10 A.A. — Londra'dan ge- len bir habere göre İngiliz hariciye ne- zareti dörtler misakı hakkında bir. be. yaz kitap hazırlamaktadır. Bu kitap, gelecek hafta içinde Avam kamarasında verilecektir. M. Daladier'ye itimat PARİS, 10 A.A. — 245 reyo karşı 247 rey ile parlimenio M. Daladier'yo itimat reyi vermiştir, Hitler nereye gidiyor? BERLİN, 10 A.A. — Başvekil Hit. ler tayyare ile hareket etmiştir. Nereye gideceği belli değildir. Şarki Çin demiryolları MOSKOVA, 10 AA. —T İtaatsizlik hareketinin | sından; apo, ki Cin simendiferlerinin satılması ve bu busustaki müzakerelerin 25 haziranda Tokio'da başlanılması halkında Sovyet Rusya hükümetinin muvafakatini tebliğ bildir. Istanbul - Eakikakir. hattında kid kazanın önüne geçildi ANKARA, 10 (Telefonla) — Bugün kaza yerinden aktarma edilef yolcular Eskişehir istikametinde yolana devam ederlerken hal üzerin de yeni bir hâdise duyulmuştur. Haydarpaşa istikametinde Eskişehirde 10 kilometre ileride sel hattı basmış ve bir menfezi götürmüştür. Nâfia Vekâleti seyrisefer emniyetini temin için katarları tutmuş ©€ sel çekilmeden hareket etmemelerini emretmiştir. (Sel) in bu gece ç& kilmesi ve tamir yapılarak açılmâsı muhtemeldir. B. Millet Meclisinin yaz tatili ANKARA, 10 (Telefonla) -- Büyük Millet Meclisi bu hafta zarfı da her gün toplanmak suretile belki de salı günü yaz tatiline karar v& recektir. İstanbul treni Ankaraya vardı ANKARA, 10 (Telefonla) — İstanbul yolcularını aktarma suretile getirmekte olan tren bu geceyarısından sonra buraya varmışiır. Meclit Reisi Közem Paşa da bu trenle gelmiştir. Maliye vekili mezuniyet aldı ANKARA, 10 (Telefonla) — M aliye Vekili Abdülhalik Bey iki a) mezuniyet almıştır. Mezuniyetinin bir kısmını Yalovada geçirmek üz€ re bugünlerde İstanbula gidecektir. Devlet şurasının yeni azaları ANKARA, 10 (Telefonla) — Bugün Mecliste (— Devlet Şürasında münhal bulunan dört azalık için intihap yapılmış ve gösterilen namz#f lerden Bursa Valisi Fatin, Bilecik Valisi Emin Beylerle Dr. Kü fat ve sabık İstatistik Müdürü Nuri Beyler seçilmişti Ali Fuat Pş. Mecliste alkışlandı ANKARA, 10 (Telefonla) — Konya meb'usluğuna intihap edile Ali Fuat Paşa bugün Mecliste tahlif edilmiş ve alkışlanmıştır. Mecliste reddedilen bir teklif ANKARA, 10 (Telefonla) — Bazı meb'usların imzasile kanlariy€ resmi hakkında verilen kanun teklifi Dahiliye Encümeninde görüşül müş ve bugün heyetiumumiyeye sevkolunmuştu. Müstacelen müzak€" resi istenen bu teklif reddolunmuş tur, Teklife göre ithalât ve ihrac iskelesi olan beldelerle nüfusu 50 binden ziyade bulunan beldeler ar ettikleri takdirde ve hükümetin muvafakati alınarak ihtiyari olan tar“ tı ve i resmini mecburi resme tahvil edebileceklerdi. Reddedilen bu / teklifin yerine oktruvanın kalkmasile mutazarrtf ey bazı belediyeler lehine Meclise yeni bir teklif yapılması muht meldir. /M. Daladier mühim bir nutuk söyledi PARİS, 10, A, A — Hükümetin u mumi siyaseline ait istihzah takrir” lerinin müzakeresi M. Daladier'ye mühir., bir nutak söylemek fırsat mt vermiştir. ümaileyh natkunda, hüküm etin Londra konferansında - alacaği vaziyeti tasrih etmiş ve dörtler misakı hakkında tasrihatta bulunmut tar. Mebusan meclisi Londra müm essilleri bulunan bütün milletlere v€ bilhassa M. Daladier'nin gayet büy ük bir vuzuh ile tasrih etmiş olduğ dörtler misakını imza etmiş bulun an devletlere samimi teşriki mesai de bulunmak siyasetinin gaye ve v asılalarını büyük bir ekseriyetle t0 vip eylemiştir. Küçük itilâfın dost devletlerine ve Lehistana hitabe” söylenilen sözler ve İtalya ile İngiltereye karşı teşekkür o mekamınd sarfedilen cümleler heman heman meclisin heyeti umumiyesi tarafı” dan alkışlanmıştır. M. Daladier, hü kümeti tarafından kabul edilmiş & lan itimat takririnin reye konması nı istemiştir. M. Marin, M. Flandift ve M. Franklin Bowillon gibi meb uslar bir takım ihtirazi kayıtlar sef" detmişlerdir. M. Daladier'nin Güyanatını bu sabahki gazetelerin ekseriyeti v€ bilhassa sol cenah gazeteleri havar etle selâmlamıştır. Yeni kadrolar hazırlanıyor (Baş: | inci sahifede) fiye hazırlıklarına da başlanmıştır. Bunun için de bir komisyon teşek kül etmektedir. 120 küsur memurun bir kısmı tekaüde sevkedilmek li tasfiyeye uğrıyacağı anlaşılmaktadır. İ Diger taraftan Devlet Denizoylla- ra İşletme Müdürlüğüne geçecek seva- | Sümerbanl umum müdürü ANKARA, 10 (Telefonla) Sümerbank Umum | lah Esat Bey bugün öğleyin har ket eden trenle İstanbula harek!! | etmiştir. Yeni Leh sefiri hilibaide vapur n bacalarındaki | forsun, Seyrisefain'in şimdiki forsu 0- larak kalması kabul edilmiştir. Akay vapurlarının bacalarında da, kırmızı bir kuşak ortasında beyaz ay- dan ibaret bir fors bulunması tekar- rür etmiştir. Geliyor VARŞOVA, 10 A.A. — Pat Ajan dan: Polonyanın Ankara sefirliğine © yin edilen M, Georges Potocki dün İf leden sonra Varşovadan hareket etmi —. —— W o Ford'un yeni modeli Ford fabrikasnun 1933 V 8 modeli o- larak çıkardığı otomobiller i m Taksim» deki acentesinde tertip ettiği ün Bu sebeple bir ço otom gine l meraklıları yeni sistem arabaları te! etmişlerdir. Bu münasebetle acente © fından davetliler şerefine bir de “ip, edilmişti,