2 Haziran 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

? Tarihi tefrika: 21 HARİCİ HABERLER Idızdan Ordu TE 'azanı $. N. Her hakkı (Milliyet) indir. TERKİ TESLİHAT Rusya Çarının beyannamesi. — Lâ Haye umumi kongresi. — Sulh hediyesi: Altı batarya top! — Bir isyanın 25 inci senei devriyesi. Bundan otuz »ene evvel, gene Av- rupa devletleri arasında, bir “Terki- | teslihat,, teşebbüsü olmuştu. 1900 senesinde, eski müstebit İus- ya Çarı, merhum Abdülhamit Hana “Terkiteslihat: Dosarmement” taribini ile hayır ve hüsnüniyet taraftarı görü- nür bir beyanname gö Bu beyannamede; âlemiinsaniyete Hazreti Mesihin tavsiye ettiği veçhile hayırlı ve muslihane bir hizmette bu- Iynmak ve beynelbeşer muharebelerin âlâm ve mesaibini tahfif etmek üzere “Terkiteslihat,, teklif olunuyor ve ba temenniyi hüsnükabul ve telâkki ede- cek hükümetlerin gönderecekleri mu- rahhaslardan mürekkep olarak yir- minci asra girerken La Haye'de “U- gumi sulh kongresi, akti arzu edildi- Zi yazılıyordu. mına bir heyeti murahhasa göndermiş vw. Heyeti murahhasaya vaktile sefirlik bulun- lerde ve Hariciye Ni vüzeradan Turhan Paşa, ri- muş olan yaset ediyordu. Heyetimurahhasa azası, maiyetise- Sarı Nuri | riratı Hariciye başkâtibi Beydi. | O sırada, bütün Avrupa gazeteleri, bundan hararetle © bahsediyorlardı. Denilebilir ki hemen hepsi, bi b dan Çarın hüsmüniyetini ve bu fikrin isabelini ve beşeriyet âlemi için yeni br huzur ve saadet devresi açılacağı- | ni yazarak alkışlryorlardı. Bizim murahhaslarm, padişahtan talimatımahsusalarını ve şifrelerini a- lıp hareket ettikleri gün, ben, mabe- yinde, mabeyinci Sarıca zade Razıp Paşanın dairesinde — bulunuyordum. Rayıp Paşa, sarayda en eski ve sa- mimi muarefem olan bir zattı. Paşa merhum, Mektebimülkiyeden yetişmiş ve kendi kendine ilmi, fenni tetebbu- larda bulunmuş, müteaddit Tisanlara bihakkın aşina ve çok zeki bir kimse idi. Murahhasların hareketlerinden bah sederken: — Zatışahane, bu işe ehemmiyet vermiyorlar. “Terkiteslihat,, 1 hiç ol- mıyacak bir temenni Demişti. Aradan, onbeş yirmi gün geçti. İra- çağırdı: ? Geçende söylediğim nasıl tahakieuk etti? Zatişahanenin La Haye Yarın: TERKİ TESLİHAT elek Abdülhamidin, Çara, yon year ali na Yazılan ma kimin Bekayaların Hakkında uğrayan ve hu sebeple muhasiplerce taz | mini dıvanı muhasebatça hüküm altma | e gaya enli ei abiye ii makamlarca zimmet kaydettirilen pa- raların devlet arama yapılan hizmetler. den mütevvellit ve devlet (Başr 1 inci sahifede) ii il f i ! ii il li i ş i : i i 5 j ik ek i sulhurumumi kongresi hakkındaki ira- delerini şimdi size tebliğ © edeceğim. Şevketmeap efendimiz buyuruyorlar kiz Yirminci asrın başımda, dünyada iki sergi açılıyor. Biri. Pariste “Eyfel kulesi” denilen sergi, diğeri de , La Haye'de toplanan “Sulhuumumi kon- gresi,,dir. Birincisi 1900 senesini dol- duran bir asır içinde medeniyet lebesimi kabul gibi ahlâki umulan » ertik yükselip yükselme- faziletçe diğini takdire delâlet edecektir. Ben- ce, birincisi muvaffak olacak, ikincisi muvaffak olamıyacaktır. Çünkü Çar Hazretler, Hazreti Mesihin (o Çarlığa tevcihini emrü tembih ettiği manevi vazifeisulhperveraneyi ifa zımnında radağ sefirimiz Fevzi Paşadan aldı- ğun bir arizada, ayni Çar tarafından, Karadağ Prensi Nikitaya altı batarya son sistem top hediye ettiği bildirili- ys Paşa sustu, tekrar başladı: — Ve gene Şevketmeap efendimiz buyuruyorlar ki: Sofyadaki sefirliği- mizden gelen bir arizada 1291 tarihin- de ika olunan “Otluk köyü,, Bulgar isyanınm yirmi beşinci sencideyriyesi ile, o isyanda önayak olan Bulgar komiteleri sergerdelerinin aile- lerini tebrik için, Çar tarafından sure- timahsusada gönderilmiş olanGrandük ve Grandüşes'in, köy köy o dolaşarak masebaktaki fedai ailelerini bulup he- tıkları ve bu hediyeler i- nin ismi ile bir nevi “Vaftiz baba v malığı,, nişanesi olarak verildiği yazıl- mıştır. Bunlardan anlaşılıyor ki Ça- rın teşebbüsü, kendi tarafından — bile nakza uğramaktadır. Farzedelim ki La Haye sulh kongresi içtimaları neti- cesinde beyneddüvel hâdir olacak ihti- lâfları hal için bir takım mütalenlar ile mukarrerat ittihaz etsinler, sonun- da o mukarreratın icra memuru kim 0- lacak? Gene cebir ve zor istimali ve silâh çekilmesi zarureti hâsıl olacağın- da şüphe yoktur. Binaenaleyh, bence bu iş yürümez. Fakat belki başka mak satları istihsale mukaddeme olmak ür zere ortaya konulmuş câli bir tedbiri siyasidir. Ragıp Paşa, bu ya ider bana aynen not (Arkası var.) Milliyet için uzun hazırlamakta olduğu bu roman bitmek üzeredir. Büyük inkılâbın mühim bir tarafını Anadolu yayla sının kırında gösteren biz milli, bü yük roman ayni zamanda yepyeni bir senaryodur. (Bu toprağın kız- ları) nı, (Dikmen yıldızı) nı, (Çapkın kız) «, son çıkardığı (U- vey ana) yi okuyanlar (Yayla kı- 21) ndadaha yeni,daha heye- canlı bir olgunluk bulacaklardır. il MİLLİYET e 2 HAZİRAN İktisat konferansı Gayrimüsait hava içinde işe başlıyor (Londra İktesat Konferansı için yapı" lan hazırlık son girdi. Ameri. ka heyeti yola çıkmıştır. Ancak silâhsiz- lanma konferansının bir netice verme mesi, bu konferansın çok gayri müsait eb altında toplanmasına sebep ola- caktır.) VAŞINGTON, 1 A.A. — Dünya İkt. | sat Konferansa gidecek olan Amerika heyeti, Nevyork tarikile Londraya hare ket etmiştir. Son dakikada M. Roosevel'ten seri | netice almaları ve nutukları kısaltmaları hususunda talimat almıştır. Hülâsa ola- rak heyetin gayeleri şu olacaktır; 1 — Döyvizlerin istikrarı ve gümrük- lerin azaltılması suretile beynelmilel ti- caretin yeniden ihyası, Z — Beynelmilel bir hareketle buğ- | day, gümüş ve başlıca diğer mahsuller kıymetlerinin yeniden takdiri. 3 — İşçiler için yeni iş bulmak üzere | hükümetlerin “e ayni zaman da umumi hizmetler programları yap- maları, e Mae mi > çalımı yardım ak ve Fal yüke Borçlar meselesi LONDRA, 1 A.A, — “Times” gaze tesi dünya iktisat konferansı açılacağı bir sırada, Amerika hükümetinin borçlu devletlere karşı alacağı vaziyet hakkın- da bu devletlerin malümattar olması lü- zamundan bahsediliyor. “News Chroniche"" M. Roosevelt'in | borçlar mulavelesinin yemiden tetkikine aleyhtar olmadığını fakat konsrenin mu halefetinden çekindiğini yazıyor. Türkistanda Müslümanlar Çinlileri haylı sıkıştırdılar SİNİA, 1. A.A.— Hariciye ne- zaretine gelen en son haberlere göre şarki Türkistan da Yarkan'- da vaziyet endişe (uyandırıcı bir hal almıştır. Yeni şehre taarruzlar yeniden başlamıştır. Müslüman a- hali yer altında (o yollir kazarak şehre girmeğe idir. Sarki Türkistanm hükümet mer kezi olan Kaşgar 'dan gölen en ye ni haberler vaziyetin fönalaştığı- nı göstermektedir. Çinlilerin mev- Md itibarile ileri gelenlerinden dört kişi bu yakınlarda idam edilmiş- lerdir. Çinde : mütareke Japonlar şartlarını kabul ettirdiler PEKİN, 1 A.A — TiemTeim resmi membalarından verilen söre, m imzalanmış olan mütareke sadece as keri mahiyettedir. Murahhaslar, şimdiki halde, seddiçin'- İn şimalinde bulunan erazinin Çinliler fından tekrar işgali ile Mançeu-Kuo ME ailen yeti | ler. Müzakeratın korkulduğundan az bir Pare re vi > rünüyor. Siyasi mehafildeki intiba, Çin- li murahhasların umumi bir anlaşma yap Ye ri a eye ii Tien-Tsin | telgrafları, Japonların 4 gey istediklerini gösteriyor: I 1 — Mançu Kuo'nun tanıması, 2 — Şimali Çin'de Japon harekât masrafını korumak üzere 200, milyon dolarlık bir tazminat, 3 — Japon. kuvvetlerinin - Lataj'yin müsaade, 4 — Çin kıtmatının ricat battanın ev- velce gösterilen hat olması, 15 haziran taksiti | LONDRA, I. A.A. — YarnA vam yapılacak olan müzakeratta, işçi fırkası, 15 hazi- van taksiti gelince,hükümetin borç ları vermeş hususunda Amerikayı | karşı ne vaziyet alacağının bildiril yer Frausız bü bütçesi PARİS, LA.A. — Ayan mecli- | si 3 reye karşı 246 reyle bütçe he. yeti umumiyesini kabul etmiştir. Bütçede 3.576.018.955 frank açık | vardır.Bu açık meclisin verdiği rey | den mütevellit açıktan 235.300.836 | frank daba azdır. Papa 76 yaşında VATICAN, 1. A.A. — Papa, bugün 76 yaşına girmiştir. | Dörtler misakı hakkında Son retuşlar dün gelen haberler (Dörtler misakınin müzakeresine de- vam ediliyor, Fakat henüz kat'i netice ye varılamamıştır. Küçük İtik£ devlet- leri muahedelerin yalnız dört devlet ta- rafından verilecek karar ile tadil edile- ceğinden endişe ediyordu. Anlaşılıyor ki hu devletler tatmin ©- eşi vE Misakın 6 maddesi oldu- Avrupa iktısadiyatının ihyası için alına- <ak tedbirler. 5 ncisi misakın müddeti,6 ncısı misakın tasdik ve tescili, Dörtler misaki hakkında gelen son telgraflar şunlardır. Bu mesele hakkın- siyasi ismal'de da 4 ncü sa! Ye jesinin henüz tesbit edilmemiş bazı te- ferrüntı üzerinde meşgul olunmaktadır. Belgrat, 1 A.A. — Avala Ajansından: Dün e “Pravda” e sie Pra- guc'da dörtler misakı ve Şiraz tetkik meselesi ber e dilen tebliğden bahsederken Küçük İti- | kn bugünkü Avrupa hudutları muahe deleri esasına istinat eden bir misakın dara mumanaat etmeyeceğini yaz nn makalesini, Küçük İtilâfın bir çıkmaza girmek arifesinde bulunan Av- vapa birliğine bir kere daha mühim bir hizmette bulunduğunu söylüyerek bitir- mektedir. Lehistan memnun değil VARŞOVA, 1 A.A. — Pat Ajansı bil- diriyor: Dün , dörtler misakı hakkında Küçük konseyi- Ruznameye alınan lâyihalar ANKARA, 1 (Telefonla) — Sümmer Bank ve mektep kü sandığı hakkındaki lâyihalar ruznameye alınmıştır. Meclis reisi yarın geliyor ANKARA, 1 (Telefonla) — Millet Meclisi Reisi Kâzim Pa rın akşam refikasile birlikte İstan bula hareket edecektir. Kâzım nın refikaları Hanımefendi İstanb uldan Karlisbada gidecek ve lis Reisi 9 haziranda Ankaraya dö nerek Meclisin yaz tatiline karar receği celseye riyaset edecektir. Muvakkat ticari itilâflar ANKARA, 1 (Telefonla) — Kat'i ticaret muahedeleri akdi ik müzakereye başlanmış veya başlanacak devletlerle muvakkat ti itilâflar akdi hakkındaki kanunu değiştiren 1997 mumaralı kı müzeyyel kanun lâyihası razname ye alınmıştır. Bu lâyihaya göre vakkat ticari itilâflar için tayin olanan azami müddet 1935 senesi c muzunun iptidasına kadar temdit edilecektir. tur Bursa'da bir soygunculuk iy BURSA, 1 (Telefonla) — Bugün öğleden sonra Bursa - Orhat yolunda bir soygunculak olmustur. Yedi silâhlı şahıs Bursa - Orhat yolu üzerinde 3 yolcu Ramyoneti ile bir tenezzüh olomobilini soydi tan sonra Orhaneline giden posta otomobilini de çevirmişlerdir. den bire posta otomobilinin önüne çıkan haydutlar jandarma oi ” i silâhla öldürdükten sonra arkadaşı Nuri Efendiyi n yaralamışlardır. Vak'aya şahit olan yolculardan İbrahim Efendi ismiiş. “ üzerine atılmış ve şakiyi odunla ralamıştır.. Bunun üzerine şakiler zavallı İbrahim Efendiyi de öldi müşlerdir. Haydutlar bir aralık telefon tellerini de kesmişlerse de ö9? sonra hat tamir edilmiştir. Şakilerin tecavüz mahallinde telefon rini kesmiş olmaktan istifade ederek bir müddet kaldıkları za, yor. Zabıta kuvvetleri derhal faali yete geçmiştir. Şakilerin eşkâli kof yonlardan birile Bursaya gelmekt” olan jandarma onbaşılarından 9 leyman Efendi tarafından tesbit edilmiştir. Haydutların derhal lanması için tedbirler alınmıştır. Şiddetle takip edilmektedirler. Yat vak'a kurbanlarının cenazeleri merasimle kaldırılacaktır. Hakkı Efendi; de bir köylü haydutlardan biri, nin beyanatı gayri müsait bir şekilde karşılamıştır. Tanınmış muharrirlerden, milli muha- lefet fırkası o mebuslarından Stanislas Stronski, a, b, c, gazetesinde yazdığı bir makalede P. rı meumiyesinin, Küçük Itilâfın misak karşısında eskisin- den dönmek suretile aldığı vaziyete hay ret ettiğini söyliyor, ve Fransa tarafm- dan misakta yapılan tadilâtm Küçük devletleri tehlikeden kurtaracağını zan- etmenin biç te emniyet verici bir şey olmadığını ilâve ediyor. Kurjer Bzorwony gazetesi imisak aley- binde Polonyanm almış olduğu menfi vaziyeti değiştirecek hiç hir yeni sebep olmadığını kaydediyor. Mübayemetler anemi VA.A. — 4 ler misakının bü- kümetler nezdinde olsun, başvekâletler- de olsun mevcut nushaları karşılaştır. dığı zaman metinlerde bazı ihtilâflar gö- rülmüştür. dilerine tevdi edilen metinlerde ları tetkiklerden bazı hukuki meseleler Misakın üçüncü maddesine nit metin- lerde mevcut yazılış ve gibi görünüyor, Esasen madde &n tadilât gören maddedir. 18 nisan nüshasma göre “Fransa, İ- talya, İngiltere, silâhları bırakma konfe- rans: kısmen neticelendiği takdirde, Al- manya için tanınmış olan hukuk müsa- vatınn fili bir mahiyette olması İâzım- geldiğini beyan ederler.” 10 nisan nüshasına göte “Akit yük- sek taraflar, İngiliz munhede çrojesi- ni münakaşaya pratik bir esas olarak al- mağa karar verirler.” nüshada ise ne silâhları bi- rakma konferansının kısmen muvaffak olamamasından, ne de İngiliz muahede- sinden bahsedilmekte fakat 11-12-9392 de kabul edilmiş olduğu gibi, bukuk mü- savatının derece, derece kuvveden file çıkarılması usulünden ( hahsolunmakta- dır. , Fakat bu maddenin gördüğü bitmez LONDRA, 1 A.A. — Sir John dün Avam bugün için dörtler misakı metnini M. Titulesco Romanya Hariciye nazırı geliyor ANKARA, 1 — Romanya Hariciye nazırı M. Titulesco cenaplarının eylül zarfında Ankaraya geleceği haber veril- mektedir. İtalyan denizaltı gemileri köstencede BUKREŞ, 1, A. A. — Frichero ve De'fina adi İtalyan deniz altı gemileri Ratımdan Köstenceye gelmişlerdir. Gemilerin süvarileri şehrin yük- sek memurları ziyaret etmişler» dir.Bu ziyaret iade edilmiştir. mii Telsiz neşriyatının tekemmülü LONDRA, 1. A.A. — Ayandan M. Markoni yaptığı bir beyanatta bilhassa kasırgaların ve çelik kit. lelerinin tesirini büsbütün hiçe in diren kısa dalgalar kullanılması sayesinde telsiz neşriyatınm te kemmül derecesine £ yaklaştığını söylemiştir. Egypt gemisindeki altınlar BREST, 1. A. A. — Artiglio vak tile batan Egypt gemisinde bulu- nan altının kurtarılıp çıkarılması işine yeniden başlamıştır. Egypte'- in teknesinden dün 50 kilogramlık külçe altın 4500 İngiliz lirası ve 400 kilogram külçe halinde gümüş çikerleneştr. çi EK Hitler - Bruning BERLİN, 1. A.A. — Volf ajan sı bildiriyor: Gazetelerin verdikleri haberlere göre başvekil M. Hitler merkez | yi İideri M. Brüning ile si- | yasi mahiyette bir mülâkat yap- mıştır. Yene siyasi mahiyette ol- mak üzere ikinci bir konuşma da- ba yapılması düşünüldüğü söyle- nilmektedir. İki İngiliz İd çarpıştı HAMBURG, 1. A. A. — Volf ajansından: İngitiz bandıralı Stsn- | tor ve Güsildford gemileri Elbe neh rinin menbamda kesif bir sis yü- zünde çarpışmışlardır. Uniter Castle Line kumpanya- sına ait olup sekiz bin tonilato hac minde bulunan Guildford Castle gemisi batmıştır. Tayfası ve yolcu ları kurtarılmıştır. 118 mahküm kaçtı LANSING, 1. A.A. — Kaçan 118 mahkâmun izleri tamamen kaybolmuştur. Bununla O beraber mahkümlar teminat olarak kaldır. dıkları şahısları bırakmışlardır. zig apan Ci Bir Yunan tabürü zehirlendi £ ATINA, 31 — Bir piyade Myibi| 400 asker tehlikeli surette zeki dahıl aljimi göstermişlerdir. Derhal te yı tma alınmalarma sağımen içleri mel si vefat etmiştir. Yapılan tahkikat #€yy, lenmenin askerlere bozuk sardalya iL verilmesinden ileri gelmiştir. gözi eğimini " Yeni Fransız ataşemilil un PARİS 31 — M. Lebrun öğleden, ra yeni Ankara ataşe militeri ğın de Courson de la Villeneuve'i rı miştir, Yeni ataşe sniliter 10 le giri ga H M. Goebbels memn i ROMA, L.A. A, — Alman paganda nazırı M. Goebbels, buata verdiği beyanatta M. Mussolini'nin şahsiyeti ile tehassis olduğunu, Almanyayâ çok faydalı ve şahsi tecrübeler de etmiş olarak döneceğini miştir. ; EMİŞ 2) M. Dolfus Romaya VİYANA, LA.A.— M. fasa ile e M. Vatikan ile yi zalamak üzere yarın Romaya ceklerdir. M.Dolfus, ayni zamanda iktisat konferansı mesaisine ii için İondraya da gidecektir. kat Romadan hareket tarihi belli ie L On bii idam 7 SANTACRUZ, 1. A.A. —E | mwegun hâdisesi ve ölen iki fız ile bir adam tevkif edilen kişi hakkında yi hai) Veni Şar D.' Gün | Sayi Bai Yağmurlar Zararlı oluyor (Başı Linci sahifede) Kan e silk, kiraz, zerda, kayın Roj çek ucuz olacaktır. Sone Şir