2 Haziran 1933 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Hayat Ansiklopedisi uncu cuzu çıktı 33 Onuncu sene: No. 3257 umhuriy tSTANBUL CAĞALOĞLU TelgrafTCmektup adred: Cumhnriyet. tstenbul Posta kutusu: tstanbul, No 240 Telefon: Basmunarrlr: 223M. Tahrfr mfldüru: 23236, Idare müdurü: 22365 Matbaa 20472 Hayat Ansiklopedisî p Ul m a Ü l m a L n n U«,; a ı , nnn aZ " » » ••• Böyük bir köfephaneyî blr arada evinize getlren *ıt faydalı eserdir. Her evde bir fane bulunmak lâzımdır. Silâhları Bırakma Konferansı Tehir Edildi Ayağımızın altına Karpuz kabuğu Koydurmayız! *"»"»»»»»"»< »»'""".ı.M..,H.M,,mmM.lM,mı,,,Imı(lmmiHmımım,|im)lm||( enevrede silâhlan bırakma konferansmdan dönen Hariciye Vekilimiz Tevfîk Rüstü Bey, t» Unbal gazetedlerine vaki olan kısa beyanahnda Boğazlar meselesi hakkında fu sozleri soyledi: Silâhlar konferansı üç hafta sonraya bırakıldı • ^ . Cenevrede hava gene değişti! ....ı.........••• ••••'••••MiınıııınıiMiıııiMiııınıııııılllllılllllllllllflllllllTIIIIIIIIHIMIIIIIIIIinillinniMIHIIimillHMiniHNmiHlllmUIMIIIMIIinrillllllllllllllllll |Son lâyihalar da ııııııııııııııııııiMiiMiıııınııııııııııııııııııııııııııııııııııııııııınTiıırıllııınımiinillllHIIIIMimmiilMnn Dün gümrüklerde ithalât Encümenler hiç durmamuamelesi yapılmadı dan çalışmaktadırlar Meclisten çıkıyor Ankara 1 (Telefonla) Meclis encamenleri bugün geç vakte kadar çalısmıslardır. Millet Meclisi 23 güne kadar tatO yapacağı cihetle encümenler eldeld mSstacel isleri bitirmeğe gayret etmektedirler. Yarm (bagün) cuma olmasına rağmen encümenler toplanarak faaliyetlerine devam edeceklerdir. Maarif encümeni asiret seyyar mualfimleri üe maarif merkez teskilâtı hakkındaki lâyihalan ikmal ederek bütçe encümenine vermisttr. Maas vermiyen vüâyetlere Maarif Vekâletnin faizsiz olarak 200 bin Kraya kadar ikraz yapabilmesi lâyihası da encümen'erden çıknnstv. Anlcara 1 (Telefonla) AdKye encfimeni menkal veya gayrimenkul re • hm üzerine müesses borçlarm ne soretle tesviye edileceği lâyihasmı mözake re etmişaV. Encihnende yapılan tadilâta göre eğer gayrimenkulün kıymeti haküdyesi borca tekabül ediyorsa o gayrimenkul sahlarak borç verileeektir. Eğer gayri • menkntön aldığı fiat kıymeti hakikiye»mtn ySzde yehnîş besinden az ise o gavrimenkul satıbnryacak, borç tecil edilecektir. Yeni tarife mer'iyete girdi <Çanakkate ve Karadeniz boğazlannda askerükten tecrit edilen mın[Fransanın emniyet meselesinde yetakalann kaldtnlman hakkındaki ni yeni taleplerde bulunması ve agır siteklifimizden müsbet netice ah lâhlann ilgasına razı olmayıp bunları nabileceğinden ümitvartm. Bu haCemiyeti Akvama bırakarak bu mües austa bedbin değil, nlkbinim. Uma»eseyi devletlerin fevkınde kuvvetli bir mi honferansta herhalde iyi bir nehale getirmek talebini tekrar iler sürHceye vanlacakttr.* mesi yüziinden Silâhlan bırakma konBoğazlann Türkiye için hayatî ehemferansı yeniden büyük müşkülât karmiyeti düsünülürse Hariciye Vekilimiçısında kalmıs ve 12 mayısta toplanazm ba ümit verici beyanahna memnan cak olan cihan iktisadı konferansına olmamak kabil değüdir. kadar silâhlan terk meselesinde kat't Lozan konferansında, Yeş3 Masanm bir netice almamıyacağı tahakkuk etmakaibn tarafmda Ismet Pasaya karşt miştir. Londra iktisadî konferansının cephe almif olan murahhaslarm, Boğazise gayri müsait ve gergin bir hava lan böyle açık ve müdafaasuc bir hale içinde toplantnaması için Cenevre kongetirmekteki maksatlan açıktı: feransının üç hafta tatiline karar veril1 Türkiyenm can alacak noktatı dıği son telgraflarda bildirilmektedir. demek olan tstanbulu, mSmkün mer Cenevre Terki teslihat konferansımn tebe, müdafaastz bmJcmak, tatil edilmesi pek fena tesirler bıraka2 Karadeniz yolunu daima açık cağmdan dörtler misakının akti tacil totmak. edilmistir. Misak projesine sah çekilDaha evvel Berlin muahedesi, Türlrimiştir. Yalnız Lehistanm henüz muhayeden baska devletlere ait harp ge • lefetten vazgeçmediği son telgrafnamilerfnfn Boğazlardan girip çıkmasnu melerden anlaşıhr. Bu meseleler, bumenetmisti. Türk top ve torpiUeri, «nlh günkü siyasî icmalimizde etrafile hülâve harp zamanmda Boğazlan ecnebi sa edilmistir."] harp 8remi1erine kapıyan birer bekçi idiler. Bımdan Rus Japon harbi esnasınMisak imzalanmak üzere da Rnsya büyük zararlar görmfistu. Çar, Paris I (A.A.) Tetnps gazeteBaltık fHosunu Uzak Şark solanna gön«i yazmaktadır: derirken ba kuvveti Karadenizdeki Raa « Dort devlet misakı sah çekilharp gemilerfle takviye ehnek istemis, mek Czere hazırlanmıs olduğu seküSoltan Hamit bir taraftan Rusyanm taz» de Fransız tekliflerine tanıamile uyyikma davanamrrarak diğer taraftan da gon bulunmaktadır. Çünkü Fransız Kradenlzdeki Rm filo«un<lan lrurtul • ^•kiifİM» J e «uHnm nrnnvfazasi i • mâf içm bu gemilerm Boğazlardan çît> çin filî ve müessir bir ıtıesai istiraki masma raa oimastu, fakat, Japopyanın maksadmı gözetmektedir. müttefiki olan tnjnltere BerKn muahe • Roma 1 (A.A.) Dörtler mi • desini knzalamis devietlerden biri ol • sakı projesfnin henüz tesbft edrlmcmak srfatile Ros ztrhiuarmm Boğazlardan çtkmasma mâni olmasta. O za • man Rus gönüllü fflosuna mensup bazt boyük nakiiye gemileri toplannı am • barlarma saklryarak Boğazlardan geçmis ve Çanakkale Boğan haricinde toplarmı yerlerîne koyarak Akdenizde Uzak Şarka giden bitaraf vapurlan mu« ayene ve musadere etmeğe kalkısmıs • lardı. tngiltere, derhal, Babıaliyi de, Rosyayı da tazvik ederek sonradan kruvazör halme sokulan ba nakiiye gemi • lermi ya Karadenize avdete yahut ta toplanm çıkarmağa icbar etmisti. Buna mukabil 4 ler misakı tamamen hazırlanmıçtır. Bugünlerde imzalanmau muhtemeldir Tarifenin tadili ve oktmvanın kaldırılması piyasada büyük memcuniyetle karşılandı Yeni gümrük tarife kanunu, Meclisin evvel • ki gece aktet tiği içtimada müzakere ve kabul olunmostur. Reisicumhur Hz. nin tasdik lerine iktiran eden kanun Resmî Gazete ile de nesrolundağnn dan dünden iti baren mer'iyete Femlizade Mttât Btfy geçmistir. Gümrüklere de ba yolda tebltgat yapilmakla be raber, kanuna merbut cetveller dün aksama kadar gelmemiş bulun duğundan, dün gümrüklerde mua meleler tatil olunmuştur. Maamafih bundan istisna edilmis ve aksama doğru verilen bir emirle banka te minat mektubunun kabal edileceği de bildirilmrstir. Çıkanlan mal içra konulan yeni vergi ne miktar oIursa olsun tediye edileceğbn te • mfn eden banka mektuplan ile anameleleri tamamen bitirmek müm < kiin olmuştur. Diğer raalUnn de, tesellüm ve manifesto işleri, muaye» ne ve sair muameleleri yapılmış, yanJız veznede gümrüğü ödeme ifi bırakılmıstır. Cumartesi gününe kadar Resmî Gazete de şehrimize ge|> mi» bulunacağmdan muameleler tamamen baslıyacaktır. Gümrüğün, dün muameleyi tatil etmis olması piyasayı hiobir fekilde müteessir etmemistir. Vaziyeti gö • ren bir kısim tacirler mallannı bir • kaç gün evvel den çekmislerdi. Muamelenin tatili <fe sadece bh* füne inhisar etmif olduğundan hlçbh* şe • kilde zarara meydan verraemistir. Kaldınlan oktruva resmine karşıIık olmak üzere, ithalât efyasmdan (Mabadi 6 tnct tahifede) Borçların tesviyeri lâyihası sn&hlan bırakma konferansı Henderson miş bazı teferrüatı üzerinde mesgııl olunolmaktadır. Lehtetan muarız Varşova 1 (A.A.) Pas Ajansı bildiriyor: Diin aksamki gazeteler, 4 ler mi•akı hakkında küçük itilâf konseyinfn beyanatını gayritnüsait bir şe kilde karşılamiftır. Tanmmış muharrirlerdcn, milli muhalefet firkası meb'uslanndan (Mabadi 6 tnct sahlfede) Galatasaray Fener Bugün karşılaşıyor Darülfünun binası Tıp Fakültesine veriliyor 1 Bebekte atletizm, Sipahi Edebiyat ve Hukuk Fakülteleri de İstanOcağında ath müsaba bul Lisesine geçecek, Beldrağabölügü kalar yapılacak teşrihhane yapılacak « Bugün sehrin muhtelif mahalle • rinde çok zengin bir spor faaliyeti vardır. Fenerbahçe stadyomunda Galatasaray • Fener karsılasacak lar, Rober kollej sahasında büyük atletizm müsabakalan yapılacak, Sipahi Ocağında ath müsabakalar icra edilecek, Taksim stadyomun • da da Vefa • Süleymaniye takımlan maç yapacaklardır. Bu spor faaliyeti içinde en şayani dîkkat olan Galatasaray • Fener maçıdır. Spor tarihimizde belli bash bir hâdise olan bu iki rakip takımın karsılasması, Galatasarayın bu sene zayif düsmesi üzerine eski ehemmiyetini kaybetmekle beraber harareretini kaybettnemistir. Zahirî vazi yete göre Fenerbahçe, bugün Gala tasaraya nisbetle çok kuvvetlidir, maçı kazanmasi ihtimali de o nis bette fazladır. Fakat buna rağmen Galatasaraylılar, bu raaçı kazanmak azminden vazgeçmemislerdir. Galatasarayın ,bugün, diğer maçlara nazaran daha kuvvetli olarak çıkacağını, müdafada Bürhanm yerinde Mitatın oynıyacağı ve mühacim hattmda da MiMİibin yer aja Yol, kanalizasyon ve lâğım parası=bir ev parası! Belediye, istediği paranın çok ağır olduğunu anla • dı ve 5 senede taksitle tahsiline karar verdi Lozan muahedenamesmin îhdas et tiği vaziyet Berlin moahedesindeki ahkâmm tamamen akcidir. Boğazlardan her istiyen harp g«mi*i, sulhta da, harpte de geçebilir; tabiî Türkiye ile hali harpte olmamak sartile... Gariptir ki o zaman Boğazlann açılmasma taraf tar olan Rusya, simdi de Boğazlann kapalı kalmasmı istemektedir. Türkiye harbe girince, Boğazlarm gayriaskerî mmtakasmı askerle i*gal etmek, Boğaz sahillerîne top yerlestirtnek, bHaraflarm seyr8 «eferini işgal etmiyecek surette Boğaza mayn dökmek hakkraı haizdir. Binaenaleyh bir harp olunca btz koşulu yani seyyar ağır toplarnmzı gayriaskerî mmtakaya sokar ve ağır bataryalaırmızı sahjHlere yanaştırabfliriz. Fakat silâhlan bırakma konferansı seylstanbul halkına ve şehrtne pek pahahya mal olan ve halâ hlç blr işe yaramıyan yar ağır toplan umamiyetle ilga ettiği kanalizasyon yapılırken takdirde Boğazlar tamamen mudafaasız kalacaktır. Çünkü harp gemflerinm 340 senesinden rtfbaren şehrimizde Bu hesapla cephesi 40 metro mu • 2 4 lükten başlayıp 40,8 liğe kadar olan înşa edilen yollara ait masraflarm yanrabbaı tuten vasat büyüklükte evlerden ajhr toplarma sahra toplarile mtdcabele M ile yeni yapılan kanalizasyon bedei • 60 Iira, büyfik aparhmanlardan 500 edilemez. Edüemeyince de, herhangi lerinin, geçtiği yerlerdeki btna sahiple600 Iira kadar yol parası almak lâzımbir diisman doıyınması, Omakkale Bogelmektedir. rinden ahnmasma dair kanunım tatbi ğazram ağzında goründükten azamî 8 kma tevessâl edilmesi alâkadarlan çok Belediye alâkadar bma sahiplerme saat sonra. tstanbultm onundedir. telâsa dasürmüştür. verecekleri yol parasma dair ihbarna • Ba, ise Lozan muahedeslnin de ruhomeler göndermiş, fakat itirazlarla kar Belediye kanun ahkâmına tâbi olan şılanması üzerine meseleyi yeniden tetna muhaliftir, çunkö ba maahede, harp yeni yoUarm iki tarafmda mevcut ev, kike Kizum görmüjtür. Neticede yol halinde, Türkiyenm Bogazlan mudafaa apartıman ve dükkân cephelerinin sah» paralarmm birden almması unkânsu hakkmı kabol etmistîr. Muahhar bir larma göre oara tahsil edeceğinden bu olduğu aniasılarak beg senede taksitle moabede ile ba mâdafaanm yegâne vacepheler ölçülerek kaç metro murabbaı ödenmesini temin etmek üzere karar issrtası olan ağır toplar kalkınca silâhlari olduğu tesbrt edilmis ve vasatî olarak tihsali için mesele Daimî encümene habırakma konferansı, Türkiyenm en maalâkadar binam cephesinin metro mu • vale olonmuş, encümen de ba paramn kaddes bir hakkmı da doiayısîle orta • rabbama 1S0 kurus kadar yol parası (Mabadi 6 tnct sahifede) dan kaldnmıs olacaktn. Bir milleti kenisabet ettirilmiştir. dinî miidafaadan mahrum bırakmak sa ııııınıınııııınnıııiıınMiıııiHiMiıııtııııınııııınııiMiıııııınıııifMiııiMiıııııuıınııııuMiınMHiıııııiMnınıiMiıınıımiMmıııiNiHimıımMiıımmnı lâhiyeti ise «veyl maSluolara!» diye kiyeye ağır toplarmı ilga ettirmek, fa topumuzu bile ilga edemeyiz. Meğer ki bağıran zalim galiplerin hükmü altm • denizci devletler donanmalarınıflgaet kat buna mokabıl (sulh zamanmda daki konferanslara bile verilmemistir. harp gemüeri de serbcstçe geçmek şarmeğe ve küçük toplarla mücehhez Cünkö însanlann ve milletlerin en tabiî gambotlardan başka harp gemisi bolunHle) Bogazlan tahkme mosaade etmehaklanndan biri nefislerini müdafaa darmamağa razı olalar. Onlar içîn, ta • mek demek, Avrupaya basan ayağımıhakladır. biî, buna da imkân yoktur. zın altına karpuz kabuğu koymak de • mektir. Türkiye Cumhuryeti, Türkelini kal«Seyyar ağır toplar ilga edilince BoOnun için, ağır toplar ilga edflince binden vuracak, Türkiyenin artık bir ağazlardaki gayriaskerî mmtakalar da voçtan ibaret kalmıs olan Avrupadaki gayriaskerî mmtakalar da mutlaka ilga ilga edilmelidir» den ibaret olan tezinvz : topraklarını ve tstanbulunu daimî bir ed lecektir. Bu, Türkiye için bir hayat gayet kuvvetiidir ve hakka, mudafaaîtahdide maruz bıracak olan böyle bir nefs hakkma müstenittir. Teklifîmiz ve memat meselesidir. vaziyet ihdasma asla razı olamaz. Tür kabul edilmediği takdirde bir tek ağır ABtDlN DAVER T.p Fakültesine tahsls edilecek olan Darülfünun blnasUe esU Beklrağa bolügft Tıp Fakültesi nakü islerile mesgol buIunan komisyon dün gene toplanarak bma meselesini tamamen halletmiş ve dün raponmu Vekâlete yollanusbr. teşrihhane yapılacak Faktiltenin tstanbola nakB münasebetile faküheler arasmda bazı değisddikler olacaktır. Komite Vekâlete; Darülfünu(Mabadi 5 inci sahifede) iMMiHiınnırnifnnmnnııııınniınıtmmııııııııııııııuıııınınııifiııııınnııııınıııımımııımnıınııifiımHmınnıiHiıınnrHiHiııımiiMMntıııııım Sumer Bankası teskilâtı Sanayi Ofisile Kredi Bankasının sermaye, menfaat ve tesisatı yeni bankaya geçecek Ankara 1 (Telefonla) Siimer bankası teşkili hakkmdaki lâyiha Meclis heyeti umumiyesine «evkedilmiştir. Cumartesi günü müzakere edilecektir. Ru lâyihanm esbabı mucibesinde: Sanayi ve Maadin Bankasını geçen sene Sanayi Kredi Bankası ve Sanayi Ofisi diye iki kısma ayıran kanun, Sanayi ve Maadin Bankası tarafmdan idare edilen fabrikaları mevcut sermaye lerile hemen tamamile Sanayi Ofisine devrettiğinden tesis edilen Sanayi Kredi Bankasının sermayesizlik yüzünden filen devamına adeta imkân bvakılmamıştrr. Filvaki ayni kanunla kendine ye niden sermaye edinmesin itemin maksadile 1055 numarah tesviki sanayi kanununun sanayi erbabına temin eylediği makine ve teferrüatı mu afiyetlerini ilga ile bunlardan hâsıl olacak gümrük hasılatınm Sanayi Kredi Bnkasınca sermaye ittihaz e ıitl «akınun kaptanr Nlhat ve FiKrat B. ler cağı söylenmektedir. Bu suretle takviye edilen Galatasaray, azim ve i man kuvvetini de bunlarla birlesti rebilirse, müsabaka çok zevkli ve hararetli olacaktır. Taksim stadyomunda yapılacak Vefa Süleymaniye maçı da, bu iki takımın son maçlarda gösterdikleri gayret dolayısile çok hararetli ola • caktır. Süleymaniye takımı, bugün (Mabadi 5 inci sahifede) âanayl Kredl Bankası müdür* Sadettin Bey iilmesi ve buna mukabil bankaca Lutfen sahifaj/i çeviriniu