23 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
MILLIYET SALI 23 MAYIS 1933 HARİCİ HABERLE Muahedeler ! Değişmesin! Tarihi tefrika: 10 —— a A Üniversite tesis ediliyor Maarif encümeninde münakaşalar Cenevre ! .. . i Müzakereleri Yazan: 5. N. Her hakkı (Milliyet) indir. Maliye kapısına hücum eden dullar ei Politika meraklısı bir meczup. — Padişah, sarayda kıyametleri ko- parıyor. — “Şahsımeçhâl,, aranıyor! Küçük itilâf merkezle- | Japonyanın son beyanname rinde nümayişler karşısında vaziyeti | Ahmet Rıza Beyin “Vazife ve mmes'- uliyet” risalesini okuyan kim olabilir di? Her halde siyasiyatla © meşgul, wemleketin palitika cereyanlarımı ya- kından takip eden bir “ahrar,, bir «komiteci», bir “cemiyetihafiye | aza- .. değil mi? ayır! Beyoğlunda Ağahüseyin Paşa ma- hallesi imamının Hafız Hayreddin is- minde saçı sakala karışmış bir oğlu vardı. Hayreddin, doğuştan şuursuz, idraki noksan yaratılmış, fakat kimse- ye zararı dokunmaz, sessiz, sadasız, kendi halinde yaşar bir zavallı mec- zuptu. Ekseriya Tophaneye Sırakahvelere iner, bazan da Kılıçali Paşa camiinin avlusunda oturur, akşam üstü de eve dönerdi. i, — Hafız Efendi, bak... Ne gü hikâyeler, masallar yazıyor! pire Biçare Hâfız, hiç şüphelenmemiş, sandalyasının yaslanarak zizlemiye, saklamıya lüzum görme- den, gayet tabii bir halde okumağa başlamış. Oralarda dolaşan memurlar eksik değil. Netekim Tophane Müşiriyeti kanun memurlarından Besim ve Nu- man Efendiler, Hâfızın, dalgın dalgın okuyuşunu merak ederek yanıma yak- laşmışlar ve hemen elindeki risaleyi r, kendisini de dairenin kanun iği odasma götürüp teslim etmiş- Hâdise hakkında derakap tutulan zabıt varakası Tophane Müşürü Zeki Paşaya yetiştirilmiş. Zaten böyle fır. rr kollayan Zeki Paşa, ehemmi- bir arz tezkeresile, yaverimah- susla Mabeyinihümayuna gönderilmiş. Tophane Müşürümün arizası “man- suruâli,, buyurulunca, sarayda kıya- metler kopmuştur. Hünkâr, bir taraf- tan Başkitabet vasıtasile bir “tezkerci hususiye,, ile «hizmeti yâkiasmdan» dolayı Zeki Paşaya iltifatlar; kanşın memurlarına atıyyeler verdiriyor. Di- ger taraftan da Adliye Başmüfettişi meşhur müstantiklerden Haci Feyzi Bey ve musahiplerden Haci Musti Efendiyi Beşiktaş karakolunda tahki- Kala mez GN, yanana ve v0 ir idare memur ve rümsası kayıtarzlıle- Yarın: Maliye kapısına hücum eden dullar —.— , Zeyrekli Şişman Hacer, Atlam ataşlı Sıdika Hanımlar. — Ne si- hirdir, ne keramet! — Kıbrıslı Haşim Efendi. — Gazetelere veri- len “yemborusu,, kabilinden tebliğ! TENİS TURNUVAMIZ larından dolayı şiddetle tektir edili. yor, z padişahı, bu değil midir? men, bu gibi mesaille uğraşan, arayan soran yok! Bu nasıl sadakattir? Bu nasıl gaflettir? Hacı Feyzi Bey ve Haci Mustafa E- fendi, Beşiktaş karakolunda © Hafız Hayreddin Efendiyi isticvaba başlıyor lar; kanun memurlarından izahat a- İsyorlar, cami avlusunda bulunup hâ- diseyi görenlerden kahveci, tespihçi, simitçi gibi beş altı kişiyi buldurup hemen karakola çağırtarak tahkikati genişletip derinleştiriyorlar. Tahkikat, yirmi gün sürmüş, neti- cede Hafız Hayreddine, bu risaleyi oralarda dolaşan kısaboylu, çok zayıf bünyeli, sarı solgun benizli bir şahsın verip savuştuğu anlaşılmıştı. Zavallı Hâfız, yirmi gün Beşiktaş karakolun- da mevkuf kalmış, meselede hiç bir suçu olmadığı tebeyyün edince evine gönderilmişti. Biçare Hayreddin, hak- sız yere yirmi gün hapiste yatırılmış- tw Fakat, Hâfıza o risaleyi veren kısa boylu, çok zayıf bünyeli, sarı solgun benizli “şahsmeçhul,, kimdi? Bunun meçhul kalması, sarayın a- sabiyetini artırıyor, her tarafa emir- ler veriliyor; resmi, sivil memurl: hususi hafiyeler faaliyete geçiyor;dört koldan hareket eden bu tahkikat k. filesi, her tarafta “şahsrmeçhal,, ü a- rıyordu. “Şahsrmeçhül,, ü arıyanlar, onu ele geçirmeden, padişahın pençesinden yakalarını kurtaramıyacaklarmı, © zabışahane,, nin bir türlü teskin olm. yacağını biliyorlardı. İstanbul kazan, onlar kepçe, dur- madan di geceli gündüzlü “şahsrmeçhül,, aranıyor ve bulunamı- yordu. Fakat cşahsımeçhül», iğne de- liğinde olsa, bulunacaktı, ve netekim aradan on beş gün geçtikten © sonra “şahsımeçhül,, yakalandı. Ama, nasıl? Bu, çok O meraklı bir vakadır. Tahkikata memur edil; rin maharetinden ziyade, , “şahammeç.. bül in güler kendisine 6k. mer İrmüştur. (Arkası var.) Cuma günü kardöfinaller oynanacak Gazetemizin tertip ettiği tenis turnu- | vası bu cuma günü de Taksim kortla gramını neşrediyoruz. Öteki program | değiştirilmiş ve bu sekle ifrağ edilmiş- tir Şimdiden tahmin edildiğine nazaran kar dö final maçları çok ( heyecanlı ve zevkli olacaktır. Çünkü birinci elimina- sion bittiği için cuma günü oynayacak kuvvetler aşağı yukarı bir tevazün ar. zetmektedir. Matmazel Garodetsky'nin çok iyi oy- nadığını geçen cuma günü şahit olduk. Fahire Hanım eğer formunda İse ve ge- çen seneki oyununu tutturabilirse, Miss Cuming'i yenebilir. O zaman finalde Tek erkekler arasında Suat, Jeoffredi ile oynayacaktır. Her ne kadar bu iki kuvvet biribirine müsavi değilse de bu | maçı çok güzel cereyan edeceğini ü- | mit ediyoruz. Sedat dömü finale gelebil- mek için büyük müşkilita maruz kalmı. | yacaktır. İ Ahmet Ferit - Necmi maçına gelince Ahmetin cuma günkü oyununa nazaran | avantaj kendisindedir. Maamafih Necmi nin de nasıl oynayacağını bimiyoruz. Bu oyuncu bazen hiç beklenmiyen zamanlar da çok iyi oyunlar çıkarabiliyor. Fenerbahçenin en küçük teniscilerin. den olan Melih-Danyal double': Necimi- | Rasih doublına karşı ne netice alacaklar | rını kestirmek çak zordur. Bu iki genç | oyuncu sinirlenmezlerse iyi ve zevkli bir oyun çıkarabilir! Günün en mühim maçı Şoduvar - Şi- rinyan double ile Jaffe - Jeoffredi doub- | le'ı arasında oynanacak olan maçtır. Bu | İspanya - Bulgaristan maçı Pazar günü öğleden sonra Madrit” de, İspanyol milli takımı ile Bulgar mil. Ni takımı hakem Polhinhas'ın idaresi al- tında karşılaşmışlardır. İlk düdük ile beraber yağmur da başlamıştır. Mas mafih buna rağmen oyun devam etmiş ve ilke devrede İspariyollar altı tane gol atmışlardır. İkinci devrede dahn rahat çalışan İş- panyel oyuncuları bu sayıyı kolaylıkla 13 e iblüğ etmislerdir. iz geta top bir defa bile Zamora Cuma günü oynanacak maçların pro- Tenis Turnuvamızın Programı 26-5. .— Suat e Vedat 1045 Ahmet v Rasih 1130 Jaffe v Balen 155 Sunt yahut Vedat Circus yabet N Eroitiar yahut Joffredi 1SA5 Balesi yahut Jeff Cidecyan yakut Şirinyan 1630 Obanssyan Vedat Machiş 1TAS Suat Sen Necmi Rasih, Rasih yahut Ahmet Mile Goredesky ve Mile Bormeten Danyal - elik BELGRAT, 22 A.A, — Önümüzdeki pazar günü aymi zamanda Varşova, Prague, Belgrat ve Bükreş'te muahede- lerin yeniden gözden geçirilmesi cereya- nı aleyhinde büyük mümayişler yapıla. caktır. Bu 4 devletten her biri diğer 3 devle- tin payıtahıtlarına murahhaslar göndere ir, Bircok toplantılar esnasında söylene- cek nutuklarda Küçük İtilâf milletlerine imuahedelerin yeniden gözden geçirilme sine müteallik olan plânlarm Avrupa i- gin teşkil etmekte olduğu tehlikeler i- zah edilecektir. | BUKREŞ, 22 A.A. — Bükreşte halk | büyük bir nümayiş yapmış ve milli köy-| lü fırkası mensuplarından 250,000 kişi, başvekil M. Vaida Vovode'nin önünde bir geçit resmi yapmıştır. Romanyanın en uzak noktalarında gel. miş olan köylü heyetleri, başta hükümet erkân: olduğu halde geçmi . Bu heyetleri payıtahta 80 husesi tren getir. miştir, Alayı takip eden toplantı esnasında fırka liderleri, Macar, Alman, Bulgar, Ulranya, akafliyetlerinin o mümessiİleri tarafından nutuklar söylenmiştir. Ha tiplerin cümlesi de m yeni- den gözden geçirilmesi cereyanının aley hinde bulunmuşlar, bu cereyanı protesto r Pekin'de! Japon Çinliler “japon sefaretha- | nesine hücum ettiler TOKYO, 22 A.A. — Japon kıtaatı | İ Pekinin iki mil mesafesine kadar gelini gelmiş. lerdir. Japonların öğleden sonra şehre girmesi muhtemeldir. Maamafih harbi- ye nazırı şehrin işgalinden sarfınazar e- debileceğini zannetmektedir. PEKİN, 22 A.A. — Rengo Ajansının Pekinden istihbarına göre dün silâhlı bir takım Çinliler Japon seferet- hanesin miştemlâtına ait bir binadaki nöbetçiye hücum ettiklerinden vaziyet rk in atı istemeleri dahilindedir. Di- ğer taraftarı şimalden gelen Japon kuv- i ide Pekine girmesin Fin ökse 2 milyon kredi MONTEVİDEO, 22 (A.A.) — Gs- zeteler, İngiliz hankerlerinden mürek kep bir zrupun Uruguay hükümetine 2.000.000 liralık bir kredi teklif et- miş olduğunu haber vermektedir. Alman filosunun yapa- cağı geçit resmi KİEL, 22 (A.A:) — Volff ajansın. dan: Başvekil, M. Hitler ile Başvekil muavini M. Von Papen ve propasan- da nazırı M. Goebbels Alman filosu nun Kielde yapacağı geçit resminde hazır bulunmak ve filoyü teftiş naza- rından geçirmek üzere Berlin'den tay | yare ile Kiel'e gelmişlerdir. İ M. Litvinof'un M. Herri- ot'ya mektubu LYON, 22 (A.A.) — M. Herriot, M. Litvinoff'dan bir mektup almıştır. M. Litvinoff, bu mektubunda Fransız ye Rus milletlerinin biribirine yakm- laşması ve umumi sullan gerçek ve sağlam bir surette kuvvetlenmesi ba- kımından değeri artan ve artacak 0- lan Fransız - Rus misakının M. Herri- ot'nun İmzasını taşıdığını unutmıyaca ğını yazmıştır. M. Litvinoff, bu mek- tubu dostça duygular izharı suretile bitirmiştir. Deollfuss'un bir nutku VİYANA, 22 A.A. — M. Dollfuss, telsizle bütün şimalı Amerika'da neşro- lunan bir nutuk söylemiştir. Mumaileyb bu nutlanda Avusturya'nın istiklâlini muhafaza ve müdufan edeceğini yeni” den teyit etmiş ve Avusturya'nın mer kezi Avrupa ve Tuna havzasmdaki har- si vazifesini #hemmiyetle kaydeylemiş- tir. memuru kabul etme- 933 C KORT Civa v Necmi Baldini » Orhan Baldini yahut Orkan Seda sabah | memur göndermişse | | me bir tarzda yapılacak beynelmilel bir VAŞINGTON,22A..A.— Siyasi mah iller, M Norman Davis'ın bugün Ce- nevrö'de Amerika'nın cihan | sulhunun muhafazasına işüraki hakkındaki nokta nazarım izah ve teşrih ederken orduları Çin'de mütemadiyen ilerlemekte olan Japonya'ya telmihte bulunmaktan pek ziyade güçlükle çekinebileceği mütalea- srndadır. Söylenildiğime göre Japonlar, ne silâh ları bırakma plânının ve me de 4 Avru» pa devleti mirakının kendilerine bir gü- Da tenllüku olmadığı hususunda fazla israr etmektedirler. Bundan başka M. Norman Davis'in tes lihatm beynelmilel bir kontrol ihdasını kabul edeceği tahmin olunmaktadır, Çekoslovakya boyuna silâhlanıyor LONDRA, 22 A.A. — Stefani Ağan. sından: Daily Mail sazetesi Lord Rot- hermere'nin nir mektubunu ( neşretmiş- tir. Lord Rothermere bu yazısında Çe- koslovakya'nın, mevcut lerin tersine olarak, durup dinlenmeden silâh landığını, Avrupa'nın en kuvvetli ordu- suna melik bulunduğunu bildirdikten sonra Çrkoslovakya'da bilhassa Macar. lara karşı tethiş usulünün halâ devam ettiğini kaydetmiştir. Henderson nikbin Silâhları bırakma konferansı reisi M. Henderson müzakerelerin bugünkü va- ziyetini anlattıktan sonra demiştir ki: . — Bugünkü şerait dahilinde bütün devletlerin emniyetine hizmet edecek ve esaslı terki teslihat ahkâmını muhte- vi bir mukavelenin yakında imzası müm kün olacağını tabmin etmekte haklıyız. Fazla bir şey Beklememeli İktisat konferansı için bir kaç söz VAŞİINGTON, 22 Â.A, — Hariciye nazırı muavini M. Moley, telsizle meşre- dilen bir nutkunda dünyaya iktısat kon- feransından pek faza birşey bellememe. sini ihtar etmistir. Murmaileyh, beynel- milel bir para mikyasına vakitsiz rücu | edilmesine karşı da ihtiyatkâr davranıl- | masını tavsiye etmiştir ve bu meselenin bütün alâkadar devletlerle ayrı ayrı mü- sındadır, İM Mumsileyhin şimdiki musibetlerin ilâç larının kendimizde olduğunu ehemmiyet le kaydetmiştir. Bununla beraber akilâ- teşviki mesai cok iyi neticeler verebilir, Yunanistanın cevabı | ATİNA, 22 A.A. — Yunanistan M. Rovsevelt'in boyannamesine vermiş oldu ğu cevabım metnidir: i Zatı ear bütün dünya millet. lerine hitap eden ve silâbları bırakma meselesile cihan iktesat ehemmiyet ile karşılamıştır. Yunan hükümeti, zâtı devletlerinin bu teşebbüsünün ve hatırası unutulmıyacak | olan bu beyannamede anahatlarmı çiz miş olduğunuz projenin, halisane kabul edildikleri takdirde milletlerin gerek ik- bsaden kalkınmaları ve gerek sulhun tesisi ve takviyesi gibi pek ziyade nazik olan hu zamanda tahakkuku elzem bulu- nanemniyetlerin eldeedilmesine medar | den dolayı, bütün dünyaca tasvip ve tak medar olacak ber türlü tedbiri can ve gönülden kabul eder. İ sanmam 13 Mayısta vefat eden Sovyet Rus- yarın Rigadaki sefiri M. Swiderskiy'- nin cenazesi Moskovuya getirilmiş ve büyük bir cenaze merasimi yapılmış- tır. Tabutu istasyondan itibaren taşı- Şoduvar - Şirinyan İefiredi - İste yanlar arasında Hariciye İomiseri M, Litvinoff ve komiserlik erkânı da var. dı. Cenaze Kremlin sarayı duvarı ya- kınma gömülmüştür. yapacaktı, rama mektebin Türk talebesi protesto makamında iştirak Darülfünunun Ankaraya nakli teklifi kabul edilmed Profesörlerin hariçteki işleri mahdut olacak ANKARA, 22 (Telefonla) — Maarif encümeni bugün İstanbul D rülfünunanun lâğvı ve Üniversite tesisi hakkındaki kanun löyihası Maarif Vekili Dr. Reşit Galip Beyin huzuriyle müzakereye başlamı| tır. Bu münasebetle Reşit Galip Bey encümene hükümetin Darülf, nun, hakkındaki düşüncelerini izah etmiş ve Üniversitenin nasıl te süs edeceği etrafında encümen azalarını tenvir etmiştir. Encümen zalarından biri “Üniversite” tabiri yerine öz türkçe bir tabir kabul dilmesini teklif etmişse de bu işin Dil encümeninde tetkik edilmek olduğu ve gerek Üniversite gerekse lise ve enstitü gibi tabirler içiğ bir karşılık bulunduğu takdirde bu mevzuun © zaman görüşüleceği muvafık olacağı mütaleasile teklif nazarı dikkate alınmamıştır. E: cümen azasından Osman zade Hamdi Bey ise Darülfünunun Ankard ya naklini teklif etmiş ve bu teklif taraftar kazanmış ise de ileride esi sen hükümet merkezinde ikinci bir Üniversite tesisi mutasavver oldı ğandan ve bugün için buna imkân görülmediğinden bu temenni müzakere mevzuu olmasına lüzum görülmemiştir. Encümene verilen zahata göre Üniversite profesörlerinin hariçte meşgul olacakları işle mahdut olacaktır. Ezcümle Hukuk fakültesi profesörleri muayyen dıl valar takip edebilecekler, fakat aldıkları davalardan Darülfünun minliğini haberdar eyliyeceklerdir. Üniversitenin bir müddet için mul tariyeti bulunmıyacaktır. 31 Temmuzdan sonraki muvakkat teşkilâtı açıkta kalacak profesörler, mualli mler ve muavinlerle asistanlar Eyl le kadar tesbit edilmiş olacaktır. T eşkil edilecek telif ve tercüme hey tine memur edilecek bu nevi zevatın adetçe pek az olmuyacağı anlaşı maktadır, Üniversitenin hakiki kadrosu ihtiyaca göre hükümetçe b sene zarfında hazırlanarak gelecek Nisana kadar Üniversitenin teşk! lât lâyihasile birlikte Meclise tevdi edilecektir. Encümen lâyiha üzeri: deki tetkikatını yarınki toplantısında ikmal edecektir. a BEZ Kazanç Vergisi Lâyihası ANKARA, 22 (Telefonla) — Adliye ve Dahiliye encümenleri den müteşekkil'mahialit enciimen büğ'ün kazanç vergisi “lâyihası & rinde tâli encümenin yaptığı tadilâtı müzakere etmeğe başlamıştı Maamafih lâyihanın heyeti umumi yede müzakeresinin gelecek içti, senesine bırakılması ihtimali vardır. Edirne meb'uslarının bir teklifi ANKARA, 22 (Telefonla) — Edirne şehri elektrik tesisatının gü rük vergisi ile müamele vergisinden istisnası hakkında Edirne meb'u ları Hasan Hayri ve Şeref B. ler Meclise bir kanun teklif etmişlerdi: Samsun sahil demiryolları ANKARA, 22 (Telefonla) — Samsun sahil demiryollarının devli te mal edilmesine ve Devlet Demir yolları ve Limanları İşletme Umar Müdürlüğünce işletilmesine dair k anın lâyihası bütçe encümenindi de müzakere ve bazı fadillerle kabul edilerek ruznameye alınmıştı — ma. Eyimteki hisendarlarının elinde bulunan devir görmü! miş hisse senetleri ihraç kıymetleri üzerinden, devir görenler de mil essizlerden satın alınan hisse senetleri nisbetindeki fiyatlarla hazin! ce satın alınacaktır. Türk talebenin protestosu İZMİR, 22. (Milliyet) — Jimnastik isti yen Amerikan mektebi cuma günü spor bee eza <tmemeği karar vermiştir. ar. Bir motör parçalandı İZMİR, 22. (Milliyet) — Hudaverdi motörü fırtınadan Fimiki larında karaya çarparak parçalanmıştır. Tayfalar kurtarılmışlaf dir edilmesi lâzem gelmekte olduğu mü. talcasındadır. Yakında imzalanması ihtimali kuvvetlidir ROMA, 22 A.A, — Cumartesi günü akşamı M. Goering gelir gelmez 4 dev- İet misakına müteallik olarak başlamış olan müzakereler, düm bitmiştir. LONDRA, 22 A.A. — Roma'dan alı devlet misakının aktine müte- im hitama ermiş oldu- ğuna dair olan telgraflar İngiliz siyası mahfillerine bir alâka ve #yni zamanda hakknda son zamanlarda ka. hayret te idi, Şimdi Ki İtilâfın endişeleri. nin me suretle izale edilmiş olduğu dü- şünülmektedir. Sayet bu memleketleri menfantlarını koruyan bir formül bu- lunmuşsa, İngiltere, bu misakın tesirle- rinin Cenevre'de gerginliğin zavalını te- İ min etmiş olan faaliyetlerin tesirlerine inzimam etmesini müsavi surette karşı” ıyacaktır. PARİS, 22 A.A. Bir İngiliz Ajantı, Fransa, İngiltere, İtalya, Almanyanm dört devlet misakını kahul etmiş olduk- larmı ve metnin resmen sah o çekilmek üzere Cenevreye müteveccihen yola çi- karılmış olduğunu temin etmektedir. M. Goerning, ile M. Juvenel arasında tam bir itilâf hâsıl olmuş olduğu söyle- nilmektedir. LONDRA, 22 A.A. — Resmi İni muhafili, dört devlet misakı projesinin Romadan Cenevreye ve İngiltere ve Franıa haricive nezaretlerine gönderil- | ———ğ—ğ———şş Aİ | Dört devlet misakı | Wünnaunmunu a tahakkukuna Aka Gündüz'ün Yayla Kızı Milli, büyük, sinema roma Fi Gündüz Beyin bilhassa Mill yet için uzun zamandı i hazer makta olduğu bu Şan öm yedir. Büyük inkelâbın müküm bir rafını Anadola yaylasınm kırında gi teren bu milli, büyük roman ayni # | manda yepyeni bir senaryordur. (Bi toprağın kızları) nı, (Dikmen yılı nı, (Çapkın hız) 1, son çıkardığı (! vey ana) ye okuyanlar (Yayla kesi nda daha yeni, daha heyecanlı bir & gunluk bulacaklardır. —— li miş olduğunuda dair olan bir haber muşta, id , M. Goerning, de bu sabah misak m) mini Alman ine söndermiştir. Misakın Fransa ve İngiltere mümesi lerine verilen şekildeki metni, Goering Berline döndü BERLİN, 22 A.A. — Prusya baş HM. Göerine İtalyadan dün akşam line gelmiştir. Mimaileyh matbuata yanatında İtalya ile Alınanya ara: bir Avusturya meselesi mevcut ol ğımr söylemiş ve Hitlerin nutku ü yeni bir vaziyet hâsrl olduğunu ve vaziyetin Roosevelt'ın hitabesi ve solininin dörtler misakı projesi isti tinde inkişaf etmesi lâzım geldiğini eb miyetle işaret etmiştir.
