8 Mayıs 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

N PAZARTESİ 8 MAYIS 1933 8 inci sene No. 2599 NUSHASI 5 KURUŞTUR Bir tecrübe, Bir ders. Dahili istikraz teşebbüsü bir tec- rübe oldu. Mi timat ve iyi ida- Te sayesinde muvaffak (olan bu tecrübeden; ayni zamanda, müs Pet bir ders almalıyız. Bu sütunlarda, her | vesile ile, tekrar ettik: o Bu memlekette az, çok sermaye vardır. Bu sermaye mzayyen, sayılı ellerde değil, da- jimiktir. Eğer bu dağınık kuvvet- ler, bu küçük sermayeler bir araya toplanırsa ehemmiyetli bir yekün tutar. Toplanan bu para ile halka ve memiekete nispi refah verecek mühim işler başarılabilir. Bunun yolu; halka mutlak (bir emniyet telkin etmektir; tasarruf hakkının Paraya malikiyet hakkının ilişik mez, mübarek bir şey (olduğunu halka inandırmaktır. Halkta bu emniyet olmazsa va- ziyet ne oluyor? Başka memlek: de örneklerini o gördük. Para, #ermaye pek vahşidir. Hele emni- yet duymadığı bir yerde hiç dur- maz. Bir tarihte biz bile, in *ebep olmaksızın, böyle bir emni- Yetsizliğin başlangıcı sayılacak bir devir o yaşadık. Büyük şeflerimi- Bin, iktidar fırkasının fikirlerinden #eçmiyen bazı müphem prensip- İeri, kıyafetlerini değiştirerek on- lara maledenler oldu. Programı- mızda düşünülen şekillerden büs- bötün başka bir mahiyette devlet. İeştirme maskesi altımda © propa- tandalar başladı. Dezleti | idare *denlerin hakiki kanaatlerini ya- kından bilmiyenler, bu propagan- dalara kapıldılar. Ne oluyoruz, Nereye gidiyoruz, iktisadi rejimi- Mizi değiştiriyor muyuz ?Münferit ve teşebbüsleri mahküm bir hudut yok mu7. . Bun endişeler herkesin yüreğini kapla- dı. Küçük, büyük tasarruflar hu- #usi kasalara çekilmiye, bat tâ mühim bir kısmı da ba i Bun- verim- rice kaçmıya başladı. dan başka pek faydalı, li sınai teşebbüslere konması müm- kün olan bir çok paralar da taşa, çevrildi. betona, apartımana Ne- den sonra anlaşıldı ki, ne devlet, Ne de devleti idare edenler serma- Ye aleyhtarı değildirler. Bi “alar, vatandaşların kazanmasını, Malkın zengin olmasını istiyorlar Ve bunun temini için tedbir arıyor- i hazırlıyorlar. Şimdi Vajtlerine herkes inanıyor. Parası: »ı ve mukadderatını; onun politi- kasına emanet ediyor. ... İstikraz işinin muvaffakıyet yo- lunda yürümesi; ( bize yalnız on İki milyon liralık bir paranın top- lanması ve bu paranın bakır ma. denine kadar gidecek demiryolu. tun yapılmasını temin edeceği toktasından mühim değildir. Hal. kan, hükümete her zaman itimadı Ve bu itimada dayanarak ona on, ©n beş milyon liralik bir paray! İ tmniyet © etmesi daima mümkün- dür, Bizce, bunun en büyük mana- *, hükümetin şimendifer politika- tinı milletin yeniden teyit ve tas- Vip etmesidir. Gerçek dahili is tikraz, esası da kârlı bir muame- ledir; iş olarak, en iyi bir iştir. Fa- kat biz eminiz ki, halkı buna teş Yik eden şey yalnız maddi menfe- «t değildir. Daha ziyade devletin bir işte iştirak arzusudur, devle. tin: “Bana emniyet ediyor musu- tuz, şimendifer politikamıza yeni- den reyinizi veriyor musunuz?,, diye ortaya attığı sorguya muvafa. kat cevabıdır. İstikraz muvaffa. kiyetinin manevi kıymeti asıl bu- Yet gösteren halkımız; bakır istik- üzınm gelecek £ tertiplerinde de *ni akliselim yolundan gidere *Yni arzu ve heyecan ile bu milli W manevi teşebbüse iştirake k© tar, Siirt meb'usu MAHMUT Yeni mali seneye sağlam| vaziyette giriyoruz.. Bütçenin gelecek hafta Mecliste müzakeresine başlanacaktır ANKARA, 7 (Telefonla) — 1933 umumiye ka- mun lâyihasile e basılması ikmal edilmek üzeredir. Sa- İı günü meb'uslara tevzi edilecek olan bu lâyihann cumartesi günü heyeti u- mumiyede müzakeresine başlanması muhtemeldir. üzerinde fazla değişiklik yapmamış- tır, Ancak bu sene Telgraf ve Tele- fon müdürlüğünün Nafia vekâletine merbut olarak hükmi şahsiyeti bir müessese iz çe ile idaresi hakkında hükümetin vâ ki teklifi Dahiliye ve Bütçe encümen- leri tarafından kabul edilmiş olması- na binaen 933 bütçesi masraf yekünu Hasan Fehmi Bey Darulfünunun ıslahı Islah hareketi inkılâba yaraşır hız ve tedbirlerle olacak Abdülhalik Bey ve varidat yekünları arasından bu ida reye ait tahsisat çıkarılmıştır. Varidat, masraf Bu suretle 933 masraf bütçesi Büçte en cümeninde 170 milyon 476 li olarak bağlanmış ve vari | 170 milyon 477 bin lira tahmin edil- miştir, ! Bütçe encümeni mazbatasında 1932 | senesi bütçe tatbikatınm bir tahlilini | yapmaktadır.. Bu tahlile göre 933 ni- sanı sonuna kadar munzam tahsisat u sulüne müracaat edilmeksizin devlet dairelerinin ihtiyaçları karşılanmıştır. Ancak Düyunu umumiye bütçesinden 'devair bütçelerine ve fevkalâde hiz- metlere nakil ve tahsis edilen 3 milyon 263 bin 197 lirayı 1932 senesi maaş ve masraf tertiplerine ilâve olarak na zarı mütaleaya almak icap ettiği maz batada işaret olunmakta ve bu takdir. de 932 bütçesinin tahsisat yekünunun düyunu İe mevcut farzedil- diği takdirde 172 milyon 409 bin 944 lira hesap etmek İren geleceği teba- (Devamı 4 üncü sahifede) Muzaffer, Tevfik Recep, Tahir Beyler ANKARA, 7 ÇT. le fünun fakültelerinde sel 22 daveti üzerine geldiler, Bugün Maarif veküiletinde Dr. Reşit Galip Beyin re- isliği altında fakülte reisleri toplan. dılar, Bu a & Malche da ulundu. Konuşmaları Maari hazır bi : Gi e li Magi 4 kında düşünceler belirmiş olduğunu anlatarak bunun tedrici ıslahat yolum- la yavaş yavaş değil, bir inkılâp tedbi ri şeklinde kö vi süncelerini kararlaştırıp vekâlet bik direceklerdir. Her fakülte teciri ik önce kendi fakültesi, sonra da umumi olarak Darülfünun hakkındaki düşü celerini bildireceklerdir. Fakülte reis. leri yarm saat on birde gene Maarif vekili Beyin releliği altnda tekrar toplanacaklar ve M. Malche hazır ok- duğu halde müzakerelere devam ede- ceklerdir. ... ANKARA, 7 A.A — Profesör Malehe (Devamı 2 inci sahifede) AMK Bugün Milliyet'te Kâzım Karabekir Pş. ya üçüncü cevap 8 inci sahifede “Ankaralının defteri,, sütununda... men Tenis turnuvamız 12 Mayısta Taksimde başlayacak olan tenis turnavamıza hemen hemen zaman kalmamış gibidir. Evvelce de ilân ettiğimiz gibi turna vaya iştirak edecekler, Sirhecide Milli Spor Zeki Rıza mağazasında ve Tak- simde Tenis kortlarında Mustafa Ki- bar Beye müracaat edebilirler. Kayıt müddeti pek kısalmıştır.. Binaenaleyh iştirak edeceklerin istical etmeleri lâ- Z Karabekir Paşanın mektubu hakkında- ki intibalarını bir cümle ile ifade buyurdular ANKARA, 7 ( Telefon- Mİ amebemizde MİR | Gazi Hz. ! ri Falih Rıfkı Bey Reisicüm bur Hazretlerinin mütalâa- larını istifsar etmistir. Falih Rıfkı Beyin, mek- tubun kendileri tarafından görülmüş olup olmadığına dair olan sualine Gazi Haz- retleri kısaca su cevabı ver- mişlerdir: — Okudum.. — Bu husustaki intibaızı sormaklığıma müsaade buyurur musunuz? Sualine de: — Evet. Bu mektubu yazan üzerine akıl doktorlarının dik. kat nazarını celbederim. Cevabını vermişlerdir. Tahlisiye bütçesi Bazı memurlara zam- lar yapıldı ANKARA, 7 (Telefonla) — Tahli- siye umum müdürlüğü 933 bütçesi bu gün Meclise tevdi olunmuştur. Yeni bütçenin masraf kınmı 281665 lira tesbit edilmiş, vari dat krsmı da 391 bin lira tahin o- lunmuştur. Bütçe - Kahve mukavelesi Dün Ankarada imza Şimdiye kadar 10 dile tercüme edilmiş, beynelmilel bir şaheser? Pek yakında MİLLİYET'te e e Yeni tarihi tefrikamız. Ee MARE Yayla kızı AKA GUNDUZ zımdır. Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı İşleri Müdürü ETEM İZZET | Telgraf memurlarının maaşlarına zam yapıldı Yeni kadro yeni zamlarla Mecliste | Yeni teşkilâta göre posta, telgraf memurla- rının başlangıç maaşı 16 lira oldu ANKARA, 7 (Milliyet) — Pos- | ta, telgraf idarei umumiyesi yeni kadrosunu, ilâveye göre tanzim e derek bütçe.encümenine vermiştir. Bu yeni kadro barem kanunu mu- cibince yapılmıştır. Buna göre; ye- di memur beş bin beş yüzden yedi bin kuruş asli maaşa terfi edilmiş- tir. Bunların üçü mühendistir. 4 ü İ de Ankara Başmüdürlüğü kadro- sundadır. Bu yedi terfi ile beraber ! Posta ve telgraf idaresinde yedi | bin asli maaşlı memur adedi on bi- re baliğ olmuştur. Bunlardan başka barem kanunu mucibince terfie müstahak olanlar dan on dört lira asli maaşlı olarak mevcut yüz yetmiş üç (memurun | hepsi on altı liraya, on altı lira rdan 936 kişi on yedi bu- çuk liraya, on yedi buçuk liralık- tan 817 memur yirmi liraya, yirmi liralıklardan 330 kişi yirmi iki li- raya, yirmi iki liralıklardan mev- cut kırk sekiz kişinin hepsi de yir- mi beş İiraya terfi etmiştir. Artık bu yeni teşkilâta göre Pos. ta. telgraf memurlarının başlangıç maaşı 16 lira olmuştur. Me 3 Posta telgraf Urnumi Müdürü 'ahri Bey Bu zamların yekünu iki yüz dok- san altı bin lira tutmuştur. Maaş tertibine umumi bütçe fazlasından verilen iki yüz yetmiş altı bin lira- ya kendi i dahilinden yirmi bin lira daha ilâvesile Posta ve tel- graf memurlarının birer derece s€- vinmeleri imkânı temin edilmiştir. Yumurta tacirleri kendi işlerini kendileri görüyor Bir vapur tuttular, Ispanyaya Yumurta tacirleri Sirkeci rıhtımın da yumurta sandıklarının başında.. Yumurta tacirleri, dün aralarında bir | toplantı yaparak ecnebi memleketlerine yumurta nakliyatı etrafımda görüşmüş- | İerdir. Bu toplantıda, ecnebi yel ve bu hu susta aralarında hâsıl ettiklerin den şikâyet edilmiştir. Yumurta tacirle- ri, bu vaziyet #enebi vapur rı korumiya karar vermişler ve yumur- ta nakliyatında kullanmak özere Sadık- zadeler'in (İnönü) vapurumu kiralamış- lardır. İnönü vapuru, beş bin sandık yu- murta hamulesile dün akşam ilk seferini yapmak üzere İspanya'ya hareket etmiş tir. Yumurta tacirleri, ecnebi vapurlarile bir sandık yumurtanın nakliye ücreti 320 kuruşken kendi tuttukları vapurla bunu 200 kuruşa indirdiklerini söylemektedir ler. TARİH ESERLERİ Ankara civarında yapılan araştır. malardan üç netice alındı ANKARA, 7 (Telefonla) — Anka- | ra civarında tarih eserleri araştırılmak rına dairdir. Bunların Roma devrine ait mezar olduğu kanaati ileri sürül- İkinci netice bu yığınların garbinde bir bina temelleri bulunmasıdır. Bir mabet veya bir müstahkem saray” ol: mas mümkün olan bu binadan şim- diye kadarki arkeoloji edebiyatında hiç bir kayda tesadüf etmedik. Bura- da da bulduğumuz bekayanın kat'i surette Bakır devrine ait olması te- mellerin kademi hakkında şüpheye mahal bırakmamaktadır. Üçüncü netice Yalmcık köyünün bugünkü yerinde yayet geniş bir sa- hayı kaplamış olduğu görülen eski bir şehir harabesidir. Burada muntazam kesme taşlar, heykeller, vazolar ve tek tük paralar çıkmaktadır. Bu ş6- hir harabesinin temelleri meydanda kat'i surette eşsiz bir definedir