29 Mart 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Merkezlerin Dalgaları Değişiyor Avrupa radyolarna yeni birer dalga ve kudret vermek için Brük selde müzakerelere | girişildiği karilerimize havadis kışımlarımız- da bildirmiştik. Son gelen haber- lere göre dalga tesbit hı müzakerede oldukça iyi anlaşma- lar vukua gelmiştir. Prag ve diğer Çek merkezleri en evvel görüşülmüş ve bu grup | merkez bazı ecnebi istasyonlarını tâciz ettiklerinden, memnuniyeti mucip olmaktadır. Artık dalgaların muntazam bir şe- Vie pveeii gayet mühim bir iş “il dekcaköyakya? daki postalar- dan sonra Alman ve İngiliz mer i arasındaki ibtilâfların pi bütün Avrupa mer. kezlerine yeni bir dalga plânı ya- pılması bir fen hey'etine havale ediliyor. Beynelmilel olan hey'etin vere- ceği bu karar tekrar delegeler ta- rafından tetkik edilerek tayin edi- lecek bir zaman zarfında tatbikat safhasına geçilecektir. 600 ilâ 1000 metre arasında tel- siz telgraf istasyonlarının fazlalı- ğı hasebile pekaz radyo İstasyonu tesis edilmiştir. Yeni dalga plânin- da bu noktaya da ehemmiyet veril mekte ve almması güç olmayan bu dalgalarda merkezlerin ne için yapılmayıpta bütün merkezler dal galarınm hep yanyana tesis edil- diği meselesi müzakere ediliyor. Turgut MİTHAT Zürih radyosu stüdyosu değişiyor Zünd a b binada o adığı için şimdiye kadar muvakka- a elm binde be İunmakta idi. Yeni stüdyo binası imal olunmuş, son Bokaanları bü ayın 80- Hida Becektir. Yeni © etğğyodan neşriyata 5 mayıs 933 tarihinde baş- Tanıyor. men değişmeleri kezinde bir keman Mühim bir yenilik: TELEFON ve RADYO Alman posta ve telgraf idaresi te- lefon kulaklıkları yerine radyo be arlörü kı si : fonlarda tatbik edilecek. Şehir içinde de Banka veya herke sin birden ve şahit huzurunda işidil- mesi lâzımgelen konuşmaların icra © dileceği yerlerde tesisi kararlaştırıl. mıştır. Memleketlerin havadis ajans larınm telefonları da acele söylene ıç kişi tarafından mot tutula- in hoparlörlü olacaktır. Yeni merkezler Beynelmilel radyo birliğinden bildirildiğine nazaran bu sene merkezlerin imaline Bajlmdal tır. Danimarka'da 60 kilovatlık bir posta ile 10 kilovatlık bir (posta Fransa'da da 7 merkezin imal olu- nacağı beynelmilel birliğe bildiri miştir. Çekoslovakyada din- leyiciler artıyor Çekoslovakya'nın — dört tarafı radyo merkezlerile doludur. Din- leyiciler de günden güne fazlalaş- maktadır. Şimdiki hâlde 500000 dinleyici kaydolunmuş, kaçak din. leyiciler gayet azdır. i kezlerde ayni zamanda naşredilir. | * İhsan Beye: Programlarımızın — azlığından bahsediyorsunuz. e Halbuki prog- ramları en uygun bir tarzda kari- lerimize takdim ediyoruz. En zen- gin programlı merkezleri seçtiği- miz gibi neşriyatları iyi olmayan günlerde bunları | sütunlarımıza | kaydetmemekteyiz. Sonra intihap || ettiğimiz programlar bir çok mer- Meselâ Prag programı aynı saat- te Bruno, Bratislâva, Mosavska — | Ostrava ve daha bazı istasyonlar- | da neşrolunur. Milano, Torino, Ce-| nova, Florans, Triyeste merkezleri! | “Şimali İtalyan grupu” namı altın-| ( da aynı programı gönderir. Varşo- | va ve Lemberg aynı programa ta- bidir. Şu hâlde görünüşte 8,10 prog- ram dercettiğimiz hâlde hakikatte 20 den fazla ei ere bildirmiş oluyoruz. Bir de evv: bir kariimizin mektubunda Paris neşriyatı fena değildir. Fakat her saat parazitsiz ve programlarmı dercettiğimiz merkezler kadar gü- zel dinlenemediğinden fazla yer işgal etmeğe lüzum görmiyoruz. Balıkesirde muallim Nuri Beye İstanbul merkezindeki ıslık se- sinden pek çok okuycularımız şi- kâyet ediyorlar. Hiç şüphe yoktur ki buna sebep veren aynı dalgada çalışan bir diğer tolsiz telgraf veya radyo istasyonudur. İstanbul din- leyicileri bundan o kadar mütees- sir olmamaları, yakın bulunmala- rından ileri geliyor. Uzakta bulu. nanlar bu noktadan tabit bulamaz- ar. Maalesef buna mani olacak | hiç bir çare bulunmamaktadır. Ali Şükrü Beye: Anteninizin ana hattmı uçlar. dan âlmanız daha iyi netice ver. mekle beraber, şu takdirde anteni biraz daha uzatırsanız fena ol- maz. Yeni lâmbaların ömrü biline- mez. Fakat iyi bir fabrikanın lâm- baları günde vasat! 4 saat çalışmak ile2,3 sene dayana bilir. Tabif garanti edilemez, - bazan daha az veya çok dayanır. Daima tanm- mış markaları tercih edi Yeni sistem lâmbalar ziyadar değildir. Lâmba eskidikçe kuvvetten biraz ile lâmba akiyişinin bir yoktur, aaaaeaaenasamasamasaseaamseasesaseassememasesasaaeaeaeenesesasesamensaseaeaemeeem e. Birinci Sahifeden Geçen Yazılar b k Papa konuşuyor 2 Nisan (pazar) günü Papa Ro- mada'ki Petro kilisesinde söyliye- ceği ruhi hitabe bütün dünyadan işitilecek kısa dalgalı | Vatikan > tarafından neşredile- “Eserleri ölmiyecek bestekârlar Johannes Brahms, 7 mayıs Belgrat radyosu ne oluyor? Belgrat radyosunda büyük bir kriz baş göstermiştir. Yuçoslavya radyo şirketi evvel. ce hükümetle aktettiği mukavele mucibince bu sene nisan âyı 80- nunda şehir haricinde yeni ve kuv- vetli bir radyo istasyonu imal et- tirmek mecburiyetinde idi. Yeni merkez yapılmadığı gibi | eskisi de kuvvetlendirilemiştir. Beş sene için az zaman evvel imza edilen mukaveyele ehemmi- yet vermediği cihetle radyo şirke- tinin mukavelesi geçen hafta fes- hedilmiş ve radyo idaresine ait o- lan bütün fenn! tertibat hükümet tarafından müsadere edilerek biz- zat faaliyete geçilmiştir. Bugünlerde bütün Belgrat mat- | buatırı bu mevzu işgal etmekte- İ dir. Şirkete en çok hücum eden nimresmi Politika gazetesi bugün milli bir ehemmiyeti olan radyo şirketi vazifesini ihmal etmiş ol- duğundan ağır cümleler ile itham ediyor ve diğer kuvvetli merkez- ler derecesine gelip Avrupanın her köşesinden işitilmek zamanı- nın artık geç bile kaldığını yazı- yor. Bu gazete şirketin bu işi yap- maktan aczinin meydanda ve an- cak hükümetin yapabilecek oldu- ğunu iddia etmektedir. Alman radyolarında caz yasak Alman hükümeti ahlâki bir ma- hiyette olmadığından umumi ma- hâller ile bütün radyo merkezle- rinde cazbandı menetmiştir. Hakikaten Zenci (musikisinin fantazisi olan ve kulakları tahriş eden bu nevi musikinin menedil- mesi hiç fena bir şey olmamıştır. Son zamanlarda caz gençlik ü- zerinde fena bir tesir bırakmakta ve klâsik musikiden hoşlanmama- larma sebebiyet vermektedir. 1833 senesinde Hamburg yakinin- deki Altona kasabasında doğmuş, 3 nisan 1897 de Viyanada ölmüş- tür. 3 nisanda muhtelif istasyonlar- da bu kıymetli bestekârın parça- larını dinliyeceğiz. Dil anketi (Bayı Linei sahifede) z gayet tabiidir. Esasen âbm zaruri bir icabıdır. Diğer Türk lehçelerinde makaadımı. za ve xevkimize, Yâni Yüzü garbe te- veccüh Türklüğün teral ba, dil bislerle taşan Türklüğün ince zevkine uygun İehçeler bizim için en zengin ihtiyat ve Yeni lisan şüphe yok ki bu yağlanan çok istifade e. decektir. Yeter ki mazide bulunacak dem maksatları ifade İehüiyetini | haiz ol- ii ün ek lerini Münevverlerimiz elbet- ve İlana karşılıklar van — Bulunan - muza gidenler var mı? a çalışmakta olduğum mevzu, hukuka ait olduğundan ilmi ıstılah. lar tespit olununcaya kadar yeni kar- lıklardan istifade © edemiyeceğim. debi sahada adım atacak kudretim olmadığı için yeni karşılıkları nasıl kullanacaklarını yazı üstatlarından dinlemeğe ben da #islü kadr mek İryım. Hülâsa bu iş, o aldı, yürüdü Hiç bir kuvvet, bu vakarlı önüne geçemez. Esasen bütün millet bunda nöbetçilik vazifesini görüyor.., Bir kaç kelime daha Dün matbaamıza Bayburtlu Bahri E£. isminde bir o halk şairi geldi ve Bayburtta kullanılan bazı türkçe ke. limeleri de ihtiva eden bir kosma se tirdi. Koşma şudür: — Dünya çevresini süzgeç eyledim, aldım salığmı (ün, şan, şöhret) girgin Türkoğlu — Yılgın olma (korkma), kak ka- zığın bu topraklara al bayrak sapını perkin — ( sika siki tutan) Türkoğlu ayrağın aydır, sülven (Aydın- lık) dünyada sür sabanmı ergin (vu- kuflu, yetişmiş) Türkoğlu — Örneği vardır ber yadellerdö, gün ışığıam sergin (bir sergi gibi açık hiç kapalı, gizli tarafı olmıyan) Türk- — Annacında (önünde, istikame- tünde) vardır ayak Şırpıcı (Düşman, karpuz kal © almaz terkin (terkisine) Türkoğlu — Tan yıldızısm, doğdun güner den (Şark, Bayburtlular Kuzey'i de garp kullanıyorlar) aktin. bi çırpıda (Şehap gibi düzgün ve e te Mİ (Samimi, o mahabetli) — Siylindin ç iel çikar çaktım) çıktım m ya e kmde değin yorgun Ti Gelen in Karşılıklar Liste (17) Şahıs: Öz, kendi. Şâhit: Tanık. Şaha. yet: Özlük, Benlik. Şâlbe: U: pre Kinat, (Kımamalrtan Kına). Şiir: G zan, İmre, Duyan, İreten, (İretmek, Şık, fasih, düzgün söz ME Şii İretme, koşma. Şataret: Şenlik, bari Şileç, k: İstek, Şart: Bi ayınç, duyunç. Şer: Kötülü Şeref: Yücelik, Şerint: Tanrı tiresi Eminönü Sebzehane 8. No.8 Ruhizade İbrahim İzzet ... Liste (17) Şahısı Öz (nefs), Kişi, kimse, gühıs (hukuk ıstılahı), Üçüncü şahm. Şahit Tanske (tanıklık, şahitlik). Şaiba: Leke. Şataret; Güleryüzlülük, sevinç. Şevki Gönül dileği, istek, İşık. Şartı Bağ. Şa- yin; Yayılmış duyuk. Şer: Kötülük, kö- Hil in Kötü adam. varamaz. Seref: TI. Suçlular (Baş 1 inci sahifede) nın tahrifine ait hiç bir şey söylemedim güzel so3 yüzünden eee > aşk tan suurumu gaybettiğü şahit lerle ispat ederim. zava- tın müdafa şahidi olarak dinlenilmesini rica ederim, demiştir. Bunun üzerine müddekumumi Tahsin Bey şimdiye kadar İsmi geçen şahitle- rin ifadelerine ve $ cürmünü ik- rar ve itiraf ettiğinden dolayi müdafaa şahitlerinin şuurunu gaybetmesi halkım- daki meselede ifadelerinin alınmasının doğru olamıyacağınıan reddini İstedi. Heyeti hâkime beş dakikalık bir mü- miinde arapça ezan okunduğu hakkında yalan uydurmaktan mazmun Karşıyaka “Tuğran köyü imamı Redoslu 53 yaşında Murat oğlu Ali E£. ye aitti. Mbznun 2 şubat ramazan bayramının üçüncü günü şimendifer istasyonunda tenekaci Cemal ve amele Yaşara İki Çeş camide arapça okunmasına sebe- biyet vermiştir. Suçlu Cemal ve Yaşara Nalıncı Ahmet Ustadan duyduğu bu ha- vadisi tahkik için söylediğini ve camide bağırmadığını iddia etmiştir, . aslı Re- donlu olan Ali EF, Türkiyeye bundan se- kiz sene evvel gelmiştir, Mahkemesi me selede ismi geçen Servet ve Sıdkı namın daki hafızların ifadelerinin celbi için 3 nisana burakılmıştır. Tuluk, yükseklik, Öğünç, Ben bunu ken- dine bir öğünç sayarım. Şeriat; “Tanrı yaşanı.H.— Eski listelerden; | Sabah: Tan (Lehçe'den). Fecir: Tan (Lehçö- den). Mania: Ayak bağı. Bir düzeltmet Dünkü sayıda (sahip) sözünün Türkçe- si olan (15) kelimesi dizme yanlışlığı o- larak (iş) gıkmıştır. Düzeltilmesini dile- rim, “Muallim Rasın Tevfik Sovyetler bizim tezimizle beraber (Başı 1 inci sahifede) alman murahhas M. Nadolny İngiliz manya müsavi haklara sahip olmalıdır. Almanya ile diğer devletler nrasındaki silâh nisbeti de Almanyanın emniyet | coğrafya ve hususi vaziyetleri gözönünde tutularak ve başka devletler arasmda olduğu gibi tespit edilmelidir. | İngiliz projesinden ve M. Mac Donaldın beyanatından anlaşılıyor ki Almanyanın be haklarda | itiraz olunmıyor. Almanya i geçiş devresini kabul etmeye hazır- Ancak Almanyanın emniyeti ve mil- 1 ÜZME e İeere ba vede bazi değişiklikleri zaruri kılmaktadır. Birinci silâh bırakımı mukavelesi key fiyetce farklara bir nihâyet vermelidir. Diğer murahhasların söyledikleri CENEVRE, 28. A. A. — Silâhlarr bırakma konferansının dün öğleden son- Japon murahhas, İngiliz plânmın ge- rek heyeti mecmuası ve gerek teforrun- & hakkındaki mütaleasını sonra söyliye- ceğini beyan etmiştir. Fransa, Brezilya, Afganistan, Litvan- ya ve İrlanda murahhaslarının müdaha- İelerinden sonra umumi O komisyon leh murahasını dinlemiştir . Leh murahhası, inigiliz plânının tat- lanmakla beraber, birçok ihtirazi kayit- ler ileri sürmüş, ve bilhassa emniyet fas lının katiyyen kâfi olmadığı mutalcasın da bulunmustur. Karar Umumi komisyon, İngiliz projesi- nin ihzari komisyon tarafından tanzim e dikmiş olan mukavelensme projesinin u- mumi çerçevesi içinde kalmakta ve Fran sız tekliflerinden mülhem bazı yeni un. surları ihtiva eylemekte olduğunu mev- cut 42 azanın ittifaki ile kabul etmiştir. Komisyon, iya tatillerinden son- ingiliz projesinin fasıl, fasıl, madde, mali Günl o zamana kadar km beyet ler, preigi ei a tamamı. cak teklifler hzerlıyakilecekderdir. Reye sele evvel Sow. yet Rusya, Almanya, İtalya, Avaya mümessilleri göslrinin kararı le toplantılar yapabi- Son dakika b imnemtinnmeni İngiliz hariciye na- zırının beyanatı CENEVRE, 28. A.A, — hariciye nazırı M. John Simon rakımı konferansının umumi komisyo- nunda İngiliz plânını müdafaa içim söz aldığı sırada türk noktai nazarına ce- vap olarak şu beyanatta bulunmuştur: — Muhterem Türk mmurahhası beya- nız Avrupa kıt'asındaki o memleketlere ait rakamları ihtiva etmekte olduğu mez Br bulanmakta ve ikinci fasılda Avru. daki müsellah kara kuvvetleri kii hakkında ahkâmı mahsusayi ih tiva etmektedir. Cetvelimizi tanzim eder ken Türk müsellah kuvvetlerinin kısını küllisinin bizim anlayışımıza göre Av- rüpa kıt'asının haricinde bulunmasını nazarı dikkatte tutmuştuk. Binaenaleyh Türk ordusunun heyeti umumiyesiyle munhasiran Avrupa erin değildi, Ve yumu da iline #deki Bu günkü program İSTANBUL, 1200 m. ai ” 20,45 - 21,30: Mahmure Hanım. 21,30 - 22,30: Orkestra, Ajans borun, sa- at ayarı, ANKARA, 1538 m. 12.30 : Ankarapalaş Orkestrası. 18. 1 Orkestre : Ouverture Baymond Fantaisie Praha. Fantaisie Russches E- ho 18.40 : Gramofon. 19.10 : Dans mutikisi, 19.40 : Gramofon. 20.10 : Ajans haberleri ve hava raporu. VARŞOVA, 1411 m. 13.18: Plâk. 15.38: İzci saati. 17: Plâk . 18: Keza. 18.20: Hal 26 musikisi (Franck, Delbussy, katta). 23: Şarkılılar ( Mahler, Strauss, Gross). 23.35: Dans musiki. . BUDAPEŞTE 850 m. 18.385: Keman konseri oi kisi. 23.50: Hafif musiki (orkestra). VİYANA 517 m. 18: Çek eserlerinden konser. 19.30; Konferans ve saire. 20.55: “Der Zogl von Wegscheidhof” işimli musiki halk temsili. 22.35: Son haberler. 22.50: Wilhelm wacek orkestrası (operet ve eski danslar). | 24: Caz (plâk ile). Milâno-Torino-Floransa-Triyeste 38: Kahve konseri (Triyeste). m Pam m emme ia Plâk. 14: ei 18: Radyo or- 'iyano ile: Bach - Bumsani, Brahma, Bartalı; Gla- zounow'un eserlerinden konser, 23.20 Keman konseri, 23: Dans musikisi, Radyo ile seyyah celbi Son zamanlarda İtalya radyolarla ecnebi seyyahların memlekete gelm leri için bir çok propagandalar yap» maktadır. Son günlerde Paris postası radyosunda İtayanların başka şekilde * bir reklâmları duyuldu: “Mezuniyet zamanımızı İtalyada geçirmeyi tercih ediniz, tren saat 20.10 da cenup is- tasyonundan kalkıp iyi bir gece uy kusundan sonra sabah erkenden Tori- no, Cenova, Piza, Roma tarikile Na“ poliye kadar gider. ,, Buna mükabil İtalyan radyoları da Fransaya seyyah celbi için mukabele etmektedir. Viyana sergisi Viyanada bir Radyo sergisi a- çılmıştır. seaenaneaı kümetinin vaziyetiyle Türkiyenin vazi- yeti arasında her iki memleketin de Av rupa kıt'ası haricinde başlıca menfaatlo- ri olması noktasından (bazı müşabehet yardır. Ve eğer bu hususta yamlmışsak Türkiyenin cetvele ithal edilmemiş bu- lunmasının hiçbir o manası olmadığını muhterem Türk murahhasının bilmesini isterim. Türkiye emin olabilir ki, eğer Türki- ye hükümetinin arzusu bu merkezde ise Türkiyeyi mevzuu bahis cetveldeki lis- teye İthal etmek suretiyle herhangi bir batayi tashih hususunda teşriki bulunacağız. “ Heine konferansın mesaisi netice- lenmeden evvel bu cetvelin | dünyanın başka mıntakalarını ihtiva edecek süret- te tevsi olunması lâzimgelecektir. Lausanne muahedesi Türk murahhası ikinci bir noktayi da mevzuu bahsettik ki bunun haklarda da buna m bir hüleme İhtiyaç görülmemiş- Çocuktaki cüret 'AKRON, 28. A, A. — Amerikada Madam Lindbergden © yirmi bin dolar çekmek isteyen 14 yaşımda bir