23 Şubat 1933 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

TT Diril yi : A e TER AZ HARİCİ HABERLER Tarihi tefrika: 106 93felâketleri ve Ignatief Abdülhamit Süleyman Paşada esrarlı bir kudret görüyordu m İstemiye istemiye meşrutiyetçilik Sırbistanla mütareke yapıldık- tan sonra, Abdülhamide yeni bir mim gözünde Süleyman Paşa, Abdülâ- ziz vak'asının en esrarlı, en kor- kulu adamıydı;Onunla yalnız Hü- seyin o Avni P ölçülebilir- leme versin ki o, daha e ü it tahta çıkmadan > enlem kamer era . Redif Pa- şanm bir seraskerlik adına ken- dini satacağını Abdülhamit tec- rübe etmişti. Rüştü Paşa ile Mi- tat Paşayı da ölçmüş, biçmiş, de- ğerlerini anlamıştı. Fakat bu ü Paşa nasıl adamdı? Herkesin ağzında adı geziyor- du. Harbiyeden çıkmış genç za- bitler, hocamız diye severlerdi. Maarif isteyen Garp kafalı genç- ler, Süleyman Paşada bir reis görürlerdi.. Medreseliler, yeni fikirlilerden uzak kaldıkları hal. de bile, Süleyman Paşaya kar- w hürmet beslerlerdi. Hiç bir zaman ordu kumandanlığı et- mediği halde, liva rütpesinde iken, Abdülâzizin tahtından in- dirilmesi gecesi birden bire or. taya çıkmış, yalnız adının kuv- vetile dört beş tabur askeri saraya karşı yürütmüş, kapıla- ri açtırıp Sultan Muradı çıkart- müşte. Bunları düşündükçe Abdül it, Süleyman Paşa denen a- damda esrarlı bir kudret tahay- yül ediyordu. Beşinci Murat za- manmda bu adamı baştan ata- rak Sırbistana göndermişlerdi. Orada da en umulmaz atılışlar yapmış, Aleksinaç muharebesin- de iki taburla yaptığı bir hü- k Sikini cum, : ii Lİ ş f İş Hi ir ia yil ş bir çağa gelmişti. İngiltere sefiri, Rusyanın yaptığı kuvvet- müdahale teklifini anlatmış- tı: Rusya, © İngiliz donanması- boğazları geçerek İstanbul önüne e Gelmesin, Rus orduları- nın İgaristana, Avusturya as- kerinin de Bosna - Herseğe gir- mesini istiyordu. İngiltere bu- nu kabul etmemiş, buna karşı hem Sırp ve Karadağ musaleha- larmı, bem e - Hersek ve Bulgaristan » tmı kararlaş- tırmak üzere İstanbulda beynel- milel bir konferans yapılması- nı teklif etmişti. Abdülhamit, Süleyman Paşa- dan korktuğu kadar, bü konfe- ranstan da korkuyordu. “Beynel- milel konferansın kararı, kendi- sini zaten severek karşılamamış olan milletin gözünden bütün bütün düşürecek diye korkuyor- du. Bunun için başkâtip Sait Be cak r dd. j lerini kökünden kaldırır. ye bir muhtıra yazdırmış, şim- dilik konferansa hacet olmadı. ğı, önce konferansta ileriye sü- rülecek tekliflerin omüzakeresi- ni tavsiye etmişti. Lâkin, olacak bu ya, bu tav- siyeyi de Babıâli iyi anlatama- mış, yahut Londra sefiri Moso- ras Paşa iyi anlıyamamış, Lort Derby'ye sadece “Bu gibi haller- de beynelmilel konferans akti- nin emsali yoktur." gibi bir iti- raz serdedilmişti. İngiliz hari ciye nazmı da, Memleketeyn, leri için yapılmış rı örnek göstermiş, — Rusya, bu işin Türkiye mu- rahhasları bulunmaksızın odev- letler arasında o müzakeresini is- tiyor. İngiltere mücerret Türki- yenin şerefini ve menfaatini mu- hafaza omaksadile konferansın İstanbulda ve Türk murahhas. larınm iştirakile toplanmasın- da ısrar etti. Şimdi Türkiyenin itirazı ve iştirak etmemek iste- mesi Ruslarm ekmeğine yağ sür- mek olur. Demişti. En fenası da Lord'un: — Bu meclis hasıl olsa top- lanacak.Türkiye murahhas gönder mezse kendi hakkında gıyaben kararlar verilmesini kabul etmiş olur. Yolunda bir tehdit savurma- seydı. | Bu tehdit, Abdülhamid iki | yandan da korku içinde bırakı- yordu: Konferansın gıyaben ka- rar vermesi, Türkiye için kendi | ndeki 15,000 kişilik bir kun müdafaa imkânsızlığı demekti. Konferansa iştirak e- dilmekle o kararları değiştire bilecek miydik? Demek, bu kon- feranstan çok (değerli kararlar çıkacaktı ki bu kadar üzerinde duruluyordu. Devletler ne istiyeceklerdi a- caba? Sakın onlar da Mitat Pa. şanın aklına uyup ta meselâ Kanunu esasinin devletlere karşı resmi taahhüt şeklinde - ilânmı istemesinler.” Abdülhamit, İngil- terenin böyle bir şey istemesini | pek mümkün görüyordu. Bere- | ket Rusya vardı. Fakat, iş kelâ olacak herifler de bir tür- lü Rusya ile bir anlaşmanın de- ğerini anlamıyorlardı. — Meşrutiyet ve Kanunu esasi ilânı; devletlerin Bosna - Hersek ve Bulgaristan hakkındaki talep- Diyip duran Mitat Paşaya: — İyi amma, konferans topla- | nacak. Meşrutiyet ilân edeceği- | mizi bildirdik. Genc vazgeçme | diler. ; Diye cevap veriyordu. ..* Abdülhamit, konferansa işti. | 77 rak edip etmemek meselesinin umumi bir mecliste müzakeresi- | ni irade etmişti. Bu sırada böy- ' le umumi meclisler biribirini ko- yalıyordu. Bu meclis te toplan- dı. Her kafadan bir ses. çıkıyor- du. Padişahın tar olmadığı duyulmuştu. Göze girmek isteyen dalkavuk takımı, hep konferansa aleyhtar kesil — Böyle bir konferansın te- şekkülü bile devletin istiklâline | bir darbedir. Konferans, olsa ol- sa, Sırp've meselelerini müzakere edebilir. Fakat Bosna, lerin buna mü. ğildir. Konferansta devletin hu- kukuna ve istiklâline dokunu- lacak kararlar ittihaz olunabilir. (Devamı yar) ———— (1) Bu sabaha karşı bir takım Rüştü ” lâhika olarak yazdığı yamadığı “Şiköyatım” atlı yazısın. da şöyle anılıyor: *.,. Lâkin, Çerkes Hasan vak'a- sm zuhuru, © gece sabaha karşı benim bir takım askerle Şehzade. başındaki konağına giderek, kendi- mi ve maruzatı hayırhahanemi ka- bal ettirişim, müşarünileyhi | haylıca sersemleştirdiğinden, beni bir müd- det daha kendi halime bırakmağı muvahıkı maslahat üştü.” Bu sabaha harşı mülâkatın mev- zuunu ve tafsilâfını başka bir yerde göremedik. Bu hususta malümatı 0- lup bizi tenvir edenler olursa min- nettar kalırız. Çinde muharebe Bir Çin ceneralı 15 bin askerle ihanet etti HARBİN, 22. A. A, — Mançuri hü- İkümeti, bu aym yirmisinde Çin'e ver- meği evvelce kararlaştırmış olduğu ul- timatomu bugün öğleden sonra vereçek tir. Ültimatom, Jehol'un tahliyesini ta- lep etmektedir. Çin, ultimatomu reddedecek NANKİN, 22. A. A, — Hariciye me- i bulunmağa teşkili hakkmda yapıdan teklifin mana sız ve mantıksız birşey o olduğunu, bu tekliflerin reddedileceğini söylemiştir. Bu mümessil, yeni Mançuri büküme- tarafından gönderileceği haber veri- ö len ultimatocmun hemen red ve iade edi leceğini de ehemmiyetle kay: Çinde mukavemet hazırirları ni temin için yakında — 20,000,000 do- larlık bir * Milli Selâmet ” krazı yapılmasını hükümetin tasvip ettiğini bildirmiştir. İleri hareket'er CHİNG CHOV, 22. A, A, — Japon menbamden gelen bir — telsiz, JAPON kuvvetlerinin Nanlingo'yu yeniden iş- gal etmiş olduklarını ve Loi-Pioo üze- rine doğru yürümekte bulundukları bildirmektedir. Japon kuvvetlerinin bu ileri hareketlerini biraz sonra müvakka ten tevkif etmiş oldukları söylenmek. tedir. Japon tayyareleri Kailu (yakınında gayri muntazam Çin kuvvetlerini bom. i — etmiştir. Bir Çin ceneralinin ihaneti ÇANGÇUN, 22. AA, — Router a jnnsı bildiriyor: Jehol'da bulunan ve Çinli den mürekkep olan dördüncü fırka je nerallerinden Liu Kyucitang, veni Man guri hükümetinin ber istediğini maiye. wvetle yap mağa hazır olduğunu bildirmiş ve da- ba şimdiden mareşal - Chang Hsueh Liang'ın kuvvetlerile baş. Tarıştar, > Jeneral Liw'nun ihaneti, O Çirlilerde gok fena bir tesir bırakmıştır. Milletler cemiyetinin içtima CENEVRE, 22, A. A, — Milletler Cemiyeti fevkalâde meclisi dün toplan #mştır. Mecliş öğleden sonraki çelsesi- ni, reis M. Hymans'ın vermiş olduğu izahatın dinlemesine tahsis etmiz.Ve MU meileyhin teklifi üzerine ikinci celsesi ni 24 şubatı tehir'eylemiştir. Timurtaş Han hasta TAHRAN, 22 A.A: — Şiddetli bir kalp buhranından rahatsız bu- lunan Timurtaş, hükümet hapisa- nesi hastanesine nakledilmiştir. Hükümet, Timurtaş'a ait bütün mal ve mülklere haciz konmasını emretmiştir, Bu emirden maksat, | Timurtaş'tan dava edilen parala- rın ödenmesini temin etmektir. Suat Derviş Hin Romanları Bir buçuk söne süren uzun bir | edebi tetkik seyahatinden “sonra kıymetli edib miz Suat Der- y viş H. Avrupa Jan avdet et wleketimize a - it bir çok” içti- mai, — iktisadi Suat Derviş H. ve Larihi ma- kaleler neşretmiştir. Alman kari- lerine esasen meçhul olmıyan Su- at Derviş imzası bu neşriyat üzeri- | ne bir kat daha ehemmiyetle karşı lanmış ve Berlinin en büyük gaze- telerinden olan Tempo genç Türk edibesinden tefrika suretinde ne$ - redilmek üzere bir roman yazma- sını istemiştir. Suat Derviş H, bu- nun üzerine “Saraylılar” adlı ro- manını Tempo'da neşretirmiştir. Roman daha bitmeden Alman- yanın bir çok mühüm merkezlerin- Yugoslâvya, Da nimarka ve İskandinavya lisanları- na tercüme Ove o neşredilmiştir. Şimdi de Çekoslovakya'da Rodino namındaki büyük tabı müessesesi romanın Çekçeye tercümesi hak- kmı istemiş bulunmaktadır. Bu, hiç şüphesiz, büyük bir e- debi muvaffakıyettir. Bir Türk ka- dın yazıcının henüz erkekler tara- fından irişilemiyen bu muvaffakı- yeti sevinilecek bir neticedir, Suat Derviş'i tebrik ederiz. Yeniden suikast | Roosvelt'e “kolipostal- VAŞİNGTON, 22 A.A. — Wa- shington Post gazetesine nazaran şehir postanesinden M, Roosevelt" in adresine gönderilen bir kolipos- İ tal içinden bir bomba çıkmış ve bu suretle müşarünileyhe karşı tertip edilmiş ikinci bir suikast meydana çıkarılmıştır. ( M. Cermak'ın sıhhati MİAMİ, 22 A.A. — M. Germak? ın sihati birden bire vahimleşmiş- tir. Harareti çok yüksektir. Hitlerin beyannamesi Hâdiselerin önüne geçmek zarureti hasıl oldu BERLİN, 22 A. A. — Volff A- jansı bildiriyor: Hitler, milliyetçi sosyalist fırkasına hitaben neşret- tiği bir beyannamede bir takım muhazriklerin yapılan içtimalarda bilhassa merkezcilerin toplantıla- rmda — fırkaya mensup bulun- mak bahanesile — intizam ve ra- hatı bozmak suretile milliyetçi s0s yalist hareketini mes'ul mevkie dü şürmeğe uğraştıklarını kaydetmiş- tir. Hitler, beyannamesinde diyor “Bütün milliyetçi sosyalistlerin bu yolda baş gösteren maksat ve teşebbüslere gayet sıkı bir disipli- ne riayet suretile karşı durmaları nı bekliyorum. Her türlü propaganda, gayesi üzerinde temerküz etmeli- dir. Merkezcilerin hücumlarını ben geri püskürteceğim. Esasen milli- yetçi sosyalistlerin muarızlarımız tarafından yapılan içtimalara git- memeleri icap eder. Hitlerin bu beyannameyi neş- retmesine merkezcilerin Krefeld'- de yaptıkları bir toplantı da çıkan kargaşalık sebep olmuştur. Bu içtimada milliyetçi sosyalist lerden haşir? ölme nazırı M, Stegerwal, tahkir ve dövmeğe İl kalkışmıştır. Lehistana idica eden Rus tayyaresi VARŞOVA, 22'A.A.—- Bir Sov- yet Askeri tayyaresi dün bistuny yakınında yere inmiştir.. Tayyare“ cı yere inerken yaralanmıştır; Tay i yareci, Minsk merkezinden kaç- mış olduğunu beyan ve iltica hak- kından istifade etmesini istemiş- b tir. Bir hudut hadisesi SOFYA, 22 A, A. — 16 Şubat- ta Yugoslavya erazisinde Yugos- | lavya hudut muhafızları taratın- dan bir Bulgar küçük zabitinin öl- dürülmesi üzerine meseleyi tahkik için muhtelit tahkikat komisyonu- nun içtima etmesi hakkında Bel İ vap gelmemiştir. Cesedin Bulgar- | lara teslimi için birprotokol imzası hususunda iki tarafın itilâfma ba- zı müşkülât mâni olduğundan ce- | set hâdise mahallinde kalmıştır. Maktulun Bulgar çavuşu i xiforma sını giymiş meçhul bir şahıs oldu- guna dair Belgrad'ın ileri sürdüğü iddia hakkında şurasını kaydet mek lâzımdır ki, o maktul Panof Angelof isminde hudut muhafaza hizmetinde bulunan bir Bulgar kü- çük zabitidir. Bir tipi esnasında yolunu şaşırarak Yugoslavya ara zisine girmiş ve orada ölmüştür. ——.. Rusyaya gidecek heyet ANKARA, 22 (Telefonla) — Mübayaa edilecek dokuma fabri- Madencilerin dilekleri IZMİR, 22 (Milliyet) — Ma- denciler İktısat Vekili burada i- | ken arzettiklerini bir rapor halin- de tanzim ederek Ankaraya gön- dermişlerdir. Bir çocuk boğuldu İZMİR, 22 (Milliyet) — Urla da üç yaşında bir çocuk ava gi- İ den babasının peşine habersizce takilmiş ve yolda bir küyaya dik İ şerek boğulmuştur. la gönderilen bomba | Muşlu Türk vatandaşlığından ıskat edildi ANKARA, 22 (Telefonla) - Minas (o Bedorsyan'ın oğ- Hu olup dayısı tarafından Katolik papas yetiştirilmek üzere Venedi- ğe gönderilmiş ve eline geçirdiği eski Rus pasaportu ile 12 seneden- beri İstanbulda kendisini Rus si- yasi mültecisi tanıtmış olan Sat- rak Bedorsyan'ın bu sahtekârlığın dan dolayı cezalandırıldığını ve muzir, şüpheli bir şahıs olduğu as laşıldığından vatandaşlıktan çıka rılması İcra Vekilleri Heyetince karar altma almıştır. İzmirden Çoruma gönderilecekler IZMİR, 22 (Milliyet) — Hisar camiinde Türkçe ezan aleyhinde vaiz eden mevkuf Tunuslu Habip Hoca ile Evkaf idaresine mektup ye Salepçioğlu camii imamı Ilyas Efendiler muhakeme edil —— m. mek üzere yarın Çoruma gönderi- leceklerdir. Gayri mevkuf olarak muhâke- me edilmesine karar verilen Müs tafa, Ömer ve Hüsnü Efendilerin evrakı da Çoruma gönderilmiştir. Maarif müdürlükleri | İzmir tramvay ara- arasında ANKARA, 22 (Telefonla) — Cemal Gültekin Beyin vazifesin- de ipka edilmesi hasebile Samsun “| Maarif Müdürlüğüne tayin edilen Rifat Necdet Bey Giresun Maarif Müdürlüğüne nakledilmiştir. balarından resim ANKARA, 22 (Telefonla) — İzmir Tramvay Şirketi arabaları- nın beherinden hususi muhasebe. ce istenilen mahiye iki lira resmin mukaveledeki sarahat veçhile is- tenemiyeceğine Devlet Şurası u- mumi heyetince karar verilmiştir. Kimler kazanç vergisin- den istisna edilecek?.. Encümenin hazırladığı proje Meclisin mart içtimaında mü- | zakere edilecek olan yeni kazanç hananu lâyihasının Bütçe Encüme ninde kabul edilen son şeklini neş re devam ediyoruz: İstisnalar 10. — Çiftçilerin ve avcılarla ba lıkçıların “her nevi deniz mahsu- lü dahildir” kendi o mahsullerini ve'hayvanlarını ve bunlardan" çı- kardıkları maddeleri dükkân aç- maksızın satması ve bu kabil şa- hıslarım isti? 1 ve nakil vasıtaları ve istihsal ısmda ambarları, | “bu maddelerin satışı için sınaf ve cari mnbiyetin bir müşnese ki. dukları ki sea olanların elde ettikleri menafi ver giye tâbidir, Ziraatte 11. -— Ziraatte müstahdem işçi» ler, “ziraat makinelerinde çalışan makinistler dahil” balıkçı tayfa- ları, çobanlar, hususi evlerde eliş- lerile'möşgul hizmetçiler, 12. — Nüfusa 'böş binden aşağı olan köy ve kasabalarda icrayi san'at eden ebeler ve hastabakıcı- lar ve eczacılar ve nüfusu on bin- den aşağı olup iskele ve istasyonu olmıyan yerlerdeki doktorlar. 13. — İki gözü âmâ veya meflüç veya el ve ayağıtın ikisinden veya birinden mahrum bulunan işçi ve seyyar satıcılarla o iki gözü âmâ veya el ve ayağınm ikisinden mahrum bulunan müstahdemler ve bu suretle malâl (© mütekaitler ve müstahdemlerin maaş veya üc reti ayda yüz lirayı tecavüz etmi. i “resmi ve husust Seyyar satıcılar 14. — Nüfusu 5 binden aşağı 0- lan yerlerde yenilecek, içilecek ve yahut yakılacak O mevaddı elde, sırtta veya başta satan seyyar sa“ tıcılarla bu gibi mevaddı hayvan- la veya hayvanla çekilen arabalar ile köyden getirerek kasaba ve #8 hir veya başka bir köyde dükkân açmaksızm satan köylüler. Hastaneler | 15. — Hususi deli hastaneleri, verem sanatoryomları ile Maarif Vekâletinin resmi tedris program. larını ve talimatnamelerini aynen kabul eyliyen hususi ilk ve orta tedrisat mektepleri ve liseler ve meslek mektepleri “bu kabil mek. teplerin müdürleri ve bulundukla. rı mahaller o Maarif Vekâletince tayin edilerek Maliye Vekâletine bildirilir.,, “Hususi deli ve frengi hastanelerinde ve verem sanator. yomlarında dörtte bir nisbetinde diğer hastaların bulunması bu mu afiyeti değiştiremez,, Muharrirler 16. — Risale, makale ve tefrika ve forma ve nota halinde telif ve tercüme yapanlar “bu işlerden do- layı bir müessesenin o daimi me- mur ve müstahdemi olmamak şar. tile” ; takdirde fazlası vergiye tâbidir. 15 lira aylık alanlar 17. -—— Aylık istihkakları veva kazançları on beş lirayı veya gün delik kazancı elli kuruşu tecavüz etmiyen memur, müstahdem ve İş. ilerle mütekaitler, dul ve yetim: ler ve ayda 50 lirayı tecavüz etmi: yen maaş ve ücretlerin ( 15 lirası “istisnanın tatbikatında . maaş ve ücret miktarı ne olursa olsun, ver- gi ayrıldıktan sonra istihkak sahi. binin eline geçecek miktarın 15 li. radan aşağı düşmemesi şarttır, 18. — Harcırahlar, mesarifi za- ruriye ile ikamet, seyahat yevmi- yeleri, mesken bedelleri, | tedavi ve ölüm yardımları “Hususi mües- il seselerde bu kabil tediyat mu. Mesken bedelleri de (e devlet me murlarına verilen yerlere münha- sır olmak ve onlara verilen miktar ları geçmemek şartile kazanç ver- gisinden müstesnadır. İkramiyeler 19. Vefat, veya bedeni ârr- zalar ve malüliyetler üzerine veri- veya bütçelerine isti irinci ve ikinci dereceden askeri malâllere verilen * şerefiye zamları ve yangın ve malüliyet ve hayat sigorta tazminatlarile ye: mek, ve hayvan yem bedelleri ve bu mahiyetteki tediyeler, Her nevi atış, uçuş, dalış, ya- rış müsabaka, teşvik ve spor ikra- miye ve mükâfatları, menafii u- mumiyeye hâdim idman cemiyetle rinin amatör oyuncular arasında tertip ettiği mü duhuli ye ücretleri, (o “azasına mükâfat tevzi edilmemek ve cemiyetin u- mumi masraflarile sahaların ıslah ve bakımına hasredilmek şartile” Sefirler 20. — Devletler arasında câri teamüllere ve hukuku düvel kaide lerine tevfikan sefirler ve mümes- siller ve konsoloslarla o maiyetle- rinde çalışan memurlar ve müstah demler “mütekabiliyet şartile ve bu sıfatlarından dolayı” 21. — Bu kanun mucibince ver- iye tâbi tutulan kıymetlerin gelir lerinde, bankalardaki 5 bin li kadar olan “5000 lira dahil” mev- duat ve tasarruf ve kumbara faiz- leri dahili ve harici devlet istikraz larının faiz, amortisman ve ikra- miyeleri, umumi ve mülhak ve hu- susi bütçelerle idare edilen daire ve müesseselerin “belediyeler da: hil” alacakları faiz ve bu mahiyet teki iskontolar “kısa vadeli avans larla hazine bonoları istikraz mef humuna dahil değildir.” ,. 22. — Teşkilâtı Esasiye Kanu- nunun mer'iyet mevkiine girdiği 20 nisan 1340 tarihinden evvel ve rilmiş olan imtiyaz, mukavele ve şartnamelerinde temettü o ve ka zanç vergilerinden ( muafiyetleri kabul olunanlarla hususi kanun larla temettü ve kazanç vergisin” den istisnaiyeti kabul edilenler. (Devamı yarın)