22 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

93 felâketleri ve İgnatief Çar sarayında kurulan plânın tatbikına Almanyada Affı umumi Müttehit hükümet- ler meclisi de kararı tasdik etti BERLİN, 21. A. A — Relehstag tarafından kabul edilen affı umumi kanun lâyihasına muhalefet gösler- MILLIYET PERŞEMBE M. Roosevelt Ne düşünüyor | M. Hoovere teşriki mesaide buluna- mıyacağını bildirdi VASHİNGTON, 21. (öliyet) — M. Roosevelt, ML Hooverin beyan- namesinde bahsettiği borçlar komis yonu ihdası filrine taraftar olmadı. İtalya mili birliğini yeni kurmuştu. Daha çok işi var- dı. Romayı almasına ve krallr- ğı kurmasına meydan veren Almanyaya çok bağlıydı. Yal nız Avusturya ile larmda e ve Tarantino işi vardı. ir taraftan üç imparator itti. fakile şarktan ve cenuptan ken dini koruyan Almanya, öte ta- rafta da “üçüzlü ittifak” ile Fransaya ve Rusyaya karşı or- ta Avrupada bir varlık kuru yordu. Yalnız İngiltere vardı. Ka- rada ordusu e iğ amma Loj Benconsfield'in idare | ettij Londra hükümetinin politikaca yeri büyüktü. Parası, donan- ması, milletler üzerinde sözü- nün geçmesi, İngiltereyi dün- ya politikasının en canlı varlık. larından biri saydırırdı. Şark meselesi, Rusya, İn giltere ve Avusturya dilekleri- Bin yatıştığı başlı bir işti. Al manya bu üç devlet arasında kavgaya yer bırakmamak için çalışacaktı. Bosna-Hersekteki dövüşme- ler, bütün yaz ve sonbahar sür- müş. kış gelince durala- muştı. Baharda yeniden başlı. yacağı şüphesiz sayılıyordu. Gortchakof, Berline gitti. Avusturya hariciye nazırı Kont Ai de hemen Berline Orada Bi i yetse lari em lâyiha da ihtilâle nihayet vermek için şunlar ileriye sürülüyordu: 1. — Türkiyede hıristiyan- İsra müsaade olarak değil, hak olarak mezhep ve Âyince tam bir serbestilik verilmesi, 2. — Aşarda iltizam usulü. nün Bosna ve Hereskte en kaldırılması. 3. — Bosna ve Hersekte alı- nacak vergilerden gümrük va- ridatı merkeze almarak kalanı- nın vilâyetin içinde kullanılma- sı, 4, — İslâm ve hıritsiyandan müsavi adette seçilen (oâzadan bir komisyon yapılması, iftçilere toprak ve- 6. — Bütün imtiyazların Av- rupa büyük devletlerine karşı Türkiye tarafından resmen ta | ahhüt edilmesi, İgnatief, çok seviniyordu. İşte artık Avrupa Türkiyeye karşı birleşmişti, Fransa, İtal- ya bir şey diyemiyeceklerdi. Düyunu umumiye tediyelerinin yarıya indirilmesi Türkiyenin bütün itibermı karmmıştr. Yal nız kalacak olan İngiltere de bir şey ya, > 1864 te Petresburg saraym- da kurulan plân, artık icra edi- Tebilirdi. ” Drşarrda işler bövle kayna- grken, içeride de başka hazır hıklar vardı: Sırbistan ve Ka- | temaslı geçiliyor! radağı göz göre göre silâhlanı- yorlardı. Bunlara karşı asker göndermekten bile korkulmu;- | tu. Hersekliler bir türlü ezile- miyordu. Avusturya, Sırbistan, K ellerinden İardı.. Denizden > Türkiyenin sevkiyatına yarıyan Klik İima- nını da Avusturyalılar —bita- raflık iddiasile— kapamışlar. dı. Bulgaristan işleri fena gidi- oyrdu. Şimalde bunların oluşu mu gören Yumanistan ile Girit in de tek durmuyacakarı anlaşı- yordu. Türkiyeye hariçten mse saldırmasa bile bu yaz işlerin içeriden çok ağırlaşaca- ğında kimsenin şüphesi yoktu. | Wir Selânik vak'ası, daha pek çok yerlerde bir takım fenalıkların devletin başma çorap öreceğin- de hiç şüphe bırakmıyordu. Bütün bu işlere çare bul- mak, İstoabuldaki devlet &- damlarının borcu idi, Rusya ile uzlaşmak. İngiltere ve Avustur ya ile anlaşarak Berlinde bağ- lanan bağı koparmak, Sırbistan ve Karadağm (saldırmasma meydan vermemek, yahut bum- ları bir vuruşta sermek, hele Hersekte, Bulgaritsanda kimseyi kımıldatmamak lâzım- di. Bunları yapabilmek için iş başmda © bulunanların hem millete, hem de padişaha da- Şamli ilk şarttır. İgnatief İstanbulu bir hale getirmişti ki bu şartların hiç birine iyordu. Devle- tin başmda oturan hünkâr, sad- razamma, vükelâsına inanmr yordu. Orun gözü hâlâ sevgili “Nedim” indeydi. Hele halk, millet sözünü işitmek bile iste- miyordu. Varlığım az, çok gösteren millet te kararsızdı. İçlerinde fikirleri ileri bir takrm adamlar vardı ki millet meclisi açmak, milletin vekillerini (o toplamak yollarile hem Avrupaya hoş gö rünmek, hem de gerçekten memleket işlerini düzeltmek mümkün olacağına inanırlardı. Bunların başında e Mitat Paşa vardı. Beş on münevver hoca, bir kaç yüz ateşli Avrupa fik- rine bağlanmış genç, bu zümre yi teşkil ediyordu. Bir çokları da vardıki bu düşüncelere yalnız bir moda ola rak uyuyordu. Bundan bir şey çıkamıyacağına inanmıyordu . Yalnız şimdilik Avrupaya bir gösteriş olarak böyle bir şey ya pılması iyi olur diyarlardı. Bu gösterişçi takımın başında ve. Baht Murat Efendi lr Bir çok hocalar, bir çok vezirler, bir çok memurlar, bu havaday- dılar, (Devamı var) Vali Bey geliyor . ANKARA, 21 ( Milliyet) — memeğe 19 muhalife karşı 44 rey i- ğını bildirmiştir. Mamafi borçlar me da dan yürür akn Sağlamer | lesinde acil teşalibislerde bahunul eneelisinin bu kararı üzerine impera- | torluk bükümetile muhtelif Alman | mason mani olmayacaktır. hükümetleri arasında hemen bir ib-| , M. Roosevelt, harp borçları ile ci- DE ole han iktisat konferansı ve tahdidi tes b sakar imali beren Gİ-| ae arasında biz örtibet gözetmek İ taraftarı değildir. Çünkü müşarüni- leyhin filerince, harp | borçları ayrı bir Mamafi M. Hoover komisyon teş- kili filerinden vazgeçmiş değildir. Avusturyaya Yeniden para Bu defa da 300 mil- yon şilin alacak LONDRA, 21, A. A. — 100.000 lobi isi kidemlileri konseyi, bu mec- ânumusaniden evvel toplanmağa | davetten vazgeçecektir. | 15000 kişi istifade edecek BERLİN, 21. A. A, — Volf€ ajan « bildiriyor: Gazeteler, af kanunu jaklında yö rüttükleri mutalcalar o sırasında bu kanundan istifade edecek olanların miktarı hakkında bazı tahminlerde bulunmaktadır. Bu gazetelerin vasati bir hesapla yaptıkları tahminlere nazaran 15000 2 KANUNU! EVVEL Bulgaristanda kabine buhranı. M. Muşanof bugün istifasını verecek Adliye Nazırı aleyhine gazetelerde ve Mecliste şiddetli hücumlar yapılıyor SOFYA, 21. A. A, — Hususi mu habirimizden telefonla: Son bir ay zarfında * nasyonal li- beral fırkasından olan adliye nazırı İM. Varbanoff aleyhine gazetelerde İ ve mecliste şiddetli hü İ maleta ve mevki | Hiştirilerek. yalnız sm küçük bir tasfiye ile bir kabine bulranının önü alınacağı ümit olun- makta idi. Variyet bumerkezde iken bu sa- İ bah ziraat nazır M. Guitçef, men- olduğu çiftçi fırkasınm icra ko- | * nanıma demokrat Gerkart rma | İ mi kâtipliğine bir beyanname vere maemaleyiı yarın sabah hükümeti tu. tan dört fırkaya mensup F gözden geçirilerek tespit ten sonra Başvekit M. Muşa- Dof saraya giderek istilasımı verecek | tir, Yeni kabinenin M. Malinof tara- fından teşkil edilmesi ve M. Muşa- ofun mede riyaseine getirilmesi Muşanofun kendisine len tasfiye zaruretleri: mendüfer nezaretinin verilmesi ve şimendüler nazırı olan — radikal Mi Kaskodaf açıkta kalacak | berbangi | unda bir mezarele yerleştirilmesi, bulra- | nin halli hususunda ileri sürülen ye- ” | güme çaredir. Dün aksama kadar * bir taraftan liye nezaretine o munbasır küçük bir tasfiye ile bir kabine bahranının önü almacağı ileri sürülüyor ve di- Zer taraftarı da adliye mazırının mes Hate kendisini müdafa mevzuubahis sui tesiri altında yat | sekilmiyeceği hakkımdaki kari karar ve israrından bahsolunuyordu. Bu sabah ziraat nazırı M. Guip- kişi bu kanundan istifade edecekler. e serbest berakılmasına yarın başlanması muhtermeldir. Fevkalâde mahkemeler kalktı BERLİN, 21. A. A, — Volf€ ağam u bildiriyor: Fevlnlâde O mahkemelerin ilgası hakkında hükümetçe tanzim edilen emirname bugün resmi ceridede in- tişar ettiğinden bu mahkemeler, bu- günden itibaren faaliyetlerine niha- yet vereceklerdir. Rusyaya iltica eden Çinliler MOSKOVA, 21, A. A. — İzves- tia gazetesi, Karahan ile Çin'in eski Sou Ping Oyen ordusu firariler hak bir takım müzakereler yapılmış oldu kında ne yapılacağına — dair ahirca ğunu haber vermektedir. asker ile 347 isi »k olmak üzere 1.200 sivilin Mançuriden Sovyet toprağına geçmiş olduklarını söyle- miştir, Sovyet hükümeti, kendilerine Rus yayi terketmek müsaadesini vermiş- ir. Fakat firarilerin ne gitmek me de Rusyada kalmak için kâfi parala rr olmadığı anlaşılmıştır. Karahan, Rusya hükümetinin bu firarileri meccanen göndermek veya iaşe etmek wn emüzeküm ol- madıfı firindedir. Rusya hükürseti, Çin hükümetinin bu firarilere lâzum olan parayi tedarik edeceğini ümit etmektedir. Yeni Fransız kabinesi bugün parlamentoda Herriot istifa ettiği zaman hazinede kaç para vardı? PARİS, 21. (Milliyet). — Fransız l yetleri hakkında malümat vermişler. meclisi yarm toplanarak, yeni kabi- | dir. ile | & ayı için talep olunan munzam tah- bertaraf edilmiş işlerini maliye nazırı M. Cheron'a İ devretmişler, maliye ve hazine vazi- kala İLAN 00'u İngiltere tarafından kefalet al rek çi fırkasmın Bir çiftçi wnze tana alınacak olan 300.000.000 gilim pezaretin. ahtesinde bulunan maarif ” İ den kurtulmak ve bu nezareti diğer ge baliğ yeni beynelmilei bir kredi- | herhangi bir nezaretle değiştirmek çin Avktaryaya açılmama Öl © | istedilderini ve bu yapılmadığı tek lan 15 tenimuz tarihli Cenevre pro- | dirde htikömetteki çiftçi mezarların! tekolu avam kamarasında kabul €-| Çabileceklerini bildirerek birdenbire yrd İ Şiddetli bir kabine bhranına sebe: Avusturya reisicümhuru | biyet e Bi e | Deme n mami SE Me dslr ga, | yziveti başvekil bildirince ba Mi reşit Keler EA | örüne geçilmez bir hale geldi reisicümhuru M. Miklas ile mülükat ta bulunmaştur. M. Miklas, Avus- turya imperatorlağunun parçalandı. devletlerden © ayrı, iktisadi sir hayat yaşamıyacağını — söylemiş ve demiştir ki; Müşterek bir sareti bâl zaruridir. Viyana, Prague ve Peşte, harpten evvel olduğu gibi tekdiğerine mrah- taştırlar. | “Ahmet Reis,, Romanı Temp gazetesinin roman mükâfatı vi — â : PARİS, 21, AA — Tempa ga Şimal denizinden Adriyatik deni- | swesinin henüz tab ve neşredilme- zine ve Rhin nehrinden Transilvan- | miş yazi bir eserin sahibine verilmek ya ve Alp dağlarını kadar uzanan | için tahsiz ettiği 20 bin Frank ro bütün memleketlerin birleşmesi lâ-| ükâfetı ük okirak bugün ila © zrmdır. Mail Curie'ye verilecek radyum PARİS, 21. A. A. —, Kanadada radyomu ihtiva eden bir maden çir- ketinin şüdiri olan . Bertram Day, dün laboratuarında madam Curie i le görüşmüş ve sonra matbuat mü- messillerine beyanatta bulunarak â- lim kadınım tecrübelerine daha vasi mikyasta devam | edebilmesi | için mensup olduğu şirketin ona kâfi de | recede radyom vereceğini söylemiş” tir. “Ahmet reis” adlı ve müsvedde halindeki eserinden dola- yı Lyon istinaf mahkemesi avukat larından ML Pierre Melon kazanrasş- tır. Bu roman Temps gazetesi tara. fından yakında tefrika suretinde meş cedilecektir. (Hava postaları İlçin ücret ANKARA, 21 (Milliyet) — Memleket dahilinde © uçaklarla İ nakledilecek posta maddelerin- den almacak hava ücretlerine da- lâyiha Meclise geldi. Lâyihanın ihtiva ettiği esaslara göre uçak- larla nakledilecek posta murase- lâtmdan alelâde posta ücretlerin- don maada munzam hava posta | ücreti alınacaktır. Bu ücretleri posta idaresinin hari- ci münasehatta, muamelâtta bağ- İı bulunduğu mukavelelerde ta- yin ve tahdit edilmiş olan ücretle- rin en yükseklerini aşmamak su- retile tayine hükümet mezun ola- caktır, Munzam hava posta ucretleri peşin olarak alınacaktır. Murase- lâti posta ücretlerinden muaf res- mi dairelerle müesseselerin hava Hazirandanberi varidatta hasıl 0- | postası ile nakli istenilecek mura- lan mühim eksikliklere rağmen bazi. | seleleri yalırz munzam hava ücre- ne Herriot kabinesinin istifası günü | ti almmak şartile uçaklarla naklo- olan 15 birinci kânunda 3.392.000. | lunacaktır. 000 franklık (Bir tediye imkânme baiz bulunuyordu. 932 senesi son al- Mühendis veya mimar sisatm. ANKARA, 21 (Telefonla) — ticeyi vermiştir. Ankara şehri imar müdürlü; olması bu ne ...reaaeaeaameereraaasasessaseseaeeseesesaeseeaaeee Mamafih sabık maliye nazarı 833 | bütçe kanununda “mühendin mü- senesinin ilk aylarında işbir silam- | dür,, unvanmın, mühendis veya tıya mahal vermemek üzere 832 se-| mimar suretinde tadili hakkımda sonu için 3000.000.000 hık bir| hülcümet tarafmdan > meclise bir ebediyordu. lâyiha verilmiştir. tisman neticesinde 163.588.000 li- , menkul kıy İ rek beşvekâlotte Lalmesı öhtlmali de i çefin noktasi nazarı kabul edilmedi. : İS takdirde çifçi nazırların müştere- yan adliye nazırı değiştirilerek yeri- ilmi ne maşyonal Hberllrden M. Sekaf van karaları imei veya M. Kaşakofun getrilmesi ve rekli çekilmesi için İl aym mahal bı esasen bir Km mal adliye nazırmın sarsılmış vazivetin- den istifade ederek çiftçi fırkasma kabine içinde daha kuvvetli bir bale getirmek için ihtiyar edilmiş ve ru selim 95 iğ Gesi diksllerden Kenof'un getirilmesi ve çiftçilere de üçüncü. bir mezeet ol- mak üzere arzu ettikleri veçhile şi- | mekte idi. .emeeasaseeesez Mülga Donanma cemiyetinin 80 bin ingiliz liralık alacağı ANKARA, 21 (Milliyet) — Muhbelit hakem mahkemesince verilen karar üzerine mülga onanma cemiyetinin zıyaa uğratılan 80 bin İngiliz liralık alacağı hakkında Refik Şevket B. (Manisa) Refik B. (Konya) müdafaa ve maliye vekillerinden sual sormuş” lardır. Su işleri için bono çıkarılacak ANKARA, 21 (Telefonla) — Mevcut su işleri taahhüdatı- elekti Yin i vaffak olmuş bir manevra addedil. tetici 526 d de TE da 80) Abon) | İstan Pi nın bitirilmesi için bono ihracma mezuniyet itasına dair hükü- | hakkı met bir lâyiha hazırlıyarak meclise sevketmiştir. Bu lâyihaya göre mütenaddit senelere şamil olmak üzere su işleri için 2027 numaralı kanunun neşri tarihine kadar aktedil- miş bulunan mukavelât ile girişilmiş olan taahhüdatm bitiril- mesini temin için tediye edilecekleri sene bütçesinde tahsisattan bazı da yı mahsup edilmek üzere bono ihracına maliye ve nafa üekilleri | Çel mezun olacaktır. cir Ankarada ekmek fiatının yük- | seltilmemesi için tedbirler ANKARA, 21 (Milliyet) — Belediye encümeni narh komis- yonu tarafından francalaya ve ekmeğe 20 para zam edilmesi tek- Mifine mâni olmuştur. Şehrimizde yeni açılan bir değirmenin un fiatlarını yükselt- wa Gi k eti meğe âmil olduğu görülmüş, Belediye buna karşı tedbir almağı | “ut ş lüzumlu görmüştür. Bu meyanda ekmek narhma buğday fiatın 8883 tutulması için İktisat vekâletine müracaat etmiştir. Jandarma kanununda tadilât ANKARA. 21 (Milliyet) — Jandarma efradı kanununun birinci maddesindeki küçük zabit kaydının kaldırılması hakkında | Meclise bir lâyiha verilmiştir, Eski borçlar itilâfı hakkında bir Yunan gazetesi ne diyor? ATINA.21 (A.A.) — Atina ajansı bildiriyor: Politika gaze- tesi, Türkiyenin borçlarını tekrar tediyeye karar vermiş olmasını a | mevzuu bahsederek diyor kir “Bütün memleketlerin borçlarını ödemedikleri bir sırada “Türkiyenin tediyata başlaması Gazi Hz.nin yalnız bir münci de- il ayni zamanda çok mahir bir diplomat olduğunu da gösterir.,, İetilrazz dahililerde Bafta zarfın Yeni | Pükler kabili yartil, kadar karı bi diş 2 İs pi Terk D.d Gitme Saya Yakar Tar ik Ba Esham ve tahvilât Pariste hâmillerle yapılan-müza- kerelerin intaç ve itilâfnamenin de imza edilmesi keyfiyeti, bu hafta zarfında İstanbul Menkul kıymet- ler ve kambiyo borsasını canlandır. dı. Ünifiyede malcı olanlar sevindi ler; çünkü çoktan beri bekledikleri yükseklik vukubuldu. Filhakika iki haftadan beri 55 kuruşta kalan bu kâğıtlar birdenbire 60 kuruşa fırla dılar; bir o aralık 6l V; kadar da yükseldiler ise de dün sabah 58 de akşam üstü de 58 Y; da kaldılar. Onifiyelerle beraber, £ tabiatile diğer kâğrtlar da tereffüden istifa» de ettiler; fakat bu meyanda bil- bassa Anadolu grupu kayda şayan dır. Dün akşam son fiatler şunlar- dı Aksiyon 24.70 Obligasyon 1 ve 1l 39.15 Obligasyon OL 38.50 Mümessil 4125 mnetlerin istisna edildiği mânasmı çıkarmak mümkün ise de, İstan- raya inmiştir. Bu paranın 8.688. 000 lirası. karşılığı yüzde yüz altın olmak üzere bidayette banka tara- fından ihraç olunup bundan evvel ki bilânçolardan devren gelmekte- dir, Pasif kısmında vadesiz tevdint 376.933 lira tezayütle 10.918.868 liraya; döviz o mevdustıda keza 177,966 lira zamla 1.083.331 Iraya çıkmıştır. Aktif kısmında kasa ve muhabir der nezdindeki mevcut 28.822.159 da biraz satıcı olduğu için fiatleri | | ”, 1 kuruş geriliyerek 95 te kaldı. Ard İş Bankalarının fiatı 10,10; mü. © Bey essisler 120 liradır. Osmanlı Ban- | We» kası eshamı da kupon itilâfenm te- | 7“ siri altında 4 puan kadar yüksele- e) rek, nominal, 40 lirada kaldılar. Tramvay 50,50; Bomonti 23,75, İmer 15; İttihat Değirmencilik ji 4,35; Şirketi Hayriye 15; to B40; Terkos 32, | İktısadi ve Mali Hafta Türk parasmı korumaya mütal- “İhraç edecekleri malı iştira mak Tik 8 numaralı kararname bu ayın | sadile hariçten döviz celp ve bankâ e lara satmış olan tacirlerin ihraç &- girdi, decekleri mal bedelinden bu döviz- * Tatbikatında ve bilhassa kontrol | Tere tekabül eden kısmı ve hükü- cihetinden, müşkilâtı dai anlamadığını inik, Şayet bu doğ» ru ise, artık hariç ile arbitraj ve €s- ham ve tahvilât mübadelesi yapı- ten şikâyet eden İstanbul borsası- na ve alelâmum iş hayatımıza indi- rilmiş mühim bir darbe teşkil ede- cektir. Omun için bu şaylanım doğ- ru çıkmamasını pek ziyade arzu © denlerdeni; İz. Ecnebi memleketlerle yapılan menkul kıymetler arbitrajından iktisadiyatımızın ne gibi istifadele- ri olduğunu ayrı bir makelede mev- uu bahis edeceğiz. Cümhuriyet Merkez Bankasının 15/12/9332 tarihli bilânçosu bir ev- velki haftanınkine nazaran aşağıda ki farkları göstermektedir. 'edavüldeki banknotlar 60.000 | Tiralık yeniden veki olan bir amor- A ik aaa Bed Yer pe ye Mia le rarname, esas itibarile, pek muva- fiktır, Şüphesizdir ki, ileride gö- rülecek nevakısı ikmal edileceği gi- bi, yeni ihtiyaçlara karşı, kararna me tadil de olunabilecektir. Biz şimdilik, bir nokta da mazar dikkati celbetmek istiyoruz, oda, © Kararnamenin bazı cihetleri sarih ve her kesin anlayabileceği bir h- san ile kaleme alınmış olduğu hal- © des biriki noktası da pek müphem kaldığıdır. Ezcümle 5 nci madde- 14.436 kilo halis altından ibarettir, Altın mevcudu geçen haftadan be- ri 129 kilo daha çoğalmıştır. Altma tahvili kabil dövizler 344. 819 lira artarak 780.242 liraya ba- liğ olmuştur, Cüzdan ve senedat muhteviyatı haftanın aynıdır, maz. İbaresinin, esham ve tasvilâta da şamil olup olamıyacağı kat'i suret- te anlaşılmmamaktadır. i 1 nci maddede “eşya ve menkul kıymet- ler” den bahsedildiği halde, 5 nci maddede, yalnız eşya memnu olduğunun zikredilmesi, k i, Gayrı mübedil bonoları geçen haf tadanberi bir kuruş kadar geriliye- rek 36 V, da kaldılar. Türk altın kâğıt sterling 710 kuruştur. KH .