23 Aralık 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
Devlet ve Iktısat şmındaki vaziyeti gçlüri iktısatta bir çok menfaat tozatla- ri vardır. Bu tezatların bazıları müstahsiller yüksek isterler, o müstehliklerin Amele- müte- fiat monfaati aşağı fiattadır. ler yüksek ücret isterler, şebbislerin işine aşağı ücret gelir. Küçük sanayile büyük sanayi a rasında | şiddetli mücadele var- dır. Bunlarla beraber daha böy- le bir çok menfaat tezatlarından terekküp eden zamanı hazır ik- tsadiyatını sevketmek kadar güç sey yoktur. Muayyen bir sahada muayyen istikametli bir iktısat siyaseti ta- kip edildi mi, faraza yukarıki iktisat tezatlarından yalnız bir ta- olundu mu, di ye etmemek mayenin tesi yor. Modern devlet bu zıt iktmat menfaatlerinin arasmda ve orta «nda nasıl bir mevki alabilir. Zıt menfaatlere yakmdan bakı hrsa onların iki grupa ayrıldıkla- rı görülür: 1 — Karşılıldı öyle menfaat ler vardır ki, birinin kazanması ötekinin kaybetmesi o demektir. Küçük sanayi kazanırsa büyük sanâyi ve büyük sanayi kazanır. a küçük sanayi kaybeder: 2 — Öğle menfaatler vardır den fazla alır. Bu sarette de kizmen kazanır. Sonra, yüksek olursa sermaye sahibi ka- zanır. Sermayeye muhtaç olan sermaye (bulur fakat kârdan kaybeder. Modern devlet için bu tezat- lar arasında iki yoldan gitmek vardır. O, ya menfaatlerden bir kısmı ele alarak himaye ede- cektir, ve böylece diğer menfa- atlerin kâmilen veya kismen za- rar görmelerine sebep olacaktır. Ve yahut, zıt menfaatlerin (orta sm) bulmağa çalışacak, menfa- atlerden her birinin en az zarar görmesini temin edecektir. Yı devlet için şu iki yoldan gitmek kabildir: Mevcut menfaat tezat- larından bazılarını tutup diğerle- rine zarar vermek, menfaatlerin en az zarar görmelerini temin ©- decek surette ortadan yol almak. Lâkin bir mülâbaza var. Bu iki yol sabit ve müstakar esaslara istinat edemiyor. Kar” #daki menfaat sahipleri ve men- İ faat toazzuvları sabit ve müste- İeri mütemadiyen değişmektedir ler. Bir kere şehir ve köy müfus- ları başka başka nispetlerd. alıyor. Sonra istihsal sal vasıtaları, işlet me ve İş şartları değişiyor. Böyle her lâhza değişen iktisat mev- zuları karşısında sabit tedbirler- İe ahenk temin olunamaz. Her lâhza değişen iktısat o vahdetleri ve iktmat mevzuları ki ancak değişen tedbirlerle ahenk temin olunabilir. Buna ise imkân yoktur. Onun içindir ki, modem devle- in iktasat işi, me bir kısım men faatleri mah- volmaya ya ve ne de Diz tön menfaatlerin lâhza değişen umumi ami ie mini gibi ga; bir cam- Modern devletin iktmat iti, olun olsa, hâl iktısadnı her tedbi- te müracaat ederek daha müte- Kümil bir istikbale götürmek ola- sanların eşya ihtiyaç ve is tiki daha iyi temin ed. Modern devletler bu gi oh yaklaşmak için çalışıyorlar. hti- raf etmelidir k ki, bu şartlar için de çalışacak devlet adamında tan'atkârlıktan da hayli nispette bulunmak iktiza ediyor. Cereyan etmekte olan zamanı hazır ikta #adiyatmın yalnız hesaptan iba- ret bulunmadığını, hesaptan baş- ka bir takım tertip hassalarını da- bi istilzam rna iktısadiyatta sala ileri gitmiş görünen memleket. imha halleri açıkça gös- Müderris Nizamettin ALI Yarınki Milliyet'te CADDELER Akmet Hâşim CUMA 23 KÂNUNUEVVEL 1932 7 inci sere No, 2468 NUSHASI $ KURUSTUR mn xI Celâl Bey afyoncuları | Meclisin kış | dinledi, heyet dönüyor Yerli sermaye ile ve Türklerin elinde bir şirket yapılacak mı? Veki neleri sordu? İktisat Vekili Celâl Bey Ankarada Beyle İletısat temaslarda tenli ve İamir aiyoncalar bayaa. ri bugün şehrimize avdet edecekler. Vekili Celâl olan İs- ge eldeki stok afyonların beyannamelerinin verilme müdde- tinin 1 Mayıs 1934 tarihine kadar temdidi hakkındaki | taleplerini alâ- ka ile karşılayan Vekil Bey, bu bu- susan teminine çalışacağını vandet- miştir. Celâl Bey afyon yetiştiricile- rinin malların, Birliğe veya tüccara satmakta serbest bırakılmaları hak- kında heyetin temenniyatını tetkik edeceğini bildirmiştir. İktsat Vekili Bey bu mülâkst ©s- Basındaki beyanatında gayet ehem- miyetli bir noktaya temas etmiştir. Vekil Bey heyet azasından afyon iş- erinin sirf türk tacirleri tarafından Türk sermayesile teşkil edilecek bir şirkete tevdiini mümkün olup olma- dığını sormuş ve bunun için me k- dar sermaye lâzım geldiğini sormuş tur. Celâl Bey bu hususta izahat al- miştor. İktisat Vekili Bey heyet aza- sma ayrılırken taleplerinin busulüne galışacağı Japonlarla takas rac mukabilinde ayni kıymette ma» nifatura eşyası ithali için müzakere- ye girişmişlerdir. Bu müzakerenin müspet bir şekilde neticeleneceği ve ba suretle afyon ihracatımız i bi yel açılacağı kuvvetle ik ed Türk tarihinin medeniyet kısmını yazan tarihçilerimiz Türk tarihinin mede- niyet kısmı yazılıyor Tarihçiler dün Edebiyat Fakül. |, tesinde bir içtima yaptılar Türk tarihinin ana batları-| zarı dikkati celbetmiştir. nın medeniyet kısmını yazma- yı deruhte eden ve bu hususta | hat! tetkikatta bulunan tarihçileri- miz dün de Darülfünun edebi- Yat fakültesine toplanarak tet- leri etrafmda yekdiğerlerile Ee en Hazır bulunmakta olan bü- yük vie bu kısmını ha Pek yakında Türk tarihi ana tlarınm medeniyet kısmı da ikmal ödilmiş olacaktır, Dün kü içtinsda muvaffakıyetli ne- ticelere vâsıl olunduğu anlaşıl- muştur. Tarih müderris ve muallim- leri yazmayı deruhte ettikleri kısımları kısa bir zaman zar- fımda ikmal edeceklerdir. Mü- teakıp içtima pek yakında yapı lacaktır. Tatili ANKARA, 22. (Telefonla) — Önümüzdeki hafta içinde Mec sin Şubatta tekrar toplanmak üzere kış tatiline karar vermesi kuvvetle muhtemeldir. Zabit Yurdu Dün Ankarada açıldı Fevzi Pş. Hz. nin ve Milli Müdafaa vekilinin nutukları ANKARA 22 AA — Aşkar 'abit yurdu bugün saat 16,30 da Z E.H, Reisi Müşür Fevzi Paşa Mult Müdajaa Vekilinin nutku açılmasını müteskip ili müdafa Vek Zekâi Bey Paşa a fim Abdulhalik Bemekl him- metleriyle ve hükümetin yüksek muzaharetile vücut bulan Ankara zabit yurdunu bizzat açmak lüt. funu gösterdiğinizden dolayı mil- li müdafan vekâletinin minnet ve şükran: derin saygılarımla arze- derim. Milli Müdafaa Vekâleti Büyük Başkımandanın ilhana | feyziyle vücude gelen ve zabitlerle askeri memurlar arasındaki meslek bir- liğini kuvvetlendirecek ve toplu ak olan bu müessesenin uriyet müdafaa teşkilâtında yeni bir tarakkı adı mı kaydettiğini görmekle bahti- yardır. Şüphesiz cümhuriyet orduları- (Devamı 6 ner sahifede) Ali Iktısat Meclisi Bu defaki içtimaa ehemmiyet veriliyor ANKARA, 22. — Âli iktisat mec- Esi, kânunusaninin beşinde toplana- caktır. Meclisi İktsat vekili Celâl fında an . Müzake- ratın bir hafta kadar süreceği tah- min olunuyor. — M. Matsuoka Geliyor Haber aldığımıza göre, Mil. İetler Cemiyetinde Japonn baş- murabbasıM, Mat v M. Matsuoka, Cenubi Mançur. Bagtin dönüyor | Vekil Bon Meclis- teki lâyihalar | hakkında beyanatı Şehrimizde bulunmakta olan Dahi liye Vekili Şülerü Kaya Bey bu ak şamki trenle Ankaraya | gidecektir. Vekil Bey dün Tokatliyan otelinde kendilerine mülâki olan bir mubarri- rimizin vaki olan süallerine cevaben şu beyanstta bulunmuşlardır: dı kanunu ile yeni posta kanuna Meclis encü de tet- kik edilmektedir. Bu lâyihaların bu içtimm devresinde çıkarılacağını ü- kimerler Valilerin salâhiyetlerinin tevsii klmda Meclis mehafilinde ismen Birinci Umumi mü fettişliğe henüz hiç (kimse tayin e- dilmemiştir.” Gayrimübadil- Kongresi Önümüzdeki ay içinde toplanacak Maliye Vekâletince bundan ev- vel gayri mübadil bonoları hak- kmda verilen karar mucibince, el- de mevcut bonolar kâmilen itfa edilmedikçe yeniden bono ihraç edilmiyecektir. Verilen habere gö- re gayrimübadillerden bazıları, bu karara rağmen, yeniden bono çıkarılmasını istemektedirler. Bu zümreyi, evvelce bono alıp ta, is- aldıkları bonoları karman olanları teşkil etmekte. et yedi milyon liraya ya- kın bono çıkarılmıştı, o bunların karşılığı tamamen mevcuttur. Yeniden bono gli eb tnk- dirde mevcut bonoların yeniden düşecektir. Bu sebeple lee. İerinde fazla miktarda bono bu- lunanlar yeniden bono çıkarılma sma taraftar değillerdir. Bununla beraber bu mesele hakkında bir karar vermek gayrimübadillerden Hizede Maliye Vokületine ait ol: duğu beyan edi Gayrimübadiller ederi 1s kânunusani 1933 pazar günü top- lanacaktır; Kongrede bu mesele- nin de mevzuu bahsedilmesi muh- temeldir. Gayrımübadiller e nan haberleri tetkik etmiştir. Mısır Sefirinin A bunu tekzip ettiler. Halbuki, Sefir Hz. bu sözleri eş-edi bilirler, Fakat gazeteci arkadaş ta bunu anlayamamış ve söylenen ie gazetelerde intişar etmiş- Beyanat olarak neşredilmeme si hakkındaki sözler anlaşılamadı İimdan ve Sefir Hz. nin söyledik- leri aynen intişar ettiğinden müte Dkıği 7Epu İngiliz gazeteleri İngiliz—İran | kında hararetli neşriyat yap- maktadırlar. Gazeteler İranm, La Haye muhkemesine müra- caatı reddetmesinin sebebini şöyle izah ediyorlar: İran La Haye mahkemesi- nin hakemliğini kabul ettiği eemelerini, Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Jiren piyade ve makineli tüfek kıt'aları tecemmu halinde İngiliz-İran ihtilâfı iti- lâfla neticelenecek mi Arada bir itilâf havası esiyor İngiliz Hükümeti Cemiyeti Akvamdan ne bekliyor? LONDRA: 21 (Hususi) —| salâhiyeti dahilinde olan dava- İları bundan istisna etmişti. İ- petroller şirketi meselesi hak-|ran hükümetile petrol şirketi arasındaki ihtilâf, İran aklar melerinin göreceği bir iştir. İngiliz gazeteleri, (O hukuk noktasından İranın bu Bokta- da haklı olduğunu kabul edi yorlar. Ve işin yalnız La Ha; mahkemesi tarafından halle (Devamı 6 ncı sahifede) Ankarada un piyasasına hâkim olmıya teşebbils eden yeni değirmenin binası Ankarada un piyasa- sına hâkim olmak istiyen bir değirmen! Belediye bu şirketin hakimi. yetine meydan vermedi ANKARA, 21, (Hususi) — — ve piyasa büyük sermaye İle ortaya un vaziyeti dik- kate şayan bir devre | geçi ge e (Ankarı değirmencilik Limited Şirketi) nin dir. Son zamanlara (okadar Ankara | değirmeni ile Köprüköydeki bir de Pim e a Sa ime muhtelif sebeplerden kapanmış (Devamı 6 ncı sahifede) Muhtar intihabına dün başlandı, bu sani bitecek
