28 Kasım 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
PAZARTESİ 28 TEŞRİNİSANİ 1932 7 inci sene No. 2443 NUSHASI 5 KURUŞTUR Bir Buhranın Devamı Mugla Almanya on gündenberi bükü- Wetsiz bir memlekettir. Von Pa- pen kabinesinin istifasından son Ta yeni bir hükümet teşkili için Yapılan teşebbüsler bugüne kadar müspet bir netice vermedi. Ve Ak mManyada işlerin aldığı cereyan, 6 Teşrinisani intihabatının meticesi- e uygun bir hükümet £ teşkiline de imkân bırakmamaktadır. Von Papen'in istifası üzerine Cümhur Reisi Hindenburg, son intihabat- tan en büyük siyasi fırka olarak çıkan Milli Sosyalistlere yani Hi İleristlere kabine teşkili vazifesini vermi Hindenburg'un ileri Mirduğü şartlar, Hitler'den Yalnız kendi fırkasına o dayanan bir hükümet teşkili imkânı sel betmiş bulunuyordu. Hindenburg, evvelâ Hitler'in Mecliste ekseri- yeti temine kâfi gelecek bir kom- binezon bulmasını dalar ni e niyen de Hariciye ve Milli fan Nazırlarını tayinde kendi ar- zusunun hâkim olmasını istedi. Hitlerin Meclisteki Fırka mevcu- du ancak 195 olduğuna Hindenburg'un — şart olarak ileri ancak mek suretile li Tinlbei Milli Sosyalist Fırkasmı teşkili tarihinden beri takip ettiği siyaset, böyle bir koalisyonun teş- kiline müsait değildir. Ve müsait olsa dahi, Hitler birtakım kayıt- İar ve şartlar altnda (o hükü teşkil etmeyi kabul edemiyeceği bildirdiğinden © bu teşebbüs suya düştü. Hindenburg bundan sonra ka- bine teşkili vazifesini Kass'a tev- di etmiştir. Gerçi bu devlet adamı Merkez ve Baviyera Halk Fırka- sina dayanan bir hükümet teşkil edebil! de bu teşekkül de Mec- Viste denburg'un şart olarak ileri sürdüğü ( ekseriyeti temin edemiyeceğinden Kass ta hükü- met teşkilinden vazgeçmiştir. Hindenbürg her iki fırka rei- sine de kabine teşkili vazifesini tahmil etmekle şunu söylemek is- : Almanyada ( bir hükü- lemanter sistem © icab eki ekseriyete — istinat et- Böyle bir hükümet teş kil ediniz. Bu ekseriyetle istinat eden bir hükümet teşkil edemedi- ğiniz halde ben, kendi itimadımı lan bir Başvekil tayin ede- ğim. Gerek Hitler, gerek son on (gündenberi yaptıkları teşebbüslerle Mecliste ekseriyete İstinat eden bir hükümet teşkil etmeğe muvaffak olamıyacakları- mı göstermişlerdir. Şimdi tahak- kuk eden imkânsızlık karşısında Hindenburz. bir basvekil intihap #decektir. o Bu başvekil kim ola- «ak? Hindenburg, gerek sözlerile ve gerek tla © göstermiştir ki, başvekâlet fırka o mensuplarm- dan birini getirmek istemiyor.Fır- “ka hükümeti olacaksa diyor, tam fırka hükümeti olsun. Ve Mec- liste kendi mensuplarma ve ya- hut ta ber hangi bir kombinezon- la temin edeceği ekseriyete isti- nat etsin, Fakat fırka hükümeti olmayıp ta, Almanların (tabiri üzre, bir “Reisicümhur Hüküme- ti,, olacaksa, o halde başvekilin hikbir fırkaya mensup © olmama sı faydalıdır. Ve Hindenburg'a kalsa,sabık Başvekil Von Pops: iktidarı tekrar tevdi o edecekti Fakat nihayet bu vaziyette dara geçen bir hölkümet, fırkala- rn müsbot yardımına değilse de, hiç olmazsa, müsamahasına maz- bar olmalıdır. Halbuki Von P, pen İle bütün fırkalarm arası açıl. Millicileridir ki lir da mühim bir yekün teşkil etmiyor. Binacn- leyh fırkalar bugünkü şerait al- tında bitaraf bir Başvekil kabul etmeğe hazır olsalar dahi, o Von Papen'in şahsıma © muterizdirler, Kaldı ki Hitler, hiçbir hükümete müsameha bile a etmiştir. Bu vaziyette hilsine dök buhran bir o çıkmaza girmiştir. Hindenburg'un tayin edeceği Bap- vekili fırkalar o kabul Ka bir bir mes' a beynelmilel borçlara karşı aldığı vaziyet, Lawsanne'da iü da Almanyanın beynelmilel vazi- Yeti mevzubahis olmaktadır. Al kongresi bugün saat 14 te An- kara Halkevi salonunda Başve- kil İsmet Paşa Hazretleri tara- fından açılmıştır. “Muhterem arkadaşlar: Bu kongrenin açılması milli hayatın belli başlı si dan biridir, Evvelce her sene, son zamanda iki senede bir vu- kubulan bu toplanma bize hava müdafaası için ve bir hava filo su yaratmak için memleketimi- zin sarfettiği gayretlerin plân- çosunu göstermeğe bir fırsat o- luyor. Yalnız Bukadar değil, milletlerin hava meselelerinde her gün alâka ile takip ettikle- ri faaliyeti milletlerin hava mü- dafaasına verdikleri ehemmiye ti kendi milletimiz müvacehe- sinde gözden geçirmek için mü- bim bir vesile oluyor. Arkadaşla, Biz ehemmiyet vererek takip Ticaret Odası ihraç eşyamızm ücretleri hakkında yaptı- $ı tetkiki bitmiştir, Bu etüt netice sinde son üç sene zarfında ihraç oşyamızın, ne şerait altında, nasıl bir tarifeye tabi tutulduğu anla- şılmış ve buna ait çok enteresan öğrenilmiştir. İhraç eşyamızı ecnebi Tamanla- rına götüren kumpanyaların bu işte çok mühim bir rol oynadıkla- Tr anlaşılmaktadır. Kumpanyalar #ayanı dikkattir ki elân İngiliz lirasını Türk parası ile 1030 ku- rüştan itibaren hesap etmektedir. ler. Bunun ihraç eşyamızın bey- el pazarlara © arzında çok lâde salâhiyetlerine istinat eden emirnamelerle idare | edilmekli beraber, zevahir muhafaza miş ve kanun çerçevesi dışına çı- Bu zevahir de berta- de doğrudan doğruya n edilirse, o acaba bu emriyaki başka emrivaki Hitler'in de sabrı tükendiği geçen ir beyannameden Milli Sosyalist anlaşılmaktadır. Lideri bu beyannamede diyor ki velev eebren ok Tayyare Cemiyeti Kongresi İsmet Paşanın nutku ile açıldı Başvekil, tayyareciliğin ehemmiyetini anlattı İhraç eşyamıza ağır bir darbe vuruluyor Ecnebi kumpanyaların elbirliği! Navlun fiatlarının elbirliği ile yüksek tutul. masından zarar görüyoruz.. Gelecek harplerin kat'i neticelerini milletler havada tayyare vasıtasile alacaklardır Milletin tayyare için verdiği para 40 milyon liradır. Milletimiz selimile millet davalarının tedi ige'ni isabetle bulmuştur Başvekil İsmet Pş. Hz. ettiğimiz gibi her birimiz mem leketin her köşesinde tayyareci liğin daha çok ehemmiyet aldı- ğını her gün tayyarelerdem da- ha çok endişe edildiğini ve om- lardan daha geniş ümitler bek- menfi tesiri olmuş Ve ayni sebep- ledir ki bütün dünyada ticaret ge- mileri limanlarda işsiz dururken Türk sularına işliyen yi lar nakliye ücretlerinde bir tenzi- Iât bile yapmamışlardır. Tetkikat göstermiştir ki kum- panyalar tarife üzerinde a. tr zemin ve zamana kilde yapmaktadırlar. Kek ei olu- nacak fazla mal varsa ve tüccar da sıkışık bir vaziyette ise kum- panyalar şayanı hayret bir şekil- de derhal navlunu yükseltmenin arrrmı bulmuşlardır. Bu şeklin ihraç eoşyamıza çok zarar verdiği anlaşılmaktadır. tarihinin en buhranlı © günlerini yaşamaktadır. Ve bu buhran, Al- manyanın beynelmilel siyaset â- leminde oynadığı ehemmiyetli rol udutları içinde bir politika kavgası olmak- tan çıkarak, bir Avrupa bubranı | Tekaütlere | Maaş! (Şirketi şeklini alıyor. Ahmet ŞÜKRÜ Umumi Müfettişlik Salih Pş.nın da ge- tirilmesi muhtemel ANKARA, 27 (Telefonla) — Birinci Umumi Müfettişliğe tayini mevzuubahis zevat arasında Kol- ordu Kumandanlarımızdan Salih Paşanın da ismi zikredilmektedir. Müfettişliğe herhalde bir asker ge Recep B. gitti Bir hafta evvel Avrupadan şehrimize avdet eden Cümhuri- lendiğini söylemeğe mecburuz. | yet Halk Fırka Son iki senedenberi tayyare fi- | sı Umumi Kâti loları kurmaktaki esas fikirler | bi Recep B.dün çok dikkate şayan mahiyet al- | akşamki eksp- ANKARA, 27 (Hususi muha- birimizden) — Tekaüt kanununa ilâve edilen 8 inci muvakkat mad- ninin ifade ettiği veçi tur. Sabık Bahriyeli Vekili İhsan Bey istifade edecekler meyanin- dadır. Bu yeni o kanundan (m: ve raahkümlârm eytam ve erami istifade edecektir. Milli hudut baz ricinde bulunanların (150 lik lis- teye dahil olanlar hariç) bu mad- deden istifade £ edebilmeleri ise şarta muallâktır. Bunların her al- Yaldiğinden e Güce lerine imkân yoktur.Bu tekai idatı hesap edilerek iki kendilerine verilmiş bu suretle hazine ile ilişikleri ke- niden tahsis edilecek maaşların- maaşları çü deği Zira kanun madde- İen maaş tahsisini âmirdi: mıştır, Harp olur da düşman Ü- | yesle Ankara'ya (Devamı 6 ıncı sahifede) | gitmiştir. Recep | Bey istasyonda, vali, fırka İstan bul teşkilât rei- si ve sair fırka mensubini (oOve Cumartesi tevziat başlıyor Eytam, Eramil ve Mütekaidinin | Kânunyevvel, Kânunusani, Şubat üç aylıklarının tevziatına Cumar- tesi gününden itibaren — başlana- caktır. Fakat aldığımız malüma- ta göre bu gibi masaş ashabından üç bini mütecaviz kimse (OEmlâk Bankasına maaşlarını kırdırarak bu üç aylığı evvelden almışlardır. Cumartesi gününden itibaren tev- zi edilecek maaşta bu üç bin ki- şi para alamıyacaklardır. Bu se- fer, İstanbulda, Eytam, O Eramil, Mütekaidin olarak maaş alan 25 | rafından teşyi edilmiştir. Türkçe Ezan Dünden itibaren derslere başlandı bin kişiden ancak 22 bin Okimse maaş alacaktır. Fakat © evvelce maaşlarını kırdıran bu üç bin cü dan sahibi esasen fakir kimseler olduğundan bu defa tekrar maaş almiak istemektedirler. Bumu i- çin de Emilâk Bankasına müraca- at ederek Mart, isan, Mayıs ma- aşlarının simdiden kırdırılmasını ve kendilerine maaş | verilmesini istemişlerdir. Halbuki Mart yokla ması yapılmadan evvel, Mart, Ni- san, Mavıs üç avlıklarınm veril. mesi imkânı görülememektedir. Yoklama ise Mart iptidasında yapılacaktır. Emlâk Bankası Maliye Vekâ- letine müracaat ederek bu kabil kimselere o yoklama yapılmadan Mart, Nisan, Mavis maaşlarının kırdırılmak suretile verilip verile- miveceğini sormuştur. Maliye Ve- kâleti bu hususta tetkikat-yapma- ön başlamıştır. Vekâlet © mi cevap verirse Cumartesinden iti- baren bir krsrm ashabı mans Mart Nisan, Mayıs üç aylıklarmı Emlâk Rankasına kırdırmak süretile ala bileceklerdir. Gemikurtarma Evkaf Müdiriyeti, usul dersle- ri verecek meşhur hafızların bu- Yeni şirket nasıl tesis ediliyor? Hafız Yaşar Bir kanunla tekarrür eden Türk | Bey Cumartesi ve Çarşamba; Eyip i camisinde Hafız Dürrü Bey, Pa- zar ve Salı; Dolmabahçe ar de Hafız Fahri Bay (o Pazar v Perşembe; Üsküdar Cedit Valde- camisinde Hafız Nuri Bey Pazar. tesi ve Çarşamba; (o Kızıltoprak Zühtü Paşa camisinde Hafız Ce- mal Bey Pazar ve Çarşamba; Ka- sımpaşa camisinde Hafız Burhan şirketin mürakali ser- mayesi tahlisiye işlerile uğraşan bu- günkü şirket ve Seyrisefain tarafın- dan doldurulacaktır. Kalkavan zade | ler de Adalet vapurile şirkete iştirak | edeceklerdir. G: urtarma Şirke- ti La Valette, La Nina, Cleopatra, | Sezar ve Semiramis tahlisiye gemi- İerini yeni şirkete vermektedir. Sey- riselain de Alemdar tahlisiyesile sir- kete iştirak etmektedir. receklerdir. Usül saat dokuzdan onbire kadar veri- lecektir. | hükümet ve belediye erkâni ta- | ni Şevket Bey Pazar ve Salı; Süley- — camisinde | Kimlerin tekaütlük | hakkı sakıt olur? 930 tarih ve 1683. numaralı Mü Yeni tadilâtın esas noktalarını tebarüz ettirmek için eski kanun- edilen 1683 numaralı Mülki Tekaüt (Kanunundaki 53 üncü maddeyi aynen alıyoruz.Bu maddeye yöre: “Muhilli haysiyet ve namus bir sene veya daba ziyade hapis ve müebbeden hizmeti Ammeden memnuiyet ve sürgün cezalarmı istilzam eden bir fiil ile veya vazi- feden dolayı altı aydan fazla ba- pis ile mahküm olan memur veya ütekaitlerin, teksüt hak ve ma- aşları sakit olur. Bunlardan on beş seneden faz- la hizmeti olan memurların bu ka nun mucibince isabet edecek ma- aşlarına ve mütekaitlerin muhas- Ümmi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET TekaütKanununda yapılan tadılât nedir? Yeniden Kimlere Tekaüt Maaşı Bağlanacak? Memurlar tekaüt. olduktan sonra bile birçok şeylerden sakınmalıdırlar lerin bu kanundan istifade etme- İ cürüm ile ve alelıtlak hapis ve üç | Hayat, geçen aylar: nazaran pahalılaşıyo! Bir aile için ayda kaç lira lâzım, Bu ay, geçen aydan farklıdır. Bunun sebebi nedir? sas maaşlarına nazaran yetimler ne cezalarının icrası müddetince maaş verilir. Cezalarının hitan da bu maaşlar kesilip vefatların gene yetimlerine tahsis olunur. A vatandaşlığını terkeden veya vatandaşlıktan iskat olun ların kezalik tekaütlük & hakla: sakit olur ve bunlar mütekai ler maaşları kesilir. Ancak bunln rın Türkiyede kalan, Türk vatan: daşlığını muhafaza eden (maaş müstehak yetimlerinden nafaka- ya muhtaç oldukları sabit bulur nlar hakkında yukardaki b kümler tatbik olunur.,, Bu 53 üncü maddenin evvelk silen kimselere aldıkları kadar ye- “man âli tastika arzolunmuş- | | Sİ Kendisine tekaüt maaşı bağlana) cak olan eski Bahriye Vekili İhsan Bey gün B. M. Meclisince tadil edile birinden 6 ay veyn daha fazla hapis ceza sile ve yahut alelıtlak 5 senede hak ve maaşları sakit olur, Yani bu şekilde mahküm ola memur ve mütekaitlerin mahkü ( Devamı 6 ıncı sahifede )
