27 Kasım 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
PAZAR İngiltere ve Fransa tarafındı 5 kânunuevvelde vadesi gele isale taksitlerinin tecili için ya; Melek Aiecikâ DöLlemeğ ti namına verilen cevap, Londra ye Pariste heyecan uyandırmıştır. İngilterenin bu iarihte tediye ede- ceği para, 96 milyon, Fransanm taksiti de 20 milyon “dolardır. Hoover moratoryomundan evvel, İngiltere ve Fransa Almanyadan tamirat borcu namı altında aldık- ları paradan bu taksitleri Ameris | kaya tediye ediyorlardı.. Binaen- aleyh sağ ellerile Almanyadan ol dıklarının bir kısınmı sol ellerile Amerikaya vermekte idiler. Hoover moratoryomu, bir sene müddet Almanyanın tamirat tedi- yatmı ve İngiltere ile Pransa'nın borçlarını tecil etti. Geçen tem- muzda Hoover moratoryomu bi- ter bitmez, İngiltere ile Fransa Lansanne'da Almanya ile anlaştılar ve tamirat tediyatı b tediye etmeği kabul etmekte İse de inmirat bedeli namı altında bundan böyle tedirat yapılacağı | Almanyanın alacaklı e devletler, Lausanne'da bu varırken, Amerikanın da Çe) alacaklarmdan vazgeçeceğini ü- mik etmişlerdi. Gerçi Amerika iki neyi hesap arasında bir münase- bet olmadığını resmi ağızlarla bir çok defalar tekrar etmiş ise de; İnğiitere ve Frahinsin böyle ie ümide kapıldıkları Amerika- ya borçlarm tecili için vaki olan #on müracaatları ilede anlaşıl- maktadır. Amerika Cümhur Reisi Hoover, yeni intihap edilen ve martta ik- lidara geçecek olan Roosevelt ile görüştükten sonra Fransa tarafmdan makul bir s6- bep dermeyan edilmediğini söyle- dikten sonra Amerikanm, bir ta- viz mukabilinde borçlardan vaz- geçebileceğini bildirmektedir. A- caba bu taviz ne olabilir? Ameri- kada intihabat mücadelesi devam ederken Hoover ile Roosevelt bey- Belmilel borçlar mev. zwu bahsettikleri zaman, müp- hem surette bir tavize de temat etmişlerdi. Hoover, Amerikan em- | teasma karşı borçlu devletlerin gümrük tarifelerindeki tahdida- tm kaldırılması muvafık olacağı irmişti. Roosevelt ise, öyle bi fa varılsın ki demişti, bay» pelmilel ticaret inkişaf etsin ve bundan hâsıl olacak kâr, borçla” ri tediyeye tekabül etsin. Hoover tarafından Roosevelt ile görüştükten sonra verilen ce- Mecliste hararetli müzakereler oldu. Maarif ve Maliye Vekilleri uzun izahat verdiler.. Tekaüt Kanununa ilâve edilen muvakkat mad de müzakere edilirken münakaşalar oldu.. Divanı Âli ve İstiklâl Mahkemeleri mahkümların n tekaüt hakları iade edildi. Tarihi evrak hakkında vekillerin izahatı ANKARA, 26 (Milliyet) — Meclis bugün Kâzım Pş. Hz. nin riyaseti altında toplandı. Bu ratana satılan ve bilâhare ik dat odilen tarihi'evtak ” hakkıda Maarif ve Maliye Vekilleri mü- him izahat vermişlerdir. Vekille- rin Refik Şevket B. in sual takri- rine verdikleri cevaplar en: ri bertaraf edecek ma Hükümetin bu işleri tanzin hu- susundaki ciddi faaliyeti memnu- niyet uyandırdı. Takrirlerin sahi- bi cevabında bu havayı tebaruz ettirdi. Bu münasebetle de mat- buntn tarihi evrak işinde oyna- &ğı faydalı hizmeti kürsüden şükranla ifade etti. Son bir sual daha sordu: — Bulgaristana gidip gelen evra- kin içinden kıymetlileri seçilip Papalık kütüphanesine satılmış, Bu doğru mudur? Maarif Vekili cevabında: — Buna dair Vekâlette resmi ve hususi malümat yoktur, dedi. Refik Şevket B., Maliye Veki- inin izahatıda bu evrakın satıl. ması mes'ulleri hakkındaki killatm cereyanı eyleyerek: — Demekki Devlet beri hâlâ tahkikata meşgüldür, dedikten sonra sürat lüzumunu tebaruz ettirdi. Hesabı hafi raporu Bir hesabı kat'i raporu hakkın. da encümeni namına izahat ver- mek üzere kürsüye gelen. Ali B. (Rize) sürekli alkışlara mazhar oldu. Oturduğu yerden (daima kürsüdekilerin o mizaha © yarayan özlerini yıp © nükteler savuran bu sempatik meb'uaa ar- kadaşları sevgilerini alkışlarla ifa de etmiş oldular, Tekaüt kanunu Teksüt kanununun elli üçüncü maddesinin tadiline ve (o kanuna bir muvakkat madde © ilâvesine müzakeresini şimdilik 15 kânunuevvelde vadesi gelen taksitlerin tediyesini isti yor. İngiltere ve Fransa, Ameri nın şartlarını no derece kabul ©- debilirler? o Bilhassa İgitere Ottava'da kre bağladıktan nünuevvelde vadesi gelecek olan taksitlerin tecilidir. Hoover de bu- nu yapamıyor. Çünkü evvelâ mü- kararı ile elleri bağlanmıştır. Ger- çi meclis 5 kânunmevvelde yani tediyesine on gün kala: rak içtima ediyor. Ve Hoover mec- Baten tecil talebinde bulunabilir; Fakat giderayak bunu yapmak İstemiyor. Bunların tediye edilmeme. sinden çılenbilecek siyasi, iktisadi ve yeli müşelkr nihayet vin Amerika üç ay bak metsiz kalacak bir memleket de- mektir. Şu itibarla hültümetsiz ki birinci derecede mesuliyeti mucip olan işleri hal ve intaç Gtmeğe yaklaşmak isteyen bir hükümet yoktur. İngiltere ve Fransa, Amerika- nin tecil hususundaki red cevabı Üzerine, Lausanne tamirat muka- velesinin suya düşeceğini - bildir. mişlerdir ki, bu itilâfın akdinden #onra Amerika ile anlaşılamadığı takdirde tamirat meselesinin yeni den tetkik edileceği hakkında İr- giltere ve Fransa örasindaki ta bu menldedir. Binasnaleyh yonu işe On iki yaşına Maliye Vekili M. Abdülhalik ve Maarif Vekili R. Galip Beyler R. Şevketve H. Fehmi B.ler dair lâyihanm müzakeresi hara retli oldu. Divaniâli ve | İstiklâl mahkemeleri tarafından bu ka- nun mer'iyeti tarihine kadar vica- i İstanbulda 1İ aşı istas- başladı.. kadar çocuk. lara aşı yapılıyor.. Kızıl salgı- na karşı İe- tanbulun mu- htelif 11 sem tinde teşkil e- dilen aşı istas yonları dün- den itibaren faaliyete baş- lamışlardır. İstasyonl da 12 yaşına kadar her mü racaat eden çocuğa aşı ya pılmaktadır . Dün yüzlerce kişi, aşı istas yonlarma ço- cuklarını gö- türüp “aşılat- Mei Öğ Dün işe başlıyan bir aşı istasyonunda yaşma vâsıl olanlar da vardır. Ancak Sıhhat Vekâletinin em- ri olmadığından 12 yaşından yukarı olanlara âşi yapılma maktadır. Cağaloğlunda, Kuz- guncukta ve daha bazı yerler de 40 -:45 yaşmda kimseler kı zıla tutulmuşlardır. - Kızıl kü da Lausanne mukavelesine rağ- men, Almanyadan tamirat borçla» rini istemeğe kalkışmışlardır ki, Almanyanın bu nam altında para tedivn nilacebine ihtimal veriler çük yaştakilerde nisbeten daha hafif geçmekte, yaşı ilerlemiş o lanlârda tesiri daha vahim ol maktadır. Sıhhat Müdürü Ali Rıza Böy dün 12 yaşından yu- karı olanlara aşı tatbik edilme mesinin sebebini soran bir mu (Devamı 6 ıncı sahifede) nunuevvelden sonraki meseledir. Şimdiki halde ya İngiltere ve Fransanın 15 kânunuevvelde tak- sitleri tediye etmeleri, yahut ta bankacıların tabirile “tediye hu- i aaarararaaeasemerarereesasesasesaseeareeaeeemeaeaee ben veya giyaben herhangi bir suç- tan dolayı mahküm olanların mah kümiyet hadlerine bakılmaksızın tekaüt ve yetim maaşları bakları- nın bu maddenin mer'iyeti tarihin den itibaren iadesine © dair olan muvakkat maddeye ilk itirazı Be- sim Atalay Bey yaptı, okürsüden haykırdı: | — Cinayettir. Bu Meclisten böyle şey çıkmaz hırsızlık etmiş çalmış. Emin B. (Eskişehir) Encüme- nin vaziyeti tenvir etmesini, iza- hat verilmesini istedi... Reşit B. (Gaziantep) kanunun heyeti mah susa kararlarına da şurulu olup olmadığını sordu. Bütçe Encümeni reisi vaziyeti izah etti. Esbabı mucibe mazbata- sında mesele etrafmda sarih iza- . (Devamı 6 ıncı sahifede) re geldi. ksk Harbi fil. me almacaktır. (Yazısı iç sahifededir) Limanda Yeni idare Hükümete gösteril. mek üzre bir proje hazırlandı Uman şirketi müdürü Hamdi Bey bu hafta için İktisat Vekâle- tile temasta bulunmak üzere tek- rar Ankaraya gidecektir. Aldığımız malümata nazaran, İstanbul limanın inkişaf ve intir | zamla faaliyetini temin için alın- | ması lâzım gelen tetbirler etra- beraber, liman idaresinin müstak- (Devamı 6 ıncı sahitede) maları lâzım gelmektedir ki, bü- İ riye hükümeti nezdinde teşebbu: salsiz bir rep ör Soy Adları Hükümet tarafın- dan Sey adı hazırlanacak ANKARA, 26. (Milliyet) — Dahiliye Vekiletinde soy adla. in hakkında hazırlanan âyiheli! ikmal edilmiştir. Lâyihanın son aldığı şekle göre soy adi kullanmağa her- kes zorlanacak birinin soy adıni diğeri kullanmıyacaktr. Tarihi adları şimdi kullanmakta olan- lar lâiyiha kanım haline geçtik. ten sonra bu adlarla clan mü- masebetlerini tevsik edecekler, ve soy adlarının konulmasında Türkçe dil kaidesi göz önünde tutulacaktır. Ad bulamayana bükümet ac bulacaktır, bunu için 807 adı o lacak adlar hazırlanacaktır, Kanun çıktıktan sonra köy ve mahalle muhtarları kanunun tatbikile alikadar tutulacaklar ve halk tarafından birer beyan- name verilecektir. Tatbikat için ayrıca bir tali matname yapılacaktır. | Birinci Umumi Müfettişlik Nevzat B. Seyfi Ps. ANKARA, 26 (Milliyet) — İbrahim Tali Beyin münhal meb'usluklardan birine intihe- bı takdirinde Umumi Müfettiş- liğe Gümrük Muhafaza Ku mandanı Seyfi Pş. veya Anka- ra Valisi ve Belediye Reisi Nev zat Beyin tayini ihtimali kuv- | vetlidir. İzmir Valisi IZMIR, 26 (Milliyet) — Va li Közum Paşa öbür gün Anka" raya hareket edecektir. Kâzrm Paşanm Umumi Müfettişliğe tayin edileceği kuvvetli bir su- rette rivayet edilmektedir. Suriyede Türk tütün yTeşebbüs vaki ise de henüz müsbet birşey yok resinin Suriye tütün satışını Üze- rine almak için baz teşebbüsler de bulunacağma ir bir Hüsnü Bey hükümet inhisarı altına almağa karar vermiştir. Tütün inhisarınm Beyrut mute- ahbhidi, Şam'da bulunduğu ama- da bundan haberdar olmuş ve Mil fabrikalarımız namma Su- şatta bulunmuştur. Bu O hususta henüz müsbet bir şey o olmadığı gibi, İnhisar idaresi tarafından da Suriye hükümeti nezdinde resmi Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yağı Müdürü ETEM İZZET Terkos şirketinin devrii için Büzekestii. Dün müşterek bir toplanma oldu rketin demirbaş eşyası ve vesaiti tespit ediliyor.. Fen Işleri müdürü Ziya B. Terkos Şirketi Müdürü M. Castelnau, refakatında Hukuk Müşaviri olduğu halde dün Vali ve Belediye Reisi Muhiddin Beyi ziyaret etmiştir. Bu ziyaret esnasında Terkosun Istanbul Belediyesine devir ve te- sellümü etrafında görüşülmüştür. İçtima esnasında Belediye Fen Heyeti Müdürü Ziya Bey de bu- Tunmuştur. r verildiğine göre Şirket devir hakkımda teklifle- rini söylemiş ve bunun fında müzakerat cereyan etmiştir. Evvelce de yazıldığı gibi Ter- kos Şirketi yeni sene başında Be- lediyeye geçecektir. isyonun dünkü içtimamda şirketin demirbaş eşyasmı tesbit etmekle de meşgul olmuştur. Şir- ketin bütün eşya ve tesisatı şim- sik sik içti- malar yaparak devralınacak men kul ve gayrimenkul bütün eşya ve emvali tesbit edecektir. Terkos mahküm oldu Avukat Münim Mustafa ve Ali Beyler tarafmdan Terkos Şirketi aleyhine fazla para istendiği id- diasile açılan dava dün bitmiş ve Terkos Şirketi mahküm olmuştur. Ali B. 17 lira vermesine mukabil Terkon, Ali Beyin evine su tesisatı yapacak ve masarifi muhakemeyi de ödeyecektir. Şirket Müdürü M. Haâstelno Kararname, piyasaya yeni hareket getirdi Yeni kontenjan evvelkinden daha geniş tutulmuştur Yeni listenin mütebariz tarafları Yeni kontenjan kararnamesi dün İstanbul gümrüklerine tebliğ | göümiş ve derhal tatbikine bap lanmıştır. Kararnameye merbut listesinin kânunusani aymdan itibaren tatbikine başla- nacaktır. Yeni kararnamenin evvelce neş redilen diğer kararnameden ayrı mütebariz hususiyetleri | vardır. Yeni kararnamede . sanayicilere ait iptidai maddeleri ihtiva eden AveD listeleri tevsian yeni ka- Tarnameye de ilâve | edilmiştir. Keza F listesindeki eşya Sıhhiye Vekiletinin müsaadesine bırakı- larak kıymeti mecmuu 600 bin li- raya iblâğ edilmiştir. Yeni karar. nameye bir de V listesi ilâve edil- miştir ki, bu histedeki mevad İk taat, Maliye ve Ziraat Vekâletle- rinin müsaadesile kontenjan hari- Bir dostluk tezahürik bir teşebbüste bulunulmamışlır. <i olarak ithal edilecektir. Bu His tede bilhasan ussare halinde, ham halde, nim veya temamen tasfiye edilmiş bütün şekerler, şeker el tusu, çiğ kahve her nevi çay, bu- har her nevi rik makineler, sabit veya nim sa- bit buhar makine ve türbinleri, traktörler, vu, hava ve benzinle müteharrik motörler, elektrik mo- törleri, akümülâtör ve piller, de- girmen, hamur, makarna, sucuk imaline mahsus makineler, vagop lar bulunmaktadır. Bunları ithal etmek zaruretinde olanlar ait ok dukları Vekâletlere müracaatla | ler ihtiyacı için getirilecek eşya | da İktısat Vekâletinin müsaadesi» le kontenjan harici olarak ithal (Devamı 6 ıcı sahifede) İliç vapurunda ziyafet
