26 Kasım 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

7 inci sene yi 2441 'NUSHASI 5 KURUŞTUR Büyük Bir Mesele Büyük Me sonra dünyanın en tehlikeli means Uzak Şark me- selesidir. Bu meselenin, teslihatın azaltılması, beynelmilel He bi nasebetlerin tanzimi ve siyasi ha- yattaki kararsızlığı tebarüz etti Ten bir çok meselelerden ayrı olan hususiyeti şudur ki, doğrudan doğ ponya, Rusya ve büyük devletlerin iü münasebetlerile alâka- dardır. Büyük harpten sonra ci- han siyasetinin mihveri, Avrupa kıt'asmdan Büyük Okyanusa in- » Avrupa devletleri Bunun içindir ki Uzak Şark mese- lesi, bir taraftan Amerika ile Ja- ponya, bir taraftan Avrupa ile Asya, bir taraftan komünizm ile kapitalizm, bir taraftan da beyaz ark ile sarı ırk arasında bir müba- reze şeklini alan birinci smıf bir rar başlanmıştır. başladığını muhterem karilerimiz hatırlarlar: Geçen senenin eylü- lünde Japonya, ansıim Çinin bir cüz'ü olan 30 milyon nüfuslu Man Şuryann işgaline başladı. Çin bu- nun üzerine, Milletler Cemiyetine şikâyet etti. Milletler Cemiyeti Meseleye ovazıyet (ettikten sonra bir defa meclir tarafmdan, bir defa da umumi heyet tarafından | Mançuryanm tahliyesine karar verildi. Fakat Japonya bu karar- lara ehemmiyet bile | vermiyerek, Mançuryayı tamamen askeri li altına ali ve gerek şiddetli itirazlarına rağmen, M. Şuryada Çinden ayrı bir hü tesis etti. Ve bu yeni hükümeti madı. Milletler Cemiyeti Mançurya Meselesini tetkik etmek üzere leri İytton namında bir İngilizin altında Amerikalı bir mu- vahkısarı da iştirakile beynelmilel bir heyeti Uzak Şarka göndermiş- ti. Lytton heyeti raporunu hazır. lamış ve Milletler Cemiyetine tev- di etmiştir. İşte şimdi Mülletler Cemiyeti Meclisi bu raporun mü- zakeresine başlamıştır. Evvelce metni gazetelerde neşredilen bu Tapor, Uzak Şarkta eski vaziyetin iadesine imkân olmadığını kabul #tmektedir. Ve Mançuryaya idari muhtariyet verilmesini tavsiye et- mekle beraber, Çinin hukuku hü- anisinin baki kalmasınıda tavsiye ediyor. Meclisin içtimamda gerek Ja- Pon murahhası ve gerek Çin mu- Yahhası, davalarını teşrih etmişler» dir, Japon davası şöyle hülüsa e dilebili: 1 — Çin anarşi içinde bulumu- Yordu. Binmenaleyh Mançuryada asayiş muhafaza edilemiyordu. 2 — Esasen Mançurya tarih ve itibarile Çinin bir cüz'ü adde- dilemez. aleyh gerek asa gerek bu menfaatleri korumak Boktasmdan Mançurya umuruna | müdahale etmek mecburiyetinde idi. Ve böyle hareket etmeğe ne İlovz misakımı, ne Milletler iyeti misakını, hede Uzak Şarkta istatükoyu tekeffül eden 1922 Waşington Munhedesini il 4 — Mançuryanın Çinden ayrı- İı bir milletin istiklâline kavuş- masıder. > murahhası saatlerce devam “den beyanatında bu noktaları bi- Ter birer cerhetmeğe çalışmış ve Uzak Şarktaki kararsızlığın âmili, Japonya olduğunu iddia etmişti Bi Milletler Cemiyetinin Meclisine İnhisar ettirmek istiyor. Diğer ta- Taftan Çin, ihtilâfı evvelce olduğu &ibi, tekrar cemiyetin umumi he- itine aksettirmek (siyasetini ta- kip diyor. Her iki tarafın da bun- a m mcak âranın ittifakil İk e mocelinin azası aleyhinde bir kararın alımmasma mâni olabi- » Diğer taraftan umumi arları, ekseriyetle verilir. Çin böyle kalabalık bir heyette el rar alabileceğini Ümit etmektedir. Esasen mesele bir defa umumi cümene hava- Bu encümen şu suretle vi etmiştir: Çin ve Japonya maada Meclisin diğer azaları İ hazırlanmıştı. çenlerde Parise giderek muahe ( Bugün Fırka grupunun bugünkü içti. maında Ziraat vekili de evelce vaki GSMA tamamlıyacak.. | Grup içtimalarına riyaset eden Afyon meb'usu Ali Bey ANKARA, 25 (Telefonla) — Fırka grupu bugün de içti- ma ederek İktısat Vekili Celâl Beyin izahatını dinleyecektir. Celâl B. kontenjan işleri, Zi- raat Bankasının çalışma tarzı, çiftçinin borçl verecektir, Bugünkü içtimada, Ziraat Vekili Muhlis B. in ge çen içtimadan kalan izahatını tamamlaması da muhtemeldir. Ziraat Vekili Muhlis Bey geçen içtimada ziraat işleri hak kında beyanatta bulunurken, bir çok hatipler söz almışlar dı. Bu meyanda mahsul vaziye- Suriyeye istiklâl verilebiliyor Muahede projesine göre Fran. sızlar işgal masarifini istiyorlar Suriyenin istiklâli hakkında” bir müddetten beri Suriye ri- calile Fransa arasında müzake” rat cereyan etmektedir. Fran- sanın Suriye fevkalâde komi- seri M, Ponsot ile Suriyede cereyan eden müzakerat meti- <cesinde bir muahede projesi M. Ponsot ge Ge projesini hükümetine tevdi etmiş ve bu hususta talimat al- dıktan sonra tekrar o Suriyeye dönmüştü, Bu muahede proje- si şudur: 1 — Suriyede müstakil bir hükümet teşekkül etmiştir. 2 — Suriye, işgalden beri Frânsa tarafından yapılan ma- sarifi kabul eder, ri muallimler, Fransız” (Devamı 7 inci sahifede ) sonra 12 kalıyor. 6 tane münta- bap aza ki biri de Türkiyedir. Ve umumi heyetin reisi. Yani mec- muu on dokuz azadan ibaret ol- mak üzere bir komisyon. Binaenaleyh şimdi Lytton ra porunu tetkik vaziyetinde olan üç merci vardır: 1 — Meclis 2 — 19 lar komisyonu 3 — Umumi heyet, Gerçi ilk iki heyet te salâhiyet- lerini umumi heyetten alıyorlar. Birincisi, umumi icra mec İisinden ibarettir. 2 incisi de bu işi tetkik için intihap pap encümen- dir. Fakat Çin, kuvvet ve salâhi- yet membama yaklaştıkça, siya- #öten'dahia iyi bir vaziyette ola. cağına kanidir. Bunun içindir. ki bugünlerde Cenevrede bu siya- seti takip ediyor. Fakat işin garip tarafı şudur ki, Uzak Sark meselesile en ya- kından alâkadar olan ne meclis, Be 19 lar komisyonu, hattâ ne de meclis 14 azal olduğuna ve Japonya çıktıktan 2 ml“ tü sal aki kile nk iagla er umumi heyettir. Asıl alâkadar o- lan Amerika ve Rusya bu heyet- İktisat Vekili izahat verecek ti, zeriyat miktarı, köylünün ih tiyaçları ve & mevzuu ba- bis olmuştur, Ziraat Vekili su- allere cevap vermiş, müzakere geç vakte kadar sürmüştür. Zirrat Vekili, bu sene buğ- day mahsulü noksan olmakla beraber eski stokla beraber ih- tiyecm temin edileceğini, buğ- gelecek sene debu kanunun tatbikine > döram > “edileceğini söylemiştir. Ziraat Vekili bu maksatla silolar, depolar yapı” lacağını söylemiş ve sonra de | miştir ki: “— Köylüye tohum tevziine | | / çok ehemmiyet veriyoruz. A- merikaya çok miktarda keten ru sipariş ettik, iye dağıtılacaktır. gelince Pirinç birler alıyoruz. Yakında hariç- ten pirinç getirtmeğe (ihtiyaç | kalmıyacaktır. Bu sene yaz ve sonbahar ku rak geçmekle beraber son yağ- murlar kuraklıktan zarar gör- mek tehlikesini ortadan kaldır- mıştır.” Ziraat Vekili bundan sonra Ziraat enstitüleri hakkında iz: hat vermiş, benzine ispirto ka" rıştırmak için bir kanun lâyiha sı hazırlamakta olduğunu söyle miştir, şarta tâbi — ee Ece İzmirden Geldi Sikişe sergisine de murah- has gönderiliyor Dünya güzeli Keriman Ha- Kis Hanım dün İzmirden şehri- mize dönmüştür. Keriman Hanım rıhirmda akrabası ile aile dostları ta fından karşılanmıştır. Ket man Ece İzmir seyahati hak- kındaki ihtisaslarımı şöyle an- latıyor; —“İzmiri çok beğendim, be- ni orada büyük tezahüratla kar şıladılar, iki müsamere verildi ve bir maç yapıldı. Manisada da büyük bir hüsnü kabul gör- | düm. Yakında Mısıra gidece- ğim, İktısat ve tasarruf | cemiyeti (o tarafından Şikago beynelmilel sergisine o murah- has olarak © gönderiliyorum. Hakkemda gösterilen hüsnü kabulden dolayı İzmirlilere Manisalılara ve matbuata çok teşekkür ederim.» Türk Şarapları Ceneral Mac Art- hur'ün dediği oluyor. Aherika Müttehit hükümetle rinde, içki yasağının kaldırılması | £ mevzuu bahsoldu ğundan bazı tacir lerin Amerika'ya * | Türk şaraplarını lesile, yahut hiyar hakkı Macarların Romanyadaki çifti lerile meşgul oluyormuş gibi kadar olmaktadır. Halbuki bu, yukarıda da anlatmak istediğimiz gibi, bütün Avrupa meselesi ve hattâ Milletler Cemiyetinin ken- disinden de daha şümullü bir ci- han meselesidir. Bismarck Alman vakdetini teşkil etmek için Avus- turya ile harp etmeğe karar ver. diği zaman, Frankfurt'taki diyet Meclisi çıkan ihtilâfta Prusya mı haklı, Avusturya mr haklı diye günlerce münakaşa etmişlerdi. Ni hayet Prusya diyet'ten çekildi Avusturyaya karşı harp ilân sonra Orta Avrupada öyle bir hercü merç oldu ki arada di- yet meclisi dahi kaynadı gitti. Uzak Şark meselesi de dalları, bu- dakları, Milletler Cemiyeti salon- ithal için teşeb- büste bulundukla © | ramı yazmıştık. Bi ze verilen habere göre, Amerikayı Türk © şarapları nın ithali teşebbü sel etmiş olan Amer La Unan Erkin Harbiye Reisi Ce neral Mac Arthur ün memleketimi zi ziyaretinden Ci. Mac Arthur başlamaktadır. Cenerale, şehri- mizde şerefine verilen | ziyafette Türk şarapları ikram edilmiş ve Ceneral de bunları pek beğendi. ğini söyledikten sonra: “ Amerila- da içki yasağı kaldırılsa da bu gü- zel şaraplarmızdan içebilsek!” de miştir. oOCeneralin (o şaraplarımız hakkermdaki bu takdiri Amerikada lehimize bir akis uyandırmıştır. Sa- rap istihsalâtımız Amerikaya ih- racat yapmağa müsaittir. İstihsa- İten arttırılması da kabil ay dan, fabrikalar Amerikadan olacak siparişleri kabul edebile, ceklerdir. Bugünkü şarap istihsa- lâtımız senede üç milyon litreyi & ir. hr e Üç aylık Kontenjan Kânunusani, şubat, mart kontenjanları | ve listeler 5 inci sahifemizdedir. EM Dört münhal Meb'usluk Namzet gösterilmesi muhtemel | olanlar kimlerdir? Dün Ankaradan gelen ma- lâmata nazaran, sabık Samsun Valisi Kâzim Paşa, tütün inhi- sar idaresi sabık müdürü Beh- çet B, birinci mmtaka umum müfettişi İbrahim Tali B. ile sabık o konsoloslardan müte- kait miralay oRuşeni B. müm bal meb'usluklara namzet gös- terileceklerdir. İbrahim Tali Beyin yerine ordu müfettişle Fahrettin Paşa ve İbrahim Tali Bey rinden Fahrettin Paşanın ta; edileceği söyleniyor. İl ie Başladı Bugün de hava bu- lutlu ve yağmurlu Evvelki akşam yağmağa başla” yan yağmur dün öğleye kadar de- vam etmiştir. Bu seneki yağmur mevsiminin ön rutubetli havası dün ve evvelki gece olmuştur. Dün saat 14 e kadar İstanbula ya ğan yağmurun mikdarı kırk bu- çuk milimetreyi bulmuştur. Maa- mafih Kandilli rasathanesinden aldığımız malümata göre bu lar fevkalâde değil, normaldi Rüzgâr dün öğleye kadar mut vaşsıt kuvvette esmekte iken, öğ- leden sönra istikametini tebdil et- miş, şimalden saniyede yirmi beş metre sür'atle esmeğe başlamış- tır.. Bugün hava bulatlu olacak, çok yağmur yeme Dün cuma gününün yağmurlu geçmesi bir çok kimseleri rahatsız etmiş- tir. Ahşap evlerden bir çoğunun damları akmış, caddelerde bazı bozuk kaldırımlarda seller birik- miştir. j Recep Bey pazar akşamı gidecek Şehrimizde buluna Halk Fır kası Umumi Kâtibi Recep Bey Ankaraya hareketini tehir et- miştir. Recep Bey pazar akşamı Ankaraya hareket edecektir. Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET Hitler bu sefer de başvekil olamadı.. Hindenburg yeni kabinenin teşkilini merkez fırkası liderine tevdi etti.. Hitler fırkasının yeni kabineye de muza- hâret etmiyeceği anlaşılıyor.. BERLİN 25 A.A. — Wolff A- | re yazdığı cevapta serdedilen sebep- jansından: ber alındığına göre, Merkez fırka 4 lideri Kaas, yeni teşkiline dair kendisine reisicüm- İ bur tarafından vaki dair kendi fırkası erkâi lemiştir. M. Kaas, Alman perverler reisi Hugenberg ile bir mülâkat yapmıştır. Kendisi galiba öğleden sonra Hitler ü cektir. Hitler henüz Berlinden ay- rılmamıştır. Ne zaman Münihe gi deceği henüz malâm değildir. Si- yasi mahfillerin U kanaatince | sağ. lam bir ekseriyete istinat edecek bir Temerküz kabinesi teşkiline M. Kaas'ın o muvaffak olması şüp- heli addedilmelidir. BERLİN, 25 A.A. WolE£ Ajan- sından: Yeni kabinenin sabahtan akşama teskil olunacağı malümat sahibi mahfillerde teyit olunmak” tadır. Reisicümhurun parlamento- ekseriyete istinat ve muhte rdan teşekkül edecek bir hükümetin vücuda getirilmesi hakkımdaki gayretlerinin boşa git mesinden dolayı galiba Papen hü kümetine mümasil bir hükümet, tesisi mecburiyetinde kalacağı beyan olunmaktadır. Reisicümhurun Hitle Siyasi mahfillerce ha- | ler, bir Hitler hükümetinin teşkiline imldin bırakmamaktadır Salâhiyettar hükümetin | mahafillere göre, Hitlerin herhan gi bir hükümeti parlamentoda mu ayyen bir ekseriyete güvenmeksi- | zin devlet umurunu idare etmesi- ne mesai gösteren Kanunu Esasi” nin mabsüs bir maddesine tevfi- kan Hitlerin icrayi hükümet etme si tehlikesi varit idi. Ayni mahfel lere nazaran parlamanter bir hü- kümet teşkili hususundaki mesai- sinde güya ahvalde samimiyetle | hareket mediği hakkındaki ithamları büs- bütün esassızdır. Hitlerin ileri sür- düğü şartlardan hiç birinin katl bir mahiyette bulunmaması Bunla sabittir ki reiscümhurla ilk mülâkatını müteakıp Hindenburg hemen yeni hükümeti teşkile te- gehbür Diğer taraftan anılırıdır. Çünkü kabinesi ke aliraflak olduğu” saman BUM ning parlamentoda kâfi bir ekse- riyeti elde etmiş bulunuyordu. Kendisi bu ekseriyetin tinden ancak bilâhara mahrum (Devamı ? inci sahifede) Dün Anadolu klübü- i nün yenilokali açıldı | Galatasaray Voleybol Şampi. yonasına devam edildi . Cross Country hazırlıkları da yapıldı. Dün bünün yeni lokali açıldı. Bu lokal .| Jetanbulda eşleri içinde kendine gok iyi bir mevki tayin etmitşir. Asri vesaiti haiz, iyi bir sahaya malik olan bu klüp le ikinci bir Fenerbahçe olmuştur. Açılma merasimi çok hararetli ol. muş ve şehrimizin kibar mehafili, fırka erkânı, belediye rücaası, da- imi encümen azaları, sporcular ve bir çok tanımış zevat resmi kü- şatta hazır bulunmuştur. Kulüp mensupları misafirlerini ayrı ayrı ağırlamışlar ve izaz ikram etmiş- lerdir. Küşat merasimi yapıldık- tan sonra muhtelif zevat kisa ve fakat veciz ifadelerde bulunmuş- bir asri Üsküdarda Anadolu klü-| spor yurdu kazandığını ilâve et- mişlerdir. Bundan sonra klüp bi- nası gezilmiş, ve davetliler çok sa mimi bit hava içinde bu münase- betle tekrar doğan bu spor yur- dundan ayrılmışlardır. Galatasaray voley- bol şampiyonası Dün klübünde Galatasaray kendi — voleybol | şampiyonlarına devam edilmiş ve oyunlar büyük bir intizam içinde cereyan etmiş- tir. İlk oyun ikinci kategoriler a- rasında olmuştur. Pera ile Saint Michel takımları karşılaşmış ve bi rinci kısmı Pora 16 « 14 ve ikinci. (Devamı 7 inci sahifede) Yeni pm Anadolu klübünün lokalı ve resimi hüşatta bulunan zevat