27 Eylül 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

Osmanlıcadan tür çeye geçiş inkılâbı —— m. .. .|s .. . : Türk dili ve Türk milleti bu . as : inkılâp ile yeni . - ..)e bir ufkun aydınlığına girdi Dolmabahçe sarayının mera- | tar olmadığını söyleyenler bile sim salonu dün, milli kurtulaş ha | vardır. Halbuki türkçe işlenirse, Feketimizin ehemmiyetli bir hâdi- | daha ziyade zevkimize uygun bir sesine sahne oldu: o Aralarında | dil halini alacaktır. Büyük Gazinin de bulunduğu bin Samih Rifat Beyin nutkundan kadar Dil kurultayı azasınm ve | sonra riyaset divanı intihabatı ya- iki binden fazla samiinin iştiraki | pıldı ve bunu müteakıp ta Maarif İle yapılan bir ictimada Türk dili- | vekili Reşit Galip Bey, cidden çok i edildi. Dü güzel bir nutuk söyledi. Muhte- rem Ma, i dan beri milli istiklâl savaşı için- da bulunduğumuzu, Büyük Gazi- Bin Samsuna ayak bastığı günden beri başlayan bu savaşın siyasi, iktısadi, mali hülâsa her sahayı #amil olduğunu anlattıktan sonra kültür sahasındaki safhasmın da Lâtin harflerini almak ve nihayet simdi de öz dilimizi Arap ve A- cem tahakkümünden kurtarmak hin kurtuluşu *öyledikleri nutuklarda da bunu tebarüz ettirdiler. Sivas kongresinin siyasi kurtu İş savaşındaki eherâmiyeti ne İse, eylül 1932 Dolmabahçe içti- mamın dil kurtuluş savaşındaki *hemmiyeti de odur. İstikbalin ta rihçisi, Türk milli hareketinin ta- Tihini yazarken, dünkü içlimaa böyle bir yer verecetkir. ş dakika var.. Bir şeklinde tecelli ettiğini izah etti, it Gal Miyeti Ku- vadettikten rultaya Oaza sıfatile iştirak) sonra Başvekil Paşadan da haber #tmek üzere mürucaat edenlerin i: İsmet Paşa, Maarif veki- hepsi de ön sıralarda yerlerine ©- ile dil inkıli hizmet turmuşlardır. Samiine tahsis edi- ü laşlar i- len arka sıralarla sağ taraftan | çin bir borç ve şeref olduğunu bil- Yan sıralar da kâmilsr odolmuş- | diriyordu. tür, Saat tam ikiye varınca, yuka | OMaarif W localardan birinden gelen İstik lâl marşının sesile herkes ayağa kalkıyor. İstiklâl marşı dinlenip te Oturulduktan sonra Samih Rifat Bey kürsüye doğru yürüyerek ku- taltayın içlimamdaki maksadı İ- #ah eden güzel bir nutuk irat et Meğe başlıyor. Samih “Rifat Bey nut kuna milli kurtuluş bareketi- | mizin ilk safhalarını hatırlatmak | İ& başladı. O zaman istilâya ma | ğı uzun ve cidden şayanı di bir tezi okudu. Samih Rifat B. bu etüdü kurultay azal in nazarında Türk dili hakkında ufuk açtı. Türk dili çok es ildir.Türk kelimeleri, Türk ırkı gibi yayılmış ve başka diller için mehaz ol » Türk di- ii, Türk milleti gibi aamlarca bür nasıl oldu da ti altıma | düştü? Bütün lisanlar için mehaz -| olan bir dil nasl olduda hü. viyetini kaybetti? Dil kurultayı- nm müteakıp günlerinde bu sun! | let cevap verilecektir. Herhalde dün kurultayda bulunanlar, 0s-| manlıcadan türkçeye Herkes nevmit bir geçiş Yordu. Nutkum bir yerinde büyük tehberin kurultay azası arasında ğunu söyleyince; bütün göz- filim Buyöcütim; düyimilardır. Ahmet ŞÜKRÜ ) bu- bunduğu mahalle döndü. Filhaki- Ba Gazi Hazretleri, kurultay aza | N arasında mevki almış bulunu- | orlardı. Büyük Gaziyi gören üç in aza ve sami yerlerinden kal- atak heyecan içbide alkışlar 1 Teşrinievvel Cu- p başladılar. Alkış birkaç daki- rik 'A devam etti ve Gazi Hazretleri martesi aşıyor Yerlerinden kalkarak bu tezahü- ş'y Falih Rıfkı Beyin gazete- miz için hazırladığı bu edebi eseri 1 Teşriniev- vel Cumartesi gününden itibaren neşre başlıyoruz. Tata karşı mukabelede bulundu- » Matbuntın bulunduğu köşe-| den, Gazi Hazretlerinin biitün ku | altay müzakcratını dikkat ve alâ | Ti Osmanlı devrinde Hâkanlığın yık cemiyetinde esas telâkki e- ildiğini anlattı. Milliyet duygu- apn tereddiye uğradığım * ve metice Tiran ve edebiyatm da Çeret altına alındığını izah etti. | Şmanlı saltanatı devam ettikçe; vk kendi benliğini unuttuğu gi | ag ebiyat ta, tahsil softaların ©- | kçie olduğundan esaret altımdan ve çulamadı. Türkçe arapçalaştı a, terini gİeğişti. Okadar ki bugün öz di gidelim diyince, türkçe keli İm osmanlıra kadar öhenke | ın siyasi kısmı da yok değildir. Gazici ne demektir, Kemalist ne demektir? Erenköy Vatan kulü- bünde bir vak'a. 1 Teşrinievvel şti. Arada zevklerimiz - Dil kurultayı dün toplandı Kurultayda 3000 kişi bulundu ve toplantıdaki yüksek sözler memleketin hertarafında dinlendi Reşit Galip, Samih Rifat Beyler kurultayda ateşin birer nutuk irad ettiler. Bugün de tezler müdafaa edilecek.. Kurultay Nasıl Başladı Ve Neler Oldu? Millet gözyaşı dökerken padi- sahların bayram yaptıkları büyük İmabal içi toplantının şahidi oldu. Kurultaya aza yazılanlar, sa- at on ikiden itibaren birer birer her tarafına büyük hoparlörler konulmuştu. Kapinm karşısma gelen yerde üzeri yeşil çuha kaplı bir ri ü ruyor, Kürsünün rin söz söyleyeceği bir masa var. Saat bire doğru, azaya mahsus iskemlelerin hemen hepsi dolmuş tu. Memleketin bütün düşünen kafaları burada... Şairleri, âlımle tçıları, “ müder- i, edipleri, ik risleri yüksek idarecileri, siyaset adamlarını, hâsılı bütün belli baş İk simaları ayni çatınm altnda gö iye çeyrek var. Salon tamamile doldu. Herkes yerine yerleşti. Hoparlörler, son defa mu ayeneden geçirildi. Zabtı tutacak memurlar, masalarmın etrafında toplandılar, Tam saat iki... Salonun heybet ii kubbelerine çarpan şehir bando sunun uğultulu sesi duyuldu: Her kes, ayakta, İstiklâl marşını din Türk tarihi tetkik cemiyeti reisi Samih Rifat B. konferans veriyor liyor. Tam bu sırada, bütüm göz- ler, salonun ilerisinde açılan bir a doğru çevrildi: Büyük ro- is, Millet Meclisi Reisi Kâzım Pax sa ile birlikte taya giriyor. du. Bütün aza ayağa (o kalkarak Gaziyi dakikalarca alkışladılar. Dil kurultayına iştirak etmek üzere saraya gelen hanımlar Bu aralık Samih Rifat Beyin, kür süden sesi geldi; Türk Dili Tetkik Cemiyetinin yorulmaz başı, şa hi tabe ile söze başla — Muhterem bâmi Büyük Gazi Hazreti lar, efendiler... Milletin, kendi eli le kurduğu bu kürsünün etrafın- da müşterek bir gaye uğuruna toplandık!... konulan hoparlörler, reisimiz. bu sözleri parça parça salonun içine dağıttı Tar, © Samih Rifat Bey, gür, temiz ve sile bitabosine devam ede- ik sarayların Türkü ir ve düşkün gördüğünü anlattıktan sonra sözü Çanakka- le muharebesine getirdi: — Yurttaşlarım... Hiç bir mil- let, maksatsız ve neti ha denilen imtihana girmemiştir. Biz yalnız Çanakkalede kendi bayra gımız için varuştuk, bir nefes aldıl. kaç defa, düşman. tayyı bombaları altında ilerledi. Bir düşman tayyaresi, bir gün onun tomobilinin pek yakmma bir bomba atmıştı. Büyük bir tra- ka koptu. Yirminci asrın bu kah- raman çocuğu, o zaman kollarını göğsü üzerinde kavuşturarak sa- kur ileriye bakıyordu. yanında buluman yaveri kin ve O sıra ne: — Cevat, dedi, zihnimde öyle (Devamı $ inci sahifede) Sahip ve Beşmubarrm: Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET ge : Kontenjan, şeker, kahve, döviz kararnameleri.. İhracatı tesbit komisyonlarının ilga- sına dair kararname ile diğer kararnamelerin metai D listesi Dört Kararname a ANKARA, 26 (Milliyet) EE — Memlekete girecek seker» —kahve ve çay kararnamesi bugün neşredildi. Kararna- me şudur: 1 — 13144 numaralı karar- ame mülgadir. | 3 — Bü kararnamız 18 ey- im 1932 tarihinden muteber- ir, Türk parasının kıymetini koruma hakkında 7 numara- lı kararname esasları şunlar. dır; 1 - 5 numaralı Türk parası Z ve ve çay ithali umumü kon- | kıymetini koruma kararna - gtenjantmana tabidir. (Devamı 6 ıncı sahifede) SOLA AKAR KAYKAYLAR M. Venizelos'un fırka- sı ekseriyeti kazandı Liberaller 250 azalıktan 106 sını, kralcılar 9Onını kazandılar Yunanistanda ne zamandan beri beklenen intihabat nihayet yapıldı ve neticeler dün belli ol du, M. Venizelosun liberal par- tisinin ekseriyeti kralcılara ver mediği anlaşıldı. Ahcak'intiha- bat neticesi M, Venizelos'a tah min edildiğinden daha kabarık bir ekseriyet temin etmemiş bu Vuruyor. Binaenaleyh M. Veni- zelos'un ihtidar mevkiinde kal- ması için diğer (| fırkaların da üz tini temin etmesilâ- zımgelmektedir. ATİNA. 26 A. A. — Saba- hın saat ikisine kadar belli olan | neticelere göre ekseriyeti Veni- zelosun liberal fırkası kazan- maktadır, İkinci Çaldarisin fır- kası gelmektedir. Diğer | İar ehemmiyetsiz azalıklar ka- zanmaktadırlar. Geçen mecliste İ komünistlerin mümessilleri yok tu. Halbuki bu mecliste bir kaç komünist mebus ta bulunacak- EB 2 — Memlekete şeker kah- TT M. Venizelos taraftarlarına her türlü nüma- yişten vazgeçmelerini ihtar et- mişlerdi. Reylerin tasnifine bü tün gece devam edilmiştir. Çal. daris ve Kafandaris intihabatır büyük bir intizam içinde cere yan etmiş olmasından (dolayı memnuniyetlerini beyan etmiş. lir. ATİNA, 26 A. A. — Atins intihap mıntakasr it netice ler liberallerle | halkçıların he men hemen müsavi miktarda rey aldıklarını göstermektedir. Son ve muvakkat neticeler mev (Devamı 6 ıncı sahifede) nistanda bugünkü gibi sükünet le hiç bir intihabat yapılmamış ti. Hükümet merkezinin sokek ları mutat manzarasını muhafa » Duvardaki reklâm- idi günün bir intiha bat günü olduğu kat'iyyen anla şılmıyacaktı. Şunu unutmamak İ lâzımdır ki bütün fırka liderleri