24 HAZİRAN 1932 7 inci sene Na. 2287 NUSHASI 5 KURUŞTUR ulh yolunda şaşmaksızın Sirt Mebusu Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET yürüyoruz Umumi müfettişlik teşkilâtı ne yapıyor? inci müfettişlikten bugün yaptığından fazla. sını istemek insafsızlık olur.. Sırrı Beyin tenkidi münasebetile Siirt Meb”, MAHMUT Hükümetin icraatını tenkit | kilât yapılamadı. Yalnız bi menin yalnız faydası vardır. | ci umumi müfettişlik ile ikti u suretle hem halk tenevvür e | edildi. Bilmiyorum, bu teşkilâ- r, hem de iktidar makamında | tı tehir yüzünden bütçede yapı lunanlara yapılan işleri izaha | lan tasarruf ile memleketin bu ân verir. Ancak faydalı ol- | teşkilâttan mahrum bırakılma. ak için tenkitlerin müsbet ol- | sr yüzünden görülen zararlar ası lâzımdır. Vaktile muhalif | biribirine tekabül eder mi? le münakaşalarımızda daima | O Umumi müfettişlik teşkilâ- Faysal Hz. Dün gittiler Hariciye kalemi mah sus müdürü Batuma kadar refakat edecek Bir müddetten beri şehrimizde misafir bulunmakta olan Hicaz ve Necit kralı Abdülâziz İbnüssu- ut Hz. nin ikinci oğlu ve nazırı Emir Faysal Hz. İktisat vekili Ziraat vekili Ni ran'a gitmek üzere, Loit Triyes- afla vekili , : Mustafa Şeref B. Muhlis B. ilmi, B. | yapa e re niyelleri ie bizle Bütçe müzakeresi ikmal ediliyor Dün Hariciye, Batum'a hareket etmişlerdir. E- mir Hz. dün 5 las otelindi saat birde vali Muhittin B. in zi- yaretini kabul etmişlerdir. Emir Hz. öğle yemeğini Muhittin B. ve Nafia, Ziraat, esası müdafaaya çalışırdım. Kocaeli meb'usu Sırrı Bey üstakildir. Öyle olmakla bera ber Cümhuriyet Halk Fırkası il bizden ziya. Büyük Millet Meclisinin müza- kerelerinde zaman zaman müs bet tenkitlere mi: zı hareket ve mü: İunmuştu. Ancak son bütçe mü zakeresinde i müsbet yol- ayni kemali kit kolay, ler, Fakat politikada san'at ka- dar tenkidin de güç olduğu mu hakkaktır. Öyle anlaşılıyor ki, çok şeyler söylemek, her mese İeden mutlaka bahsetmek heve si bu arkadaşımızı iyi tetkik et- mediği mevzulara da temas et- tirmiş... Muhterem Kocaeli meb'usu beyanatında umumi müfettiş- ik teşkilâtina, ve tabii olarak bu münasebetle birinci umumi müfettişlik mıntakasına nu iddia etti. Birinci umumi müfettiş) görmedi; iyledi. Neticede bu teşkilâtın ilgasını istedi. Sırrı Beyin şark yilâyetleri- mizde, bilhassa birinci umumi müfettişlik mıntakasındaki vi- lâyetlerde bir tetkik. seyaba Yapıp yapmadığını iyi bilmiyo. iyi rum, Fakat hükmediyorum ki, eğer böyle bir tetkik seyahati yapmış ise hakiki vaziyeti ve ihtiyaçları çok iyi görmek için kadar sarfetmemiştir. Eğer böy le bir tetkik seyahati yapmamış lar ise o halde bu yolda tenkit, iddia ve teklifte bulunmak doğ veye lüzum yok ki, burada bir meb'usun alelit- lak söz ve teklif hakkını mu- Fat etmiyorum. Müsbet tenki di, esaslı tetkik neticelerini kas dediyorum. Ben, iki sene fasıla ile, birin €i umumi müfettişlik mrntaka- | eösli sında iki tetkik seyahati yap” tum, Son seyahatim, bir kaç aY evveldi. Esasen müfettişlik mın takasındaki vilâyetlerden birini teşkil eden Siirt; hem intihap dairemdir, hem doğduğum bü- Yüdüğüm bir memlekettir. O- Dun için bu havali hakkında kâ fi derecede maltımatım vardır. lu itibarla müfettişlik teşkilâ- tinin o havalide faydalı olup ol madığını söylemekte az çok *alâhiyetliyim. Birinci umumi müfettişlik teşkilâtı hakkında bildiklerimi Ve gördüklerimi anlatacağım: - Hatırlardadır ki, çok kuvvet- sebeplerle bütün memlekette Umumi müfettişlik teşkilâtı ya- | iması kararlaşmıştı. Fakat tçe zarureti yüzünden bu teş rkadaşımız muhalif değildir, | bu | Ji kudreti ayni değildir. du, Bu teşkilâtın lüzumsuzluğu | j orada hiçbiriş|ç; dikkatini, hassasiyetini lüzumu | İban icap ettiren sebepler; ciddi dir, ilmidir. Malümdur “ki, ba- zı vilâyetlerimiz, tabii teşekkül leri itibarile coğrafi birlikler teşkil ediyor. Bu birlikleri teş- eden vilâyetlerin sıhhat, na. fia, iktısat, hudut ve hele emni. yet ve asayiş gibi yekdiğerile sıkı alâkaları ve müşterek me- saiyi icap ettiren işleri vardır. Bundan başka her vilâyeti yetlerin mali kudretlerinde mü vazenesizlik vardır. Onun için bazı havalide mektep gibi, has- tahane gibi zaruri müessesele. rin müşterek yardımlarla kurul ve müsterek istifadeye ması arzı icap ediyor. Buna kıyasen İ vilâyetlerin daha bir çok işlerinde de müşterek nok İtalar olur. Hele bir kaç İ vekületi alâkadar eden iş leri devlet merkezinden idare de daima müşkülst vardır. Bu itibarla da mıntakanm müşte- rek ihtiyaçlarını ö ren ve mubtelif v. bına salâhiyetle hareket eden am ve teşkilâta ir. Mütalealarımı, bilhassa birin üfettişlik mıntaka- rum: Hükümet otoritesinin te- mneli, işlerin intizam dairesinde yürümesi; her şeyden zi sıkı bir mü cap ettirir. Umumi müfettiş, yalnız hükümeti merkeziyeye nazaran mıntakanın ahvaline vâkıf olması itibarile değil, muhtelif vekâletler namına tef tiş ve mürakabe salâhiyetine malik olduğu için de iyi bir nâ- İ zim olur. Vilâyetlerde olup biten ş€y- leri; mübalâğasız olarak hükü- met merkezine bildirmenin de ehemmiyeti vardır. Hâdiselerin mahallinde uyandırdıkları umu mi vaziyet içinde mütalea edi. İlerek- merkeze aksettirilmesi, "bu suretle lüzumsuz, fevkalâde tedbirlere meydan verilmemesi için de vaziyeti sükünetle tah- ip edecek kuvvetli gö- iş iz bi at U- mumi müfettiş olabilir. Bu va- zifeyi vaktile, mutasarrıfların İ fevkinde olarak valiler görür- İlerdi. İtiraf etmeli devletin muhtelif meselelerdel . yasetini takip ve tatbik edec bütün hâdise ve ihtiyaçları İ memleketin umumi ihtiyaç ve ! kabiliyetile ölçecek, yüksek İ kudret ve kabiliyette altmış üç İ vali bulmakta müşkülât vardır. | Birinci umumi müfettişlik | mmtakasındaki hususiyet üze- rinde ayrıca durmak istemiyo. rum. Bu mıntakada; Suriye, İrak ve İran ile hudutlarımız | vardır. Bu hudutlarm ötesinde i ve hususi, gizli ve âş türlü cereyan ve hareket- (Devamı 2 inci sahifede) res tü İktısat Vekâlet . leri bütçeleri kabul edildi | j nin geriye kalan kısmı müzake re olunacaktır. Ayni gün bütçe nin müzakeresi ikmal edilecek. tir. Meclisin bugünkü içtimam da Besim Atalay Bey Ziraat ve kâleti bütçesinin müzakeresi müna, alarak orman larımızın hüsnü muhafazası lü- zumunda ısrar eğti ve kuşların korunması esasi i — Bağda oturduğum için görüyor. Yollarda çocuklar | ellerinde otomobil lâstiğinden yapılmış bir âlât, ismi nedir bil. miyorum (sapan sesleri) boyu» na kuşları öldürüyorlar. İstan- bulda da böyledir. Gün gelecek Ankarada kuş sesi duymaz ola- Tevfik Rüştü Bey ANKARA, 23 (Telefon) — Millet Meclisinin bugünkü içti- manda Hariciye, Nafia, İktı. sat ve Ziraat vekâletleri bütçe. leri müzakere ve kabul olunmuş tur, Meclisin cumartesi içtima- ında diğer lâyihalar görüşülece ğinden pazar inikadında bütçe- lar üzerindeki tesiri büyüktür. Kuş sevgisini tesis etmek lâ. zımdır. Hattâ Maarif ili bu sevgiyi uyandıracak manzume Devamı 6 inci sahifede) Gayri mübadiller heyeti idaresi içtima halinde. G.mübadillerin Anka- rada işleri görülecek | Ankara'da üçkişilik bir büro iş kiledildi ve heyettenikisi gitti Gayri mübadiller cemiyeti ye zarfında intaç etmek ü pi idare heyeti, dün ivplasmaşir. | Papara Hicri ve a Esat İstifa eden Hüsnü B.in yerine Make | ,,.; e eee donya mıntakasından Osman Fa ve e — Nüzhet iz bey seçilmiş; müteakiben cemi eyler yarın ve Esa yetin Ankaradaki işlerini takip i- çin Ankarada teşkili Maliye Ve- kâletince kabul edilen büro aza- sı intihap edilmiştir. Büroya, işleri nibayet e surette Anka- rada takip edeceği işlerden en | hit dolayısile açıkta kalacak me üç ey (Devamı 2 inci sahifede) l muavini Ali Rıza ve mihmandarla | rı Refik Amir B. lerle birlikte ye- mişlerdir. Muhterem misafirimiz ve maiyetleri saat 4,30 da Pera- palas otelinden hareketle Seyrise- fain rıhtımına gelmiş cağız. Halbuki kuş sesinin ruh bir müfreze polis tarafından se- orada erek Emir Hz. ni teşyi ir. Emir Hz. Batum'dan etmişlerdir. Em İranm Pehlevi limanma oradan da otomobi Recep Beyin mec- listeki devamı ile Dahili- ye vekili ku bugün altıncı sahifemizde. | Tevhitten Sonra Müskirat inhisarı vazifesini müştere- ken ifaya başladı Tevhit edilmekte olan inhi. sar idarelerinde tevhit işlerine nutkunun n nut devam edilmek. tedirDünkü nüs hamızda tevhit dolayısile inhi- sar idarelerinde sekiz yüz kadar memürun açıkta kalacağını yaz- mıştık. İnhisar- lar umum müdü rü HüsnüB. dün bu hususta sor- duğumuz suale cevaben demiş- HÜSNÜ BEY tirki; « — Tev- (Devamı 2 inci sahifede) Ahmet Reşit ve Köprülüzade M. Fuat Beyler Liseler umumiyetle istenilen tale- beyi yetiştiremiyor! Köprülüzade Fuat ve Pr. A. Reşit Beylerin fikirleri. Galatasaray lisesinin artık eski- | irfan muhitinde büyük bir alâ si kadar kuvvetli talebe yetiştire- | uyandırmıştır. ire mediğine dair Başmakalemizde Darülfünun Edebiyat fakültesi ortaya attığımız fikir, şehrimiz (Devamı 2 inci sahifede) Cenevre çok heyecanlı bir gün geçirdi.. Amerikalılar konferans muhi. tini allak bullak eden mü. him bir teklifte bulundular.. Fransızlar ateş püskürüyor (Dün gelen ajans telgrafları, Tah didi teslihat konferansındaki Ameri 2 — Karada tanklar, seyyar ağır toplar ve kimya karbi ortadan kal dırılsım., 3 — 65;000,000 nüfüslük Alınan: yaya yüz bin köşilik ordu nasıl kâ- fi geliyorsa, diğer devletler de bu (Devamı 6 ıncı sahitede) Teklifi hazırlayan M. Hoover 5 e imi) Selçuk hatun hız san'atlar mektebi ti ti ve bir talebe grupu e a (Yazısı Maarif baberlerimizde )