23 Haziran 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

Vekiller Mecliste Sırrı Beye cevap verdiler (Başı Kine sâhifede) devlet teşkilâtmda 54401 memur bi tm imiş. 937 de Maliye .nin 10819 memuru ve devletin 48462, memuru varken bu mik- dar 931 de Maliye vekâletinin 9079 ve devletin 42209 memuru- tenezzül etmişti. 3Z senesinde n memuru ve caktır, Devlet memirlari İl 927 senesinde devlet momurl tün minaşlarının yekünu 34 mil 'yon 63B bin lira tutarken 928 se- 'nesinde bu mikdar 35 milyon kü: a çıkmış, geçen sene 32 mil- yön küsura tenezsül” etmiş ve bu mali sene zarfında da bu mikdar 31778000 liraya tenezzül etmiş- tr, Abdülhalik Bey bu izahattan sonra ilâve etmiştir. Bu rakamlar gösteriyor ki Sırrı Beyin buyurdu $u devlet teşkilâtı memurlara bo- gulmamıştır. Hakiki ihtiyaç gözö hünde tutulmuştur. Seneden sene ye arttırılmamıştır. Bundan başka Sırrı Bey şarka doğru seyahat €- derlerse görürler ki o hükümet memleketin imarı için çok para sarfetmişi Tekaüt tahsisatı Abdülhalik Beyden sonra Dr. Suat Bey Kastamoni bütçede ge çen sene tekaüt tahsisatının 13 milyon olduğumu, yeni bütçe ise mikdarm 18 milyona çıktığ ve önümüzdeki senelerde belki de 25 milyona çıkacağını söyleyerek mütekaitlere emval verilmek sure tile hazine ile alâkalarının ke mesi hakkında evvelce verdiği ka nüni teklifin isabetini noktasında tarar etti, Memurların tahsilleri Refik Şevket Bey (Manisa) — Halkla en ço kalâkadar olan Ma liye teşkilâtında memurlardı pek az mikdarınm âli mektep ri sürerek en çok kırtasiye ciliğin Maliyede olduğunu beyan ve her vakit görülen menfi hazine <iliği izah etti. Muhtelif devair- "de hukuk müşavirliklerinin dev- let hazine ve hukukunu müdafa için bir teşkilât halinde tevhidi tavsiye etti. Sırrı B. gene kürsüde © | Bundan sonra Sırrı Bey (Koca eli) Abdülhalik Beyin izahatma. cevap vererek sekiz sene değil, *okiz dakika bile cümhuriyetin fe yizlerini takipten hâli kalmadığı: nı ifade eyledi. Ve ticareti harici ye ofisinin rumsuzluğundan bahsetmek iste, “İlktwat vekâleti bütçesi görü- Ali Bey (Rize) — Aklima gel miş söylüyor. Sırrı Bey (devamla) — Demir Yolları inşmatının icabında daha fazla yük nakli ile ileriye götürül mesinin muvafık olacağını izah i Maliye vekilinin cevapleri Maliye vekili Abdülhalik Bey tekrar kürsüye gelerek tahsili nok san memurları — yetiştirmek için merkezde meslek mektebinin kü- #at edildiğini ve buna vekâletin © hamiyet verdiğini, devair hukuk müşavirlerinin birleştirilmesi için bir lâyiha hazırlandığını beyan et & 5 “Abdülhalik Bey beyanatına de vam ederek mndenlerin br ler #ilmesini tavsiye jar. diferler, kömürlere ve Ergnniye Programımız bur dur. dedi. İsahat kâfi görüldü. Maddele- >e seçildi. Bonolar meselesi Maddelerin müzakeresine Ce- lâl Nuri B. (Tekirdağı) gayrimü- badillere dair Maliye vekilinden bir sual sordu. Abdülhalik Bey ce vap verdi: : — lıtanbuldan manda diğer yerlerdeki emlâk. Zirant banka *men bonolara mukabil satılıyor. Bu bonolar bitince elde fazla em Tük kalırsa onlar ipotek edilerek alınacak paralar taksim edilir. de re Ve diğer bir suale cevaben : — Maliyede tslahat yapılacak cihetler yarıa tetkik etmek üze ** mütehassıs getirilir. dedi. Celâl Nuri Bey, muhtelit mü- dele komisyonunun halen me iş İs meşgul olduğunu sordu. ale bütçe encümeni Fehmi Bey su cevabi verdi! -— Bu sene komisyonun vazife sihin bitmesi esastır. Komisyona bazı mali vazifeler de verilmiştir. Simdiden bu işlerden bir çok fay lar temin olunmuştur. Encümen Bu işlerin görülmesinde — fayda beklemektedir, dedi. Kuponlar müzaheratı Düyunu umumiye bütçesinin Müzakeresine geçildiği zaman Ser nı Bey (Kocaeli) Pariste kupon illerile cereyan eden e Tat hakkında malümat verilmesi Bi istedi. Abdülhalik Bez > m İevam ediyor. Müsbet bir sa hadadır. Yalnız müsasde ederler de Şimdiden bir şey söyleme: © Dahiliye bütçesi niş malümat ve izahat verdi. Sırrı Beyin tenkitlerine cevaplar verdi. Şükrü Kaya Beyin bilhassa mem İsketimizin 14 milyon nüfusu için de 11 milyonunu teşkil eden köy lere iyet vererek cümbhuri yet hükümetinin köyler üzerinde | mani çalıştığını ne gibi müsbet e- ser vücude getirdiğini rakamlar ve misallerle izah etti. Köylerimiz Gelecek sene köylerimizin büt ini ileceğini söyle- iz dir.Vekâletin faaliyeti evvelâ köy lerden başlar. Köylerimizin ade di 40253 tür, Köylerin etrafına di kilen ağaçlar 931 senesine kadar 2150000 adede baliğ < olmüştur. Yeniden yapılan köy mektepleri 974 tür. (2300) çeşme yapılmış» tır. 1178 mezarlık tamir edilmiş” tir. 500 den fazla köy bataklığı kurutulmuştur. Nufus artıyor Şükrü Kaya Bey bundan sonra nüfusumuz hakkında hari Türkün 25 milyona vardığını gö- recek ve bizim nesillerimiz bunun la iftihar edecektir. (İnşallah sesleri) Cam nedir bilmeyen vilâyet Muhterem Dahiliye vekili mü- teakıben vilâyetlerimiz üzerinde “tümhuriyetin ne muvaffakıyetli © ser vücude getirdiğini izah ede- rek “cam” nedir bilmeyen vilâyet ler vardı. Merkezlerinde bugün mektepler, hastahaneler soseler geçmiştir.. Meselâ cuklar buz diye ağızlarına götür- müşler, Biz böyle bir memleket te varüs ettik ve bu hale getirdik. Bir çok vilâyetlerimiz hüküme tin"gayreti, idarsi hususiyelerinin gayreti ile imar edilmiştir ve imar edilmektedir. Meselâ Malatya ib ret âmiz bir yer olmuştur. İşgal görmüş ve yanmış yerler de öyle dir. Olmuyor, yapılmıyor, demek doğru değildir. Ortada eserler vardır. diyerek Sırrı Beyin tenki- 'datma cevap veren Şükrü Kaya meselesine de ehemmi- yet verildiğini ve bu günkü vesa- #le teftişin fazlasile yapılmakta olduğunu beyan ederek bu husus ri âli meclise bir istatistik te oku a, Dahiliye vekili müfettişi umu- iliğin lüzum: işaret i Törahler Tali Beyik “hizmetlerini şükranla yadetti. Asayiş iş meselesine sözünü inti- lr Yalta euktaraza! vok dah imha edilecek bir iki çete vardır. şarkım yeniyol sarmal bale gele v ti gele cektir. Yalnız Mardinde bir sene de altı hin mavzer e şam Bu da umumi müfettişliğin esaslı biri olmuştur de di ve bütçe müsait olursa müfet. tişi umumilik teşkilâtının teşmili- ne taraftar bulunduğunu söyledi. Sırrı B. ne diyor? Sırrı Bey Şükrü Kaya Beyin i- zahatına cevap vermek üzere tek rar kürsüye geldi: Bilmiyorum, dedi. Ne için benim sorduğum bazı eualleri Şükrü Kaya Bey heyecan'a karşı” İadılar. Fakat duydum, ki Şükrü Kaya Bey dermiş, ki: “Beni heye cansız görmek istemeyin, ben dı ma inkılâbın heyecanını içimde taşırım.” Tahriri nufus Şükrü Kaya Bey diğer bir mü- nasesbtle tekrar kürsüye geldiği zaman 935 senesinde yeniden tah riri nüfu lacağını — söyledi. Ve şark va: tine temas ederek: — Biz bugün şarkta eseri sslah etmek istiyoruz. Kabahat kimin- dir. Şarkı bu halde bırakmanın ve bize bıfhalde teslim etmenin mes ulleri kimlerdir, onu aramiyoruz. Burası tarihe geçmiştir. Kaçakçılık Alınan tedbirler sayesinde ka çakçılık teşkilâtı da iflâs etmek ü zeredir. Bunu aldığım râporlar- dan söylemiyorum. Suriye gazete lerinde okudum. İ Belediyeler Şükrü Kaya Bey müteakıben | Sırrı Beyin İstanbul belediyesinin | Londrada toplanan bir betediye. | ler kongresine neden iştirak mediği saaline cevaben de-ezcüm le dedi ki : — Surrı Bey bu suali ile temas etinediğim belediye işleri hakkın. da da beni söyletiyorlar.Teşekkür ederim,Cümhuriyet idaremiz bele diyelerde de esaslı islahat yapmış bulunuyor. İstanbul böyle bir kon greye iştirak etmedi. Çünkü işi Tak etmemesi için ben emir ver-| miştim. Her sene böyle yüzlerce toplanır. Her birine işti 0 emleketimizi konsolosumuz tem | al etmiştir. İstanbul belediyesine | .zandırmışsam O fena mı ettim | soruyorlar ve An kara şehi fi mikda, turılmadığından bahsediyoı Bir mucize Efendiler, Ankara şehrinin i- marı, bu hale getirilmesi bütün ci handa bir mucize olarak telâkki © diliyor. Yüzlerce mecmüa ve gi sete bundan bahsetti. Ankara için kitaplar neşredildi. Bunlar Anka ranın tanınmış olduğunu isbat et- mer mi? Belediye bankası Şükrü Kaya Bey ileride beledi yelerin yardımile bir belediye ban kası tesis olunacağını söyleyerek bu suretle belediyelerin ihtiyaç karşısında o kapı kapı dolaşarak para bulmak zaruretinden kurtu lacaklarını ifade ederek Sirri Be- ye hitap etti: — Surı Bey; dedi, sizin böyle bir bankatlan haberiniz var mı? Filhakika Londrada böyle bir ban ka yoktur. Fakat biz yapalım, be- ğenirlerse onlar bizden görüp tat bik ederler Dahiliy. den evvel etti. Meclise tevdi edilmiş bulu” nan iskân lâyihasını etrafile izah atti. Adliye bütçesi Adliye bütçesinin müzakeresi- ne başlandığı serada Salâhaddin Bey (Kocaeli) — Elimizde yiha lâs dı kilâtn da esas itibarile kabul e- dildiğini bütçeden evvel müzake- resine lüzum olmadığını izah ve Adliye vekili Yusuf Kemal Bey kürsüye geldi. Sırrı Beye cevap Muhterem Vekil Sırrı © Beyin geçen içtimadaki beyan. mas ederek ezcümle dedi — Bana Sırrı Bey; Temyizi An karaya getirme, Ankarada gölge ler var. Temyiz hâkimleri burada | misafir kabul etmeğe mecbur ola caklardır” demiştir. Ankara ışıktır Dünya biliyor ki Ankara gölge min olun uzaktırlar. Türk hâkim- eri hiç bir tesire tabi değildi Türk hâkimi Ankarada da, Eski- ürde de ayni hâkimdir. İhtisas mahkemeleri Bundan başka gene Sırrı Be- ZE üre biz iltisen mahkemeleri e infisl uyandırmışız. O mahke- meler bugün kanunla işliyor. Kanun demek bir milletin desi demektir. Hâkimlerimizin çinde bazılarma neden böyle mas raf edildi diye akıllarına bir şey eldiyse, hemen cevap vereyim ki tisas mahkemeleri bütçeye Surrı Beyin ifadesi gibi milyon İira de- ll, ancak yüz bin liralık bir olmuştur. Meclisi âli tatilden son ra teşkilâtı mahakim İâyihası mec lise geldiği zaman isterse ihtisas mahkemelerini kaldırır. Yalnız arza mecburum ki, bu mahkeme- ler beklenen hizmeti ifa etmiştir. Ve etmektedir. Yusuf Kemal (Beyden sonra Hasan Fehmi Wey (Gümüşhane) söz aldı. İhtisas mahkemeleri teş kilâtı hakkında mütalen beyan et t. Memleketin emniyeti iktısadi- yeni için 100 bin lira değil, 100 milyon lira sarfolunur, bu mahke sese ae Vükin kanun anların muvakkat olduğunu kay deder.Yalnız bunlar, ne yarm, ne öbür sün kaldrılmayacaktır. de- Açık konuşalım Sırrı Bey kürsüye gelerek Yu ee meleğe lığı k i “ «lde bazı izakat verdi. 9. Yüsut Komal Bey (yerinden ce vap verdi) — Açık konuşalım. Bu kürsü leğildir. Türk erine tesir yapmak için getiri- yor. Bugün: hariciye bütçesi görüşülecek Vakit geciktiğinden celse ya- ren top! üzere tatil edildi. Yarınki inikatta Hariciye bütçesi nin müzakeresinden başlanacak- tır. Bu münasebetle Tevfik Rüştü Beyin izahatı dinlenecektir. Çok muhtemeldir ki Vekil B. bu müna it Esat B. yin Antakya ve İskenderon bak- kındaki sual takririne de yarınki celsede cevap vermiş olsun... ———. PİYANGO 2,237,500 lira ikramiyesi olan zengin keşideye işti- rak etmek isteyenlere müj- de. Amortisi bizim olmak şartile altıncı keşide tayyare piyango bileti 2 Tiradır. Fatih'te İtimadı Milli piyan- go gişesi sahibi Rürhanett'n | satandaşlarnıın mutlak ve kat'i mü- (Başı 1 inci sahifede) idiyse, beyanatının heyeti mecmua. ne devletin ileri gidiş hareketi içeri | sında bir ahenk bulunmak ve bu sinde bu ileri gidişi durduracak de. | prensipin tam zıddı olan diğer bir recede olmasa ble ona az çok arıza | tekm fikirleri söylemek lözmgelir- di, Sırrı Bey diyor ki, devlet tek va. tandaşın veya tek © vatandaşlardan mürekkep bir hükmü şahsiyetin, me salâ hususi bir şirketin yapamıya- verecek mahiyette memleketin gn veya bü tarafında muhtelif vesileler le, muhtelif zamanlarda — vuku bul. muş ve bulmakta olan kara görü- cülük ve bedbinlik cereyanını takvi- ye edecek, teşvik edecek ve hatta | tahrik edecek mahiyette beyanatta bulundular. fena akisler Memleketin siyasi idaresini omuz | larma slmiş olan siyasi frrkamızca | ümheriyet Halk Fırkaşında mes'ol | bir vazife #ahibi o ve ayni zâmanda, Büyük Millet Meclisinin bir uzvu | sifatiyle bu ağır ve hatalı vE zararı” ifadatm hâsil edebileceği zararları İ tadil ve fena akitleri tasli “ettir | meyi ayrica kendime. vazife addet- tim. sağı şeyleri yapmalıdır. Malümu ali- niz esas fiberal fikir dahili ve hari- ci emniyet işlerine başka terebbünle ri serböst bırakır. Fâkal son İlibe- val fileirler bile devi yaklaşa- rak der ki: “Memleketin mühim. ve büyük bir ihtiyacı vardır, tek adam, veya tek adamlardan mürekkep yah siyeti hükmiye bunu yapamıygı, an cak bunu devlet yapabil Bu za- ten Tiberalliğin hiberallerce de cevap nazarıdır. Hulâşa 1 Beydevletçilik mahiyetindelgi her hareketin sarahaten aleyhinde. dir, Böyle olabilirler, Fakat, | Halkçılık, Devletçilik Sur: B. Cümhuriyet Halk Fır. kası esaslarından bizim eümburiyet- | Tap. ve hiçbi rı Bey, devletçiliği halkın serbest ha reketi, halkın menfaatı ve iyiliği a- İ leyhinde bir mütalen telâkki ediyor. halkçı " | Halkçılığın yaptığım tarifine “göre İK vela devletçilik ile bu vaziyetin hiçbir ir Bk vasfımız üzerinde, bunları kendi sine şiar edinen fırkanın uzvu olma dığı için olacak, hiçbir bilgiye,hiçbir fikre, hakiki görüşe, hatta hakiki te sebbünta istinat etmiyen mütalealar söylediler ir defa ve hiç münasebeti olmadı ği halde halkçılık Firiyle devletçilik fi birbiriyle karşı karşıya ve bir tibatı olmadığ meydandadır. Fırkamızn noktai nazarına göre devletçilik şudur: “ Tek vatandaşın yapamıyacağı, tek vatandaşlardan devletin yapma: bundan ibaret değildir. biriyle çatışır bir.balde gösterler, i- : - : Devlet ayni zamanda bazan | tek gün yalnız Türkiye için | >? beri ekol tasvip evin | yalandaşm veya tek vatandaştan mü rekkep şahsiyeti hâkmiyenin, husu- si şirketin yapabileceği şeyleri (Ode memleketin, milletin umumi menfas tine taallik noktasından bizzat dev. letça yapılmasında fayda ve lüzum görürse memleketin uğrunına ilerile- mesine ileri gidişine hizmet nokta sından fayda ve lüzum görülürse bu takdirde bu işleri de yapar. İşin ma. hiyetine göre ya tanzim ve müdaha- değil, bile artık atıp, tarihin kayıtlerne bi- Bütün bunları söylerken Sırrı B. &n basit ilmi ve akli tahlilin kabul | edemiyeceği birçok tezatlara düştü Snmı Bey, ve Sırrı Bey gibi bizim fırkamıza mensup olmıyan diğer 20 vattan ayni fikirde bulunan, ayni sa vetle yanlış düşünmesi muhtemel 0- lanlara anlatmış olmak için cümhu- | riyet Halk Fırkasmın bu iki esas prensipinin kısa tarifelerini yapıma: ğa mecbur kaldım. C, H. Fırkası son büyük kongresinin yaptığı yeni proğramda halkçılığı şöyle ik © der. Bu tarifi hülâsm olarak söylü- yorum: Mukabil vazifeler ” Halkçılık kanunlar önünde di tarif ettiği hududun dşmda yani İ bizim tatbik ettiğimiz şekildeki dev- letçilik hakkında şu fikirleri söylü- yor, aflarn srca ederim, Nitün 3öz- dinliyemedim, bir kısmını işit. tim, bir kısmını zabıtlardan arkadaş İ ların aldığ notlardan aldım: “dev- etçilik buhrana sebeptir, hükümet vatandaşların serbest hareketlerini ihlâl ederek onların yerine kaim olu ürk savatını emreder. Halkçılık, Türkiye de imtiyazl tabakalarn mevcudiyeti- ni reddeder, selbeder. Halkçılık — &i- nf mücadelesini kabul hemme fade ve çalışma zümreleri in ahenk tesisini takip eder ve nihayet halkçılık yeni devleti kuruluşunda te wel olan ana fikre hürmet eder. Mil ” Devletçiliğe möstenit esaslar dahi linde alman tedbirler devleti felâ— kete sürükliyebilir. Sonra devlete ve frkaya tariz ederek; “Bu yüzden hu sule gelen fena vaziyetleri, buhran- dan rez diye buhrana atfetdi- yor.” hi veriyor. hakimiyet eseeüzerinde yarar. © Hakikat e lere Hakikat, arkındaşlar bunun tama- , hercakit 576 | men akeidir. Hakikaten slkamtılarımı 'demek vatandaşın devlete ve devletin vatandaşa karşı müteka- bil vazife, mes'uliyetlere hürmet de mektir. “Bu kısa tabirlere frıka proğramnın bü baptaki esas fikirleri Bi izah etmiş oldum. Halleçılık de. | mek herizesin hergün aklına geldiği | gibi gündelik fikir ve hisler altın kendi hesabına uyan bir takım, me- talibini devlete kabul ettirilmesi ma- nasa gelmez. Herkesin kendi ve kondi hesabına ve kendi görü, ne uygun gelen bir takım işleri var. dır. Bunları devletin tatbik sahasına sürmes, dünya kurulalıdan beri halk gilile tarifi içine girmemiştir. Hal. buki Sır 1Beyfendinin ifadelerinden halkçılığ bu manaya aldıkları Gikrini anlıyorum. Devletçilik Devletçilik bahsine Ser Bey bizim devletçi telâkkileri miz karşısında fikirleri mü- dafan ediyorlar. Kendi fikrine ve dü günüşüne uygun düşünen diğer va- da bulunabilir. Türkiyede liberal düşünce memnu değildir. C. H. Fırkası, bu meclis kubbesi al. tında kendisine mensup va tan evlâdına müstakil meb'uslukları açık bıraktığı zaman Türk vatandaş Tarna, mühim bir kısmı İcendine sa- dık, fırka evlâtları, olan muhterem Türk müntahiplerine dedi im sizi takyit etmediğimiz, açık hi- raktığımız yerleer intihap edeceğiniz zevat cümhuriyetçi li olsun, lâyik ve Türk milleti bu evsafı haiz olan z8- vat içlihap etti. Ve buraya gönder- di ve hiç şüphesizdir ki, Sırrı Beyde bu esaslı vasıflar olduğu için kendi- ni müntehpleri takdir elti ve meb'us yaptı. Yani Sırrı Bey müntehipleri. se mlliyetçi ve Mik, samimi olmak sözünü vermiş olmakla beraber, fır- kanızın diğer vasıfları karşımda ve bu meyanda devletçilik karşısında söz vermiş vaziyette — değildir. Şu halde bu kürsiden bu mecliyte İibe- tandaşının alâkadar olduğu, hepi- mizin hergünlü esaslı ihtiyacımızı teşkil eden bu madde üzerine fiyat tefavütürün bütün vatandaşlara şüp hesiz ayri #rz tesiri vardr. Sırı Beyin devletçilik hakkındaki telâlekisinin yanlışlığını bu misal ü- zerinde tebarüz ettirelim; ekmek bir sene 15 kutuşa ertesi sene 6-7 kuruşa oluyor. Bu. vaziyetin tabii derecede muslahsillere bir takım tüccarlara şunculara, fırmcılara ve- saireye tealluk eden bir silsile halin- de her köse ve nihayet müsteblikle- re tesir yaptığı görülmüştür. Şimdi bir taraftan Surrı Bey, devletçilik a- leyhinde bulunurken ve fertlerin ser best hareketleri lehinde devletçilik aleyhinde bulunurken ve fertlerin serbest hareektleri lehinde bulunur- ken pahalılığı hükümette çare iste- Oda meclisinde Lâyihalar (Başı 1 inci sahifede) Bundan sonra B. M, M. Maliye encümeninde bulunan kazanç kanun lüyihası hakkında encü- su Ziyaeddin Beyin gönderdiği projeye dair raportörlüğün mü talensi okundu. Mütaleanın 15 1 ol inci meddesinde kazanç tetkik komisyonları beş kişiden biri Odalardan, diğeri Şehir meclisi ve biri de Maliyeden üç azaya inhisar ettirildiği kaydediliyor. du. İş bankası müdürü Muam. mer Bey söz alaral — Bu şekil iyi olacaktır, de. di. Şimdiye kadar komisyonlar İ man dürüst olmyan korrekt olmyan | | uygunsuz ve hiç bir kitaba, hesaba, | dü Bundan vazifelerini maalesef oyapamı. ralizmi hatta en koyu kıpkızıl bir hi ü il ! yorlardı. edebilirler, Ve ba olmıyan, ko- | Bundan bir komisyonda aza ge mn bir ka yayılmaz, | olan Hacı Recep Bey heyecana düştü: debilirdi ve bu hiç bir za- Balla iğ men azasından İstanbul meb'u | Biz vazifemizi yapıyoruz. Bundan sonra bu madde üze. rinde bazı mütalealar yürütül. 2aX Gicik MOL sonra raportörlük dan Geli. ite elenir lar mültelcasının o Maliye encüme- ispat in, Ye Bey, ha | Binden Ziyaeddin Beye bildiril. bir areeki sayılmaz. Ser; Bey bu kürsiden liberalizmi müdafaa edebi. birdi ve etti. Fakat hulesir, ilimsiz, merolu dosyaya hamur, b Recep Beyin Mecliste söylediği mühim nutku neşrediyoruz ç mesi mühim bir tezat erzdeder. Diğer taraftan, çünkü bu vaziyet ekmek pahalılıkdan şikâyet etmek ve buna çare istemek, devletin mü- dahaloğini istemekten ve binaene- leyh farkında olmadan devletçi bir zihniyeti müdafan etmekten başka bir şey değildir. Bu ekmek meselesi ni halletmek için Cümhuriyet H. F. proğramının esaslarından biri olan devletçilik varfihı niçin kullanmıyo- Yuz. Asal maleni olan nokta şikâyet, zowüni bu olmalıdır. Bu vesilden is- tifade ederek ekmek meselesine te- mas edelim: Buğday istihsali Arkadaşlar, biliyorsunuz ki, Tür. kiyede en kuraklık senelerde 14-15- 16 milyan kental kadar buğday is tihsal oldnur. Geçen sene gibi kat'i istatistiklere istinat etmemekle be- raber,umami malümat ile söylüyo- rum, geçen sene gibi istihsalin bil olduğu bir senede buğday istihsalâ- imz diğer dar senelere mazarari iki li olarak 3233 milyon kentala kadar çıkıyor, Türkiyenin 15 milyon nüfusu olması itibariye yevmi istih- lâk vasati miktar, hesabiyle bir sene de anenk 22-23 milyon kentallik buğ day istihlâki mevzuubahsolur. Ku- raklık gibi müessirat havaiye dolayi siyle mahsulâtın dar olduğu seneler de ve ihtiyaçtan ancak 5-6-7 milyon kental kadar noksan mahsul alıyo- ruz, Boluk senelerde ise yedi — se kiz milyon kental kadar fazla istih- salde bulunuyoruz. Bol ve dar senelerin verdiği ra imi: ldığımız va kit görürüz ki Türkiyenin altı ye di senelik istihsalâtı üst bir hesapla aşağı yukarı senelik ihti yaca tekabül edecek bir mikdar- dadır. Halbuki bu kendi balinde bir serbestiye terkedecek olursak eksik istihsal senelerinde buğday idihaline mecbur kalınıyor bir çok paramız harice çıkıyor. Memleketin tediye müvazenesi ha rici ticare müvazenesi berbat olu yor. Bolluk senelerinde de fiyat- İar düşüyor. Müstahsil zarar edi- yor. Sipekülâsyonlar meydan alı- yor. İşte arkadaşlar böyle bir va- ziyete çare devletin buğday işine müdahale ederek fiyatlara hâkim olmasıdır. Madem ki sekiz sene- lik yiyeceğimiz buğdayı bize bu topraklar yekün olarak sekiz s€- nede veriyor, niçin bazı dar sene- lerde bir çok paralarımızı dışarı- ya çıkarmak mecburiyeti karşısın da kalalım ve niçin bol senelerde | müstahsil fiyat bulamasın?. Bina- enaleyh biribirine uymayan muh» telif istihsal | senelerinden husule gelece kolan mahsulâtın tedricen ve ihtiyaç nisbetinde sarfedilebil- ellir. yey ve olabilir? Banu yapınak için fırkamızın devletçilik vasfının ça lşması, işlemesi lâzımdır. O hal- de ekmek fiyatındaki fazlalıktan ve piyasadeki istikrarszlıktan si- kâyet eden hatibin bu işi yapmak için aman bizi hu serbest mübade 3 üncü kolordu ilânları ! | nin ihtiyacı için 410,000 kilo o- dun kapalı zarfla münakasaya konmuştur. İhalesi 9-7.932 cu- martesi günü saat 11 de komis yonumuzda yapılacaktır. Talip İerin şartnamesini almak üzere her gün ve münakasaya iştirak 6deceklerin de vakti muayyen. de teminat ve teklif mektupla. rile komisyonumuza müracaat- ları, (443) (2680) e K. O. ve birinci fırka ihtiya- &ı için yazlık patates almacak- tır. İhalesi 29-6-932 çarşamba günü saat 16 da yapılmak üze- re aleni münakasaya konmuş- tur, Şartnamesini almak iste- yenlerin her gün ve münakasa ya iştirak edeceklerin de vakti muayyeninde yonumuza müracaat etmeleri (418) (2537) ILAN Bir borcun temini istifası için tab- di hacize alınan iki yüz lira kıymet takdir edilmiş olan iki düve ve iki yüz lira takdir edilmiş olan bir adet inek s9 mal ve iki yüz lira kıymetin de tahmin edilen bir adet sağ mal i- nek ve kırk lira kiymet konmuş 0- lan bir adet düvenin Eyüp sulh mah kemesi icrasından açık artırma sare. tile at pazarında satılacaktır. satış şartnamesi 2İ haziran 832 tarihinde salı günü divanhaneye tahlik edile- cektir 21 Temmuz 932 persembe gü nü saat ondan on ikiye kadar açık artırma suretile at pazarında satıla- caktır artırmaya iştirak için yüzde on teminat akçası alınır tellaliyesi müşteriye aittir müzayede peşin pa- ra iledir daha fazla malümat isteyen lerin Eyüp icrasmda 939-1495 nu. müracaatları ilân 0- —— ana) Muhtelit mübadele mesail hakkında Chronika ismindeki komisyon tarafından, bütün le wsullerinden kurtarın. Müstel lik ve müstehsillerin * mienafind uygun tedbirler tatbik edin, de mesi lâzan gelirdi ve bu talep v4 siköyet yerinde olurdu. i Müdahale mevzuları nelerdir? Sarı Beyin fikirlerinden birid de müdahale her gün çoğ, 7 ve her gün halkım bükük ” bir parça alınıyor, sözlerile ifa: edilmiştir. Bunu işittikten son düşündüm, Devletin o müdahah mevzuları neler olduğunu tasaw vur ediyorum. Hükümet Türk pa. rasını korumak tedbirlerini aidu. Hükümet harici ticaret ve tedi; Müvazenesini niğdafan etmek i çin gümrüklerde tedbir aldı, Kod tenjam tedbirleri koydu ve #akaf tedbirleri üzerinde ;çalışıliyor. Bunların söz götürmüyeceğini Zan nediyorum, Afyon'için tütün âçin bir takım tedbirler mevzuu bahi tir, Tal ferdin yapa! e, devlet yapacağı için devlet demiz yollarından — bahsetmek istemiyo ram. Şu halde fert haklarından bir çoğu almıyo” demekten meyi © kastediyorlar. Anlamiyorum. Yal | nız afyon ve tütün için tedbir alın k isteniyor. Bunlar izaha değer yrüyülür. Devietçi bir adam ifa © le söyleyeyim ki, içim esas” iberile Kökümetin trdür izl »fyon istihlâkât: dünya afyon ii tihsalâtının yarısından daha az- dır. Meşru olmayan yollardan in- saniyete zarar getiren afyon mü“ rekkebatı bare tabü kasdet miyorum. Beşeri meselelere bu- günkü dünya işlerinde biribirine bağlı bir iştirak manzarası arze- der. Hiç bir medeni milletin (ben dünyanın insani hislerle tâbi oldu ğu kaideleri dinlemem) demesi mümkün olmayacaktır. Bu kayıt altında afyon. meselesi ayrı bir hususiyet arzeder. Afyon mücadelesi Efendiler şunu arzedeyim ki, memleketimiz şimdikinin bir Se misli afyon çıkarsa ve dünyadaki medeni afyon mücadelesine ku. lak asmasa dahi bundan istifade imkânı yoktur. Çünkü bütün dün yada afyonun alınması, nakli, is timali, satılması yasaktır. Umumi takayyüdata tâbidir. Yasaktır, de mekten maksadım şudur ki; af. yon ihraç edecek memleketin, alı cı memleketlerdeki kanunlaris tahdit edilmiş mikdarı nazarı iti bara almak lâzımdır. Gizli afyor ticareti o © kadar ağır rizikolara lik noktai nazardan bu yolda it tibazı İkzımgelen dürüst hareke: ti, aslolan vaziyeti hülâsa etmek” ten ibarettir. Tütün meselesi ma- lümu âlinizdir. kidünyanm: şark tütün alıcıları, “tütün isil < nm normal zamanlarında senede 100 - 110 milyon kiloluk bir alış veriş yaparlardı. Balirintan. Ya devletlerim-. dahil olarak senede 180 milyon kiloluk tütün istihsal olur. m Bunun fazlası ne olacak? Bu) gi de i koymak iç dahilde sütümü e ceği, ekileceği nasl satılacağı eek eni tanzim et. mek ve hariç! lşmak Vi: gelir, Balkan türün konferan mİ çalışılmıştır. Balkan larla yapılan koni dn mek mevzuu bahsolmazdı. Fakat tütünün dahilde icaba göre ekil mesine müdahale etmek lâzmdı. (Devami var; komisyonunun bir tebliği ISTANBUL, 22. A.A. — Muh telit Mübadele Komisyonu Urnüzmü. Kâkipliğinden tebliğ edilmiştir: Rum etablilerine tevzi edilecek” 150 binliranın dağıtılmasma | git © Rum gazetesinde intiyar eden ha. n> i ce; lit mübadele aamkerkiem. yam il miliği, bu tevzi muamelesine müm. şehi olan ber türlü işlerin muhtelif | y Ara. mn iştira! kararla, a e küle kararlaştırılmış olda. müşavirlerden Mithat B. Siepbanicir'in emirleri atiode çan şan bazı memurlara tevdi edildiğini re etmeği vazifesi icabatımdan.