10 Haziran 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1
NUSHASI 5 neticesinde Alsas - Loreni Alman- yaya ilhak ettikten sonra Fransa” nin müstemleke siyasetile yakın- dan alâkadar olmağa başlamıştı. İkide bir Tunusun “olgun bir mey ve” olduğundan bahsediyor ve Fransa bu meyveyi kol —.. İs, başkalarını hırsızlığa teşvik et tiğini söylüyordu. Fransa'nın Af- rikada ve Aksayi Şarkta bir te- vessü ve istilâ siyaseti takip etme- sini hararetle terviç diyordu. Fransayı bu maceralara girişme- ğe teşvik etmesinin sebebini bilâ- hara Bismarck şu yolda izah et- miştir Evvelâ Fransayı Avrupa hari- ci meselelerle meşgul ederek Al- saa - Loreni unutturmak. Saniyen başka devletlerle arasını açarak siyasi tecri: in Bismarek'ın yarım asır evvel, Fransaya oynamak istedi mu şimdi bazı Fransızlar da- ha kaba bir şekilde İtal; m oy namak istiyorlar, İtalya ile Fran- sa arasında" birt ihtilâğ- h meseleler ©U vardı İtalya Avusturya'nın o boyunduruğun- dan kurtulup ta milli vahde- tini teşkil etmek için ilk merhale- lerde bir takım devletlerin yardı. mına mühtaçtı. Ve Kavur 1859 se Besinde üçüncü Napolyon'un da yardımını temin etmek için Nis ve Savua'yı Fransaya vermeğe razı olmuştu. Üçüncü Napolyon bu yar dımı sonuna kadar yapmadığı hal de Nis ve Savua'yı ilhak etti. Ak sas ve Loren Fransa için ne ise, Nis ve Savun da İtalya için odur. Sonra Tunus'ta da külliyetli bir İtalyan nüfusu vardır. Bu İtal- yanlar, Fransa Tunus'la alâkadar olmazdan çok evvel höcret etmiş- ler ve orada yerleşmişlerdir. Yani Tumusta Avrupa devletlerinden birinin bir iddia serdetmeğe hak- kı varsa her devletten evvel Ital- 22 3404013.3.3.33 hine bir vaziyet ihdas eden Fransa, son zamanlarda Tu Dus'taki İtalyan : nüfusanu' yaşa» mak hakkından bile mahrum ede cek bir takım tedbirler almıştır. Tek bir Fransız gitmezden evvel Tunus'un iktısadi hayatı üzerinde anların sinen kinlnitiniien dendi İtalyayı harbi umumiye işti rak ettirmek için itil†devletleri Nisan 1915 te Londrada İtaly, bir ya ra lamışlardı. İtal ya bu mukaveleye istinat ederek harbe girdi ve kahramanca di şerek Fransanın da temin etti, İtalya harp içi de Fransa'ya Nisan 1915 muka' lesinden de evvel yardım etmeğe başlamıştı. Malümdur ki İtalya harbi umumiden evvel, ittifakı müsellesin bir uzvu idi. Eğer harp başladığı zaman İtalya | bitaraf kalıp ta İtalya hududundaki Fran sız askerlerinin geri çekilmelerini ve Almanlarla döğüşmelerini, te- min etmemiş olsaydı, belki de Fransızlar Marn muharebesini ka Binaenaleyh İtalya- Halbuki 1915 mukavelesile te- ii len menafi bile İtalyadan » Meselâ mukavele- vü maddesine göre, Trab Tus Garbin cenüp hududu Çat gö- lüne mahreç temin edecek şekil: de tevsi edilecekti. Halbuki Fran- sizlar ufak bir hudut tashihi ile iktifa ederek bu bahsi kapatmak istediler. Faşist hükümetinden ev- velki zayıf Facta hükümetinin bi- le kabul etmediği bir şekli halli Musolini İtalyasının kabul etme si beklenemez. Son Londra bahri tahdidi tes- Hhat konferansında bile Fransa bahri inşaatta İtalya'nın müsava- imi tanımak istememiştir. Garip- tir ki ayni Fransa, 1921 de yani Faşist hükümetinden evvel Was- hington konferanımda İtalya'nm büyük zırhlı inşası hususundaki i tanımış bulunuyordu. h 1921 İtalyası hakkın da tanıdığı bir bakkı Faşist İtal- yasından inkâr etmek iniyor. sa ile İtalyayı a; bazılarıdır. Harpten beri ve bil- hassa İtalyada Faşist idaresi te- gssüs ettiği günden beri Fransa tecellisi de sen zamanlarda İtalyayı macera- lara girişmeğe teşvik yollu nejri- Yatır. İtalya hakkile Nis ve Savua'yi istiyor. Tunustaki İl içi hayat hakkı isti tashihini istiyor. Siyasi müsavat mânasını da tazammun eden bah- Yİ inşaat hususunda müsavat isti- yor. Temps. gazetesinin ağzile Fransızlar Italya ile Anadoluda mmıntakası ayırıyorlar. Baş- vekil İsmet Paşanın Romayi ziya CUMA 10 HAZİRAN 1932 7 inci sene No. 2273 KURUŞTUR Muhtelit encümen dün tekrar toplandı Barut işleri sulistimaline ait evrak ne suretle muameleye tabi tutulacak? Meclis reisinin beyanatı N SE ANKARA, 9 (Telefonla) — 5 En Bugün Millet meclisi Kâzm Z D Paşanın riyasetinde toplandı. ; “e; Közim Paşa celseyi açtıktan son âtideki beyanatta bulundu: “— Ruznamedeki maddeleri müzakereye başlamadan evvel barut işlerindeki suiistimale ait geçen gün meclisi âliye geldiği ni arzettiğim evrakın ne suret. le müameleye tabi tutulması lâ zım geldiğini tesbit etmemiz i- cap ediyor, Bu evrak berayı tet kik muhtelit encümene verile- cektir. Çünkü bu evrak mahkeme- den meclisi âliye gelmiş ve bir meb'us arkadaşımızın ifadesi. nin alınmasına lüzum gösterir mahiyette bulunmuş olduğun. dan tahkikat yapılmasına rar verilmezden evvel masuni- yeti teşriiye noktai nazarından meselenin muhtelit encümen ta rafından tetkiki (icap ediyor. Diyorum ki, muhtelit encümen Devamı 6 ınci sahifede) | #undan bunun tat Temps gazetesinde bir akıl hocalığı Diyor ki: ,Türkiye geniş era. zisi dahiline İtalyan muhacırlarını kabul edebilir.” Temps'nın Romadaki muhabirinin görüşlerinden bir nümune daha! Son gelen Temps gazetesinde | da Romadali muhabirinin bir yazı- Türkiye İtalya münasebatı hakkın- (Devamı 6 ıncı sahifede) m —— Emir Faysal Hz. Dün hükümeti ziyaretten çıkarken (Yazısı iç sahifemizde ) zin her ha kuvvet lendiğini çekemiyor. Türk - İtal- yan mukarenetini kıskanıyor. İş- te tezvir ve mugalatanm sebeple- ri. Fakat biz Fransızlara haber “verelim: retile kuvvet bulan Italyan dostluğunun tezahüratı arasında ileri sürülen bu saçma fikirler kar şisında hiddetimize mağlüp ola- cak değiliz. Yalnız ne sinsi mak- satlarla ileri sürüldüğünü bilmek hem İtalya, hem de Türkiye için faydalıdır. İşin iç yüzü şudur ki Fransa İtalyayı kıskanıyor. Tür- kiyenin Fransaya boyun eğmeksi- Bütün bu gürültülere rağmen | kervan yürüyor... Pr. Malche Dün gitti Verdiği raporun esas hatları nelerden ibarettir İstanbul Darülfünununda uzun müddet tetkikatta bulunduktan sonra yapılacak ıslahat hakkında Maarif Vekâleti- ne bir rapor ver- miş olan Prof. M. Albert Malche çok zevat tara- fından teşyi edil- miştir. Prof. Mal- che'in deruhte et tiği vazife Darülfünunun esl. hakkında bir rapor vermekten baret olduğundan vazifesi bulmuş demektir, Bu rapor bu den itibaren hükümetin mali oldu tetkikine başlanmış ise de, hakkında henüz bir karar ittihaz edilmemiştir. Raporun başlıca esasları Dün Prof. Malehe'i Cerele d Orient da ziyaret ederek raporu- mun osasları hakkında bize verdi- ği izahatı dinledik M. Malche di- yor ki — Ankara'da Maarif Vekili E- | sat B. i ziyaret ederek raporumu tevdi ettim. Başvekil İsmet Ps. Hz, de beni kemali nezaketle ka- bul ederek verdiğim izahat ka ile dinlediler. Sonra Hariciye vekili Tevfik Rüştü, -$iliye Vekili Yusuf Kemal enem vi sörüş- tüm. Türkiye hükümet ricali ile ki olan temaslarım neticesinde hükümetin Darülfünumun ıslaha ve gençliğin yetiştirilmesine pek ziyade ehemmiyet verdiğin 3 şahit oldum. Hattâ Darülfünun mesele- sinin hükümet meselelerinin en mühimi meyanında bulunduğu- nu anladım. Maarif o Vekâletine takdim ettiğim rapor, Darülfünü- Bun ıslahı meselesinde bir müna- kaşa esası hazırlamaktadır. Bu- nu kısmen veya tamamen tatbik etmek hükümetinize ait bir mese- ledir. Tatbikat esnasında muave- Betime lüzum görülürse her za- man Türkiye hükümetinin emri- ulunduğumu da söyle dim, İşviçreden arzu Dedi türlü malümatı verebilirim... Prof. Malche bundan sonra ra» porunun ana hatlarını şu suretle izah etmiştir: — Rapor yüz sahife kadardır; Buna Darülfünunün yeni teşkilâ- tı hakkında bir de kanun projesi raptedilmiştir. Kanun projesini bilhassa hükümetin talebi üzeri- ne tanzim ettim. Raporda övvelâ Darülfünunun bugünkü vaziyeti- ni, sonra ıslahat için yapılması lâ- zım gelen noktaları, kendi noktar nazarıma göre, İzah ettim. İslâhat bahsinde nazarı dikka- te alınması lâzım gelen noktalar meyanmda kütüpane, | lâboratu- varlar, neşriyat, ecnebi İisanı tah- sili gibi çalışma vasıtalarının ve tedris usullerinin, . müşahede ve tecrübe esasına göre, | tanzimini teklif ettim. Darülfünunda talebe bilhassa (Devamı 6 acı sahifede) Heyeti vekile İçtimaı ANKARA, 9 (Telefonla) — Heyeti vekile akşam saat on yedide toplandı. İçtima geç vak te kadar devam etti, Ke Adliye vekili Geliyor ANKARA, 9 (Telefonla) — Adliye vekili Yusuf Kemal B. bu akşamki trenle İstanbula ha reket etmiştir. Yunan sefiri ANKARA, 9 (Telefonla) — | Yunan sefiri bu akaşm İstan- Ahmet ŞÜKRÜ | bula hereket etmiştir. e Otomobil Yarışı.. öle Kayıtlar dün ak- şam kapatıldı?. Herkes si Iş gününü ve bekliyor Otomobil | yarışımız için tam bir hafta kalmıştır. Bu ya rış fevkalâde enteresan olduğu | gibi bütün şehir halkınca dı lâka ile beklenmektedir. rışlar evvelce de yazdığımız gi bi dört kategori üzerinde ola. | caktır, 1 — Hanımlar 2 — Amatörler 4 — Taksi şoförleri Bu kategorilerin her biri için ayrı ayrı müküfatlar verilecek- tir. Ford kumpanyası kazana. cak olan hanım ve beylere bi- rer gümüş kupa vermeği taah. büt etmiştir. Taksi şoförleri i- gin de 100 lira nakdi mükâfat verilecektir. Bundan başka 6 acenta galiplere mükâfat vere- cektir. C. H. F. da ayrıca mü- kâfat verecektir. Taksi şoförlerinden yarışa iştirak edecek olanların kaydi. ye ücretini şoförler cemiyeti verecektir. Şoförler cemiyeti de ayrıca kazananlara mükâfat verecektir. Dün sokak ortasında feci | bir cinayet oldu ve bir | marangoz metresini pıçak ile öldürdü. Resim kati- lin yakalanıp götürüldü- günü ve maktuleyi göste- riyor Ya | “Pazar — roman üstadı Hüseyin NALA Sahip ve Başmuharriri Siirt Meb'usu MAHMUT Umumi Neşriyat ve Yazı Müdürü ETEM İZZET | Son haberleri- mizde okuyunuz| Buğdayın yükselme- sinde spe- ülâsyon var mı? Piyasada son ani tereffuun sebepleri etra. fında herkes bir şey söyleyor Ekmek narhı da artacak Buğday fintleri dün de yüksek fiatini muhafaza etmiştir. Yapı lan tahminlere nazaran fiatler yükselmekte devam edecektir. Bir haftadan beri Anadoludan tüccar ve komisyonculara ellerin. deki malı satmamaları Oo yolunda telgraflar gelmekte idi. Maama- fih o esnada buğday fiatleri 6,5 - 7 kuruşlar arasında bulunmakta idi, Nihayet üç gün evvel hemen bütün tücca komisyoncular şu şekilde birer telgraf aldılar: — Dokuzdan nız.” Buğday fiatleri derhal iki Bu üç günden beri bu yüksel- menin sebebi veya sebepleri hak- ında fazla bir şey öğrenilmiş de. İdir. Üç gün evvelki vaziyeti bu- gün yeni, yeni bir takım rivayetle rin ilâvesinden başka bir şey ol- mamıştır. Bu sene mahsulünün iyi olmadığı, yağı mursuzluğun mahsu lü bozduğu şayiaları deveran dip durmaktadı ütün di nadoludan almaktadır. Vakia bı günkü buğday fiatleri pek gayri tabii değildir. Bu mevsim buğday fiatlerinin yükseldiği mevsimdir. Nitekim geçen seneki mayıs ayı buğday fiatı vasatisi de 9 kuruş 5 paradır. Fakat bu sene fiatlerin yükselişi tedrici ve | normal bi şekilde değil, ani ve gayri tabii ol muştur. Dün borsada buğday fiatleri ekstralar 9 kuruş 7 paraya kadar satılmıştır. Hükümetin buğday fiatlerini bizzat tesbit edeceği ve © Ziraat m nÂzim vaziyete girece ği baberi dün piyasada büyük bir alâka uyandırmıştır. Dün bir aralık borsa mehafilin | Rahmi Beyin' ÖLEN. imli eserini tefrika Bi aşağı satmayı. günü başlıyor Hüseyin Rahmi B. in Romanı. Ölenler yaşıyorlar mı? Milliyet 12 haziran pa- lemek, uzun bir tetkik zar gününden itibaren | mahsulü olan bu romanı / HUSEYİN RAHMİ Bey LER YAŞIYORLAR | EM? Eya başlıyor. ük biri Yarınki MİLLİYET "te Üstadın bu makalesini behemehal Okuyunuz.. de buğdayın mehallinde 10 kuruş tan satıldığı şayi olmuştur. Hattâ tüccarınm İstanbul piyasasından bugünkü yüksek fi- atle bile buğday mübayaa etmek- te olmaları buna bir delil olarak gösterilmiştir . Buğday fiatlerindeki son teref- fâ üzerine Borsa komiserliği her hangi bir spekülasyon hareketi 0- lap olmadığını tetkike başlamış» tır. Komiserlik alıcı ve satıcıların muamelelerini daimi kontrola baş lamışlır. Maamafih © şimdiye ka» dar böyle bir hâdiseye tesadüf e- 'dilmemiştir. , Ekmek fiatleri yükselecek Ekmek narhmın bu defaki tes- bitinde fiatin fazla yükseltilmesi mecburiyeti hâsıl olacağı anlaşıl- maktadır. Bunun sebebi ikidir: 1 Hazirandan itibaren değirmenle- rin muamele vergisi miktarı yük selmiştir. Bu ekmek fiatlerinde e- saslı bir tereffüc âmil olacaktır. (Devamı 6 ıncı sahifede) niçin ve nasıl yazdı? ME tad yarınki nüshamızda E neşredeceği makale ileE bunu izah ediyor. ALAKA L KAM
