3 Nisan 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

e. 7 nci sene, NUSHASI 5 Daralıyor Müderris Nizamettin Âli | Neresinden başlayalım? Şöyle | gelişi güzel bir kaç manzara gös | termekle iktifa ediyoruz. z 1 Polonya'da köylü derin bir sefalete düşmüştür. Polonya köyünde bir beygir bizim para- mazla 125 kuruşa (5 Zloiy) sa- tlıyor. Tekmil Polonya nüfusu- nun yüzde 70 i köylü (olduğuna göre, akşam, evinde ışık yakamı- yacak kadar parasızlıktan kav ranan Polonya köylüsünün bali, memleketin umumi iktasat haya- * tma vahim surette inikâs etmek- tedir. 2 — İngiltereşde' para altın ©- sasından ayrıldıktan sonra, eri ve Misa . Halbu- ecek nüyor: Zira evvelâ — Her memle ket kömür ithalâtmı tahdit e- diyor, cihan kömür piyasam da ralıyor, saniyen — İngiliz kömür cülüğü dağınık çalışıyor, maliyet | fiatı yüksektir. Bugün İngiltere- de 1150 kömür sanayii müesse- sesi var, Halbuki diğer rakip bir memlekette, Almanyada, tekmil Tanen rdizeteliğ Kükim kal de iliz ferdiyetçi dı, ocakları birleştirmek © km bil olamadı. ie Bu sebeplerdendir ki, İngiliz zenginliğinin kaynağı olan kö- mürcülük, sterlingin rağmen, ümitsiz bir halde çırpm- maktadır. öle 3 — Yuğoslavya'da, bütçe, yüz de 43,3 derecelerine kadar kesi- len fasıllardan mürekkep olarak meclise tevdi edilmiştir. Bütçe yekünu, geçen sene 13,2 milyar | dipardı, bu sene 11,4 milyar di- | nar, Fark 1,8 milyar yani yüzde 13,7 dir. Bir memeleki miyarları bütçe ve ba de 29 noksan olarak geçen 1931 iktisat senesi, bu memlekı ktı- | sadının bir senede ne tehlik: recelerde daraldığmı gösteri: 4 — Alman sermayesi mu ket haricine firar ediyor. Ya doğ- rudan para şeklinde, yahut fabrika şeklinde firar ediyor. Bi rinsici şöyle: Alman mi rine ecnebiler iştirak ettiriliyor. Şirketin temettüü tevzi edilirken temettü yüksek tutuluyor. Ma- lümdur ki, her şirket isterse te- ü yükseltebi: Bunun at akçesine el uzatmak, patent gibi kıymet- göstermek kâ bilerle teşriki mesai ediliyor, Al man para sermayesi, ecnebile- re düşen temettü namı altında ve kambiyo mürakabesinden kur- tularak, memleketin hericine | Çi- kıyor. Fabrika şeklinde sermaye ka Şırmağa gelince, bunda da esas #udur: Alman fabrikası bütün muhteviyatı ile kaldırılıyor, baş- ka memlekete naklediliyor. Böyle- <e ecnebiye nakledilen fabrika- larm son istatistiklerine göre, yal Biz İngiltereye 186 Alman fabii- | kası götürülmüştür. | . Almanyadaki işsizlik, bir ga- ile şeklini almıştır. 6 milyon işsize sat #i£ edilmiştir. Hazırlanan bu Ta Por kadar, Almanya gibi teşki- lâ ileri bir memleketin bugün- ne â vesika yoktur. Âli meclis tavsiye ediyor: 1 milyar mark | bulmalı (Nereden?), 450 bin işsize iş te min etmeli, bunun 30 bini şimen- diferde, 15 bini postada, mi bakisi yol inşasında, arazi ıslahin da, ev tamiratında kullanılmalı dır. (Ya geri kalanlar?). 5 — İsveç iktisadı, kibrit kra- İnn intiharından sonra alt üst olmuştur. 18 memlekette 160 ka- tesis eden tröst, 1929 ınından beri 90 mil- iri bizzat çel bulunuyor. Verilen istikrazlarm ü toryamlardan büyük kısmı moratı dolayı (donmuş) kalmış, yani #ermayesi ve faizi Heri gelmez ha- le inlelâp etmiştir. İşte bu zarar- (Devamı Altıncı sakitede) PAZAR 3 NİSAN 1932 No. 2208 KURUŞTUR 932 Masraf bütçe- sinin esasları Nafia, maliye ve hariciye vekâ- letleri bütçe- lerinde mühim tenzilât yapıldı. Eski borçlar için tahsisat konacak mı? ANKARA, 2 (Telefonla) — Hey'eti Vekile içtimaları- Şi 7 na devam etmektedir. Bugünkü içtima da geç vakite kadar devam etmiştir. Bu içtimaların birkaç gün daha devamı mu karrerdir. Salıya kadar hükümet masraf Sütçesi üzerindeki mesa ikmal edebilecek olursa fırka gurupunun bu haf- taki içtimamda mali vaziyetimiz müzakere olunabilecektir. Vekiletler masraf bütçeleri üzerinde — verilen direktif dahilinde lâzım gelen m hazırladıkları pro jeleri hey'eti vekileye vermişlerdir. : soz masraf bütçesi azami tasarruf imkânları temin olun mak ve her türlü fedakârlığa baş vurulmak suretile tesbit olunmaktadır. Milli müdafaa ve Nafia Vekâleti bütçeleri gibi dolgun bütçelerden ehemmiyetli tenzilât yapılmakta! 931 masraf bütçesinde 12,965,261 lira tutan maliye ve- kâleti bütçesi (10) milyona indirilecektir. Düyunu umumi-. ye bütçesindeki hıdematı vataniye maaş ve tahsisatlarile mü tekaidin eytam ve eramil maaş ve tahsisatları o yekünu 12 milyon lira olarak muhafaza olunacaktır. Ayni bütçeye sakit Osmanlı imparatorluğu düyunu için tahsisat konup konmı- keratımın vereceği neticeye göre taayyün itilâfnamede ilk seneler için cüz'i miktar- ks fasla da iki buçuk milyon lira kadar tahsis; (3) milyon 100 bin küsur lira tutan o Hariciye vekâleti bütçesinde tenzilâtın temini için bazı sefaret ve konsolosluk larımızım ilgası, bazılarmın kadrolarmın küçültülmesi, bu | suretle bir kısım memurları merkeze celbi, o kambiyo far. kından tasarruf edilmesi mukarrerdir. esi Hariciye bütçesinin iki buçuk milyon liraya indirilmesi melhuzdur. Umumi mecliste bütçe görüşülüyor Ancak düne kadar masraf kısmı tabedilmediğinden müzakereler çarşambaya kaldı kıben yeniden almacak memurlar hakkında daimi ümenin bir teklif mazbatası okunmuştur. Ye- ni belediye kanunu mucibince ye- ni almacak memurlar ücrete ta- bidirler. Bütçede ise ücret faslı dar ol- 1 umumi meelisi dün ni- ba resi içtimalarına başlamaz 7 öğleden sonra birinci reis veki- li Sadettin Ferit Beyin yiye de ilk toplantısını yi i müesnesatı bık zabıt okunup Mal : gimize göre, M, İM. Male Karaağaç ten sonra, 1930 bütçesi hesabı kat okunmuş ve kabul edili pora nazaran bir mi in hammen v. kabi bir müş 674 bin lira tahsil edil- tkikinden sonra â- Sıtkı B. söz alarak ütçele- Raporun & zadan İsmail Sıtkı & Karaağaç ve Darülüc rinin meclise geç geldi ir. Bu mütalca mahiyetinde zapta geçirilmiştir. Bundan sonra Darülüceze büt- çesi hesabı kat'i raporu ve kabul edilmiştir. Rapora mi ran 339 bin lira muhammen va ridata mukabil 244 bin tahsil edi Tbilmiştir. Ba iki müesseseye ait hesabı kat'i raporları bütçe encü- menine havale edilmiştir. Mütea- Merhum Server Hilmi Bey için dün bir ihtifa! yapıldı. Kılişemiz bu ihtifali ve merhutmi Hilmi Beyin bir resmini göstermektedir. duğundan maaş faslından müte- madiyen nakiller yapılmakta ve bunun için de meclisten müsaade alınmaktadır. Daimi enci mazbatasındaki her vakit için ay- dan bütçe encümenine havale edil miştir. Nalbantlara verilen vesikalar. dan harç alınmaması ve muayene lerden alınması hakkmdaki maz» bata da mülkiye encümenine ha- vale edilmiştir. Bundan sonra bütçenin tetkiki- ne geşilecekti. Fakat masraf kış. mı henüz ttabedilerek azaya tev- zi edilmediği için bütçe müzake- ratı çarşambaya bırakılmıştır. Meclis çarşamba günü sant 14 de toplanacaktır. İsveç grupu ile Müzakereler —w Hangi esaslar üzerinde devam ediyor? Fevzipaşa » Diyaribekir, İr- | mak - Filyos hatlarını inşa etmek- te olan İsveç grupu mümeasilleri M. Kampman ve M ile grapun fen müşaviri Multar Bey evvelki gün Anka: avdet et- mişlerdir. M. Sak; inde grupa senede 15 verirken şimdi taksit azatılması ve mikta- rilmesi için dostane mü- zakerat cereyan etmekte olduğu” nu söylemiştir. Diğer tarafta, nez dindeki tahkikatımızdan öz gün daha burada kalacak, kerata dün Ankara'ya giden M- Saksilt devam edecektir, Şimdiye kadar cereyan eden (o müzakerat neticesinde © mukavelede tadili mevzuu bahis maddeler üzerinde bösil İsveç grupunun © tarihte işini bi- tirmesi da vuku | bulmuştur. Bu müddet zarfında, grup, her sene 15 milyonluk yeri- ne, senesine göre, 5, 6, 7 milyon- luk inşaat yapacaktır. Grupun bu suretle her sene yapacağı inşaat için de bir iş programı hazırlan- leklak edecek 0sele, date o Isviçredehiyeldi Raporunu mayıs ni- hayetine kadar vekâlete verecek.. Darülfünun hakkında tetki- kat icra ederek bir rapor verecek subelerini gezmiş ve ber birinin tarzı mesaisi hak- kında malümat al dıktan sonra ra- porumı yazma- dan evvel Fran save ( İsvicre'de ayni o fakülteler | M. Malche hakkında tetkikatin bulunarak bir mukayese vücüde getirmek ü- zero İsvicre ve Fransa'ya gitmişti. M. Malche, tetkikatini ikmal ve kendisine lâzım olan malümati ce- metmiştir. Profesör Darülfünun hakkında tetkikatma devam et- mekle beraber raporunu yazmağa başlamıştır. Evvelce de © yazdığı miz veçhile M. Malche mayıs ni- hayetine kadar raporuna Maarif Vekületine verecektir. Avukatlar da Kaydedilecek mi| İş idarehanesi açma- mışlarsa: Hayır! Hususi hastahaneler ve hu- susi mekteplerden sonra avu- katların da tüccar olarak Tica ret odasına kaydedilmeleri öne Dün bu hususta Oda kâtibi umumisi Vehbi Bey demiştir Avukatların Odaya ve si dilli ticarete < kayıtları mev- zuu bahis değildir. e Yalnız e. ğer iş idarehanesi şeklinde bir müessese olursa tabii o vakit İvaziyet değişir.,, Hüsnü Bey Ankaraya gitti Tasfiye (etrafında vekâletle görüşecek Tütün imhisarı umum mü- dür vekili Hüsnü Bey inhisar lar vekâletince vaki olan da- vet üzerine dün akşamki tren le Ankaraya gitmiştir. Hüsnü Bey birkaç gün Am- karada kalacak ve inhisar ida- resinde yapılacak memüurin tas fiyesi ve yeni kadroların tev- hit ve tatbiki etrafında vekâlet le temaslarda bulunacaktır. Hüsnü Beyin avdetini wütea- kap inhisar idaresinde tasfiye vw Hüsnü Bey işlerinin tatbikatına başlanacak tar, İş Bankası Müdürleri Yeni tayinler, tebdil ve tahviller yapıldı ANKARA, (Telefon) — İş Ban kası müdürleri arasmda bazı te beddül apılmı kararla; eri ayılar tebeddüller şunlar. üne, Konya mü dır: UŞAK müdürl dürü Burhaned KONYA müdürlüğüne, merkez ikinci müdürlerinden Nureddin Halim B. TRABZON müdürlüğüne Uşak müdürü Hayreddin B. İSPARTA müdürlüğüne Trab- Salâhiddin B. HAMBURG d »e, Tarsus müdürü Hamdi B. “ADANA mıntaka müdürlüğü. ne, Bursa müdürü Naci B. BURSA müdürlüğüne, umum müdürlük şubeler müdür muavini Sait Hamit B. ZONGULDAK müdürlüğüne, müfettişlerden Kemal B. ERZURUM müdürlüğüne, Ay- valık müdürü Memduh B. AYVALIK müdürlüğüne, mü- fettişlerden Şemseddin B. Edre- mit müdürü Nedim B., birinci ar- nıf müfettişliğe, Erzurum müdürü Ali B., ikinci sınıf müfettişliğe, Fransaya Telefon Hat iki günden beri umuma açıktır Bükreş tarikile Parisle tele fon muhaveresi için © yapılan tecrübeler muvafık netice verdi ğinden, posta müdüriyeti umu | miyesinden O gelen bir emi; 1 nisandan itibaren İstanbul — Paris telefon hattı umuma açıl mıştır. Hat üzerinde ilk yapı: lan muhavereler hat henüz ye | «; ni olduğu için çok iyi metice- vermemişse de (zamanla bu mahzurun izale edileceği şüp- hesizdir. Fransa ile her sahada müna sebatımız . bulunduğu için bu hattım çok rağbet göreceği mu hakkak addedilmektedir. Posta idaresi, | Avrupanın | diğer hatları üzerinde de tecrü | gemin belerle meşgul olmaktadır. Atyon Tacirleri Ticaret odasında içtima halinde bulunüyorlar Afyon tacirleri dün vaziyeti konuştular Ancak fikirler tebellür etmedi- ğinden bugün de toplanacaklar Birlik teşkilinin leh ve aleyhinde olanlar var.. İstanbul afyon — tacirleri dün saat 16 da Ticaret Odasında İz- mirden gelen heyetin de iştiraki- le bir içtima yapmışlardır. Afyon ihracatının bir elden ya pılacağı İma ın orlaya çıkması üzerine İzmir afyon tacirleri bir içtima yaparak Ali, Halim, Ha- san ve Mehmet Beylerden mürek- kep bir heyeti Hükümetle temas etmek üzere Ankaraya gönderme ğe karar vermişlerdir. Dün, bu heyetin de iştirakile ya pılan içtimada İzmir heyetinden Ali Bey İzmir tüccarın noktai nazarı hakkında izahat verdi. A- li Bey 929 senesinde 45 liraya ka dar satılan Ti larının zamanlar 8 liraya kadar düştük- ten sonra şimdi 12 lirayı buldu. #unu, Türk afyon tacirlerinin ye- ni mahreçler bularak Yugoslav- ların elinden de mahreçlerinin a- Imiması © üzerine- Yugoslavların Türk bükümetile müşterek hare- ket için faaliyet © sarfettiklerini söyledi. Ali Bey bu vaziyet karşa sında ların O(OAvrupaya transit sevkiyata © başladıklarını söyledi. Riyasete Nafiz B. in inti- sonra müzakereye baş- rek afyonlarımızı kada kadein fosfat haline koyarak bu adamlara dirhemle satmalıyız”” dedi ve kartel hakkında izahat lik veya şirket teşkili Tehin- in müteaddit zevat Zeytindağı.. kitap halinde çıktı Cemal Pş.nın, niçin Türkiyeden kaçtığını izah eden bir mektubu TE e sa ii elipaia 2-442 vaa Mia Cemal Paşanın İstanbulu terkederken Falih Rıfkı Beye gönderdiği ve memleketten niçin çıktığını izah ettiği mektubu Falih Rıfkı Bey o gazötemizde den bir e ae ee yak ay Ze çü Sr a İinde neşretti emi serdi Si Mal i bir vâha gibi | tüm vuzuhu ile anlatmış oluyor. sörünüyür. Bu kitap Cemal Paşa için yazık “Zeytindağı, Osmanlı impara. | me bir eser olmamakla berber, vorluğunun son” seneki canlar. | barp senelerinde Suriyenin ber gok yapnile. Bakim > “Mesele (Devamı altıncı sahifede)|