7 Şubat 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 5

| ordusunun birer ; gönüllerimizi şenleni Tarihi Tefrika: 47 Sabatay Zevi Nakleder: R. N. Bir gece bekçi, Sabatay'ı tevkif etmek istemişti Hattâ daha ileriye giderek vurmak istemis, . | fakat kolu taş gibi olmuştu Hülâsa böyle bir haleti ru- hiyede olan bir kavim için akıl ve mantıkın O gösterdiği yola az iltifat edilir. Ortada birçok Ssaneler, rivayetler dönüyor. du. Fakat şu da anlaşılıyordu ki, hep fevkalâdeliklerle dolu olan bu efsanelere lüzum ve ih tiyaç vardıl.. (o Sabataya dair söylenen şeylerin nihayeti yok tu. En uzak yerlere kadar yayı > bu masallardan biri şöyle : Bir gece Sabatay sokağa çık mış, Fakat bekçi | tarafından tevkif edilmek istenmişti. Bek si daha ileri giderek Sabataya vurmak istemiş, lâkin sağ ko- lu taş gibi olmuştul.. Bir efsane daha: asırlarca evvel yıkılmış yahudi mabedi tekrar harabe halinden yükselerek muazzam bir heyette görünmeğe başla- mış, eski cesim duvarlar tek- rar meydana çıkmış, bunun ü- zerine oraya gidip (o duvarları yıkmak istiyenler olmuş ise de bunların hepsi ölmüştür!.. İşte buna benzer daha pek çok efsaneler çıkmış, bunların hepsi Mesih'in şan ve şerefi he sabma kaydediliyordu!. İersil oğullarından kaybolan on ka- Kudüste bilenin hikâyesi yeniden canlan muşta, Küdüsten gelen bir habere göre, İranda sekiz bin ve Ber- beristanda yüz bin yahadi-Me- sih'in emrine hazır bir halde bekliyorlerdı!. Sonra Arabis- tanda ve - Adendeki. yahudiler de Mesihe iltihak etmek üzere isyan etmişlerdi!. Hattâ bu ya hudiler Mekkeyi de zaptetmiş- lerdi!, İşte buna benzer daha birçok rivayetler ki hep Mesih destanı gibi söylenip duruyordu. Daha nice fevkalâdelikler- den bahsediliyordu. Yahudiler den birçok âlim ve hürmete şa Yan adamlar o öldükten mezarlarından lâkırdı — söyle- mek gibi mucizeler sr lerdi!,, Kudüs şehri üzerinde gece nur perlryordu. Ya: hudilik âlemi hep bunlarla he- Yecana gelmiş, coşuyordu. Fa- kat şayanı dikkattir ki, bu dev ri gösteren şiir tarzında edebi sserler görülmemektedir. Yalnız iptidai şekilde bir dini teganni Nümunesi vardır. Jakob Tauak namnda bir Şair bunu vücude getirmiştir. Kendisi tam manasile bir şair sayılamaz. Bu şairin manzume si o devrin haleti | ruhiyesini gösterir. Püra' kazarmak, zen- in olmak neye yarardı?.. Şair manzumesinde diyor ki: “ Kardeşlerim, gecikmeyi- hiz!,. Para biriktirmeyi düşüns meyiniz!.. Yahudiliğin mukad- des topraklarma girdiğimiz za man yeniden dünyaya gelmiğ,| iacağız. Her şeye kadir o Cenabıhak” bize Yadettiklerini ihsan edecektir. ,, İd “Korkmayınız, aziz kardeş- derim, Mehizin afiyetine İç- iğimiz. leri yıkayacaklar, başkaları bize esir olacaktır. Ar tik çalışmıyacağızl.. < Yalnız Tevrat okuyacağız, artık kork- mıyacağız. Cenabı hak bizi ko- rusumlu,, “Ey güneş!.. Parla, yüzünü bize gösterl.. Nurunu bize a- at | Sen de, ey ay!.. YıldızlarIn İ berabr gök yüzünü parlat!.. Ba alarşmız Mısırdan çıkarken, w Yolunu — sen aydınlatmışsı Sen müşfik ve merhame! Artık Sabatay Zevi kuvvet- | li her hangi bir muhalefet hare ketinden korkmayabilirdi. Çün kü muhalifler de artık . Mesih rinin geldiğine inanıyorlar- dı. Fakat musevi şeristinin ah olan | lerin değişeceğini düşünerek korkuyorlardı. Bunlar da umu mi cereyan karşında seslerini çıkarmaktan çekiniyorlardı. Bir'de unutmamalı ki, böyle bir devirde umumi şevk ve he- İ yecan karşısmda akıl ve muha kemehin rolü kalmıyacağı için Mesih'e karşı en ve man taki bir muhalefet bile akim kal mağa mahkümdu. İ © Yalar Sabatay Zevi'ye açık! İtan açığa muhalif olmağı ken- İ disi için bir vazife bilen bir tek Jadam görülüyordu. Bu Mesihe karşı her vasıtaya müracaatla mücadele etmeğe karar veren Jakob Sasportas namındaki bu adam Hamburgta bulunuyordu. İzmirde cereyan € şeyleri işittiği zaman buna şiddetle | İ muhalefet etti. Sabatay Zevi Jile kâtibi, Natan be ve Sa ra aleyhinde birçok şeyler söy- ledi, Sy; Je mücadele» ci bir adam değildi. Fakat böy le yeni çıkan hâdiseler karşı” smda ne kadar ihtiyatlı olmak | lâzmm geleceğini düşünüyordu. Sabatay gibi kendi | kendisini Mesih ilân eden bir adama le 1 ihtiraz gösteriyor, ona iti- Hat edemiyordu. Sabatay Zevi yüzünden sonunda yahudiliğe iyan geleceğini dü- | Jakob Sasportas kendini mecbur görü - yordu. İşte mizacı itibarile kay kgacı bir adam olmayan Jakob | | Sasportas bu süretle ister iste- mez mücadeleye girişmiş olu- yordu. Yahudiliğin diğer mer kezlerindeki hahamlara mek- tuplar yazdı. Onlarin nazarı dikkatlerini celbetti. (o Sabatay Zevi aleyhinde ne söylemek ka bilse hepsini (o söyledi. Sonra bir de kitap yazdı. Dinlerin ta rihi noktai nazarından pek şa- yanı dikkat olan bu eserin is - mi “Anti - Sabbataiana,, dır. İzmirde bulunan bir Protes tan papası, Sabatay Zevi etra- fında söylenen şeyler hakkında tetkikat yapmağı merak etmiş ve bir gün giderek Sabatay'in | kardeşi ile görüşmüştü. Protes İ tan ile yahudi arasında dini bir münakaşa olmuş, fakat niha- İ yet Sabatay'ın kardeşi, kendi. İsinin din meselelerinde âlim İ bir adam olmadığını, olsa olsa mensucat ticaretinden iyi anla. İ dığenı söylemişti. Bunun üze- Atlantide sesliye “Atlentik,, romanı evvelce ses siz filme sesli filme alınıyor. virecek heyet şimdi Afrikada bulunmaktadır. Bu filmde Ta- | nit Zerga rolünü yapmak için Tela Çai isminde bir çingene kızı angaje edilmiştir. şan bu kız, hiç bir film çerir. | içeri girmiş değildir. Şöyle an 'Çevriliyor Pierre Benolt'nn © mieşbar alınmıştı. Şimdi de in harici kırmlarını çe Fransizcayı kusursuz konu- miş değil, stüdyo kapısından latıyor: MİLLİYET PAZAR | de mecbur kaldı. İrine Protestan papas sormuş, ve hakkında bir sunl demişti ki: — Sabatay Mesih olamaz! Buna karşı Sabatay'm karde şi de şu cevabı vermiştir: — Eğer Cenabıhak bekle- nen Mesih olarak benim büyük kardeşimi intihap etmiş is Bun vasıtasile kendi miş olacaktır!... | Sabatay İstanbul yolunda Fakat Sabatay Zevi'ye kar- 4. gerek yahudiliğin a meşileğiz. 4 den, gerek hıristiyanlık âlemin den çıkıp gelen o muhalefet ve husumetlerin netice . üzel fili bir tesiri var mıydı?.. Yahu diler bu gibi husumet ve “mu- halefetlere ehemmiyet ver: halde değillerdi. Bilâkis bütün ! yabudiliğin gözü ve kulağı şu ande İstanbula i orada cereysı teveccüh etmiş, him kararları orada ? İ hasıma çıkaracaktı. Sabatay Zevi'nin İstanbula gitmeğe nasıl karar verdiği yu karıda görülmüştü. Bu kararı- nı ilân ettikten sonra, İzmirde artık kalamazdi.. Bu seyahat aşıniyapılıyor. GAR üzme! istikametinde dolaştım. Müs- temlekât sergisinde dans ettim. Orada ressamlar beni beğen: | hudiliğin mukadderatını hallet — Sinema benim için yeni ve çok güzel.. Dün “Atlantik, romanını aldım, okudum, Bana verilen rolü çok (o beğendim. Fransa'da çok bulunduğum için Fransızcayı biliyorum. - Aslen çingeneyim. Daha küçükken bile epey yol çiğnedim; — Altı | yaşında iken - babamı; anamı kaybettim , Kardeşimle bera- ber bir at canbazhanesine gire | rek, serseri hayat başladı. Şe. hirden şehire, kasabadan “kasa | baya dolaşiyorduk. Onun' için yel nedir bilirim. Avrupayı her mişler. Onlara modellik ettim. Derin,Kissling portrelerimi yap tılar. Onlar vasıtasile de fil mi çevirecök olan Pabat ile ta nıştım, Şimdi de Afrika'ya gi- İ diyorum. İ Bunun sebebi aşikârdi: Ya- e hudiliğin mukadderatı — OrAdA| palmuş, yeni sene Mesih devri! nin başlı kat edildi mek üzere İstanbula gidiyor. İle hana, girmeyi Sahe tay Zevi 1666 senesine girdiği zaman, İzmirden nispeten u- fak bir gemiye binerek yola çıkmış bulunuyordu. — (Devamr vat) ağı sene diye iti-, * Sinema haberleri | 4 & galmanyada Nova er ismi ile yeni bir fi i mdkmiyir, MN * Emil Belgrat, Prag tiyatrolarında temsiller verecektir, * Henni Porten kraliçe Lop kez ismindeki son filmini gös- termek için Balkanlarda turne ye çıkacaktır. * Maurice Chevalier maruf Alman yıldıziMerlöne Dietrich ile bir film çevirmek arzusun- | dadır. Maamafih yakında çevi receği “Bir saat aizinle,, filmin de eşi yine Janette Mac Donald olaçaktır, iha era * Buddy Rogers bir hayli uğ- raştıktan sonra, kendisine bir iş bulmuştur. Haftadâ kırk bin frank alacaktır * Şimdiye kadar haftada ye di bin dolar alan Greta Garbo martta bitecek olan mukavelesi nin tecdidi için on bin dolar talöp etmektedir. * Fox film firması Conchita Montenegro ile mükaveleyi tec ! dit etmek istemiyordu.” Fakat, başka yerden talip çıkınca tecdi * Charles Farrel © sesinin tınnetini değiştirmek için, ta - lâffuz dersleri almaktadır. Bu dersler için haftada yedi yüz li va sarfetmektedir. * Paramount bu sene 510 mil yon frank sarfı ile 64 filim imal edecektir. # Son yapılan tecrübelere gö re, bir seneye kadar © herkesin evinde televiziyon “aletleri bu- lundurabilecekleri anlaşılıyor. 1932 Alman güzeli ; Karisruhe'den 19 yaşında l Edwins Booth T MİZAH Masal Mektepte hoca, zengin bir tüccarın çocuğuna soruyor; ın şeye ne derler, ti ak bira? düşündükten sonra şu cevabı veriyor: —- Efendim, tahsil şubeleri- ne gönderilen kazanç beyanna- İmesi | Mektup Tanınmış şairlerimizden bi-. risi geçenlerde evine kaz gibi İbir hizmetçi almış, Geçenlerde İ anlatıyordu: — Bir mektup yazmıştım. Postaya götürsün diye verdim. Bilirsin ki bazan dalgınlığım tu tar. Hizmetçi gittikten sonra, zarfın üzerini yazmadığı hatır. ladım, Hizmetçi, zarfın üzerin- de bir şey görmeyince mektubu geri getirir diye düşündüm. Bir Memlekette Maskeli. Katiller Izmirde 65 lik ihtiyarı neden öldürmüşler? İzmirde Mersinlide altmış İş ya: sında Nüdillili Ali ağayı feci surette öldürenler zabıtaca meydana çıkarıl- maktul Ali ağa arasında bundan üç #ene evvel geçmiş bir mesele vardır, cinayetin sebebi bu meseledir. Üç sene evvel Ali ağa tarafında Yusuf aleyhine bir dava ikame edil. işti. Bu davadan dolayı Yusuf kıx mış vez — Günün birinde senin kanımı i- çeceğim. Demiştir. Bu; tesbit edilmiştir. Maktul Ali ağanin karsi | cinayet hakkında şu ifadeyi vetiniştiri — Katil Yusuftur, göde üç mas keli şahıs geldi, içeri girdi. Önde Yusuf vardı Bunun Yasuf olduğunu sırada gördüm ve ihtiyar olan koca- imi yatağından kaldırdı, odan bir köşesine doğru götürdü, Ali ağaya doğru silâhını tutuyordu. O sırada Ali ağn başını duvara doğru çevir. di, Yusuf elindeki tabancayı ateş etti, kocam başından aldığı kurşun yarasından derhal vefat etti. Yasu- fan yüzünü gördüm, fakat yanında ki i bilmiyorum. Demişti. Adliye ve zabıtaca tahkikata de- vam olunmaktadır. Kocasını öldürüp karı-| sını dağa kaçıran adam Kozan Umumi Meclisi arasından Halil Ef, ön kardeşi Ali efendinin öldürülerek zevcesinin dağa kaldırıl dığını yazmıştık, Ali efendinin Ziya ismindeki hizmetçisi bundan dört, beş sene evvel bu kadını yine dağa kağırmıştır.. Kadın ebeveyni kızla- rmm Ziya ile evlenmesine müsaade etmediklerinden bir senelik bir gay- bubetten sonra Arslanlı köyüne dön müşlerdir. Ali Efendi de bu kadının tesiri altında kalmış ve kadmla ev- lenmiştir. Sevdiği kadını elinden a- lan adama karşı büyük (bir kin ve gayız besliyen Ziya, Ali efendiyi 8. dürerek intikam almış ve kadınla be raber tekrar dağa kaçmıştır. Jandar. maların takibatı neticesinde Ziyan arkadaşları, bir müsademeyi mütea- kip sağ olarak yakalanmışlardır. Bu esnada kaçmak istiyen Ziya ise öi- dürülmüştür. Hâdiseye © sebebiyet veren kadın da tevkif edilmiştir. Izmir kız lisesindeki cinayet -—Oğlum, insanların uydur- | »* dukları, fakat aslı faslı. olma: | ge den arak başını gövdesinden mazmun gece bekçisi | Boşnak man tahiki. | kata devam edilmiştir. Boşnak Süleyman; — Şahitlerden Lise başvuavini Rebin Hanımla mü- ” ştur. Rebin Hanım val'ayı pu süretle anlatmıştır: — Gece mektebin alt kisminda bir feryat duydüm, karyoladan kal karak aşağıya indim. Süley- gen yöne benle ir bak ye Üstü içinde olduğ X İNE” Ona Bilirdkem Onu Biğürdien Sözlerini tekrar etti ve müsterih bir vaziyette hulumayordu. Kendisi- — Git çabuk bademeleri uyan leri uyandırdı ve kendisi de (davet edilen polise teslim edildi. Bekçi Süleyman isticvabında yap tığı cinayetle alikasını inkâr etmiş. tir. Taklit paralar Borsa ve Osmanlı Bankası Komisertiğinden: 30 kfinunuevvel 1920 tarihin de mevkii tedavüle ansızin yzündeki mendilin düştüğü | y | kümetin bu işi ne suretle halledece. çıkarılan | direktif almak ——— /Komşu memleketlerde Suryede Zahiri sükün Tardedilen talebe tek: rar mektebe alındı Suriyeden Adana gazetelerine yar yör: Suryenin her tarafında nisbi bir sükün vardır. Fakat bu O sükü: muvakkat gibi görünüyor. Çünki Şam, Duma, ve Hama ümeti 31 kânunusa pazar günü bütün Lübaanda tahri- iü murlara isimlerini havi birer beyan name vereceklerdir. Bir gün zarfın da — Türkiyede olduğu gibi — tab riri nüfus muamelâtı bitmiş olacak- tır. Tabriri nüfus münasebetile şim. di yeni bir mesele çıkmıştır. o Oda Dürzülerin hangi mezhepte yazıla- cakları meselesidir. Dürzüler kendi. lerinin Müslüman oldukdarmı iddia etmekte ve yeni tahriri nüfusa da ba suretle yazılmak istemektedirler, Bu yüzden matbuatta bu mevzu üzerin- de çok yazılar yazılmaktadır. Hü ği merakla beklenmektedir. İhtısas Mahkemeleri Hâkim ve müddeismumi- lerin tstesi tasdik edildi tantiklerine ait biste âli tasdike ikti- Istanbul ihtisas mahkemeleri hü. kimliklerine Samsun ağır ceza mah- kemesi reisi Remzi ve temyiz mah. kemesi baş müddeimumi muavi liklerine de temyiz baş müddeiumu- mi muavi Reşit ve Bursa mrüddeismamizi Beyler ta- yin edilmişlerdir. Antalya ihtisas mahkemesi hüki Biğine temyiz baş müddekumumi mu avinlerinden At ni ili; mesi hakimliğine İstanbul Sulh ha. kimlerinden Abidin, Balıkesir ihti. ” sas mahkemesi müstantikliğine Ed. remit hukuk hakimi İrfan, Antalya mahkemesi müstantikliğine Ankara müstantikleri ii Baytar mektebinin nakli meselesi | ANKARA, 6 — Yüksek baytar mektebinin Ankaraya sakli etrafın. bin dinarlık Yugoslavya bank- notlarının hariçte taklit olun- dukları cihetle bunların tetki- kile sahte olmıyanların üzerine işareti mahsusa vaz'ına Yugos- lavya Maliye nezaretince Yu- de baktım ki, elleri boş geldi: — Mektubu ne yaptın? de- dim, — Kutuya attım efendim, i — Fakat zarfın üzerine ad- İres yazmasını unutmuşum, gör medin mi? — Gördüm eferidim amma, belki mektubu kime yazdığı 31 benden saklıyorsunuz, Ne bi leyim? İ Kışlada İ — Mehmet çavuş nefere soruyor: İ —Bir yerde'nübettesin. O sırada İ-du civarda bir yangın çıkarsa ne ya- | parsın? Nefer bir müddet © düşündükten sönraz goslavya milli Bankasının me - zun kılındığına ve bu binlikler hakkında mezkür Banka tara- fından (o yapılacak tetkikatın 1932 senesi şubatının son günü De kadar devam olunacağı ve bu tarihten itibaren Bankanın işareti mahsusasını muhtevi bu lanmıyacak olan binliklerin kıy meti iştiraiyeyi haiz olmıyacak ları ve fakat mezkür Bankanın bunları dahi tetkikine devam e- deceği Belgrat Elçiliğimizin iş" arma atfen Hariciye Vekâletin- den Maliye Vekâletine yazılan ve bir sureti Komiserliğe gelen nakli içimilkiş olarak talebenin ikametine mahsus pansiyon inşasına karar vermiştir. Enstitüler civarında 200 kişilik pan- siyonlar yapılacaktır. - Önümüzdeki ders senesi başlangıcına bu pansiyonlar inşası ikmal ra eri antki TEŞEXKÜR Ufalile bizleri ebediyyen bedbaht eden sevgili babamız İzmit tütün inhisar U sicil müdürü Yakup Beyin © vefatı basebile bizleri teselli eden mes imkân 1 ğimizden minnetlerii ib lâğına muhterem gazetenizin 4 tabrirattan anlaşılmıştır. Keyfiyet alâkadarlarca ma- e tavassutunu rica ederim «fen- “| dim,