29 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 7

Tarihi Tefrika: 43 MİLLİYET CUMA 2 Sabatay Zevi Nakledenr R. N. Sabatayı idama mahküm eden Haham Benvneist bile. Halka Sabatayı göstererek: “İşte beklenen hakiki mesih budur, dedi Herkes kabul etti. Hattâ biz zat meselede doğrudan doğru- ya alâkadar olanBenwenist nam haham dahi ses çıkarmamağı muvafık gördü. Sabatay ile bu haham arasında bir takım mü- lâkatlar vuku buldu. Her hal- de Sabatay Benvenist gibi bir âlim hahami tamamile kazan- mak ihtiyacından kendini müs tağni göremiyordu. Benvenist te Sabatay tarafından maruz "kaldığı hakaretleri unutmağı tercih ediyordu. Bu mülükat- lar ne metice verdi?,. Bir kere daha anlaşıldı ki Sabatay ken- disine taraftar kazanmakta mü him bir kuvvet ve maharete ma lik bir adamdı. (Hakikaten Benvenist te Sabatay taraftar- ları arasına karışmıştı. Devri- si gün Sabatay gene (yahudi kalabalığı arasında Sinagoga gi derken, Benvenist te sokakta birden bire haykırdı: — Kardaşlar, işte beklenen hakiki “Mesih,, budur!.. Halbuki bu haham Sabatay aleyhinde idam kararı verilen gizli cemaate (o riyaset etmiş, Sabatay ile mücadeleden geri kalmamış bir adam değil miy- di?.. Şimdi bu yükselen düş- man sesi Sabatay'ın en hararet li taraftarı oluyor demekti! Benvenist, gibi nüfuzlu bir | 75 haham Sabatay Zevi gibi Me sih olmak & davasında olan bir adama muhalif kaldıkça yabudi cemaati ikiye ayrılmaktan kur tulamıyacaktı.. Çünkü “Me sih,, in taraftarları, ne (kadar çok olursa olsun — haham ta- raftarları da için için düşman- lıktan geri kalmıyorlardı. Halbuki Benevist şimdi Saba tay'm beklenen < “Mesih,, ol- duğunu ilân edince yahudilerin sevinci hakikaten tasavvur © dilemez bir dereceyi bulmuştu. Çünleğ artık © cemaatte ikilik kalmamış, bütün İzmir yahudi lefi “Mesih,, e iltihak etmiş demekti, Ötede beride kalmış bir takım gizli muhalifler bu- lunabilirdi. Fakat artık bunla- rın hiç bir kuvveti olamazdı!. Bunlar hiç bir zaman ni göstermeğe cesaret edemiye ceklerdi. Sabatay, (kendisini böyle alenen tasdik eden haha mı dini o merasimde en başa geçirmekle şereflendirmeği u- natmamıtşı. Her şey, her hâ- dise Sabatay Zevinin — lehinde idi. Fakat Sabatay'ın diğer kes kin bir düşmanı olan Pegna ne olmuştu! Damdan dama keçarek Pegna vak'a günü Sinago- gun damından kaçmağa ve bu suretle Sabatay'n adamları- nn eline düşmekten kendisini kurtarabilmişti. e Fakat bed- baht adam oradan kaçarak evi ne gelmeğe muvaffak olmakla beraber bur gördüğü manza ra kendisini hiç te teselli ede- cek gibi değildi. Pegnanın iki kızı vardı: E- vinden içeri |“ girdiği zaman kızlarının yere yığılmış olduk- larmı gördü. Kızlar «ağızları köpürmüş olduğu halde titreşi- yorlardı, Pegna evvelâ bunla- rm tehlikeli bir hastalığa tutul duklarına, yabut ta zehirlendik lerine hükmetti, Ne yapacağı nı şaşırdı. Fakat çok geçme- den kızlardan biri ağzı köpüre- rek dedi ki: — Baba, ben hakikati görü- yorum, Bu zamanda en iyi in san Sabatay Zevidir. Ben onu şimdi gök yüzüne çıkmış, başı” na bir taç giymiş ve bir tahtın üzerine oturmuş olduğu halde görüyorum! Bu her şeyi hallediyordu!.. Pegna bir şey söylemedi, Dev- risi gün Pegna doğruca Saba- tay'm evine gelerek: — Beklediğimiz hakiki Me- sih; dedi, Sabatay Zevidir Bunun üzerine Sabata; Pegna artık barışmışlardı. Herkes Pegna gibi Sabatay'ın eski bir düşmanının kızlar: yesinde doğru yolu öğrendiğini ve Mesihi tasdik etmeğe mec- bur olduğunu söylüyordu, Bu defa Sabatay'ın bir mucizesi o larak karşılandı, Pegna'nın kızlarında görülen bu hal yal nız onlara münhasır kalmamış tı. Buna benzer başka vak'alar da ağızdan ağıza dolaşıyordu. O sıralarda İngiltere'nin İzmir konsolosluğunda bulunmuş ©- lan Ricaut'un anlattığı bir vak' a da buna benziyor: “Ddrt yüz kadar erkek ve kadın var ki, Sabatay Zevi'nin saltanat yaklaştığını haber vermektedir. Hatti o Sabatay mini zorlukla talâffuz edebi- bir takım çocuklar da var ki, Mesih'in geleceğini gayet vazıh olarak söylüyorlar. Ya- $ı ilerlemiş öyle adamlar var ki ağızları köpürerek İ oğul- larının kurtuluş günü geldi kendilerine bir ta- hakikatler malüm olduğu- Sabatay Zevi- nin taç giydiğini gördüklerini söylüyorlar.,, Hülâsa Sabatay'n Mesih ol duğu hakkında * kalplerine il ham geldiğinden bahsedenler yaleiz Pegna'nın kızları değil- İzmir yahudileri | arasında yukarıda geçtiği gibi daha ka- dınlı, i dört yüz Okadar kimse vardı ki, “Mesih, i gök yüzünde ve taht üzerinde gör- düklerini söylüyorlardı! Buna benzer birçok hikâye- ler, rivayetler | çıkmıştı. Bir yahudi, bir takım (adamların yahudilere tecavüz ederek mal larını zaptedeceklerini işittiği ni söyleyerek, alacaklı olduğu paraları toplamağa (| çıkmıştı. Fakat bu yahudinin Mesihe iti kat ve itimadı yok (o miydi?. Çünkü bu adamm yahudiler te cavüze uğrayacak diye kendini alacağını toplamak gayretine düşmesi Sabatay'in hoşuna git medi. O adama haber gönder- di, Ve “Mesih,, varken hiç bir şeyden korkmamak lâzım gel diğini i, O Fakat bum dam, Sabatay'ın söylediği hi- lâfma olarak (evine bir takım adamların tecavüz ettiklerini gördü. Bundan o kadar kork- tu ki hemen ölü gibi O düşüp bayıldı. O, hücum edenler onu bu halde görünce, öldüğüne hükmederek çekilip gitmişler. L Sabatay'a haber verildi. Sabatay ora geldi. gümüş saplı yelpazesile yerdeki adama dokundu. Her- kesin öldüğüne bükmettiği bu yahudi hemen kendisine geldi. Fakat kimse bu adamım evvel ce bayılmış ta şimdi ayılmış ol duğunu söylemiyordu. Artık herkesin ağzında dolaşan rive- yet “Mesih,, in ölmüş bir ada- mı bile dirilttiği şeklini almış tu Bü rivayetler ağızdan ağıza dolaştıkça, Sabatay'ın taraftar» a İa ona karşr besle nen (itimat ta artıyordu. Bu vak'aların aslı olsun olmasın, &hemmiyeti olan. cihet burada değildi. Mesele herkesin böyle şeylere (inanması ve Sabatay da fevkalâde bir kuvvet tasav- vur etmelerinde idi. İzmir ya- hudileri bu işlerle o kadar meş gul oluyorlar, Sabatay ile ken dilerini o kadar işgal ediyorlar dı ki, Hayatın her günkü cere yanı onlara artık adi ve ehem miyetsiz görünmeğe başlamış- tı, “Mesih” i görüp idrak et tiklerine kani olan yahudi cema İati diğer taraftan o kendisine büyük bir vazife düştüğünü de biliyordu. Bu vazife “Mesih,, e lâyık bir cemaat olmak için “lâzım geldiği gibi çalışmakir. (Devamı var) Muhabir mektubu Bafra çarşısı eski çarşıya benzemiyor Eskiden burası arı kovanına "enzerken şimdi köye benziyor Yukarıda: Bafrada Kızılırmak mektebinde muallim Hayriye Hanım talebelerile meşgul olürken, Aşağıda: Kızılırmak üze“ rinde 620, metre tulünde 65 gözlü meşhur Bafra köprüsü BAFRA: Bafranın çarşı ve paza| gelen genç müdür Mürşit Bey kaza Lokantada Bir cinayet Bir adam on yedi yerinden yaralandı Evvelki gece Taksimde bir cinayet olmuştur. Gece yarısın dan sonra Taksim'e yakın bir lokantadan boğuk boğuk sesler duyulmuştur. Bunun üzerine İ- çeriye girilmiş ve garsonlardan Hirmale pi birisinin ağır su rette yaralı olduğu görülmüş- tür. Ahmet sivri bir demirle Ahmedi yaralayan o Ali Asgar da Rumeli hanmın sekizinci kat taraçasında eli yüzü kanlar içinde olduğu halde bulunmuş- tur, Ali Asgar bundan bir müd det evvel işinden çıkarılmış ve Tahkikat yapılmaktadır. 50 kuruştan çıkan cinayet Kalkavanzadelerin Munta- zam ismindeki vapurunda kan- tarcı Veysel ile ateşçi Mevlüt arasında 50 kuruş alacak yüzün den kavga çıkmıştır. Mevlüt Veyseli ağırca yaralamıştır, Ölümle tehdit mi? dit edildiğinden şikâyette bulun muştur. İddiaya göre bu üç ki- şi müştereken bir yılbaşı bileti tı arı kovam gibi işlerken ve inhi- sar idaresile tütün kumpanyaları ve tütün tüccarlarınm yazıhaneleri ara sında hurumalı bir faaliyet göze parken şimdi bunlardan bir eser mamış ve Bafra kasabası sükün için de uyuyan bir köy halini almıştır. Evelce herkes ayakta iken iki sene- 'denberi en maruf tüccarlar şurada burada toplanarak markile ve kahve içmekle vekit geçiriyorlar! | Gerçi | bunlardan £ bazılarında koşuşmalar görülüyorsa da bu, ancak bomulari | Bey, şimdi“ ödemek çarelerini bulmak için öte-| cepi de kahtâmanlığı görülen bin ye beriye baş vurmalarından ve da: | başı Fehmi Bey've Çelebi zade hacı ha doğrusu can sıkıntıdan münba | TevfiklBeylö di zade hafiz Mus is bir gezintiden başka bir şey değil | tafa, koca imam zade İsmail Efendi dir! ler, keskin zade'Tufan, tir Ali zade merhum İlehmet, bacı Mustafa zade İsmail, sabık bölkimlerden endurun zadç Rifat, sd Hap Rifat, tütün cü zade Osman, hacı zade Must fecamti bütün çıplaklığile, arzevle-| Bey ve Efendilerin isimleri ale men balları MİO İRem dei tin bir varidat unsurlarıdır. Banla-| rın Felâketi hazineyi de müteessir ey ler, Binseneleyh bu fena vaziyetlerin ıslahı için geceli gündüzlü sarf; we #ai eylediğine şüphe olmıyan Maliye vekâleti celilesi biran evvel hastalı- Em imdadına yetişmezse ileride te- İâfisi gayri kabil zararların baş gös“ memuldur! nin maliyesini tamzln için bütün gün çalışmakta ve göceleri dahi dairesin de uğraşmaktadır. Vatanın kara günlerinde hizm-t edenler Gerek Pontoscuların tenkilinde ve gerekse Kuvvayi milliyede malen ve bedenen hizinet edenler meyanın da Çakır zade Dursun Ağa ile oğlu Rahmi Bey, Belediye reisi İsmail B., sonradan vali olan kaymakamCemil Maliye vekâleti celilesine Kazanın ümrürında da sabık kayma kam Lütfü Beyle Belediye reisi İs- mail ve Yüsüf — duğunu söylüyorlar. Bu fedakâr tanı mekle Se eliniz im yaptıkları lerinden dolayı b. kendileri ve hem de nileleri “efradı bihakkın iftihar edebilirler, Maarif Bafra mekteplerinden bazılarında muallimlerin bir kısın askerde bir kısmı da mezun olmaları ve araların da da ikilik bulunması gibi bir takım hâdisat yüzünden tedrisatın halkı memnun edemediğini haber aldım! Binaenaleyh bu mektepler için ciddi bir ıslahata lüzum vardır. Kaza da. hilinde (19) mektep, 48 muallim, (1250) talebo mevcuttur. Merkezde ki 3 mektep kâfi Kg meliğinden bir termesi çok Alaçam yolu Bafranm en mühim bir tcaret ma halli olan Alaçam yolu berbat bir halde olduğundan şu mevsimde mur- vasala munkati gibidir. Bafra'dan köprü başına kadar olan krsnm üze sine taş dökülmüş gibi ise de benüz ilimdir hidin diğer bir silindir getireceği hakkındaki va dine aldandığını işittim. Bu, Alaçam Yolu esasen (3) met ve genişliğinde yapılmış olduğun. dan karşılıklı gelen arabelarm teker dekleri dâlma dışarı çıkmağa mec burdur. Ba yüzden şu yol dülma ha rap olmağa mahkümdur. Binaen- aleyh yolun tevsü vilâyet nafin baş mühendisliğinin nazarı dikkatinden kaçmamalıdır. Hükümette faaliyet Bafra hükümet konağında gece geç vakiilere kadar her akşam elek- üiriklerin yandığı görülür! Burada Cezn hâkimliği münhal olduğundan Hukuk hâkimi heriki vazifeyi de gör mektedir. İffet ve faaliyetile kaza halkın pek derin muhabbetlerini kazanmış olan hukuk hâkimi Celâl Bey bugünün işini yarma bırakma. mak için diyebilirim ki yevmiye (16) ak dır. Bafra gibi bü yük ve mühim bir kazanın ili mah- kemesini de idare eylemek kolay bir iş değildir. Fakat bu kadar yükün altında ve her gün kuvve tinden kaybeylemekte olan bu kıy metli hâkimin iştiğalâtın: tahfif için buraya serian bir ceza hâkiminin İzamı lâzımdır. Hükümetin mal müdürlüğü daire sinde de ayni faaliyet vardır. Yeni | virdi rür let mekt namına 17 dershane açılmıştır, Bu dershanelere 500 İki lemektedir. ii devam eyi N Kızılırmak mektebi 1 Burası Bafratın en güzel bir mevkii! İçimizde yılân gibi yaşattı. i bu cesim arsanın trafını kele gibi çevirmişler. bunun harimine kışla gibi cesim bir kız mek tebi, karşısına da büyük bir erkek mektebi, li il in mahsus 6 ev, bir kilise ve bir de met repolithane yapmışlardır, Şimdi bun lardan kız mektebi yanmış, evlerden bir kısmına çingeneler oturtulmuş, bir kısmı da mübadillere verilmiş ve klisenim de kapanmıştır. Yal nız metrepolithane binası muallimler birliği intihap olunmuş ve erkek mek tebi de Kızıl eemak mektebine tahsis edilmiştir. İşte © düşmanlarımız vaktile maksatsız, programsız bir Arap elif. bası okuyorlardı! Eski devrin ihmal lerine kurban edilmiş olan maarifi- bir derecede değildir. Mektebin baş muallimi Haklrı Bey asehi bir hasta lik yüzünden İstanbulda tedavi edil mektedir. Çok kaymetli bir maarifçi ve bir idare adamı oldağunu işittiğim mu- maileyhe şifayi âcil temenni eylerim. Rügıp KEMAL Keşif bedeli 626 lira 4 kuruş olan Tepebaşı kışlık tiyatro- sunda yapılacak tadilât 18-2-932 perşembe günü ihale edilmek üzere kapalı zarfla münakasaya konmuştur. Teminat akçesi 47 liradır. Teminat akçesi nakten kabül edilmez. Ya Belediyeden irsaliye almarak bankaya yatırılıp alınacak makbuz ve yahut Hükümetçe müteber tanmmış bankalardan getirilecek teminat mektubu ile olur, Bu şekilde teminat makbuz veya mektubu ile şartnamenin pullu bir nüshasını ve fen vesikası teklif mektubu içerisine koyarak ihale günü saat on böşc kadar Dai- mi Encümene verilmelidir. (367) Satılmak üzere mezat idaresi Eşya Şubesine bırakılan © ve kiymetini bulmadığından dolayi satılamıyan Cevdet Beye ait 17 yerinden yaralanmıştır. Ah. | bir adet Radyo makinesini ilân tarihinden itibaren ion beş gün met hastahaneye yatırılmıştır. | zarfında müracaatla kaldırmadığı takdirde alelusul bilmüzaye- Yapılan tahkikat neticesinde | de satılacağı ilân olunur, (366) Ziraat vekâletinden: Vekâletimiz baytar Umum müdürlüğü için kanun ve ni- buna Ahmet sebep olmuş imiş. | zamnameleri Türkçeye ve Fransızcaya mükemmel surette ter- cüme etmeğe muktedir bir tercümana ihtiyaç vardır. Ayda 150 lira ücret verilecektir. Taliplerin Baytar Umum Müdürlüğüne müracaatları, (259) hılapazarı Zircal Bankasından; Merkezi İstanbulda bulunan Adapazarı Ahşap ve Demir #malzme imalâthanesi Türk Anonim Şirketi * tarafından ciheti karzdan dolayi Bankamıza ipotekli Adapazarında İstasyon ci- yarında kâin ve sağı Hafız Ahmet ve Ambarli oğlu veresesi ve Basil tütün ame | Çavdar Mehmet tarlası, solu Tabakhane caddesi, arkası Çark lesinden Kürt Hanif polise mü- | Suyu mecrası, cephesi tren yolu ile mahdut ahşap ve Demir racaatla gene ameleden Sabri | malzeme fabrikasını teşkil eden Yedi pavyon, ili ambarı müş- ve Cemil tarafından ölümle teh | temil bir bap müdiriyet dairesi, Motör ve tezgâhları ve toler- ruatı sairesi, hizarhane, tesviyehane, dökümhane, marangozha- me ve müteaddit motör, dinamo makinelerini havi elektrik dai- almışlar ve ikramiye çıkmış... resi ve yinmi dört dönüm bir evlek yüz yetmiş arşın tarlayi muh Fakat ikisi ikramiyeyi almış | tevi emval 1697 numaralı kanuna müsteniden bir buçuk ay müd ve Hanifin hissesini vermemiş. | detle ve açık arttırma suretile satılığa çıkarılmıştır. Birinci ler, Hanif isteyince de ölümle tehdit etmişler imiş. Tabki yapılmaktadır. Metruk çocuk Köprünun Adalar iskelesine kundakta bir çocuk bırakılmış- tır, Kundaktan şu kâğrt çıkmış | torı “Bu çocuk Türktür, Adı Me dihadır. Babası öldüğü için ba- kamadım. Bulan Allah rızası i- çin iyi baksın.,, Memlekette Idama Mahkümdu sinde ir. Evvel. zan cereyan a vurdu ihtiyar heyeti azasından Os elindeki tüfeği kuşa en- dan ee Izmirde bir kızı öldürdüler İZMİR, 27 — Dün akşam Karş yakn ind 18 yaşımda biz Çankırıda yangın kurdan bildirildiğine gö kürü bü hami Mei a gin çıkmış, itfaiye teşkilâtı isede hal ihale bir buçuk ay sonra yani 12-3-932 tarihinde cumartesi gü- mü Adapazarnda Ziraat Bankasının bulunduğu binada yapıla- * | caktır. Talip olanlârm ve arttınma şartları tıakikmda daha faz- la izahat almak istiyenlerin Ankarada kâin Umum Müdürlü- Zümüze mürcçaatları lüzumu ilân olunur, (361) Devlet Demiry İdaremiz için pazarlıkla satın almacak olan 14kalem hır- davat, kumlu karton, kavisli ateş tuğlası, tarihli damğa vesaire « gibi muhtelifülcins malzemenin pazarlığı 1-2-32 tarihine müsa- da sant 9.dan 11,30 kadar mağazada isbati vücut ederek tahri- ren fiat vermeleri, Bu baptaki malzemenin müfredat listesi mağaza dahilinde asılmış olup nümune getirilmesi icap edenler için pazarlık gü- Nakzan muhakemesin- | tekdifatı kabul edilmeyeceği ilân olunur, (368) den sonra beraet etti mmm maya Ticaret İşleri Umum Müdürlüğünden: 30 İkinci Teşrin 330 tarihli kanun hükümlerine göre tescil edilmiş olan ecnebi şirketlerinden Romanya tabiiyetli (Stcani © Romana) şicketi nun olarak İzmir Ağırcoza mahkeme | bu kere müraesasla Türkiye umum vekilliğine Şirleet aamma milştereken inde muhakeme edilen oğlu İhsan çe elele aşa kayan li year SEE doğacak davalarda bütün mahkemelerde dava eden, odilen ve tüçüncü şa- hım sıfatlarile hazır bulunmak üze Doktör (Maks Bülümberg) ve (Ralf İhsan | H. Rozenberg) efendileri tayin eyladiğini bildirmiş ve iâzemgelen vesi- Efendiye karar tefhim edilince: kaları vermiştir, Keyfiyet kanuni hükümlere savafık görülmüş alcak — Yaşasın adalet! ilân olunur . pen İhsan, beract kararı si ali ee İNGİLİZ KIZ dane | HEREKE FABRİKASI takar.) Kuş yerine arkadaşını “İ MEMUR VE İŞÇİLERİ gündüzleri için enlinebbiyelile ara. yor. İstanbul 176 nümerola kutu ad- sesine “H.T.” rümunlle yazılması. uwlananlardan| Şark değirmenleri TÜRK ANONİM ŞİRKETİ Hiasadaran heyeti umumiyesi mi- saç» | manunun mevaddı mahauasama tev- fikan 28 Şubat 1932 Pazar günü sat 14 te Şirketin Galata, Ömer Ax bit Han 1 inci kat 8-10 numerolu yazıhanelerinde alelâde surette ak- di içtima edecektir. Rüznamei müzakerat: 1 — Meclisi İdare ve Murakıp ra porlarının okunması. 2 — Bilüinço ve kâr ve zarar hesi- binin tandik ve meclisi İdarenin ib- Tasi 3 — Yeni sene için intihap edile- li cek murakaplerin ve ücretlerinin bir aralık şehri) tayini 4 — İstifasını takdim odecek o- lan heyeti idarei hazıra yerine yeni Dörtyolda yakalanan se heyetinin intihabr. kaçak eşya Dörtyoldan bildirildiğine &z otuz hisseye malik olupta heyeti umumiyeye dahil olmak iste- göre, | yen hissedarların hisse senetlerini bir haftadan beri yapılan gizli taki- | yevmi içtimaa takaddüm eden 10 bat neticesinde müsellâh üç kaçakçı, | gün zarfında şirket kasakarma tevdi pusuya dü şürülmüştür. 31150 cigara 37 top kaput bezi, 28 top pon bezi müsadere veya bankalardan alacakları makpuz renkli Ja, | Jort ibraz eylemeleri rica okunur. HEYETİ İDARE KOOPERATİF ŞİRKETİN. DEN: Kooperatifimizin 931 senesi he- yeti umumiye içtima: 22 Şubat 937 tarihine müsadif pazartesi günü saat 16 da Fabrika içtima salonun. da akdedileceğinden umum hisseda. Tanm tarihi mezkürda hazır bulun maları ricâ olunur. Rüznamei müzakerat: 1 — irketin 931 senesi hesaben tının tetkikile bilânçosünun tasdi- ki, porlarının kıraat ve istimar, 3 3 — Heyeti idare ve murakrplerin 3 2 — Heyeti İdare ve murakıp yeniden intihabı. TAVİL ZADE Vapurları AYVALIK POSTASI Selâmet i ta olmak üzere CUMARTESİ | günü aksamı onyedide Sirkeci- i den hareketle Gelibolu,Canak- kale. Körfez tarikileAyvalığa azimet ve avdet edecektir. zi Yolcu bileti vapurda da ve İrilir, Adres: Yemişte Tavilza- de Mustafa biraderler. Tele- fon: 2,2210. yn ği