29 Ocak 1932 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNG SENE No. 2778 Sahip ve Basmuharriri NADly İDAREHANESİ:], jı OîyHimnjjınınİTe kırçısuda daira u l s t u | Telgraf: İstanbul Cumhuriye* | | Posta kulara: N° 246» Basmuharrir t 22369 Tahrir mUdOfU i> 23239; tdare müdürü 22365. Matb 20472' Cumhu Gazi Hz. Gazi Hz. dün aksama dogru otomobil ile Şişli ve Fatih ta raflarında bir gezinti yapmış Iar, geç vakit saraya avdet buyurmuşlardır. CUMA 29 KANUNUSANi 1932 ABONE ŞERA1Tİ JTÜRKİYE İÇIN [ HARİÇ İÇİN [ î Seneiiği î 1400 Kr. | 2700 Kr. : ! Kr. : 6 Ayhğı : 750 1450 Kr.*i § 3 Ayhğı • 400 i 8 0 0 Kr.*: Kr. t.; : 1 Ayüğ,: 150 Kr. ] Ntıshası her yerde JM ÜDDET: = 5 Kuruştup = Reis Hasan Beyin tasvip sesleri ile karşılanan nutku pek çok alkışlandı İktisadın ruhu: Yıldız'daki merasim îş, iş, gene iş! Gümriik ithalâtı üzerinde kismen yapılan tahdit ile tîcarî muvazene • deki açığı kapatmak gayesini takip etmiş olduğumuz malumdur. Ticarî muvazene açık oldukça millî paranın halelden masun olmak lâzım gelen kıymeti üzerînde kat'î bir emniyete malik olamazdık. Her aile kendi işlerînde ayağım yorganına göre uzatmak mecburiyetinde olduğu gibi milletler dahi harîç île olan miübade • lelerinde daima bir nevi muvazene bulunmasına dikkat etmeğe mec • burdurlar. Ticarî muvazenede ha • rice fazla borçlu olmaklığımız millî paranın fazla arzını icao ed«rek bizi güniin birinde tehlikeli bir vaziyete sokabilir. Bu muvazenenin evvelâ tesisi, sonra da idamesi hesabına icap ederse ihtiyaçlarımızdan bir kıs • mını kua keserek dişimizi sıkmağı bilmeliyiz. Bu mülâhazaya binaendir ki vaktinde biz ithalâtin kısmen tabdidi işinin bir nevi mecburî ta • sarruf manasına dahi alınabileceğini yazmış idik. Ancak bu mecburî tasarruf «özü kısmen doğrudur. Hariçten yapa • cağımız ithal âtın tahdidindeki maksat harice fazla para vermemekten ibaret olunca eğer bu yoldaki ihti yaçlann, batta daha fazlasının dahilden tedarikine imkân varsa bunlann bu suretle teminrne hiç mâni olmamak şöyle dursun, bilâkis dabüî istihsalâtımıza dahüî istihlâk pazarlanmtzın açılmasl ve alabildiğine faaliyetle yürümesi icin çalış • makhğımız lâzımdır. Hariçten gelen eşyanın memleket dahilinde alınıp satılması süphesiz iktisadî bir faali • yettir. Fakat netice itibarile bu nevi iktisadî faaliyetin bizdeki şekli başka memleketlerm istihsalâtına kendi memleketimiz dabilinde tedavül va» sıtası olmaktan ibarettir. Bizim bundaki kazanctmız yainız o esyadan çıkarabileceğimiz şöyle böyle bir fiat farkı hududunu geçemez. Hakikatte onların asıl kazancını o baska memleketler alırlar. Bu mes'elede tetkik olunacak nokta asıl kazanç mes'elesidir. Her hangi bir eşyada her hangî memleket hesabına asıl kazanç, o eşyanın o memleket halkına temin ettiği işcilik ve sermayesine de verdigi makul kâr miktarlarıdır. Bu asıl kazanca nisbetle ticarette mutavassıtlık namına yapılan faaliyetin kârı binnisbe çok ehemmiyetsiz bir sey sayılmak lâzımdır. tktisadî manasiie tetkik olunduğu zaman her hanıri bir malın muhtelîf kısımlnnna verilecek hakikî hükümler bunlardır. Meselâ Türkiye'de en büyük kaIemlerden biri olan pamuklu mensucatın ticaretile memleketim'zde kaç kisi meşgrul o!ur? Diyelim ki sekiz on bin kişi. Halbuki buraya ithai olunan pamuklu mensucetı imal eden fabrikaların amelesi lâakal bîr kaç milyondur. Onların iptidaî maddelerinin o memlekete götürülmesi. orada imallerinden sonra tekrar ih • raçiarı bir memleket halkına en mühim ve en hakikî kazanç vesileieri teşkil eder. Bu kazanç, herkesin bu işierde bulduğu çalışma vesüesile aldığı ücretlen ibarettir ki onunia hem hayat temin olunur, hem de ekonomî yapılır. Binaenaleyh ithalâtın tahdidinde ilk f ayda ticarî muvazenenin temini ise ikinci ve asıl fayda bu gibi fır satlardan istifade olunarak dahilde yeniden yeniye iş sahalarının açıl • ması olacaktır. Dahilî istihsal ve dahilî istihlâk bugünün millî iktisa • dında birinci ehemmiyet derecesini haiz bir mes'eledir. Biz bu hakikatle henüz yeni yeni karşılaşıyoruz. ' Bir taraftan yün ve pamuk îstih salâtımızı satamamaktan müteessi • riz, diğer taraftan bu îptidaî maddelerin mamulâtmı büyük ekseriyeti ile hariçten ithal ettiğimiz için muztaribiz. Su misalde yapıiacak iş kendiliğinden meydandadır: Yavas ya vaş bu imaJât memleketimizde ilerliyerek vatandaşlann ihtiyaç'an vatandaslarm çalışmalarile temin edilip gidecek. Bunun ehemmiyeti bilhassa bu işler üzermde çalışan vatandaş Heyeti murahhasamız geldi "Cenevre'de teslîhatın tahdidini istiyeceğiz! „ Heyetimiz Reisi Tevfik Beyin noktai nazarımızi izah eden beyanati Yunan heyeti fırtınalar yüzünden gecikti, müzakerat bugün başlıyacak Meclis Reisi Bugün geliyor Kâzım Pş. Hz. bayram sonuna kadar kalacaklar Ankara 28 (Telefonla) •MecIU Reisi Kâzım Pasa Hz. bu ıksamlci trenle İstanbul'a hareket ettiler. Meclis Reisimizi istasyonda Başvekil tsmet Pasa Hz., vekiller, Fırka reis vekilleri, meb'uslar ve daha bir çok zevat teşyi ettiler. Kâzım Paşa Hz. nin tstanbul'da bayram sonuna kadar kalacaklan anlaşılmaktadır. BtSkan kanfennsı meclisi içtima hdtinde Romanya'yı temsil edecek olan M. Yıldız sara • Manesko, Yunan heyeti murahhasa yında topla sından M. Papadopulos, M. Spiropulos, nan Balkan ve M. Bakkalbaşı da İstanbul'a dün konferansı Kongelmişlerdir. seyin ı Bulgar ve Yugoslâv Yunan heyeti murahhasası reisi M. murahhasları > Papanastasiu ile murahhas M. Milonın sehrimize nas'ın bugün gelmelerine intizar edflgeldiklerini yazmektedir. mıştık. İlk içtima yapıldı Bu içtimada Konsey içtimaı dün saat 13,30 da Arnavutluğu Balkan konferansı reisi Hasan Be temsil edecek yin Yıldız sarayındaki dairesinde olan Mehmet içtimada bir nutvk ırat aktedilmiştir. Murahhaslar salon • Koniçe Beyle {Mabadi 4 üncü sahifede) M. Leonida Noçi eden Vali Muhittin B. Gripe karşı Yeni tedbirler Hastalık şiddetlenirse sînemalar kapatılacak Grip salgını elân şiddetini mu hafaza etmektedir. Kapatılan bütün mekjtep • lerde tathirat yapılmaktadır. Resmî ve hususî müessesattaki mü dürlerle memnr • lardan da kısmı azamı rahatsız olduklarından va « zifelerine gelememektedirler. Alâkadar mehafil vaziyet böyle devam ettiği takdirde sînemalar için de tedbir almanm mecburî olacağmı söylemektedirler. Hastalık fazla şiddet gösterirse sinemalar kapatıla caktır. Heyettmk Strkeci gannda~ [t Reis Tevfik B., 2 Bern seftrimiz Cemdl Hüsnu B.l Heyetimiz bu akşam Cenevre'ye gidiyor Cenevre tahdidi teslihat konfe ransına iftirak edecek olan heyeti murahhasamız dün sabahki tr«Bİe Ankara'dan sehrimize gelmiştir. Heyet Riyaseticumhur Kâtibi Umumisi Tevfik Beyin riyasetinde Bern sefirimiz Cemal Hüsnü, Hariciye Vekâleti müdiri umumilerinden Ab dülâhat, erkâmharp kaymakamı Fethi ve Nuri Beylerle buradan iltihak iMabadı 2 incı sahitede) " Ağabekof „ meselesi Esraxengiz bir mahiyet arzeden bu dedikodulu mes'elerm içyüzü nedir? Bir kaç gündenberi Avrupa matbuatı Aga Bekof mes'elesi diye bir hâdise ile meşgul olmaktadır. Çok esrarengiz bir mahiyet verilen bu işin Sovyet Çeka mahkemesinin, kendi • sine ihanet eden bir azası hakkmda kurduğu bir plân ve bu plânın akım kalmif safahatından ibaret olduğu beyan edilmektedir. Mevzuu bahsolan Aga Bekof, iki sene evveline kadar şehrimizdeki Rus ticareti hariciye mümessilliğinde bir kâtip olarak bulunmakta idL Fakat Aga Bekof, iddia olunduğuna göre Çeka teşkilâtınm Istanbul'da bulu • nan şarki karip merkezinin reisi idi. Sabık Rus Harbiye Komiseri M. Troçki sehrimize geldikten sonra Aga Bekof'un burada mumaileyh ile münasebatta bulunduğu anlaşılmış ı ve kendisi Rusya'ya davet edîlmiş . tir. Fakat Aga Bekof bu davetten ç« t kinmiş ve buradan Avrupa'ya firar ı etmiştir. 6 camide türkçe Kur^an Bugün şehrin bütün büyük camilerinde türkçe kur'an okunacak. Ankarcfda da mektepler tatil! Ankara 28 (Telefonla) Grip Ankara'da da şiddetini artırmak • tadır. Bugün bütün ilk mektepler bayramertesiye kadar tatil edildiler. .• .•• ... • . •• . • • •.• • .• .••• .• • «• . •. . •..• •• . •• • • .. • •. •. . . •. « • . a Peşte Elçimiz Naibi Hükumet şerefine bîr ziyafet verdi Agabekof Budapeşte 27 (A.A.) Türkiye EIçisi Behiç Bey dün akşam Macar Naibi Hükumeti Amiral Horty Cenapları ve refikası şerefine Türkiye sefaretanesinde bir ziyafet vermiştir. • ruzağa camilnde Haftz Fahri Bey türkçe Kur'an okurken. \Yuvarlaktaki Haftz Rıza Ziyafette Başvekil Kont Karolyi, Hariciye Nazırı M. Valko, Naibİ hüBeydır, Çem'berlitaş camhnde ahnmıştır.] kumetin kâtibi umumisi M. Vertesy, Dün saat 2,30 da Çemberlitaş'ta j miinde Hafız Fahrî Bey tarafmdan Kont Rady, Almanya, Fransa, Yu • Köprülü camiinde Hafız Rıza Bey I türkçe Kur'an okunmuştur. nanistan, Belçika, Lehistan sefirleri tarafmdan, Firüzağa'da Firüzağa ca J (.Mabadi 4 üncü sahifede) ve refikalarile Türk sefareti erkânı ııııııııııııııııı.ıiımmıııi'mııuıııı .ıııııııııııııııııııııiıııııııııııını nıııııııiiiıııııııııuıı.ııiiiıiüiıııııııııııınııııııııııııımıiMtınııınııııııiHiiı hazır bulunmuşlardır. Ziyafet geç Araşityağı mes'elesi de bu işe yaçlarının telâfisine imkân vardır. vakte kadar devam etmiştir. pekâlâ bir misal teşkil edebilir. MemBunların hepsi Türk vatandaşlarına leketimizde bir çok nebatî yağ yetiiş ihzar etmek içîn düşünülecek mevşiyor ve eğer biraz himaye olunursa zulann şöyle böyle hatıra gelmiş bir kaç misalinden ibarettir. bu yoldaki istihsal miktarı çok de İktisadî buhranın bütün memle ğil, bir iki sene zarfında simdikinir, ketleri karşı karşıya bulundurduğu üç misline çıkabilir. Bu yağlar kendi Ankara 28 (Telefonla) Başvememleketimizde buçünkünün üç mis büyük mes'ele budur. Bu muhaketne silsilesinde hiç bir memlekete karşı kil fsmet Paşa Hz. nin gelecek hafta line çıkabüir demek, o kadar va • fazla bir milliyetperverlik cereyanına nihayetinde ikî gün kalmak üzere İstandaş bu işlerden hayatlannı ka • kapılmış değiliz.Ne yapılırsa yapılsm, tanbul'a gidecekleri tahmm olun • zanmağa imkân bulurlar demektir. dünya memleketleri arasmda mübamaktadır. Türkiye'ye hariçten mîlvonlarca deleden bütün bütün imtina edecek liralık pirinç ithal ediyoruz. Halbuki înfiradî bir vaziyete maddeten im • memleketimizde pirinç yetisiyor. Bukân bulunmadığını pek iyi biliriz. nu daha iyi ve ihtiyaca kâfi miktarda Kendi memleketimizde kendi ibtiyaçyetiştirmeğe imkân yok mu? Işte üIarımızin telâfi imkânlan noktasın • zerinde tevakkuf olunacak ve uğradan vatandaslanmıza azamî mik • Ankara 28 (Telefonla) Güm şılacak bir saha daha. Bu memle • tarda iş temin etmek arzusu mübarük muhafaza kadrosu hazırlanmıs ketin pirinç ihtiyacımn bu memleket deleden imtinaa gidilsin şeklinde te gibidir. Seyfi Paşanın yakında ka • istihsalâtile bertaraf olunabilece • Iâkki ve tefsir edilemez ve edilme • çakçılık mmtakalarında bir tetkik melidir. O iş baska, bu iş başkadır. ğinde süphe yoktur. seyahatine çıkması muhtemeldir. Türkîye'mizîn seker ihtiyacımn Günün bütün hâkimiyeti ile emret> kendi memleketimizde yapılacak şetigi siyaset budur, ve bu siyasette Ereğli kömür havzasında kerlerle karşılana^ileceg;î ve hatta muvaffak olduğumuz kadar dünyasimdikrnden çok ehvene ma1 olacak nın takdirine mazhar olacağımıza da yapılan mühim tetkikatın fiatlarla karsılanabileceği bilhesap şüphe yoktur. Bu siyaseti şöyle tarif neticeleri taayyün etmiş bir hakikattir. ediyoruz: Türk istihsalâtına Türk pazarla • Petrol Türkiye'de tasf iye olunabîrını hergün daha fa7^a açmak. lir, ve Türkiye'de istihsal edüecek V IVNVS NADİ hayatlannı kazanmalarıdur. ^ alkol ile de benzin ve benzol ihti « Aga Bekof, Paris'te «Çeka'nm iç(.Lutfen sahijeyt çeınriniz) Başvekil istanbul'a Hafta sonunda gelecek SeyfiPaşa , Seyahate çıkıyor Yeni Gün'de başlıyor Zevce ... Bu saatte nereden böyle ?.. Yoksa sende tni (Kılıbıklarla Mücadele Cemiyeti) ne girdln ?.. Zevç Estafurullah kancığım ! M