24 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 6

Mahyacılar karlı hava istiyorlar! “260 kandilli en büyük bir mah- | yayı 25 dakikada kuruyorum. ,, lik mahya ne zaman kuruldu? İstanbul mahyacılarından İrfan,Nazmişve Ahmet Kemal Etle — Vatandaş hesabımı bil!.. — Yerli malı al!, Mahyacılar Birden söylemek Anlatmak, konuşmak arzusu kuvvetli. Hepsi de san'etlerine | | şik... Nihayet sıra bana gele) di, Sordum; — Türkiye'de ilk mahya ne zaman kuruldu. Dolmabahçe mahyacısı Naz mi Efendi verdi: — Sultan ülkemi — Mahyayı kuran? — Üstat Ahmet (o namında bir zat. İlk mahya sülüs yazı. ile kurulmuştur. Bundan son- ra mahyacılık yavaş, yavaş ta- ammüm etmeğe başladı. Her ramazan çift minareli camiler. de tatbik edildi. Bir müddet Obu san'at bir tevakkuf devresi geçirdi. Niha yet Lâtif ağa (o ismindebir zat ortaya çıktı, mahyacılığı tek- rar ihya etti. Lâtif ağanın çr- rağı Rasim ağanın da mahyacı lığın ilerlemesi için çok hiz- meti geçmiştir. — Mahyalar hep sülüs yazı ile mi kuruldu. — Yok., İlk defa rik'a yazı ile mahya kuran Dolmabahçe mahyacısı Nazmi Efendidir. Bu aralık Nazmi (oEfendi gene söze karıştı, dedi ki: — Löâtf ağadan sonra mah dumu Ahmet Efendi mahyacı- hığın ilerlemesi için çok çalış- mıştır. Bu zat benim üstadım. dır. Bu hususta çok uğraşmış, asâr da bırakmıştır. El'an Sü- leymaniye camiinin mahyacısı- Ahmet Efendinin öğln İn fan Efendi de mahyacıdır. Ken disi hayatını ere se et mürettip »ı elde etmekten o mütevellit bir sevinç ve heyecanla ayağa kalktı iz — Efendim, dedi. Mahya- <ılık vâsi, ince bir san'attir. Bu san'atin meraklıları o çoktur. “Hattâ doktor Süheylâ Bey is- minde bir zat buna dair dört zman bir kitap ta yazmış- b 5 — Mükemmel. Mahya ban «gi harflerle daha kolaylıkla ku luyor? — Hiç şüphesiz, yeni harf- lerle. — Mahyada aranan esas- ar? z — Tertip ve tanzimdir. — Bir mahya, nihayet, kaç dakikada kurulabilir? İrfan Efendi atıldı: — Ben 260 kandilli en bü- “yük mahyayı 25 dakikada kuru nize on bava rüzgürl An e , şezebe aynca vazifeleri vardır; kalfa edek çeker, po k çok anil nazik bir vi olduğunu «hesaba katmayı unutmayın. — Bu ramazan kurulacak | vi a tesbit edilmiş mi- , şunlardır; 1 — Hoş de 2 2 Safa geldin, 3 — NİLLİYET pi irinci sa (Başı 1 inei sahifede) dit ihzar eyledik. Raplarma inanmı- yanlara cehennem azabı mukaxror- dir, ne fena mekân! Oraya atıldıkla” rı valgt korkunç sadalar işidecekler. dir, o mükhiş ateşin sadasıdır. Az kalacakki Gayzindan parça parça o- Sun, takım takım kâfirler cehenneme atılırken muhafızlar sizi ikaz edecek hiç bir peygamber gel ceklerdir. Anlarda: evet içimi: vezir “tehdit edici” vaiz zuhı fakat biz ana yalancı dedik, #ana hiç bir şey inzal etmedi yük dalalettesiniz dedik cev receliler ve sonra eğer dinlemi şünmüş olsaydık bu ateşe atıl diyecekler ve günahlarını itiraf e ceker, lâkin ashabı cehenneme Alla- bın rahıneti baittir. Azabının gıya- m şe) fat bahşolunacaktır. Siz ister sözle- rinizi gizli söyleyiniz, ister aşıkâr söyleyiniz, Allah kalplerinizdekini bilir. Nasıl olurda yaradan bilmez, onun ilmi İâtif ve o her şeyden ha- izin için arsı düz ve al- İ | sak yaratan odur, etraf ve civarında geziniz, Allahın ihsan ettiği erzak» İ | tan müstefit olunuz, nihayet ana rü- Tevfik ve Osman Ef. Ter bak, 9 — Hilâl, yıldız, 10 — Gül, 11 — Vatandaş hesabımı bil, 12 — İktısada alışalım, 13 Kimsesizleri düşün, 14 — Paranı biriktir.. Bunlardan bir kısmı yazılmıştır. — Bu sene kaç camide mah- ya kurulacaktır?. — M camide, onlar da şun lardır; Sultanahmet, Ayasof- ya, Beyazıt, Yenicami, Süley- maniye, Fatih, Eyüp, Dolma- bahçe, Nusretiye, o Üsküdarda ve Aksarayda Valide camii. — Bu camilerde âyni gece lerde mi mahya kurulur? iz her gece minarede İbakializ Ein gs olduğunu görünce minarelerden biribirle- rimize verdiğimiz İşaretler üze rine mabyaları kurmağa başla nz. Fakat bu kayıt daha ziya de evvelki ramazanlara aittir. Şimdi mahyalar tahdit edilmiş tir, — Elektrikle (o mahya kur- mak kebil değil mi? — Kabildir ve daha temiz- dir; ancak masraflı olur, — Hiç elektrikle mahya ku ruldu mu? — Bundan on sene evvel, Fatih ve Ayasofya camilerine Süleymaniye mahyacısı Ahmet Efendi tarafından sabit olarak mahya kurulmuştur. Bu elek- trikli mahyalar evkaf mühen- dislerinden Burhanettin Be- yin nezareti altnda o yazılmış- tır. — Kaç mahyacı vardır? — İstanbulda, Beyoğlu ve Üsküdarda 23 mahyacı vardır. — Yeni harflerle ilk mah- yayı kim kurdu? — İstanbulda mürettip İr- fan Efendi, Bursada mahyacı İsmail Efendi. — Mahyalar ne vakit kurul e başlar, ne zaman çeki. ir? — İleri kiz ezanile (beraber in başlar. Halk teravi ki şi ie kia hazır olması şarttır. Mahya bir buçuk sast kadar ka | den bır ve sonra çekeriz. — Mahyacıların maaşları? ca ksiniz. Somavatta buluna yeri yarmıyacağına emin misi- niz, şimdiden arz sallanıyor. Sema- vatta büküm ferma olanın size taş yağdıran bir fırtına göndermiyece- Hinden emin misiniz, o vakit tehdit. Anlardan edi- mıyorlar mi, Anları havada rahman değildir de kb şeyi görür. Bir ordu ii Allaha ar $! size muzaharet edebilecek İkimdir, kakikatta köfirlerin gözlerini gurur bürümüştür. kim rızık verebilir. haki- kattan kaçıyorlar. Alı yerde sürüne rek yürüyen insan doğru yolda doğ- rü yürüyen insandan daha ms iyi ta- riki hidayete yâml olur. De ki; sizi halkeden size kuvvei azmin ve basırayı ve kalbi ihsan ey- Biyen odur, az adam müteşekkir olu- yor. De ki: sizi arz üzerinde dağı tan ve bir gün toplıyacak olan odur. Bu tehditler ne vakit ika edilecektir, sözünüzde sa. cevap veriniz diyorlar, Anı yalnız Allah bilir, ben yalnız ihtara memor bir peygambe- rim cevabını ver. Lâkin kıyameti ya. kından gördükleri vakit yüzleri ek- şiyecektir, işte talep etliğiniz denile- cektir. De ki: ne zannediyorsunuz, Allah beni de bana tabi olanları da caktır. De ki: Rahman odur, biz on inanırız, ve ona tevekieil ederiz, han gimizin aşıkâr bir delilette olduğu- nu bir gün anlıyacakımız; Ne zan- Dedivorsunuz, eğer yarın toprak su. ları kâmilen içse berrak ve cari suyu kim balikedebilir?”” İlk terceme İlik kuranın hangi tarihte tercü- PAZAR ?4 KANUNUSANI bulmamıştır. Ayrıca merbum Girit Valisi Sıgrı Paşa tarafından Ahsenil. kısas, snr fürkan, sırı Kur'an, sr- rı insan mamları altinda Kuranın dört suresi ayrı ayrı tefsir ve neşre- dilmiştir. Kur'an tercüme ve tefsirini yap mak o zaman için, sarayın, saray et- rafındaki hocaların mel eri, a birçok krülfetleri icap etti $i için uzun seneler, Kur'anı tercü- Türkçe Dini eserlerin gördi - | ğü rağbet üzerine Meşrutiyetin Hayatı Muhammet ismile poygam- berimize dair ilk türkçe kitabı neş- retmiştir. Bu kitap meşredilir edil. Gt tanrmzlarine ali Skin ar m sebep olmuştur. Ayni naşir, Kura Bun da törcümesine © teşebbüs etmiş ve buna mukaddime olarak 328 sene sinde “Tarihi Kur'anı Kerim” mami le bir eser neşretmiştir. Bilâhare Hilmi kitaphanesi bazı surelerin tercümesini cüzü halinde Deşretmek istemişse de sarayın emri | olan üzerine çıkardığı formalar müsadere Ye uğramıştır. Cumhuriyetin ilânmi Maarif imin türkçesi ti hitap, Vi ve bunu Cihan ve Sühu let kitaphanelerinin çıkardığı diğer tercüme Kur'anlar takip etmiştir. İutanbulda dini eserler hakkında söz söylemek salâhiyetini haiz zevat Kur'anın türkçe olarak camilerimiz. de okunmasını büyük bir memnuni- yetle karşılamışlardır. Türkçe Ker. anın halka kendi dinini müessir bir surette telkin edecek en kuvvetli va- tabının kendi dilile takrir edilişinde dünü yarığı bulmuşlardır. yazıt camiinde © önümüzdeki cuma ünü mukabele ve hutbeden sonra Kur'andan bazı surelerin türk- ge olrunenası wmhtameldir. Sait Cemil beyin söyledikl-ri Geçen cuma günü Yerebatan ca- miinde ilk defa olarak “Yasin” den tercümesi okunan Sait Cemil Beyle konuştuk. Sait Cemil B. şöyle anla- iyor: “— Meşrutiyetten;evvel “Tahran sefaretinde ataşemiliter bulunduğum zaman, Tahran sefiri Şemseddin Pa- şa merhum Kur'ana geyet mereldi İli Mübabaselerde derhzZ ayet okur, | “EĞ Şemsed- bizi iskât ederdi. Nihayet din Paşaya cevap vie türkçe tefsir getirttim. Fakat eski sanla yazılınış olan Tibyan yen ve tefsirinden mâna çıkarmak gek müşkülüt çekiyordum. Bu yüz den biçare halkım neler çektiğini dü- şündüm. Anlamadıkları bir lisanla verilen hükümlere ister İstemez te baiyet mecburiyetinde kalıyorlardı. İşte Kuranı kerimi tercüme fikri bende buradan doğdu. Umumi harp ine çi haklumda tekikat. yap) ii Kuranın türkçesi bizde ille defa Sanal TN Melle ye ek e Olin ÜZE m ki e Bulak ön rr maş iğ a tilyen,, in İstanbulda ta- bı bundan çok sonradır. O devirler. de saray, cahiline bir takım düşünce > sevkile kur'an türkçeye nak- ine “Tefsiri tibyan” bu yüzden uzun seneler gizli gizli ellerde gezmiş e ancak 1293 tarihine doğru İstanbul: da hareleeli ve harekesiz müteaddit Büshaları basılmıştır. Bundan sonra Mevlâna “Hüseyin Völiz Kâşif” in farisi olarak yazdığı Kur'an tefsiri pe hocalarından İsmail | Ferruh EF. tarafından Mevnikip namile 1246 a türkçeye tercüme edilmiş- ir. Temsil Ferruh Ef. bu tercümesin En canlı noktaya temas et-| /.., tiğimi karşımdaki mahyacıla- rın bep birden gözlerimin içine bakmalarından anladım. Hepsi birden dertlerini döktüler: Evvelce mahyacıların 11 1i- ra aylıkları varmış. 928 sene sinden beri tahsisatları kesil- miş, 932 senesi haziranından tahsisat konulması için uğra- yorlar. Mahyacrlardan biri; i İElRaf masraf müdürü İbrahim Sabir Beyin de bu sen'atin tek rar ihyası ile maaş tahsisini te. | min için çalıştiğmi ileri sürdü! İ ve dedi ki: — On para almadan mahya kuruyoruz. Yalnız ramazan s0 Çırağın | itibaren bu husus için bütçeye |' mütekait bir zat ile bir icra me muru da varrr. — Öyle ise bir sual daha; mahyalar en güzel hangi hava da göze çarpar? — Soğuk, kar bize tesir et- | senesinde #im.Tabettirmek için kime würacaat eyledimsez — Mülga Şeyhülislam kapısından izin klar Mami dediler. Ora ya da müracaat ettim, Yan, yan ba- na Da Bunu ancak Babıfetva yapabilir, başka kimsenin tercümeye salâhiyeti yoktur, dediler. Orası ne yapıyon, ve ne de halkın anlayacağı bir Bisanla bir şey yazıyordu, Nihayet Hilsfetin ilyasr üzerine Kur'anı kerimi Türkçe olarak neşre muvaffak oldum. Şimdi bu naçiz hiz metimin takdir olunduğunu görmek le son derece mutehassis oldum." e — Lord Reading'in hastalığı LOVOSOR. 20 AA Dün ak- bronşitle bera. şam Lord EE vali b öm derım rievi- Mi ate ney söylenmekte. Liberia'da esir ticareli VAŞINGTON, 23 A.A. — Cema den olarak Monrovin gebrindeki se firine Cemahiri müttahidenin rejel M. Barcslay'y tasdik etmediği hak. ında talimat vermiştir. Veba AMSTERDAM, 23 A.A, — Fe- Temenk Hindistanında Surabya'da veba vak'aları zuhur ettiği bildirili- yor. nunda masraflarımız tediye edi | mez. “Biz bilâkis kar isteriz. İl ZeKĞt ve fitrenizi Tecektir. ee ça ler arasında Yenicami mahya- Çünkü karlr havalarda zeytin yağlar daha parlak yanar. Bir diğeri atıldı: Tayyare cemiye- ti ni iniz. 1932 hifeden geçen yazılar) iL DESE SE KD ANS a SA GELE MANA Bütün hafızlarımız Türkçe kur'an öğrenmeğe başladılar M. Macdonald ! Fransız Başvekilini Çağırdı (Başı 1 inci sahifede) cevapta M. Briand'dan çok elim ve takdirkât bir lisanla kendisinin 7 seneben beri M. Brian tarafından takip edilen sulh siyaseti- ni takipte devam edeceğini temin ey demiştir, M. Laval Fransız hükümetinin mevcut muahedelerle stemin ettiği hakların hükümsüz kalmasına göz yummayacâğını ve bu hakların u- mumi harpte Fransa'nın uğramış ol duğu zararları telâfi edecek © bir - | mahiyette olduğunu yeniden teyit gömiştür, Nazırların görüşmeleri mevzubahistir LONDRA, 23 A.A. zetesi, Alman hükümetinin Avrupa'lı alacaklılarla borçlular arasında hu- kuki bir itilâiname haline getirilmiş İnn ağustos protokolunun temdi ni kabul için tekrar eline bir fırsat geçireceğini yazmaktadır. Bu gayeye vâsıl olmak için en basit çare, alâkadar nazırlar arasm- da yapılacak bir mülâkattır. Böyle bir itilâfname müşküller, siyasidir, telmile değildir. Fransızlarla İngilizler arasmda bir mülükat vukuumu icap ettirecek cid- di sebepler ihtimal mevcut değildir, —— böyle bir mülâket büyük bir scl siyet sayasinde veziyoki tani iğ ali noktni nazardan ten- vir edebilecektir. Almanya teşebbüslerine devam edecek PARİS, 23 A.A, — Le Journal, siri istihbar ediyor: Dün Almanya'nm Paris, Landra ve Romada'ki sefirlerinin yeniden te Bu işin içinden nasıl çıkılacak? BERLİN, 25 A.A. — Vossische Zeiteng, muhtelif milletlerin tamirat inin kat'i balline dair o olan Kai telikkilerinin bir hükisasımı FRANSIZ TEZİ: Avrupa'nın ba kayasına dokunulmamalı, fakat Fran sa matlübatından, Amerika'nm; ken- fi matlübatından vazgeçmesi misbe- tinde, vazgeçebilir, İNGİLİZ TEZİ: o Almanya'nın v bir bakiye bırakılmalı, bu bakiyenin tevzi meselesinde ala. caklılar bilâhare anlaşmalı. ITALYAN, TEZİ; Bütün Avru» pa milletleri, matlüp bakiyelerinden eee vazgeçmeli, o — zaman Amerika matlâbatından feragata iç bar edilir. ALMAN TEZİ: Ne yaparsanız. yapınız para veremem. AMERİKAN TEZİ: Ne yaparsa mz yapınız, vazgeçmiyeceğim, Mezkür gazete, bu bülüranm ta- mirat meselesinin hallini tavik eden müşkülleri pek mükemmel bir seret te göstermekte olduğunu yazmakta. dir. Kari sütunu i Anadolu yakasındaki ine yetişebilmek için. kendilerine vesait temin eden vali beyle Usküdarın gayyur kaymak. | Ankara civarında bir köyde 14 ya- * şında bir çocuk tanıdığı kızlardan | 12 yaşındaki Fatmayı sevmiş, ala- | myacağını anlayınca, | zavallı kiz iL prcakla öidürmüstü. Ankarada a muallimelrin teşekkürü| m — Muhabir mektubu > | Zingal ormanlarında küçük bir cevelân Şirket teessüsünden beri son sistem techizat vücude geen Ayancık'da umumi muhabirimize refaket eden kaymakam Nuri Beyle Baha, Haydar ve Hamit Beyler AYANCIK; Vatandaşlarımız ara amda Ayancığı bilenler pek azdır. Çünkü burası evvelden beri ne bir Yol uğrağı ve me de bir ticaret kay- Bağı değildi. Fakat yakın zamanlar- 'da burada tesis olunan kereste fabri- hear sayesinde Ayancığı seti bere tanımış v bir kaynaşma ye- itmek bin bir müşkül göze sil için bir çok tı göze almalıdır! gitmeğe imkân el m eray vie ekmiş iken Ayancığı görmeden avdet ede- mezdim mekânlarını yerli mallarla zarif bir şekilde süslenmiş. Zıngal'da Bana refakat eden kaymakar Nu- si Beyle Hükümet: hamlseri ve İd- Yurdu reisi Baha Hey, Belediye yal > Bay mühğiilerinden Haydar ve şirketin müdür muavini Beylerle fabrika da bir müd- ve asri tesisat İle şöhret al-| miş olan bu kaza merkezini mutlaka görmeli idim, Nasıl gitmeli Burayı görmek için içimde uya- yanla cerrolunan diğer ohik tertibat. ları ve havuzlardan ve teferrünti sa. ireden ibarettir ki bunlar hep sow 'de-| sistem techizat ve tesisatı ihtiva ey- Ayancık'ta Cümheri keke yim An yancığa demirlemişti. Demiz dalğalı idi. Biraz daha üni HE Zi EE Ziyafet ve wi ui Daziteiz nana belediye de ve Fransa'da vergi hasılatı PARİS 23 AA — Güçen kime. 'minala nazaran 73 noksan 0- larak 3 milyar 350 milyondan ibaret bulunmuştur. Japonya'da intihabat der. Eski ve yeni vaziyet müş 1 Zingal la eli örn Ayancık kazasına bugünkü refah ve saadeti getirmeğe sebep olan or- anlar ipe ile büyük bir - | varidat memkandır. Bu ormanlar çok koymetli ve çok vasidir. Yalnız şir- mayi işlettiği kısmı 53,000 hektar. Mahsulâ'ı Arazi dar ve dağlıktır. Diğer kı. sımlarıda ormanlıktır. Onun için bu ra da ziraat olamamaktadır." Burada mepzalen elma, örmut, kestane, ke ten tohumu, yumurta yetişir ve mı- sir zeriyatı da f: Mahsulâtı kifayet eylemediğindem un.ve saire hariçten getirilmektedir. Ragıp KEMAL Casus rierig, tevki' edildi SRAZBOURG, 23 ALA, — Pazar tesi günü, hakimin odasındaki casus Herig tevkif Amerika ve Fransari: tahdidi teslihat tezi pence aş olan MALAGA, 23. AA — Umumi) b inn ME BLM MİLLE GESİ