16 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

— Muhabir mektubu Bafrada tütüncülük | Maalesef gelişi güzel tütün ekmek tütünlerin nefasetini bozmuştur BAFRA, — Samsun vilâyeti nin ve bilhassa Bafranm en bü yük derdi tütün olduğundan tekrar bu bahse avdet eylemek- ten men'i nefsedemedim. Çü kü bu vilâyetin can damarı tü- tün yapraklarının içindedir! Tütün mikdarı Geçen senenin tütün rekolte si üç buçuk milyon iken bu se- ne İki buçuk milyon olmuştur. Bunun da sebebi çorak taraflar da tütün ziraatinin menedilmiş olmasıdır. Geçen sene satılma- Yıp ta ambarlarda kalan tülün mikdarı 250 bin kilodur. Mas- haza bunlar aşağı cinstendirler. Buhranın sebeplerinden birisi de tütünün ucuz satılmasıdır. Tüccar tarafından mübayan e- yaları geçen senenin mallarını derhal sevketmektedirler. Zürra fakir ve borçla, şehirler zengin ve alacaklı "Tütün yüzünden Bafraya mil yonlar girmiş ve tüccarlar müt biş para kazanmışlardır. Fakat Bafra ahalisi çokmüsriftirler Hattâ para sarfında yekdiğeri- le müsabakaya iştiklerini şittim, Burada tütünden zengin olanlar kafile kafile İstanbula gidip her biri binlerce lira sar- | fettiklerini bana anlattılar! Son ra bu zenginler muazzam bina- lar yaptırmışlar ve içlerini 40 - 50 bin liralık eşya ile döşemiş- lerdir! Hattâ hânedanı salta- pat azasının o müthiş mobilye- lerinin de buraya naklolunduğu nu kulağıma söylediler! Bu zen gihler şu kâşanelerin alt katın- da oturup romatizmalara tutu- turlar ve üst kata bile çıkmaz- larmış! “Ko! desinler şah sine- min bağı var, üzümü yok bay- rağı var!,, Bu kadarla kalsa ne ise ne! Fakat düğünlerdeki isra fat haddinden efzundur! Orta- da bir de men'i israfat kanunu olduğu halde gene bu müthiş is rafatın devamı şayanı taaccüp- tür! Köylüler neden borçlanmıyor? Köylerimiz çocuklarınm a: kerlik bedellerini vermek, onla- | rı evlendirmek, vergilerini öde- mek, öküz ve ekin almak, ev yaptırmak gibi o hususat için mullaka şehirdeki | çorbacılar. dan istikraz mecburiyetindedir. ; ler ki bu muhterem köylüler borçlarını evlât ve ahfada inti- kal ettirirler ve onlar da ebedi- yen borç ödemekten kurtula- mazlar! Tütün işi çok caziptir Vaktile Bafraya gelen dok- tor, memur, dülger, çapulen gi- bi zevat tütünün çok satıldığı zamanlarda bir mikdar para ka zandıktan sonra asıl san'tlerini bırkarak işlerini tütüncülüğe dökmüşler ve hakikaten bir kın- mı zengin da diğerleri harap olmuş! Ispanak ve prasa gibi İşte bu suretle para kazan- mış olanlar tütüncülükle bir kat daha şişmek için rastgeldikleri yerlere ispanak ve prasa eker gibi tütün ekmiş olduklarından tütünün mikdarı çoğalmış, fa- kat nefaseti kaybolmuştur! Baf Ts ve Samsunun nerelerinde ve köylerinde nefis tütün ye tiştirildiği malüm olduğu halde ispanak ve prasa tarlalarma da zeriyat yapmağa müsaade edil- mesi şayanı hayrettir! İlar. Zürraa sorsan & İraya sattığını söylüyor. Halbu- Mübayaada münevra Tütün kumpanyaları evvelâ bir balon uçuruyorlar ve tanı- dıkları ağzı kalabalık birisi vası lo tütün alacaklarını işae ediyor lar! İşte ilk baml atini düşürüyorlar. Bu çelebile- rinöteden beri gayet az mikdar da tütün alacakları şayiasile pi lü âdetleridi Sonra zürradan tünler için “batman: kaça?,, yorlar. Zürra 10 lira “ kabul ettik ver el iyeri pazarlığı kesiyor! Halbuki sonradan yüzde 15 fi- re ve yüzde kırk iskarta çıkarıp üst tarafının parasımı veriyor- ü 10 li- ki batmanı beş liraya geldiğin- den haberdar değildir. Iskarta tütünler Bu kumpanyalar, iskarta tü- tünleri bermucibi kanun yakıl. | mak üzere inhisar ambarlarm - da bırakmaları lözim gelirken bunları da beraber alıp götür- mekte imişler, İşte bu kanun- suz hareketlere mâni olmak lâ- zımdır, Vaziyetin ıslahı neye mütevakkıftır? Bu fena vaziyetin ıslahı için burada en erd rol oynayacak Kont Bethlen Romada M. Mussolini ile de görüştü ROMA, 15 (A.A.) — Romaya gelen sabık Macar vekili Kont çisi ve eşrafı tarafından kai tır. Kont Bothlen Roma'ya alelide bir fert sıfatile gelmiş bu ziyaretine bazı ecnebi gezetele- rinde çıkan haberler hilâfma ola- rak muhtelif maksatlar atfetmek indi ve beyhude bir hareketten baş ka bir şey değildir. ROMA, 15 (A.A.) — M. Musso- Bini sabik Macsr | Bethlen ile görüşmüştür. Hawal adaları Hâdisesi WASHİNGTON, 15 (A-A.) Hawai adaları başkumandanı, Hono- lulu'ya giderek Mistres Fortescue ile kendisile beraber © mazaun olanlar hakkında geniş bir bam yapıma. sını muavinine emretmiştir. Diğer taraftan Honobalu veli sark adli makamatına ırza taarruz cürmü ölüm veya müebbet hapis cezasile tecsiye edilmesi kararın ittihaz ey. i tavsiye eylemiştir. Amerikalı müttehemler hakicında | | verilecek mahkeme © kararını tesbit Bafrada eski kadm kıyafeti (Başlık serapa altındır ve bir buçuk okka tartınaktadır.) bir vasıta varsa o da ancak tü- tün inhisar idaresidir. Eğer ki müdiriyeti umumiye tam vak- tinde 500,000 kilo tütün mi yaası için Samsun baş mü yetine bir emir vermiş olsa ğer kumpanyalar: “Aman iyi tütünleri hükümet alıyor, bize fensları kalacak!,, diyerek der- hal faaliyete geçerler ve tütün- lerde yüksek fiatle satılmağa başlar, Yoksa mevsimi geçtik - ten sonra böyle bir emir veril- miş olsa hiç bir faidesi olamaz. Çünkü o zamira kadar esasen tütünler satılmış ve faaliyet dev resine nihayet verilmiş olur. R.K. m m m Tütün zeriyatını tahdit için Balkan konferansında, Tür- kiye . Yunanistan ve Bulgaris tan arasında tütün zeriyatınn tahdidi için bir kongre toplan- ması takarrür etmişti. Hüküme timiz, bu tütün kongresi için Yunanistan ile Bulgaristanı mu rahhasları tayin ve izam etme- ğe davet etmiştir. Atinada çı- kan Patris gazetesi, Türkiye: nin bu davetinden bahsederken diyor ki: Türkiyenin bu davetile, tü- tün zeriyatının tahdidi tasavvu runun kuvveden File çıkarılma. lecek böyle erleri bir karar dan elde edilecek faideli ve memnuniyet bahş neticeleri u- zun uzadıya kayda lüzum gör. müyoruz, bu faideler, Balkan konferansında uzun uzadıya i- zah edilmiştir. Biz yalnız şu noktevı kayıt i- le iktifa edeceğiz ki, münferi- den ecnebi piyasalarının entri- kalarına ve onların hileli reka- betlerine göğüs germeğe mec- bur kalan Balkan devletleri, bu alâkasızlığın zararlarmı kendile ri ödemişlerdir. & Binaenaleyh bu üç Balkan devletinin arala rında anlaşarak müşterek ted- bir almaları zamanı gelmiştir.,, | maksadile intihap odilecek olan heye | | ti adul arasında, Kafkasyalılar, Çin liler, o Havaylılar ve Japonyalılarla! Portekizliler vardır. Mistres Fortescue lehinde olarak birçok Amerikalı şahsiyetlerin gön- derdikleri samimi teveccühü ve ce- saret tavsiyesini mübeyyin mektup- lar gelir gelmez & mahalli gazeteler tarafından peyderpey neşredilmekte- Meksikanın harici borçları NEVYORK, 15 (A.A.) — Mek çike'dan bildiriliğine göre, | Meksi- ka kongresi müddeti | önümüzdeki | temmuz ayında bitecek olan Meksi- 1 künunusani 1934 tarihine o kader temdit edilmesini eylemiştir. tasdik ve kabul BRÜKSEL, 15 (A.A.) — Yu. nanistanın Paris ve Brüksel'de elçi- gelmiş ve muvasaletinde Yunanistan maslahatgüzar: ve elçi- lik erdin: ile muhtelif Yunanlı zevat tarafından selâmlarnmıştır. Marsilyada bir infilâk MARSİLYA, 15 (A.A.) — Eski muhari istlerin merkez binasın- da bir infilâk vuku bulmuştur. 2 ki- şi yaralanmıştır. Hasarat mühimdir. Polin tahkikata başlamış ve iki çak: #1 tevkif eylemiştir. Boğuldular mı? LONDRA, 15 (A-A.) — Dünya devrini yapmak istiyen, Estonyalı iki genç kardeşin idaresi | altnda olan 3 tonluk tenezzüh yelkenlisinin Mevzu bahis yelkenli 45 gün de vam eden fırtmadan sonra hafta ta tilleri esnasında Torguay limanma girmişti, Bir tahi yapılan bi kalmıştır. M. Hoover tekrar intihap edilecek mi? WASHİNGTON, 15 (A-A.) — Posta müdürü O urumisi Mister Brown, riyaseticümhur © intihabatı için M. Hoover'in tekrar teklif edi- leceğini beyan eylemiştir. Avusturalya komüniz- CANBERRA, 15 (A.A.) — Baş vekil, M. Latham, Avusturalya ka- binesine komünizm meselesinin hal- i | eri temin edecek teklifler tevdi et- l tamelleyt bu talebinde ezcüm- ke, delâilin toplanabilmesini maksadile ceza kanununun ve komünist gazetelerin dühulünün menini teklif eylerektedir. Beynelmilel tayyareci- lik federasyonunda PARİS, 15 (A.A.) — Beynelmi- ili tayyarecilik (federasyonunun tertip ettiği fevkalâde içtima bugün başlamıştır. 23 millet mümessilleri nin iştirakile yapılacak olan müza. kerelerde federasyonun dahili nizam namesinin tadili mevzuu bahsola. caktır. , Bu konferan: doktor Eckener'e ve cenubi Amerika'ya yaptı- seyahattan dolayı bir altın me İya verilmiştir. Bethlen istasyonda Macar Orta el-| başvekili Kont | ka harici borçları moratoryormunun | M. Politis Brüksel'de. | me karşı tedbir alıyor | | Çinde yeni Bir devlet iMançuri ile Mogolistan birleşiyormuş.. ŞANGHAY,15 (A.A.) —| Moukden'deki Japon membam- | dan gelen haberlere göre Man- | çuri ve Mongolistandan mü- | rekkep olmak üzere vücude ge- | trilmesi tasavvur edilen yeni mustakil devletin teşkiline ma- İtuf mesai sür'atle ilerilemekte- dir. Bu yeni devletin Mançuri: | deki Moukden, Kirin ve Hei| Lung Kiang eyaletlerile Jehol | mıntakasmdan ve Mongolista- nin idari muhtariyeti haiz di-| ! ğer kısımlarından mürekkep ©- | lacağı, bir reis tarafından idare edileceği söylermelitedir. Yeni | —| hükümetin 11 şubatta teessüs e deceği zanıwlunmaktadır. Pekinde örft idare İ PEKİN,15 (A.A,) — Pekin | de bir takım kargaşalklar çek. ması üzerine örfi idare ilân edil | ün | miştir. Japonyanın İngiliz notasını vev.bi LONDRA, 15 (A.A.) — Bü yük Britanyanın © Japouyanın İ Mançurideki siyasetine nit ola- | | rak Japonyadan istemiş bulun-| duğu teminatı muhtevi olan ce | vabi nota dün Japonyanın Lon | dradaki sefiri tarafından İngi | İ liz hükümetine tevdi olunmuş» tur, Yeni hariciye nazırı Tokyoda TOKİO, 15 (A.A) — Ye ni hariciye nazırı M. Yoshiza wa Tokyo'ya gelmiştir. M. Yos | hizawa takip edeceği siyaseti | Cemiyeti Akvamın siyasetine uydurmak arzusunda olduğunu söylemiştir. | Komşu memleketlerde Halepteki Hoşnütsuzluk İ Kahve, fırın ve lokan- | talar da kapalı Halepten 7 tarihile Adana | gazetelerine yazılıyor: Burada 15 günden beri de- vam etmekte olan umumi grev, iki gündür şiddetini arttırmış- tr, Evvelce tek tük açık bulu- | | ! da kapanmıştır. Şu günlerde Halebe gelecek yabancı yolcu - larm yemek hususunda müşkü lâta uğrıyacakları muhakkaktır | Şehir dahilinde ve mühim yer- İerde toplar yerleştirilmiş bir | haldedir. Damlara da mitralyöz kurulmuştur. o Askerler gece gündüz umumi intizamı muha- faza için uğraşmaktadırlar, Ma amafih askerler tarafından taz- yik edilen balk, yekvücut bir kütle hlinde pe ediyorlar. Şam ve havalisi ile Hama, Hu- mus şehir ve köyleri halkı kat'- iyyen evlerinden çıkmayarak burada yapılan fecayii protesto etmişlerdir. Hükümetin bütün teşebbüs ve tavassutuna rağ- men ahali dükkünlarını açma- makta ısrar ediyor. Vaziyet gün geçtikçe karışmaktadır. Bü tün Suriye gazeteleri Abbas Hilmi Paşadan bahsetmekte ve her biri bin bir çeşit mütalea İ yürütmektedirler. Son haberle- İ ve göre, Şarkta büyük bir Arap imperatorluğu federasyonu vü- cude getirilecek ve bu impera- torluğun merkezi Şam mış... İmperatorluğa da Faysal intihap edilecek, kardeşi Ali de Rus - Romen müzake- ratı niçin durdu? | BUKREŞ, 16 (AA) — Hari dye vas Prens Gikle, Ruslar'ın bir ademi tecavüz — akdi “işin » dermiyen İki etini yle Bük 2 edilemiyceck bir mahiyette olduğu! mu söylemiştir. Fransız - İsviçre itilâfı BERNE, 15 (A.A) — Havigre ve Fransa hi *leri peynir tica| yenin tanzimi hakkmda bir itilar | İ varında feyezanlar İ ton mıntakası | mümkün olduğu kadar mibi hükümet ilân ©| ço, İHARICI HABERLER | Zelzeleden Sonra tayfun | Tayfundan sonra da feyezan! ALABAMA, IS (A.A.) Alabama'da zuhur eden g ki tayfundan dolayı Misi ve Tennessee hükümetleri ci- zuhur et- miş we 5000 kişi imdat gelme- sine intizaren damların ve 8- ğaçların üzerine çıkmıştır. 6 kişi | ölmüş ve birçokları ralanmıştır, Tayfun aynı zamanda Tren etrafından da ya geçmiştir. Hindistan İşleri la logilizler : “Mes'ul kaldıkça hükümet süreceğiz, diyorlar LONDRA, 15 (A.A. Hindistan işleri nazırı, Hindi tan hükümetinin faaliyetinin muvaffakıyetle tetevvüç el | ni söylemiş ve şu sözleri indistanın 0s'ul olacağımız müddetçe, hükümet sürmek niyetindeyiz. İstisnai şiddet tedbirlerini hafaza etmek istememekli mize rağmen hali hazır için bu tedbirlere lüzumundan ziyade muhtacız, binaenaleyh, hükü- met devirmek (o teşebbüsünde bulunuldukça şiddet tedbirleri uzun zaman tatbik mevkiinde kala- caktır. Şimdi cidal vazifemiz- dir. Fakat hüsnü niyete ve teş- riki mesaiye avdetten mabzuz ve memnun olacağız.,, M.Venizelos Lousanne'a gidiyor ATİNA, 15 — M. Venizelos Lausanne'a konferansından ev- vel Lausanne'de bulunmak üze re konferansa iştirak (edecek devletler ricalile siyasi temas- lar yapmak istemektedir. Bu- nun için önümüzdeki çarşamba günü Lausanne'e müteveccihen şehrimizden hareket £ edecek nan kahve, fırın ve lokantalar. | ti” Tahdidi teslihat konfe- ransında Lehistan PRAG, 15 (A.A.) — Tahdidi teslihat konferansına (iştirak Leh murahhas hey'eti hariciye nazırı M. Benes'in riyasetinde olarak Paristeki Leh sefiri M. Osuski ile milli banka umum müdürü M. Pospisil'den mürek kep olacaktır. Ganbhi'nin karısı mahküm oldu SURATE, 18 (A.A.) — Geçen- lerde tevkif edilen Madam Gandi alı hafta hapis cezasına o mahküm edilmiştir. Hoover'de namzetliği- ni koydu WASHİNGTON, 15 (AA.) — Reisicümhur M. Hoover yakında yapılacak yeni Reisicümhur intiha- batı için namzetliğini koymuştur. M. Smith te namzetliğini — ilân etmiştir. Bir kilisede hırsızlık GAND, 15 (A-A.) — Küm olduk ları henüz anlaşılmamış birkaç şa- bıs Saint - Nicolas kilisesine gizlice girerek büyük bir kıymeti hair birçok eski tablo aşırmışlardır. Feci bir mer l NEVYORK, 15 (AA,) — havalisinde bül sırga esnasında bir ev yıkılmış şiden © mürekkep bir aile sakar linda kalarak ölmüştür. Fransız akademisinin grameri PARİS, 15 (A.A) — Franz skademisi tertip ettiği | gramerin neşrine karar vermiştir. Borsa komseri dün geldi Borsa komiseri İhsan Rifat Bey, dün Ankaradan şehrimi- ze gelmiştir. Halk evleri 19 şubat't kâmilen açılıyor Ankara halk evinde dünkü top lanmada Recep ANKARA, 1S(A.A.) — Ankara Halk evinin meclisi yeniden vazifeye (o başlamasın- dan sonra 19 şubat cuma günü açılmaşı takarrür etmiştir. Bu tarih aynı zamanda 14 vilâyet- te de Halk evlerinin açılma gü nü olacaktır. Bu O vilâyetler şunalrdır: İstanbul, Eskişehir, Afyon- karahisar, Çanakkale, Aydm, Bolu, Malatya, © Diyarbekir, Konya, Samsun, Bursa, İzmir ve Denizli. Diğer yerlerde de vesait hazırlandıkça © açılma işlerine devam olunacaktır. Ankara'da bulunan ve Halk evi faaliyetine iştirak arzusu- Du taşıyan bazı (o zevat bugün Halkevi salonunda toplanmış. lardır. Bu içtimada bulunan- lar kaydolmakta tekaddüm gi bi bir vaziyette dei irler. Bu toplanma sadece kayıt için bir başlangıç mahiyetindedir. Şehrimizdeki vatandaşlara ih- tisas arzu ve şahsi temayülleri itibarile mevcut 9 şubeden han gilerine kaydolmak arzusunda iseler Kayseri binasının holun- da bir ay açık bulunacak def- terlere kaydolunacaklardır. Bunun için Ankara Halkevi ay- rıca tavzih (omabiyetinde bir tebliğ neşredecektir. Ankara Halkevinin açılma ta olan 19 şubatta şube < defterlerine kaydolmuş bulunanlar ev res- men açıldıktan sonra şube şu- be toplanarak talimatnamede yazılı şekilde komitelerini | ve Halkevi idare heyetini seçecek lerdir. B. izahat veri GC. H. Fırkası kâtibi umul si Recep Bey bu toplanmi vesilesile yaptığı hasbihald Halkevlerinin © faaliyetindi beklenen faydaları saymış, vi zifeye davet edilen uyanık! anlayışlı vatandaşların halke çatısı altında kütlenin yüksel mesi ve ilerlemesi için mai hararet ve heyecanla çalışaci larını anlatmıştır. Recep Be bu toplanışm bir kayıt olm ber olduğunu melisin € inasebetile Ankarada b Benaii ve bu içtimadal haberdar olmıyan birçok arki daşların bizzarur işi mediklerini söylemi, lerinde çalışacak vatandaşlar ayni hakları haiz olarak ay safta ve ayni hedefler içini ele vereceklerini tebarüz ettif miştir. Recep Bey, halkevlerinif açılma sı ayni zamanda köş€ de bucakta kalmış, birçok İdi met ve istidatların meydafi a ve cemiyet hayati için müfit bir faaliyete sevk, mesine imkân vereceğini hs tırlatmıştır. Muasır milletif rin hayattaki muvaffakıyetl€ rinde en belli başlı âmillerde birisi kütleleşmek ve cemiyeli leşmek olduğunu halkevlerinif memleketimizde bu canlı fa liyeti temsil edeceğinden emif bulunduğunu beyan etmiştir. Bu hasbihalden sonra ti lanmada bulunanlar, halkevl€ ri talimatnamesinin tesbit ği? şubenin defterine isimle” rini kaydettirmişlerdir. Bugü kaydolunanların adedi 328 di Iran saray nazırı Moskovada MOSKOVA, 14 (A.A.) — Iran Saray Nazmı Timurtaş, Sovyet bükü tini retmen ziyaret etmek üzere bugün Moskovaya gelmiştir. Timurtaş if tasyonda Hariciye komiseri M. Litvinof, muavini M. Karahan, ei vekili Söninberg' ve irem sefil wönke hülümek eekâm Sovyetleri Mo rafından büyük merasimle karşılanmıştır. İran saray nazını doğruca metine tahsis olunan apartımana gitmiş ve öğleden sonra M. Kalonin rafından kabul edilmiştir. Tirmurtaş bilâbara komiserler heyeti reisi M. lotofu ziyaret et reti etmiştir. MOSKOVA, 15 (A.A.) — Iran Seray nazırı Timurtaşın Moskovayı münasebetile Hariciye komiseri M. Litvinof misafirin şerefine bir mi kabul tertip etmitşir. Resmi kabulde hülkümet erkânı ve sefirler he: hazır bulunmuştur. Almanya'da sahte para basan bir hukukçu tevkif edildi BERLİN, 15 (A.A.) — İki seneden beri iki mark inde 30 bi fazla kalp para imal ettiği anlaşılan maruf hukukçulardan Dr. Cornell ban tevkif edilmiştir. Poliste Öldüğü zannedilen ermeni geri geldi Kumkapıdan sandala binmiş, fırtı na ile Mudanyaya sürüklenmiş. Geçenlerde Kumkapıda Nazar is- minde bir çocuk ortadan kaybolmuş, gerek zabıta ve gerekse | ebeveyni tarafından uzun müddet © arandığı halde bulunamamıştır. Hüdisenin üzerinden bir ay geç- miş, ebeveyni artik ümidini kestiği surada — meydana çıkmıştır. tegayyübü halkında ver. 2 adede kendisinin gezmek üze- bay ari yarmgi rardri canada birden bire fırtınaya dıktan sonra İstanbula (o geldiğini söylemiştir. Şüpheli eşhasın üzeri sik sık araştırma yapması bildi: miştir. Bu emir üzerine rams3| Bin İkinci gecesinden itibaren lis memurları sinema ve tiyatrole! şöphe ettikleri eşhasm Üzerlerin araştırma yapmağa başlamışlardır. Istanbul klüpte yang Dün 11,48 te Tepebaşında İsti bul klüpte bir yangın Örne itfaiye süratle gelmiş ve ateşi dürmüştür. Kaybolan hizmetçilef Paşabahçede, İncirköyde ot | Esat Beyin hizmetçisi 12 Münire ismindeki kez ka bütün taharriyata rağmen mamıştır. Bostancıda oturan Burhan © ismindeki zatın hizmetçisi 18 dahilinde | daki Şerife de kaybolmustur. izi 1 > MR