16 Ocak 1932 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

. CUMA E Mukaddes borç | Bir muamma Mukaddes borç, Fransızların barp borçlara verdikleri son adtır. Adr şimdiye kadar Harp borçları bir karanlık âlem yladı, öyle kald. Hayal ve politikanm, sentimentalitö ve prestijin cünbüşle raksettiği bu sar- İk âlemi önce Dawes plânı, onu takip. *den Young plânı ve son gayretle çıkarılan Basel raporu aydınlatama- Başar, ruya kasasından al rdi, Bu bir bilâvasıta, maddi, tica- i. İli bin yıldır. harp borçları böyle almıştır. Meselâ tarihe göre Romalılar Kartacalıların mevcut al tn ve gümüşlerini — toplamışlardır. Geçen asırda Almanlar Fransız- ları mağlüp ettiler, Bismark Fransız kasasmda ne kadar frank varsa uldı. zerinden de, hesâbi ihtimali yürütü- Tüyor, Halbuki, harp (o borcu tediye müvazenesi fazlasından ö* iyor, Çünkü bir memleketin tediye müva- ihayet ociban (o iktısadna alıyor. O da heran değişi. Bir sürükleme. Harp borçları Versay sulhünden beri sürüklenmektedir. Nihayet son ağustosta birden bire durmuştur. Fazla gidememiştir. Sebebi şudur ki, Almanya, bu borcu vermek için A- merikadan devamlı surette borç alı- ordu. Amerika buhranile dolarların Hal çaresi Tamir borcu veya mukaddes borç İşinde bugün tebellür etmiş beş isti- et vari 1 — Almanların ötilflara verecek i tamir ile itilâfların Amerikaya verecekleri borç mar, 2 — Almanların itilâflara verecek- eri temir yeniden bir ikinci mora- Meli bağlanır. z - Tamir yeniden moratorisma bağlanmakla beraber, tamirin mikda 4 — Almanlar tamir vermezler. 5 — Ieilâflar Almanlarla bir olur- Mar, tamüri peerika da iti #endiliğinden ilgaya mecbur kalır Kipapi bet istikametten hangisi | Şu muhakkak ki, Fransızlarda pi borcu fileri hâlâ baş fikir ola #eçmektedir. Onlar, mukaddes eray arkannı bırakmıyorlar. Sos- ; pt Fransrzlar bile bu borca (Ta a diyorlar, des borç! Evet hamleli bir eki vomantik ad. Bu nasl tay dör ki, hiç bir garantisi yek. Zafer yıllarının humarı arasnda Seçen Ren'in işgali, ancak hatıralar. - MEL Ri ii 16 KANUNUSANİ 1932 d 6 ncı sene, No. 2132 m NUSHASI 5 KURUŞTUR ği in Dünkü Cross Country- birlikte imha olu-| pıldı. a ederler. O zaman A- | karı ilâflardan (alacaklarını RTESİ İnhisarlar hakkında | tetkikatın neticesine göre hareket edilecek Henüz verilmiş karar yoktur İnhisarlar ve gümrükler vekili dün geldi ve tetkikata başladı | Gümrükler ve inhisarlar vekili Ali Rana B. istasyonda Gümrükler ve İnhisarlar ve- | rine cevaben şu beyanatta bu- kili Ali Rana Bey, dünkü tren- | hunmuştur: le Ankaradan şehrimize gelmiş — İnhisarlar tevhit edilecek tir, Rana Bey, Haydarpaşa is- | midir? tasyonunda Müskirat wmum | — İnhisarların tevhidi bir tet müdürü Asım, Tütün inhisarı | kik mevzuu teşkil eder, Tetkik umum müdür vekili Hüsnü B. | edilecektir, İnhisar idarelerinin lerle inhisar müfettişleri, şube | birleştirilmesi ve Ankaraya nak müdürleri ve gözeteciler tara- | İedilmeleri hakkında henüz ka- fından karşılanmıştır. i istanbul inhi AK Rana Bey, muharrirleri- yapacağım tet mizden birinin, muhtelif sualle (Devamı 5 inci sahifede) 'Koşudan evvel de bir rekor kırıldı Kurtuluş; Perayı 2-1 mağlüp etti Dün Kadıköyünde Fenerbahçe sta dında günün en heyecanlı maçları ya heyecanlı bir oyun oynadılar ve ir sıfıra berabere kaldılar. İkinci saba Fenerbahçe (B) takımı i- le Moda takımı arasında ve ekzersiz mahiyetinde bir karşılaşma idi. Oyu g .. fı mü, vanın soğuk olmasına rağmen çok | pa baştan sonüna kadar Fenerliler denebilecek bir alaka var > hâkimdi. Oyun çok zevkli oldu. Ne- maç Robert College ile - snsilenin rik aramakla yağıldı iki (Devamı 5 inci sahifede) baş sahibi milyarder Morgan vardır. Bu cihan bankeri (borç borçtur, tedi ye edilmelidir) diyor. Ve bunun içi de bütün dünya kuvvetlerini hareke. | te getiriyor, Bu kuvvetlerden bazıları | şunlardır: Amerika hükümeti, Lâ-| baye Sulh konferansı cihazı, İsviçre. de beynelmilel banka.. Dünya politikası, Morgan'ın pen- syrılabilir mi ta: biter, mübadele başlar. Hayırsa, mu borç, arzın iği bi kasırga içinde toz gider, kalmıştır. Fransızlarda, borcu heri ği licoyercl ü de Ren Yüzumunu ileri süren Pos üştür, (Ren'in sol sahilini işgi Simin. Harp tediye edilir) diyen bü İktreet şuurlu askerle, Verssille rm ahadesini yalnız 15 gene Ren izgi akte sebep olan Cldmences Meli (tarihi dava) da, bugün Üfal etmiş olan tarafeynden kime hak vermek m geldiği Fransızlar ca da ağır ağır anlaşılmak icap eğer. Bir tarafta gerantisizlik var. Di- ğer tarafta da para işlerinin esas mihverini teşkil eden ( istikrezlerm Müderris Nizamettin ÂLI | dünkü semplon ekspres trenile | si de mektep takımı olan bu ekipler! raki Gazi Hiz. Relsicümhur Hazretleri dön Dolmabahçe sarayında mutat me sailerile meşgul olmuşlar ve bir yere çıkmamışlardır. Saraçoğlu Şükrü B. Hamillerle müzakerata memur edildi ANKARA, 15 (A.A.) —| İstihbaratımıza nazaran Maliye Vekili Saraçoğlu Şük- rü Beyefendi, düyuntu umumi- ye müzakeratında bulunmak ür zere Parise hareket (o edecek- tir, Ali İktisat Meclişi Umumi kâtibi Nurullah Esat Bey, mü şarünileyhe refakat edecektir. Hareketin 20 kânunusaniye doğru olması muhtemeldir. Nuri Paşa dün Cenevreye gitti irak Başvekili Nuri Pa şehrimizden Cenevreye hareket etmiştir. İrak Beşvekili istas- yonda vali m avini Fazlı, polis müdürü © Beyler ve bazı dostları tarafından tesyi edil- miştir. Toros Gençle Birliği Dün Haydiye Bsesinde senelik kongresini akdetti Toros gençler birliği dün sa at idö da ( Saraçhancbaşında Hayriye lisesinde senelik kong tesini akdetti. Kongrenin ruz- namesi şundan ibaret idi: Heye ti idare raporunun ., nizamnamenin okunması, yeni heyeti idare ve üç kişilik müra- kabe heyeti intihabı. Celse açıldıktan sonra kong- reyi idare etmek üzere muvak- kat kongre reisliği ile kâtipliği intihap edilmiş ve kongre riya: setine Hilmi Bey, kâtipliklere Kemal Hayyam, Taha Beyler seçilerek heyeti idarenin sene lik faaliyet raporu okunmuş, zun reünakaşalirdan sönra ka bul edilmiştir. Bilâhari nizam- name okünmüş ve bu nizamiia- mede bazr maddelerin teptilini isteyenler arasında bazı münâ- kaşalr olduktan sonra nizamna me bâzı maddelerin ilâvesi su- retile kabul edilmiştir. “Ondan sonra yeni heyeti idare intiha- iştir. İntihap netice Nadir, - Nedim, 4 | lunduğunu gösteremez. Mustafa, Kemal Hayyam, Kâ. mil Beyler asli azalığa, Mah- mut, Taha, Kemal Hasan, Şa- hap, Faruk, Beylerle M Hanim da yedek azalığa i hap edilmişlerdir. Mürakıplik- bir | lere Cevdet, Cemil, Sırrı Bey- ler intihap edildikten sonra kon gre saat 18 de nihayet bulmuş tur, Dahiliye | Dün Cerrahpaşa hastanesini gezdi Dahiliye Vekili Şükrü Kaya Bey dün Cerrahpaşa hastahane sine gitmiş, hastahaneyi ve ye: | ni paviyonu gezmiş, hastaların hatırını sormuştur. Şükrü Kaya Bey hastahanede gördüğü inti- | zamdan , mükemmeliyetten ve bilhassa temizlikten çok mem- Dün kalmış, hastahane etibbası na beyanı teşekkür ve takdirat eylemiştir. Aero klüpte Beyle Re- seryaveri o Rü- suhi ve Kılıç Ali Beyler evvelki gece Aero kulübü ziya- ret etmişlerdir. Mumaileyhim kulüpte gördükleri intizamdan Maarif vekili Konyada.. Esat Bey teftiş seya- hatine başladı KONYA, 15 — Maarif veki» | Wi Esat Bey maiyetile birlikte dün şehrimize gelmiştir. Esat | İ Bey vali İzzet Beyin evine mi- safir olmuştur. o Vekil Beyin mektepleri hemen teftişe başla ması muhtemeldir. Bir TY Oluyordu Dün limanda bir vapur| diğerine bindirdi Madenci Arif Beyin Türk bandralı Zuhal vapuru dün Ha lice girmek üzere Kabataş açık larında demirli bulunduğu yer- den hareket ederken, civarında demirli olan İtalyan bandralı bir vapura yaslamıştır. Müsade me neticesinde İtalyan vapuru- mun baş tarafı ezilmiş ve saçla- rı içeri çökmüştür. Kazan se- | bebi tahkik edilmektedir. | Demir cephe teşkilâtı- nin yaptığı içtima HAMBURG, 15, (A.A.) — Sosyalist işçileri Sendi ile Alman bayrağı cemiyetini sine- sinde cemeden (demir cephe) teşkilâlınin dün yaptığı bir içti- mada Alman bayrağı cemiyeti- nin reisi Holyermanni son haf talar zarfında Sosyalist Sendi- kalarının ve amele spor teşek» küllerinin iltihakı neticesi ola- rak Alman bayrağı teşkilâtınm. 100 bi dar âza kazandığını söylemiştir. M. Holyermann bu miktarın Jaha ziyade artması lâzfm gel- diğini ilâve ettikten sonra de- ler mutlak bir ekseriyet kazanarak (o iktidar O mevki. ini ele geçire bile bu muvaffakıyet onun hükümeti idare edecek bir vaziyette bu- huriyetçilerin (Demir ceph: | arala dağılmıyacaktı Bir belediye reisine karşı nümayiş GRENADE, 15 (A.A) — Tü fekle mösellâh bir işçi kafilesi Car. vijar sokaklarında dolaşarak sabık belediye reisi aleyhinde bağırıp ça. ereuşter, İşçilerin tam dağılacağı rada sabık belediye reisinin evinin kapısı önünde bir bomba; patlamış külliyetli maddi zarar © yapmıştır. enli Siirt M Umum! Neşriyat ETEM Devletler a eb'usu MAHMUT ve Yazı Müdürü İZZET Lausanne için hazırlanıyorlar Fransızlardan mada diğer devlet- lerin konferansta alacakları vaziyet aşağı yukarı anlaşılıyor ROMA, 15 O(A.A.) — İtalyan gazeteleri harp © borçlarının bir an evvel iptali hakkında Popolo d'İtalis gazetesinde çıkan ilk © mak, dair ecnebi matbuatının yürüttükle ri mütalealara sit uzun £ hülâsalar neşrinde devam etmekte ve bu yazı- nm bütün memleketlerde uyandır. dığı derin akisleri ehemmiyetle kay- deylemektedir. Popolo e'İtalia ga- zetesinin bu makalesinde ileri sürü leh ve esasen M, Müssolini tarafın dan da vaktile müdafaa edilmiş o- lan noktaj nazar Almanya'da umu- miyetle tasvip edilmektedir. İngiliz gazeteleri bu makalenin haiz olduğu büyük ehemmiyeti mev zau bahsetmekte, halli lâzim gelen meselenin ehemmiyetini, bugünkü karışıklık içinde, yalnız İtalya'nın vazıh bir surette kavramış olduğu ve Avrupa medeniyetinin yıkılma. sı neticesini hasıl etmesi muhtemel iktısadi buhranm £ şiddetlenmesine mani olmak için büyük harbin feci bilünçosunu kapatmak tavsiyesinde bulunduğunu yazmaktadır. Mevzuu bahis makalenin en esas h kısımlarını aynen derceden Fran- sz. gazeteleri muhtelif tarzda müta- lealar beyan etmektedir. Hüküme- te taraftar ve sağ cenaha © mensup gazeteler Popolo d'İtalia'nm maka. lesindeki kuvvetli delilleri mühim. bir surette çürütmeğe çalıştıkları halde sol cenah gazeteleri M. Mus solini'nin moktaj nazarı bazı harp borçlarının ortadan kaldırılması fik rini - Fransa'yı yalnız başına kalmak tan kurtarmak - müsait bir surette karşılamaktadır. Sol ce nah fırkalarının fikirlerini o neşre den bu gazeteler Fransa hüküme- &ine bilhasta siyasi meselelerde Ro ma ve bükümetlerile masını da tavsiye etmektedirler. Büyük Britanyanın noktal nazarı LONDRA, 15 (A.A.) — Şimdi (Devamı $ inci sahifede) toplanacağı Lausanne'dan bir menzara Konferansın i Amerika — Yooo! Bu deliğe bi- rakamam! u. Muallimler birliği dün kongresini akdetti İlk mektep muallimlerinin darülfü- nuna kabulleri ve tekaüdiye mese leleri etrafındamünakaşalar oldu Muallimlerin Istanbul Muallimler birliği kong- resi dün saat iki buçukta Darülfü. nun konferans salonunda yapılmış- tr, Kongreye hemen sual limlerin kâffesi iştirak etmiş bulunu yorlardı. Kongreyi idare heyeti rej si açmış ve kongre divanı intihabı ya pılmasını teklif edetek kongre reisi ve kâtipleri seçildikten sonra müza kerata geçilmi Evvelâ birliğin pıldıktan ve 1169 lira 70 kuruş ye- künlu bütçe taslağı ile plânço da ka bul edildikten sonra, yeni heyeti ida. re intihabma geçilmiştir. Plânçonun azaya arzı oesnasmda cemiyetin 18470 lira 50 kuruş vezne mevcudu lduğu da azaya bildirilmiştir. Heye- i idareyi öranın tasnifi neticesinde yüksek zümreden yüksek muallim inektebi müdürü Ahmet Hâmit, mül : e er Nüfusca zayiat olmamıştır. Beş kişi tevkif edilmiştir. kiye mektebi dık Sami ve Ethem, Orta züm- | Kadıköy bisesi muallimlerinden Meh metAli: Şevki, Galatasaray lisesi mu alimlerinden ınbul Maarif müdü- rü Ali Haydar, ilk zümreden de ilk mektep muallimlerinden Tahsin De miray, Hamdi, Ali Rıza Beyler seçil mişlerdir. Heyeti idare intihabını eğ teakıp hakem heyeti ve hesap müfet tişleri intihabı yapılmış, daha sonra da aza tarafından verilen talrirle- rin müzakeresine başlanılmıştır. Bu etrafındaki münakaşalar pek uzun sürmüş, şiddetli tenkitler yapılmı;. neticede yeni heyeti iderenin br