25 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

MYO Verir e HE AŞ MİLLİYET Siyast Tefrika: 36 Birinci Birinci Millet Meclisi Orada yalnız Türk milletinin |Yeni ve Edirne Meb'usu M. Şeref Yazan: şerefli çocuğunu kucakladılar Bu ne kadar samimi değil mi? Millet teşrifat dinlemiyor Artık vakit gelmişti. Başku- mandan merasimle karşılana- caktı, değil mi? Bu merasime, hükümet res- mi şekil vermek istiyordu. Gelen, zafer serdarmı geti- ren tren, tiz, madeni sesile or- talığı çıldırtarak (durup ta, Mustafa Kemalin yüzünü mil. let görünce orada ne hükümet, ns teşrifat, ne merasim, ne ni- zam, ne inzibat. (Hiç hiç hiç bir şey kalmadı.. Orada yalnız ve yalnız Türk milleti ve onun şerefli çocuğu kucaklaşıyordu. Meb'uslar, büyük adamı göğ sünde sıkarken, kadınlar, ve ço cuklar haykırarak, elini eteğini ayaklarını, çizmelerini öpüyor, herkes baykırıyor, ber ağız söy lüyor her Kalp dolup taşıyor ve ber göz sürurundan akıyordu. Bu merasimi gören o vakit meclis başkâtibi (o Recep Bey (Kütahya meb'usu) bana doğ- ru döndü : — Bu ne kadar samimi de- gil mi? Millet teşrifat dinlemi- yor. Büyük halâskâr; görünce şu kucak kucağa karşılayış dün yantn en merasimli, en teşri- fatiı istikballerinden daha yük sek, daha duyguludur. demiş- Asıl kıyamet © dışarıda idi. Mustafa Kemal Paşa kapıdan çıkınca, onu meclise götürmek için hükümet otomobil, araba hazır etmişti. Kim biner? Binse de kim bı rakır? Dört yanmı sarmış ar- © kadaşlarının başında yayan ola rak yola girmişti. Daha yüzü görününce bir ağızdan bir kalp ve bir dil hay- kırıyordu: — Yaşa, hak seninledir. Mil let seninledir. — Yaşa, ey millet babası, Yaşa, bizi kurtaran bü- | — yük insan! Ve her g Hele istasyon boyunda birer muvakkat mahalle kurı lan Kütahya, Eskişehir mahal. lesi sakinleri, istilânm felâket göreü Göcukları öyle atılıyor- Jardi"Ki Mustaka Kemal onlar için idi taşı, toprağı, ağacı deresi gözlerinin önünde teces süm eden sevgili (o yurtlarının timsâli olmuştu. Dünilarer, muzikaların ses | hükümet, hül eri işitilmiyordu. Yalnız kay- naşan, sıçrayan ve €l çırparak sürurundan ağlayan sayısız bal kın sesi gök kubbesini doldur- muştu. Herkesin göğsünde, iman o- cağında, o sırada Himayei Et- falin azimkâr ve imanlı reisi doktor Fuat Beyin (Kırklar- eli meb'usu) yaptırdığı Musta fa Kemalin minatör fotoğrafı görünüyordu. Herkes bu mini mini fotoğ- rafı öpüyor ve dindar bir kut- siyetle onu sinesinde taşıyordu. Halkın bu coşkun ve taşkın o- | rini sarfetmeğe başlamıştı. f mili? kuvvetlerden ibaret zayif tezahüratile (meclise erişen Mustafa Kemal (Paşa, arka- daşları meb'usların tebriklerini kabul ettikten sonra şimdi kür- süye gelen Başkumandan bu büyük zaferi kendine hâs mü- tevazı ve kuvvetli lisanile an- latmağa başladı ; Mecliş reis; vekili Hasan Fehmi — Söz . Türkiye Büyük Millet Meclisi reisi Başkumandan Mustafa Kemal Paşa Hazretlerinindir. Mustafa Kemal Paşa (An- kara) — Muhterem arkadaşla- rım! Milletimizi imha etmek kasdinde bulunan düşmanları- mız harbi umumide dahil bu- lunduğumuz zümrenin mağlü- biyetinden istifade ederek mak satlarını seri bir surette mevkii file çıkarmak teşebbüsatında bulundular. Cümlece malüm- dur ki: Mütareke zamanında memleket ve milletin hayatını müdafaa etmek için, elimizde| mevcut bilcümle vesaiti almak hususunda teşebbüs etmedikle- ri hiç bir vasıta kalmamıştır. | der. Filhakiks ordumuz inhilâl etti- rilmiş ve elimizde silâhımız, to- pumuz hemen yok denecek bir hale getiril İşte böyle bir zamanda idi ki: o Düşmanlar maksatlarin tamamen temin etmek için Yunan © ordusunu memleketimize saldırdılar, Bu sırada düşman karşısma çıkabi lenler, yalnız kalp ve rı hamiyet ateşile dolu efradı millet olmuştu. Filhakika, Yu nan ordusu (o karşısmda yalnız bir hat bulmuştu. Fakat, bu- nun gerisinde millet ve mille- kep olan heyeti celileniz mev. cadiyetimizi müdafaa (etmek için yegâne vasıtanın ordu ol- duğunu ederek, böyle! bir orduyu meydana getirmek için bütün himmet ve gayretle Ancak düşmenlaremez ba fırsatı vermek istemediklerin- den derhal milli kuvvetlerimi- Zin üzerine hücum ettiler, Ve bunun neticesinde Bursa, U- şak gibi kıymetli şehirlerimiz dahi — İzmir gibi — düşme. nın yedi gasbma geçti. Fakat ükümetiniz bundan müteessir olmadı ve biran tereddüt göstermedi. Ordusunu vücude getirmek için istihzaratına o devam etti ve bu gayret ve himmetlerle memleketimizin garp kısmında ordunun esas mukaddemesi denebilecek bazı teşkilât taaz- zu ctmeğe başlamıştı. Fakat düşman behemehal buna mani olmak için fırsatcu idi. Ordunun vücut bulması kendi menfaatlerine muguyır gören bazı hainler, o İstanbul| tir ricelinin , İstanbulun O daima gafil ricalinin £ tavramişvarm. la | hüdünden ibra eylemiş olduğu- Çinde yeni Bir harp mi? büyük bir mu- sademeden korkuluyor LONDRA, 24 A.A, — Tok- yodan Reuter Ajansma bildiril diğine göre, Fransız ve İngiliz sefirleri Japon hariciye nazım- na bir muhtıra vermişlerdir. Bu muhtırada sefirler, bükü metlerinin Çin ve Japon kıtaa- ları arasında Kinteheou yakı- nında bir mücadele zuhur etme sinden son derece endişe etmek te olduğu beyan olunmaktadır. Amerika sefiri de M. İmukai'i ziyaret ederek hükümetinin bu husustaki endişelerinden bah- setmiştir. M. İnukai, şimdiki harekâ- tın haydutlara inzibattan mah- rum anasır aleyhine mütevec- cih olduğu cevabını vermiştir. | Mumaileyh, muntazam Çin hü kümeti asakirinin gönüllüler. | den pekaz farkı bulunduğundan bir müsademeye mâni olmak | için muntazam asakirin Kin. tehevu'yu serbestçe tahliye et- melerinin şayanı arzu olduğu hususunda ısrar eylemiştir. PEKİN, 24 A.A. — İndo - Pacifisue Ajansmım aldığı bir habere göre Moukden'in şima- linde Fakovmen'de iki | bölük Çin askeri ile bir Japon müfre- zesi muharebeye tutuşmuşlar- Kinteheou'yu neden tah- liye etmiyorlar? LONDRA, 24 A.A. — Tok yodan Times tesine bildi- rildiğine göre; Tshang - Sue - Liang'ın Japon sefareti müşa- virine Tokio hükümetinin suku tu hususunun kendisinin Kin- teheou'yır tahliye etmek taah- nu söylediğini beyan etmiştir. Tehang - Sue - Liang, Kintche ou'yu tahliye . etmemek için Nankinden talimat almış oldu ğumu ilâve eylemiştir, Yeni Çin Reisicümhuru NANKİN,24 AA. —M. Linsen'in milli hükümet reisli- ğine intihabı husus Kuo - Min- Tang'ın birinci komitesinin cel sesinde katiyet kesbetmiştir. | Atinada işsizler nüma- yiş yapacaklar ATİNA, 24 (Hususi) — İş- sizler, kendilerine hükümet ve belediye tarafından muavenet | edilmediği takdirde Noel günü nümayişkârane metinğ ve karı şıklıklar yapacaklarını beyan etmektedirler. Hükümet inzı- bat tedbirleri tir. Yunanistandan gide- cek ermeniler ATİNA 24 (Hususi) — Yu nan tabiiyetini kabul etmeye- rek Ermenistana sevki mukar- rer bulunan Yunanistandaki Er menilerin ilk partisi önümüzde ki çarşamba günü sevkedilecek tir, dan da istifade ederek hüküme timize İsyan etti ve düşmanla. ra iltihak eyledi. (Devam var) ittihaz eylemiş- İ milyara garip bir mintara Rei- CUMA 25 KANUNUEVVEL HARICİ HABERLER 1931 Bâle'deki mütehassıs- lar raporu hazırladılar Raporun esas BALE, 24 A.A, — Bütün mutchassıslar, evvelâ bütün ci- banda hüküm sürmekte olan ve geçen temmüz ayı nihayetinde | 70 milyar | franktan faza bir mebâğa baliğ bulunan (o harici borçlarmın fazlalığı dolayısile bilhassa Almanyayi müteessir etmiş olan bubranın vehameti- ni chemmiyetle kaydeden rapo | ru imza etmişlerdir. Rapor, komiteye tevdi edil miş olan bazı tahminlere naza- ran 1931 senesinde Almanya- dan çekilmiş olan veya ihraç 0- lunan sermayeler yekünunun 5 chsmarka baliğ olmuş ve bu| keyfiyetin Reichsmarkı ihtiyat altın veya dövizlerinden bir kıs mını elinden çıkarmağa (mec-| bur etmiş olduğunu beyan et- İ mektedir. 1930 kânunvevvelin- | de 2685 milyon Reichsmark miktarıoda olan bu ihtiyat alt | ve dövizler 931 senesinde 1161 | milyona tenezzül etmiştir. Hu- susi bankalar, ecnebi memleket lerdeki matlâplardan bir kısmı bı Almanyaya getirmişlerdir : Maamafili bu memba ve vasıta. lar, Almanyanm ticaret bilânço sunda seri ve geniş bir salâh hâ sıl olmamış olsaydı, gayri kâ- fi olacak idi. Rapor, 1931 senesinde idha- lâta nazaran ihracat fazlalığı nm 3 milyar Reichsmark olaca- ğt tahmininde bulunmaktadır. Rapor, müteakıben iktisadi faaliyette husule gelen betaati | ve işsizliğin şümul © ve vüs'at peyda etmesini intaç eden se- bepleri kaydeylemektedir. Rapor, dahili borçları nisbe ten az bir miktara indirmiş ve binnetice (o münhasıran bütçe noktaj nazarından bir menfaat teşkil etmiş dlan fazla miktar- da banknot ihracı meselesinden de bahseylemiektedir. Rapor,'Almâmyanın maruz bulunduğu müşkilâtın bilhassa ye hazırdaki ıhrandan ve fi- | tenezzülünden mütevel- olduğunu ze çe ra Bu sermayelerin Almanya- da yatırılması Almanyanın ci- hazları yeniden inşa ve ıslah etmeğe hüsande bahşolmuş ise de Almanyayi beynelmilel ma- kit piyasasının maruz kaldığı teşebbüşlerden müteessir Oola- cak bir vaziyete sokmuştur. Fazla olarak, işsizlere yapıl- makta olan muaveni dolayı | sile Alman bütçesinin masarıfı | 1930 senesine kadar tedrici su- rette artmış varidat ise eksil. miştir, Rapor, Almanyanın 1932 se nesinde harici borçlarmın faiz- lerini ve resülmalden bir kısmı nı itfa için tediye edeceği meba | liği verebilmesi için 1700 mil- yon Reichsmark lâzım pie) İ nu tesbit eylemektedir. Rapor, hükümetler arasnda ki iktısadi irtibat ve tabiiyet do layısile hükümetlerin Almanya nın vaziyetine karşı alâkasızlık gösteremiyeceklerini beyan il mekte ve Almanyanın muvak- ie la da Bâle raporu hatları nedir? kat olan tediye kabiliyetsizliği- ni ortaya atmış olduğu mesele- leri hemen tetkik eylemeleri lâ zım geldiğini Okaydeylemekte ve maamafih, Almanya bugün icra etmek iktıdarında olmadı- ği tediyatı başka cihetlere tah- sis edecek olduktan sonra ken- İdisini bu tediyattan vareste kıl manın boşuna olacağını hatır- latmaktadır. Raporda, Amerikaya ( olan borçlar da dahil olduğu halde hükümetler arasmdaki o bütün borçların tadili keyfiyetinin iti madı yeniden vücude getirmek için ittihazı zaruri olan en acil tedbirlerden olduğu mütalcası serdolunmaktadır. Bâle komitesinin kararları ve Amerika VAŞİNGTON, 24 A.A. Bâ- le komitesi kararlarının netice- lerinden birinin, Amerika cema hiri müttehidesine borçlu olan milletlerin gelecek sene zarfm- da muvakkat veya daimi bir tar İzda borçlarını verememeleri o- lacağı intiba vardır. Resmi mahefil mütalca beya nndan istinkâf etmekle bera- ber, komitenin kararları burada pek az hayret tevlit etmiştir. M. Brüning Bâle raporu aküzleini diyor? BERLİN, 24 A.A. — Baş- vekil M. Brüning, bu sabah matbuat mümessilleri huzurun hakkındaki mü- talealarmı söylemiştir. Rapor, Wiggins raporuna nazaran daha az vazıh ve daha az sarih bir tarzda kaleme alm mıştır, Ve Wiggins raporuna nisbeten-bir ric'at ifade etmek- tedir, Bu hal, hayrete şayan de ğildir. Zira, Bâle'de o mevzuu bahsolan nokta, hususi bir vesi Young plânının derpiş etmiş ol duğu ilk kadroyu parçalamış- tar, Başvekile göre Almanlar i- çin şayanı meronuniyet en ©sas lı nokta, Böle raporunun Par- ker Gilbert raporlarının Alman yanın mali vaziyeti ve siyaseti hakkında hâsıl olmuş olan inti. ba: tashih etmiş olmasıdır. Başvekil sözünü bitirirken, intizar olunan netice gözönüne getirilecek olursa, Bâle'de elde edilen neticeler şayanı memnu- zi demiştir. Bile raporunun İ gile muhteviyatının, (bilhassa halli matlâp olan meselelerin e- hemmiyeti mukayese edilir ve ve heyeti mecmuaya ait bir hal sureti vücude getirmek zarure- ti nazarı dikkate (alınırsa, bir ri'at göstermekte olduğunn gözden kaçırmamak icap eder. İ Gümrüklerde tebeddülât Öğrendiğimize göre güm- rükler idaresinde bazı lât olacaktır. ANKARA, 25. (Telefonla) Hükümet gümrük tarife kanununun 28 inci maddesinin tadiline dair ha- sırladığı iâyihayi bugün Meclise tevdi etmiştir. Lâyıhanın csbabı mü- cibesinde ezcümle deniyorki: “ Tarifenin tanzimi serasında İn- giliz lirası sabit kıymetli addolana- rak ona istinat edilmişse de son za malüm olan esbap dola lirası sabit para oi. malta çıkmış ve madde vaz'i aslisinde kaldıkça İ para- srmn temevvücüle tarifedeki resim baddelerinin ve tebdili bir emri ka- bit bir esasa istinadı zaruri olduğun- dan maddei kanuniyodeki İngiliz i- rası esası yörine «tm esası muvafık görülmektedir. Tarifenin tanzimi tarihinde | bir Ingiliz lirası 9 Türk lirasma muadil addedilmiş olup bir Türk altınmın İngiliz altınına nazaran safi altın he sabile (0,9033) kıymetinde bulunma sma binaen bu devrede bir Türk al. tamı enulenbili 813 kuruş tutmak İâ m.zelirki bu esasa göre altm Ster- lin 1030 kuyuş <ederken Türk altı. Bunm fiatı da 930,48 kuruşa tekabül etmesi Tâzm gelmektedir. Türk al tınma Cümheriyot merkez bankası” num tesbil ettiği 925 kuruş fiatı da tütün tutulmuştur. tar, 50 yolcu boğulmuştur. caritanm harici borçlar için moratorium ilân etmesi çen nistanr da müteessir etmekte- dir. Çünkü Yunanistanın, har- Tarife kanununda altın esası.. Hükümetin hazırladığı lâyiha dün meclise tevdi edildi esat tutacak olsak vasıl olunacak ne tice pek cüzi farkla ayni olmaktadır Bu itibarla Sterlin cinsi yerim Türk oltmı esasının kabulü küsüra tm tayyı suretile maddenin tanzim tarihte Türk altınının 8 Türl lirası mukabili olarak kabel edilmi; bulunduğu neticesine varılmıştır. Mnaddel madde Hükümetin tellif ettiği munâde madde aynen şöyledir; “ Gümrük umumi tarifesi bi Türk altını 8 Türk lirası hesabil tesbit ve bu hesap tarife nispetlerin de esas ittihaz edilmiş olduğundar bu kanunun tatbiki sırasında her üç aylık vasati kambiyo fiatma © göre yukarıda gösterilen nispet yüzde yil mi derecesinde bir tenezzül veya te reffü erzedecek olurun umumi tari fede gösterilen resiml: üzerinde ms liye vekili tarafından bu tenezzül v ya tereffü nispetinde tenzilit | ve zammiyat icra ve tarifedeki resin ler müteakip 3 ay zarfında ona göre tenzil veya zamlârile tatbik veya iz Bifa olunur, Türk altı fintile Türk Hirası arasmdaki — fark Cümhuriye Merkez Bankası kanınunun 37 ine maddesi mucibince mezkür banka t rafından tesbit edilmekte olan altır falına göre tayin edilir. Bu büküm 15 inci maddedeki 3 ay müddet kaydma tabi değildir. Cenup hududunda ka- çakçılar yakalanıyor Müsademelerde bir kaçakçı maktul düşmüştür. Bir çok eşya ve hayvan müsadere edilmiştir ANKARA, 24 A.A. — Cenup hududunda kaçakçıların takip ve tenkili işlerine devanı edilmektedir. Aldığımız malümata na- zaran Gaziayıntap civarında geçenlerde vuku bulan iki müsade- mede biri yaralı olmak üzere sekiz kaçakçı yakalanmış ve 14 çu yal muhtelif cins eşya ile üç hayvan müsadere edilmiştir. Osmaniye civarında vaki diğer müsademede kaçakçılar esya yüklü 11 hayvan terkederek kaçmışlardır. 12/13-12.931 gecesi Urfanm Üçkardeş mevkiinde muhafaza memurları ile kaçakçıla arasmda yapılan müsademede sekiz çuval şeker beş çuval kaçak 15/16-12-931 gecesi cenuptan şimale geçmek isteyen yeni bir kaçakçı kafilesile muhafaza memurları arasında vaki müsa - 'demede bir kaçakçı maktul düşmüş iki kaçakçı da eşyaları terke derek firar etmişlerdir. Alman tedabir sayesinde Hakkâri vilâye; tinin Çal mmtakasında 18 merkez mıntakasında 13, Beytüşşebap mıtakasımda 4 hayvan yükü kaçak eşya yakalanmıştır. İki gemi müsademe etti 50 kişi boğuldu TOKİO, 24, A.A. — İki vpur müsademe etmiş birisi batmış. Trabzonda fırtına ve kar devam ediyor TRABZON, 24 A.A. — Akşamdan beri şiddetli fırtına devam ediyor. Mütemadiyen kar yağmaktadır. Şehirde kar 15 santimet reyi bulmuştur. Dahilde nakliyat durmuştur. Macar moratoryomu ve Yunanlılar ATINA, 24 (Hususi) — Ma | tile ve Macar tahtelbahirlerinin torpillemesi suretile duçar ol- duğu zararlar ile tamirattan alacağı olan mebaliğ yekünu bi umumide bitaraf kaldığı | 3 milyon altın frank tutmakta. müddetçe, tekâlifi harbiye sure | dır. orf'un o kehanetine şubatta harp başlıyacak. Bu Alman ceneralinin gerek harbi umumi içinde gerek harp ten sonraki birçok kehanetleri tahakkuk: etmediği için bu de- faki kehanetine de fazla ehem- miyet verilemez, Bununla be- vaber, Ludendorf bu defa ke- hanette bulunurken, beynelmi- lel vaziyeti iyi hesaplamamış değildir. Şub. tadan nazik bir aydır: Evvelâ koyu kış olduğundan Almanya da iktisadi vaziyetin doğurdu- pi iztırap ©n bad bir safhada bulunuyor. Saniyen O şubatın ilk haftası Cenevre'de tahdidi teslihat konferansı toplanacak. Salisen şubatın son haftasında Almanya'nın hususi borçlarını tediye vadesi gelmiş buluna- > cak. Binaenaleyh (o şubat ayı ler nok- beynelmilel tai nazarından nazik bir eydi “hafta vaziyette ki vehameti tebarüz ettirmek- tedir. Beynelmilel alacak ve- recek meseleleri (o geçen hafta Waşington'da, Bale'de ve Ber- lin'de münakaşa edildi. Birbi- rinden ayrı gibi görünen fakat hakikatte yekdiğerine bağlı o- lan bu münzkaşaları o hülâsa edelim, ».. Amerika meclisi meb'usan ve ayânının (o küşadı ekseriya Amerika'dan başka memleket. leri pek alâkadar etmez. Fakat bu defaki açılmanın hususi bir ehemmiyeti | vardı. £ Çünkü Hoover tarafından geçen yaz ilân edilen ve meclis tatil ol.' duğu için tasdik < edilemiyen | moratorium'un tasdiki (o lâzm geliyordu. Gerçe moratorium | tasdik edildi. Fakat tasdik için müzakere esna- a söylenen sözler, Ameri- 'nın hiç te api gi- vi iniyesörinniği ğe niyeti olmadığını sarih su: | teşkil edilen bir komisyonda |! rette göstermektedir. Moratorium'un derhal tas- dik edileceği zannedilmiş iken, münakaşalar iki hafta sürdü. Meelis 7 kânrinsevvelde agi mıştı. 15 Kâmünuevvelde borçların vadesi © - geliyordu. Çünkü moratorium tasdik edil mediğine göre tediye lâzım ge- liyordu. Hükümet, borçlu olan devletleri hükmen borçlarını te diye etmemiş vaziyete düşür- memek için 15 kânunvevvele kadar tasdik ettirmeğe çok ça- İiştı, Fakat bu mümkün olma dı, Moratorium'un tasdik mua- melesi ancak 21 Köhunuevvel- de ikmal edilebildi. Bu suretle İngiltere, Fransa, İtalya ve bü- tün Avrupa devletleri hükmen | ““5 borçlarını verimi vaziyete düştüler. Artık dünyada borç- larını tediye eden devlet kal- mamıştır diyebiliriz. Ayân mec lisinin bu vaziyeti bililtizam fener ettiği en anlaşılıyor bankacılarnın İm devletlerile olan mua- tetkik © etmek için bu noktanın tebarüz ettirilme- sine çok dikkat edilmiştir. Ko- misyonda istima edilen maruf Morgan bankası müdürlerin. den biri ile ayân (o meclisinin de | bu tahkik komisyonu arasında şöyle sualler cevaplar teali &- imi, Âyan âzası — Hoover moratoriu- Alsaydınız tediye miydiniz? Banka müdürü — Bu devletlerin Ayan üzası — paraları bulunsaydı tediye ederdik. Ayan âzası — O tarihte o mik- dar paraları var mıydı? Banka müdürü — Yoktu. Ayan âzası — Olmadığına göre, size tediye emri verilse kredi yapa- rak tediye eder miydiniz? Banka müdürü — Müşterilerimiz- ie aramızdaki kredi nilnüsebeki Tabiat bu kısmını ay- nen nakletmeği (o faydalı bul- duk, Çünkü bundan da anlaşı- lacağı üzere ayin meclisi Av- rupa devletlerini | bililtizam borçlarını tediye etmemiş bir vaziyette bırakarak itibarlarını “İ tezelzüle uğratmak istemiş. “.. Hoover maruf moratorium'u geçen yaz ilân ettiği zaman, gerek kendi fırkasma olan ve gerek muhalif fırkada bulunan erkân ile temas etmiş ti. Ve onlarm (o muvafakatini alarak projeyi ileri sürmüştü. O halde acaba moratorium ne- den ayân meclisinde bu kadar itiraza hedef oldu? Bunun iki sebebi vardır: Evvelâ moratorium'un ilâ- nı tarihinden beri geçen zaman zarfnda Amerika'da (o efkür reisicümhur aleyhine bir cere- yan almıştır. Yapılan intiha- batta cümhuriyet fırkası kay- betmiş ve meh'usan meclisinin ekseriyeti demokratların elleri | ne geçmiştir. Binaenaleyh bu hücum ve taarruzların mühim bir sebebi dahili politikadır. Diğer bir sebebi de Hoover moralorium'unun neticeleri hakkında beklenen © ümitlerin tahakkuk etmemesidir. Ve A- merikalılar bu noktada haklı- dırlar, Malümdur ki geçen yaz sadi buhrana en büyük © çare olacağı zannedilmişti. Fakat Fransa, kendisine sorulmadan ansızın ileri sürüldüğünü baha ne bumu kabul etmekte taallül gösterdi. İlk hamlede kabul ve tatbik edilemeyince; beklenilen netice de elde edile- medi. Ve malüm olduğu üze- re moratorium'a rağmen, buh- ran bugün geçen seneden daha had bir safhaya girmiş bulunu yor. İşte Amerika tarafından yapılan maddi fedakârliklara rağmen, soratorlam'an bub- ran üzerine müessir olmaması , Amerika'da haklı bir sukutu hayal © uyandırmıştır. Ayân'bi, 'meclisindeki münakaşaları yük mikyasta bu sukutu haya- le atfetmek lâzımdır. Bununla | beraber, mora- torium tasdik o edildi. Fakat şu sarih kaytla ki, bundan son- ra temdit edilemiyecek. Reisi cümhur ayân meclisinin bey- nelmilel borçlar komisyonunun tekrar teşkilini talep etmişti. Bu komisyonun vazifesi Ame- rikayı hiç bir taahhüt © altına koymaksızın borçların tecil, ye ni şersite intibak gibi imkânla rms aramaktan. ibaretti. Ayân b taraftar olmadığını res- men tesbit .— hama. ilkim ia li borçlar: hakkında bu kadar müşkül dav ranması beynelmilel (© alacak verecek işlerini çıkmaza soku- yor. Çünkü bu meselede en bü- yük Ki Amerika'da idi. A. merika, geçen yaz olduğu gi İngiltere Fransa ve İtalya