7 Aralık 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

rr rr | azma İ ee KKKA $ —m e AR Pay vi Emeç Tarihi ve Sigasi Tefrika: 18 Birinci Millet Meclisi Yazam Edirne Meb'usu M. Şeref Çerkes Etem orduda isyan çıkarmaya çalışıyor.. Casusları bile kendilerini ipe çekiyor, ordu emirlerini dinlemiyorlardı.. Ordu ve hükümet her tarafta | edenleri alır ve bir kısmını siz tedbirlerini tatbik ettikçe ve bu | düşmanlarla beraber hareket tatbikatta kudretini gösterdik- | ettiniz diye öldürür. Böyle bir çe Etem ve Tevfik beylerin ha | takım taaddiyatı namütenahide ya'hanesinde yalnız hayalhane | bulunuyorlardı. Ve bunun ne- İerinde tekevvün © eden emel | ticesi olarak, hiyanet neticesi sahai intişar bulmaktan möâbh- | olarak, ya Yunanlılara kendile- rum oluyordu. Son zamanlar. | rini yalniz brakmamaları için da garp cephesinde bir kuman | rica ediyorlardı ve yahut Yu- dan tebeddülü oldu. £ Erkân: | nanlılarla beraber kaçıyorlar- harbiye reisi İsmet Bey memur | dı ve yahut ta bu gelen gayri edildi, hükümetin vermiş oldu İ muntazam şaki kuvvetlere kar- ğu vazife bu cephe üzerinde | $ı silâhını istimal ederek cep- kuvvetli ve munlazam © birer | he teşkiline mecbur kalıyorlar- ordu vücude getirmek ve di- | dı. İşte garp ordusu kumanda- ğer taraftan bütün © o saha ni bu zavallı o müslüman hal- ve bütün o manatıkta hüküme- | kın kalbini tatmin etmek ha- tin hakiki olarak tees: ğini vebu teessüs edi tin şeref ve haysiyetini mahfuz kaldığını herkese gös- termek ve icap ederse filen te- yit etmek idi. Bu zat deruhte ettiği vazifeleri ilk andan itiba ren fevkalâde bir surette mü- dehbirane bir tarzda tatbik et- meğe başladı, İşte bu tatbikat esnasında idi ki Etem ve Tev- fik Beylerin kendi. plânlarınm biraz zaman sonra mevkii tat- bike kat'iyen ve külliyen çık- maktan menedileceğini idrak ettiler ve plânlarının tatbiki i- çin istical lüzumuna kailoldular Etem Bey rahatsızlığını baha- ne ederek gâh Eskişehirde ve güh Ankarada çalışıyordu. Re- sit Bey meclisin içinde çalışı- yordu, Tevfik Bey kardeşi E- tem Beyin vekili sıfatile Kütah ya ve o havalideki kuvvetleri nin başında çalışıyordu. Ve her üçü aynı maksada çalışıyorlar- dı. Etem Bey hastalık bahane- sile burada bulunduğu bir sıra- da cephede bulunan biraderi | Tevfik Bey hiç manâsı olmı- yan bir takım esbabı zahiriye ile hükümet ve ordunun icraa- tına itiraz etmeğe başladı ve bu itirazlarmı o Büyük Millet Meclisinin kanunlarının tatbik olunmamasına kadar ileriletti. Misal olarak hatırıma gelen bir kaç şeyini söyliyeceğim. Me- selâ, Casusular Büyük Millet Meclisinin vazettiği kanun mu cibince istiklâl mahkemelerine tevdi olunur, Firar mesaili is- tiklâl mahkemelerine tevdi olu | nur, Halbuki kuvvei seyyare- nin başında bulunan Tevfik B. her ikisi meseleyi dahi doğru- don doğruya kendisi halledi- yordu. Yani filân adam casus- tur diye Tevfik Bey tarafından derhal idam olunuyor yahutfira ra sebebiyet vermiştir diye Tev fik Bey ve yahut Etem Bey ta rafından idam olunuyordu. Hal buki mutlaka idam olunan ca- sus ve yahut müsebbibi | firar değildir. Bunlar kendi nüfuzla- rını tehditlerini ika've teşmil yat ve menafiini siyanet etmek düşmanla beraber kendileri- i yürümekten men için yegâ- ne bir tedbir olmak üzere (Si- mav) ve havalisine sırf halka merci olmak üzere böyle bir bey'et göndermişti. Tevfik Bey bunuda iste- medi ve gönderilen havali ku- mandanlığını maiyetindeki jan darmasile beraber oradan iade etti. Bu tarzdaki muhalefetle- rini bir gün o raddeye getirdi ki.. “Ben garp Oordusu tanı mam,, dedi yani düşman karşı- sında kuvvei müsellâha ile Tür kiye Büyük Millet Meclisinin garp ordusu kumandanına is- yan ediyordu. Bu valfa riyase- te intikal etmişti. Ben bünün bir tarzı muslihanede — hallini pek çok arzu ediyordum.Bunun için meseleyi resmen Heh'eti vekileye ve hey'eti âliyenize in- tikal ettirmeden evvel (bizzat halledeceğimi zannederek te- şebbüs etmiştim. Ve burada bu | lunan Etem ve Rüştü Beyi ala- rak cepheye gittim. o Oradaki kumandanlarla görüştüm. Mev zuu münakaşa olan esbap o ka dar basit o kadar (o manasızdı ki, hakikaten ne Rüştü Beyce ne Etem Beyce ve ne de diğer bu işlerle temasta bulunan ve alâkadar olan arkadaşlarca ha- izi ehemmiyet görülmedi. Ve bir mesele olarak telâkki edil. medi. > Ve garp ordusu kumandanı nm bu noktai nazardeki tebli- ğatmın her hangi bir zat, her hangi bir kumandan tarafından reddedilmiş olmasını makul bul madılar. Binacnaleyh | böyle bir mesele adeta mevhum kal. dı, Fakat derakap (o bunlar bu esasın çürük olduğunu görün- ce ikinci bir esasa geçtiler. De- diler ki; biz filân, filân, filân kumandanları istemeyiz onlar yapamazlar, İstemedikleri ku- mandanların hey/eti umumiye- si nazarı itibare alınırsa adeta © İ ve onları tethişe ve cebri zora karşı mü- etmek için böyle eller) ya garp ordusunda hiç bir kuman pıyorlardı. Garp ordusu kuman | dan kalmıyordu, £ bütün garp danı bütün kumandanlara oldu | ordusunu bunlarm emrine tâbi ğu gibi bunlara da yapmış ol- | kılmak icap ediyordu. Halbuki ULA DARAI HARICİI 'i HABERLER Alman kabinesinin mevkii sarsılıyor Vaziyet 1918 de garp cephesinde bir rahne açmağa teşebbüs edildiği zamandakinin aynıdır. BERLİN, $(A.A) — Büyük sanayi mahafilinin mürevvici ot «he Berirerkszsitunğ, M. Bi armmepinl gid sermek “oluğu yazmaktadır. bu baptaki yüzbinlerce vatandaşı müfritlerin sıraları na sevkedecektir. M. Brüning, Fransız Başrekilinin ümit verici beyanatına rağ ill müzakeratın muvaffakı Vaziyet, “1918 de terlikle muvaffak olmayacak olur. sa istifa etmesi icap edecektir. Halefi dar ba şimdiden iktidar mevküne gelmeğe â- made bulunmaktadır. Birüning, kendini kolla BERLİN, 6 (AA) — mürevvici efkârı olan Vorwaerts gazetesi, uzun bir başmakale seşretmiştr.. Bu ma Faşirme karşı yapacan cepheye istinat edebileci maktadır. Vorumerta mele sınıfı, Başvekilin betmatini anlamı irüinine, kendimi kol 1, di Yoksa amele sınıfı cümhuriyetin müdafa aşını kendisini deruhte edecektir. Tethiş hareketleri BERLİN, 6 (AA) — Merkezi amele, | kimseler arasındaki dal olan kimaslere hitap ve müracaat etme cüdelede bulunan kimselerin saflarında - | lerin beyanatı haldımda kısa mütalenlar | der; çünkü onlarm Almanyada yatırılmış, - | mühim paralara yardır. darlar. Bu müracnat hükümete sosyalist, haristiyan ve demokrat mahafilinin mayo malist - sosyalist damgasının hücumuna mukavemet azminde bulunduğunu aw bu hareketlerini daha himaye ve sehabete teşvik 4 eylemektedir. Hitler ve Fronsa LONDRA, 6 (AA) — M. Resenberg, Havas Ajansnın bir muhabirine beyanat” ta bulunarak Hitler'in son beyanatının ©- hemmiyeti, bu beyanatın senebi matbsat | mümessillerine yapılmış olumunda mün. - | kari bir mesele değildir. Fakat Fransanın - | bizi tecrit etmek ve Bizi alçaltmak teşeb- | - | dar olmenör bez Bu Gitap, dinlenilmelidir. | İ kabir, şa sözleri ilkve ediyarı demiç olduğumu söylemiştir. Bu beyana tan yakında bir darbesi hükümet icra edi? Yunanistanda Atinada herkesi heye- cana veren Hükümetin dava ettiği 7 muhalif gazete beraet ettiler ATİNA, 4 (Muhabiri mahsusu- duğu bir tamiminde bir tebli- | reddettikleri O kumandanların ğinde (O bunu menetmişti. | her biri ayrı ayrı sahibi fazilet Onlar buna itiraz — otti-| ve sahibi kıymet U insanlardır. lerve bu itirazlarında hak (Davasi) AM AM İthalatı tahdit karsi ceye kadar orada sırf halka bir | © Türkiyemizde de sanayii milliye- merci idari olmak üzere garp | yi himaye ve teşvik emelile hepimiz ordusu kumandanı o oraya bir mamulâtı kullanmalıyız. Bil havali kumandanı tayin etti, Simav ve havalisi kumandanı : le maemaliki diye bir zatı tayin etti ve mik | hen mal ie vekakse odablcek bir darı ve kuvvet mahsuli- bir tedbiri tatbik etmekten di- çimentolar, ğer bir fikir vemaksadı davardı | taşradan gelenlerden daha iyi olma- O da şu idi: Düşman çekildik- meş ark verme çe derhal birinci kuvvei seyya- münhasıran yerli çimentoyu reye mensup olan mi muzdan) — Birkaç gündür Atina görülmesi icap eder, Hitler'in adamı, sözleri ne yu suretle devam etmişfirr “Bir, işinde bulunmakta olduğumuz mahpesten kamu ai ve meşreti vasıtalarla çıkmak istiyo fında muvaffak olacağımızı tahmin ediyo ruz. Bizim için bu dakikada bir konlisyo- na girmek mevzuu bahis değildir. Fransa ya karşı takip edeceğimiz hattı harekete | gelince, bizim Fraasa ile mücadelemiz, büslerine karşı elimirden mukavemet edeceğir. Almanya, Fransaya bağlı olan bir takım mileltlerden mürek- kep hir grup tarafından ihale edilmiştir. geldiği kadar | esini bilen her enilletin malik ole dağ iptidai hakları talap ediyoruz M. Zaleski, Londraya gidecek VARŞOVA, 6 (AA) Kurjer Codsienay, E- duğu bir haberi M dan almiş ole edilmektedir. | Fitvaki Hilercilerin iktidar mevklina kat | m kor | | kalmaktadır Lehistan bü Kabil bir harekete kara | yıldırım giddet ve süratile mukabele et- bulunmaktadır. Bunun Lom draca bilinmesi matluptur. Ve M. Zales- ki bunu bittabi orada söyleyecektir. Mm böyük | eler hakkında mevent olan sağı ümit ediliyor. İ Londra'da ne düşünülüyor LONDRA, 6(A.A.) — Gazeteler, Hit- neyretmektediriğe. Sunday Exprens diyor kiz Hitler'in suni borçları ödeyeceğini öğrenmek yade İngiltere ile Amerikayı alâkadar e « Sunday Chronicie, yazıyor: Şimdi bü- | Za | Fransa ingiltere İktisadi müz müzekereler: den netice çıkmıyacak mı? PARİS, 6 A.A, — Havas a- jansınm diplomasi işleri muhar riri, Fransa hükümetinin İngil- tere ile Fransa arasmda güm- rük tarifelerini (o islah ve tadil maksadile doğrudan doğruya müzakeratta bulunulmak için İngiltere hükümetine yapmış olduğu teklife mezkür hüküme tin vermiş olduğu cevabın umu mi esasına dün sabah ıttıla kes betmiş olduğunu istihbaratına irem ceğini pek az e ümit ettirebilecek bir mahiyettedir. Bu şerait Fransa hükümeti- nin önümüzdeki pazartesi gü- nü Londra'ya müzakerata me- mur murahhaslar göndermek suretindeki projesinden fera- gat etmesi muhtemel görül. mektedir. Gandhi Pariste Çok kalmadı , PARİS, YA ki Hin'liler tarafından yapılan bir. kabul resminde hazır bulunmuştur. Birçok Hintliler, 4öz almışlar ve nutukları söylemişlerdir Gandhi, bir kaç teşekkür kelimesile mukabelede bulunmuştur. Genç bir Fransız heykeltraşı, Gandhi'ye mumaileyhi | elinde bir seyyah asası yürümekte olduğu hal- de tasvir eden bir heykel hediye et- ötürülmüştür. Lider, orada alçak bir iskemleye oturmuş ve dizleri üzerine — bir gül buketi ile refah rumzu olan meyve- salak söylemesi i söz & rica üzerine Mahat- ku Meb olan ma, Paris'te kendisine kald ve hazır belammaş oldu Naris'lerin rebsimi kredi sahibi, olan dev: | letlerin buhrana karşı koymak için bir planları mevcut olduğunu hiç bir zaman isbat etmemiş olduklarından dolayı ve sarf bunun için dinliyorale. ! itesinin içtima, vaziyeti tep dl edecektir, Hülüm, “Hitler'in beymelmi | iel aklı selime karşı yapmakta olduğu bir | müsabaka. da hazır bulunuyoruz. bir hâdise.. Bir taraftan şimdiye kadar Yu- nanistan'da yedi gazetenin muhakeme © edildiği vâki değildi, sonra mevzuu dava memleketin iti- Möülçeyik bir kilise berhava oldu PARIS, 6 (A.A.) — Le Jourmal- in Moskova'dan istihbarina göre mezkür eki | Sanit - Savveyr şehirdi İ klisesi bir süikast neticesinde berha- va olmuştur. ! Bir Italyan kruvazörü denize indirildi ROMA, 6 (A.A.) — Havalar mü- sait olduğundan Pola kruvazörü, duk | #Aoste ile geminin vaftiz anası olan | düşes de Pistoina, bahriye ve müna- kalât amiraller ve Clemenceau apartımanı müze haline konuldu PARİS, 6 A.A. — Cleman- cenu'nun Franklin sokağında i | oturmuş olduğu küçük apartı. mas, müze baline getirilmiş o- lup bundan sonra umuma kü- i | sade bulundurulacaktır. | | “kor —— : Kambiyo işleri. Maliye vekâleti nakit işleri müdürü © bul ve İzmir'de tetkikatta bulana alt ANKARA, 6 (Telefonla) — Maliye vekâleti — naki müdürü Sırrı Bey bu ukşamki trenle İstanbula gitti. Sırrı İstanbulda ithalâtın tahdidi dolayısile tahassül eden kan işlerile alâkadar olacak, iki gün İstanbulda kaldıktan son şak mire gidecektir. Sırrı Bey bni e birkaç gün kalarak © orada imti şirketlerin ve bazı mali ve ticari müesseselerin gerek ikti yatımızı koruma kararnamesinin tatbikinden evvel ve get sonra yaptıkları siparişlere mukabil tediye edecekleri kam hakkında tetkikatta bulunacak ve bu müesseselerin bazı n libatı üzerinde meşgul olacak tır. 4 hsal et İsmet Pş.cuma üni. *| birnutuk söyleyecel".» ANKARA, 6 (A.A.) — Tasarruf haftası cuma günü FİK Dİ evinde Başvekil İsmet Paşa Hazretleri tarafından irat öl; Meml cak bir nutukla başlıyacaktır. İsmet Paşa Hazretlerinin nün rekf radyo ile memleketin her tarafına tamim olunacaktır. ristan” tanın va Jşak g sine d Yapıla. bu 8 yon mesai ki Bey k etrafında izahat verdi. Yeni kararmamenin tatbiki dolayısile gümrüklerden çık olaylıkla çıkarılması hususunda Â4 Liv Bey Maliye vekâletine bir proje takdim etmiştir. Anadolu'da şiddetli. --isoğuklar devam ediyoj? ci rılacak malların daha Erzurum'da karın irtifa 50 santi. metredir. Kayseri'de tipi ve kar ia ANKARA, 6 A.A. — Mete- ( 11, Kayseri, Merzifon ve Çö* b oroloji merkezinden aldığımız Vi! malümata göre Trakya ve gar- Mi) bt Anadoluda üç günden ( beri tazyikin mütemadiyen düşmesi neticesi olarak suhunet zaitlere kadar yükselmiş ye kar tama- men yağmura çevrilmiştir. Bu mmtakalarda asgari su- hunet sıfırm üstünde bulun- maktadır. Son 24 saat zarfında Bursada 9 milimetre ve diğer mahallerde daha az olmak üzre Cenup Malatya ve Diyarıbekir müs- tesna olmak üzere diğer yerler de asgari susunet sıfırın oldul;- Mübadele komisyonı Şevki Bey: “Komisyon işlerini mayı kadar ikmale çalışıyoruz” diyor ANKARA, 6 (Telefonla) — Muhtelit mübadele komüubteli yonunda Türk heyeti reisi Şevki Bey bugün Maliye vekil altınd makamında ziyaret etmiştir. Şevki Bey ayni zamanda koniyetli hakkında Başvekil Paşaya isyonun vaziyeti hakkında bana dedi ki: — Komisyon işlerini önümüzdeki mayısa kadar ikmnm bi çalışıyoruz. İki güne kadar İstanbula döneceğim. Gümrüklerden malların kola Uukla çıkması için proje.. ANKARA, 6 (Telefonla) — Maliye teftiş heğeti reisi (, dil Bey buraya geldi. Maliye vekili Beyi ziyaret edetek g rük ithalâtı, kambiyo vaziyeti ve yeni kararnamenin tatbiki Li 1930 tuzdan ştır. A Altı bir & izahat vermiştir. TEL Cüml âsi 92 Ain > e ilmüş Ta su İni rumda 9 dur. Bu mıntaka Kor”! men karlı geçmiştir ve di etmektedir. Bolu da kar irtif, 16, Sıvas ta 32, Kayseri de santimetredir. Şarki Anadolu tamamen lu ve karlı geçmektedir. Asg: suhunet 16 dır.Erzurum da irtifa S0, O Sarıkamış ta 55, Kars ta 28, Bitlis te 35 sani metredir. Karadeniz sahil mr takası asgari suhunet sıfırın nundadır. Rize de asgari suh: net 4 bu mmtaka (o ekseriy. karlı geçmiştir. İnebolu da kar irtifar 23 nop ta 8 santimetredir. Bu takada tazyikin muntazaman N düşmesine nazaran suhuneti, Meclis ne zaman ça üstünde olup iki günden be- ri devam etmekte olan yağış kesilmeye başlamıştır. Malatya da kar devam et- Merkezi yükseleceği ve binnetice tehlikesinin zail olacağı nebili, Kayseride ve Çankırı'da KAYSERİ, 6 A.A, — Şid- detli tipi ve kar devam etmek- tedir. Kar yarım arşmı geçmiş" tir, Ankara Ve Eb ami. Ma ye r Ma amafih merkezi bazı menatıkında ii pek düşük bulunmaktadır; Sıvas ta asgari suhunet nakıs 17, Kon- yada 14, Aksaray ve Yozgat da Tatil edilecek? ANKARA, 6 (Telefonla) — Meclisin ne zaman tatil kararı vereceği henüz malüm değildir. Bin ihtimale göre ayın 12 sin- de, diğer bir ihtimale göre de ayın 25 sine kadar bu karar ve. re rat pet ve kaçakçılığın men'i gibi bazı mühim mesele- ye ve şose li oder Bey gu Zekâi Bey gidiyor ANKARA, 6 (Telefonla) — Türk Dainler vekili bugün kri | lere dair kanun Hyibalarnn | mart içtimaımda mü a