24 Kasım 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

Birinci Millet Meclisi Yazan: Edirne Meb'usu M. Şeref Ali“ Şükrü Bey Mecliste mütemadiyen haykırıyor Tevfik Rüştü Bey Ali Şükrü Beye cevap yetiştirmeye çalışıyor Bu temizleme işi rast gele yürüyen müteferrik, nizam- $ız, raptsız, inzibalsız çete teş- kilâtma bırakılâmazdı. Bir hü- kümet, tam ve kâmil teşkilâti- le medeni dünyanm karşısında Türk davasını müdafaa edecek bir hükümet lâzımdı, Mustafa Kemal Paşa evvelâ bunu kurdu. Orduyu bu suretle *devlet ordusu haline getirmek istedi. Yoksa başr bozuk, dev- şirme ve uygunsuz bir toplan- tıya ordu denilemez,'onun bir 'aymeti olamazdı. Teşkilâtı & asiye <ununu Bunun için Büyük Millet Meclisi Reisi bir tezkere ile meclise bir proğram gönder- mişti. Bu proğram (teşkilâtı €sasiye kanımunun ana hatları- nı ihtiva ediyordu. Bu çok zamanında bir işti. Dağınıklıktan kurtarıyı tık (Devlet otoritesi) tesisine doğru yürüyordu. 31 madde- den ibaret bu proğram meclis- teki yarım imanlıları, bozgun- Şül (Trabzon) söylemek istemişti. Coşkun Tunalı Hilmi hay- kırdı : — Dava Türk davasıdır. Mü dafan ettiğimiz Türk © vatanı- dır. Refik Şevket Bey (Saruhan) Herkesin kendisi gibi gördü- ğüne kani, habersiz © ve açık idrâk ile çırpınıyor, muttasıl 'Ali Şükrü (Trabzon) a cevap veriyordu . Lâkin derhal kara kuvvet- ler cüppesini, taylasannını savu #arak, salyalarını akıtarak gük- reyordu. Ali Şükrü, burada çok bed- baht bir rol oynuyordu, Halbu Yi burada onların haykırmala- İn ne sebep, ne lüzum var- > Şu proğram çok yüksek bir vatan endişesile icra vekilleri hey'etince hazırlanmıştı. Onla- rın maksudu, artık idarede, ka zada, “yöni icra ve teşride tezebrübe nihayet vermekti, Burada onların bahsettikle- ri şey kadar abes bir söz ola- mazdı. oProğramın diyanet- le alükasr yoktu. Dipdiri dün- ya işiydi. Maliye Vekili Ferit Beyin bütün mesaisine rağmen mecliste söz ayağa düşmüştü. i işi artık e döktü. Bu müzakereler (o arasında en karakterist simalardan biri de doktor Tevfik Rüştü Bey (Muğla — şimdi Hariciye ve- kili) » Zavallı doktor o kadar çır- pınıyor, o kadar yoruluyordu ki haline baktıkça memleketi- hin aşkını taşıyan bir kalbin bu Me sızlayacağı anlaşılıyor. Asabi bir ruhun bütün te- hüratı okunan yorgunluktan fil dişi gibi sararmış simasında iki iri cam arkasından derin de- rin bakan gözlerini elem bulut ları gölgelemiş, gâh tutuşarak “Haftalık Edebi ateşlar saçarken | Ali Şükrü (Trabzon) un bu çok biçimsiz hücumları akim brraktırma- ğa çalışıyordu. Mes'ut Bey (Karahisar) m tamtıraklı, süslü lâflarla Ali Şükrünün talebine rüşvet ve- ren acayip bir takriri işi telif ve tetkik için bir encümene ha valesi merkezinde idi. Birden Mehmet Sükrü (Karahisar) işi bulandırdı. Mevzu ( değiştiriliyordu... Bilmem nedense | kapitalizmi, bolşevizm: filân gibi sözler or- taya atılmıştı . Meclisin ilk kuruluşunda, vatan kaygusile koşan, Büyük Şefin dört yanında vazife alan, bu sert aşkile kaynaşarak mut- laka haklı davayı sona eriştir- meğe uğraşan Türkün fedakâr evlâtları mücadele ve inkılâ- bın üşenmez rüsumları o müs- tesna olmak üzere | âzanın bir | kısmı daha meb'us olarak An- Mmemleketlerinden bir âkıbete, sonsuz bir sergü- zeşte gider gibi ayakları geri geri giderek gelmişlerdi. Mustafa Kemal Paşanm bir gün için bu prensipten şaşma- yan karakteri bermutat davayı olduğu gibi, hâdiseleri olduğu gibi olacak ve yapılacak işleri il İmacak tedbirleri açık bir lisan, a- çık bir iman ile söylemesi mec- liste omuzlarına yüklenen yü- kün azamet ve dehşeti burada- kilerin çoğunu sarsmıştı. Cephelerimizde zaten mun- tazam bir ordumuz yoktu. A- dım adım Büyük“Halâskâr bu- nu yaratıyordu. Bunu yapıyor du ve kudretli bir müdafaa teş kilâtr meydana getirmeğe çalı- yordu. Zaten meclise verilen proğramdaki ana hatlardan bi- risi de bu Ali Şükrü (Trabzon) cep- helerde çarpışan o Mehmetciğe vatan aşkımı bile çok görüyor- du. Tarihin çok şerefli evlâdı. karaya gelirken endişeli idi. | meçhul na bu ezeli aşkı bile lâyık gör- | müyordu . Mehmetçiği tutan manevi bağın yalnız kalın bir softalığın ona telkin ettiği cennet kaygu- sundan ibaret olduğunu söylü- yor, düşman karşısına Türk'ü vatan aşlı | sevkedemediğini haykırıyordu. Miskin ve berbat bir taassubun bu uluyan sesin- de ne kindar ve ne çirkin bir ex da vardı! Zten bu gevşek imanlılar, kuvvet | meclisin 41 imanda 13 temmuz 336 azıtarak hakiki simaları- nı göstermişlerdi. Düşman muayyen hattın- dan umtrmi bir taarruza kalka- rak Aydın, Uşak taraflarını istilâ etmişti. Bu, milli cephenin bozgun- luğu değildi. Henüz & munta- zam bir ordu şekline giremiyen kuvvetlerin dağınıklığı ve as- keri disiplinin © bulunmaması buna sebep olmuştu. (Devamı var) Musahabe Fikirler ve insanlar 1 Nazım Hikmet değişirse... rini düşündüm. Nazım Hilanet Beyin aruzla ya- #acağı manzumeler de elbette şimdi- kiler kadar ve yalnız okadar ahenkli olacaktır. Elbette ki öbür gairlerin- kine de benzemiyecektir. Hem Nar zum Hikmet Beyin aruzu ile meselâ bile büyük olacaktı. O; benzese ben zese yine Nazım Hikmet Beyin ser- best nazmına benziyecektir, Hem o haberi veren gazete Nazım Hikmet Beyin bilhassa “bahri tavil,, ile yazacağını söylüyordu. Şeyh Ga lip divanını açın ve bu vezinle yazıl mış parçaları okuyun; göreceksiniz hi müniemetler hile > bittabi Fikret kere her biri beş on satır kaplıyan © mısraların uzunluğu sun'idir; onlar secilerle ayrılmış, muhtelif büyük- lükte bir takım cüzülerden — keptir; o cüzüleri ayırarak yazın, N: sıra Hikmet Beyinkilere değil, Sö. leyman Bahri veya Tahsin Nahit'in- kilere benzer serbest mısralar “bahri tvil, örümü beli Hapanki tarzının tam zıddını yapmak niye MILLIYET SALI 24 TEŞRİNİSANİ 1931 Mamafih Japonlar bu komisyonun bir şey yapacağını zannetmeyorlar PDA V XR / PARİS, 23 A.A. Cemiyeti Akvam meclisi Çin ve Japon murahhasları hazır olmadıkları halde yaptığı bir iştimada yeni bir karar sureti müs- veddesi üzerinde tetkikatta bulun- muştur, Bu yeni projede meclisin 30 | Eylül tarihinde kabul ettiği karar #uretindeki tenhhütler hatırlatılmak İ tn ve üç âzadan mü: bir tah- kik komisyonu teşkil teklif olunmak tadır. Bu yeni projenin Çin ve Japon murahhaslarına bu akşam tevdi © dilmesi muhtemeldir. PARIS, 23 (A.A.) — Selâhi tar menbalardan alınan malümala göre Mançuri'ye gidecek tahkik bey eti azası üçten fazla olacaktı. Japon aikerlerinin Mançuri'yi tahliyesi ile bu komisyonun faaliyeti arasında hiç bir irtibat ve münase- bet bulunmiyacaktır. emiyeti akvam meclisi tetkik et- mekte olduğu yeni karar sureti pro- jesi hakkında kat'i kararını vermek üzere yarın sat on birde | hususi bir içtima i Komisyon bir şey yapabilecek mi? 'TOK1O, 23 (A-A.) — Mançari İ ihtilafı dolayisile herkesin nazarı dikkatini ,Cemiyeti akvam (tarafın Baroyo, orduya ve iş alemine mensup bir çok zevatın Fransa, İngil tere ve Ameriyayı temsil edecekleri Çin ile Jnponyunın ise müşavir ha- kimler tayin edebilecekleri söylen- mektedir. Çin, emiyeti akvam projesine mir halif olduğundan dolayı resmi Japon mahafili bu komisyonun muvaffak olacağında tereddüt etmektedir. Cemiyeti akvam meclisinin içtima devresi M. Briand, Cemiyeti Akvam mec- lisi uzasından olan arkadaşlarına ya- rn bir ziyafet verecektir. Meclis mesaisinin çarşamba günü akşamı ve perşembe sabahı biteceği tahmin o- lunmaktalar. Japonlar ilerliyorlar LONDRA, 23 A.A. — Harbin'- Tsitsiker muharebesi nasıl oldu? MUKDEN, 23 A.A. — Japon Japon kuvvetleri 3,500 nefer ile 25 toptan ve hava kuvvetlerinden iba- ret idi, Karşılarında bulunan Çinlile rin kuvveti 30,000 tahmin edilmekte dir. Muharebe buzlu bir havada ce- N kadar uğraşırsa uğraşım yine kendi sine en muvafık; daha doğrusu ze. vahire rağmen has malr olan şekille. tenin haberi, ah! doğru oluverse... Fakat bu, eminim ki, Nazım Beyin bir iddiasını, herhangi birimizin gös tereceğimiz * delillerden daha itiraz kabul etmez bir surette çürütüvere- cektir; aruz veya hece vezni ile ya- zılan manzumelerde ancak üç telli #azın ahengi | bulunabileceğini, ser- best nazmın ise orkestra kadar tam olacağını söylüyordu. Hele aruz ile yazım, hele hace ile yazsm; hem de şimdi, yani tekniğini serbest nazım- daki tecrübeleri ile zenginleştirmiş olduğu bir zamanda... Sırf bizi hak- sız çıkarmak için mahsus ahenksiz manzumeler söylemeğe kalkmazsa o vezinlerle de birer senfoni vücude getirmek kabil olduğunu / görecek tr. Vasi ahenkle ker elli yek tur, Kemanın veya Bir Japon müfrezesi Pekin-Mukden demiryolu üzerinde bir köprüyi muhafaza ediyor. müteakip günler zarlında soğuktan fevkalâde müteessir olmuştur. Zira Çinliler şehrin tahliyesinden evvel kışlalarını yağma etmişlerdir. Masmafih, Japon askeri erkân, askerlere şehir sekenesinin evlerin- do kalmağa rahset vermemişlerdir. Mançaride yeni bir hükümet! barala teresi eylemiş olan cümle Fiyetçi mahiyeti haiz yeni bir hükü- metin, istiklölin ilâmın müteakip pak yakında Heğlanç « Kinne mun takasındaki Mukden ve Kirin vilâ- yetlerile bunlara inzimam edecek o- İnn Jehol vilâyetini de kontrol ede- ceğini de ilâm eyliyecektir. Bu böyle olduğu takdirde yeni hülüümet 4 vi- ilyeti kontrol altında bulunduracak “demektir. Ceneral Ugahi Japon başvekili mi olacak? TOKYO, 23 A.A. — Japon dahi- liye nazırı ahiren memleketin maruz bulunduğu büyük ; siyası ve mali müşkilleri iktiham edebilecek milli bir hülümelin teşekkülünü iltizam eylemiştir. Siyasi mabafil, şimdiki hükümete itimade olduğunu #öyle- mekle beraber Japon menafiinin hü kümetin yegâne meşgalesi olmasını istiyecek derecede vaziyeti vahiın gö İ ren nazırın bu beyanalına büyük bir | ehemmiyet atfetmektedir. Denilaiği- ne göre başvekil baron Wakatşuki İM. Adatsrnin oktai mazarına muza. | İ heret etmiş olduğundan Kore val umumisi jeneral Ugahi'nin riyaset edeceği bir kabinenin veya bir koa- lisyon hükümetinin teşkili daha şim diden mevzuu bahsolmakladşr. Şam diki siyasi vaziyetin tevlit etmekte olduğu müşkülata rağmen, her türlü kabine buhranı tehlikesi mevcut de- ğildir, çünkü M. Wakatsuki M. A- datsi'nin noktai nazarın tatvip et- mektedir. izvestia'nın bir makalesi MOSKOVA, 23 A.A. — Tais jansı, İzvestin gazetesinin bir maka- İe neşrederek Mançuri — vaziyetinin günden güne vahamet kesbetmiş ol- duğunu ve daha tehlikeli hadiselere sebebiyet verebileceğini yazdığını tenkit edem bir gazete Sovyet Şuralar ittihadı, muzlim bazı kuvvetlerle emperyalist bir ta. kım teşkilâtın Japonlarin / Rusları biribirine saldırmak istediklerini pe- kâlâ bilmektedir. Fakat vb Japon. ya'nın Rusya'ya karşı bir harekete girişmeğe sürüklenebileceğini zan- etmiyoruz. Ganimeti taksim etmek hayalinde bulunan emperyalist düş. | manlarınm Japon kuvvetleri Mançu- | ri'de hezimete uğradığı zaman ken. disine karşı Çin hareketine müzahe- ret etmiyeceklerin cdsir Japonya” cade getiren sanatikirdır. Fakat bu| aletlerin hududu vardır mı diyecek- siniz? Hakiki sanatkâr o hududu ge nşiletebilendir. vezin, hattâ serbest sazım ancak bir ittirat, hem de tahtayı kemiren kur- dun sesinde hissedilen canlıl-ktan bi İe mahrum bir ittirat temin eder, Ba ki'nin Sultan Süleyman için yazdığı mersiyeyi okuyun; hepsinin de vezni bir olan yedi parça ahenk itibarile bi ribirinden ne kadar başkadır! Böyle olmasa: “Bahriye hastahanesinin ser tababeti,,, imleni ile “Ahir çalındı küsu rahil, ettin irtihal,, mısras ara- sında, kulak için, hiç bir fark olma. ması lâzmgelirdi. . Ama ba farkı herkes görmez; bunu görmek için şiirden anlamak lâzımgelir mi diye- ceksiniz? Elbette... Elbette... Çünkü siir ancak san'atkârlarm, yeni san'at tan anlıyanların okuması için yazılır. Nazım Beyin şiirlerindeki ahengi de yalnız onlar keşfedebilir. IHARICIİ HABERLER | Mançuriye birtahkik komisyonu gidiyor Romanya ve Moratoryom Romanya me moratoryom vaziyetinden çıkmak isteyor BÜKREŞ, 23 A.A, — Kabinede tadilât icrası, mevzuu bahistir. Zira- at ve hariciye nazırlarmın değişdiri- leceği söyleniyor. Bu nezaretlerden biri için doktör İupu'nin ismi ileri sürülmektedir. BÜKREŞ, A.A, — Maliye nazırı, gazetecilere mali kanunlarla bütçe © hakkında izahat vermiştir. Mumaileyh, hükümetin şimdiki mo- ratoryom vaziyelinden çıkmak ve bunun için ziraat ve sanayi canlan- dırmak arzusunda bulunduğunu söy lemiştir. Nazır, zirai mukavelename- ler ve borçlar hakkındaki kanunun ruhundan bahsetmiş ve bu kanunun köylülerin üzerine | çökmekte olan borçlardan mütevellit ezici yükleri hafifleştireceğini söylemiş! Mumsileyh demiştir ki: Bu il hat, elim olacaktır. Fakat leyin isti rını muhafaza eimck, buhran esna mda mukavemet etmek ve faaliyet için zemin hazırlamak için bunlarm | yapılması zaruridir. Yeni Fransız gemileri LORİENT,23 (A.A.) — Yeni programın derpiş etmek- te olduğu beş gemi tezgâha ko nacaktır, Fransız amiralleri den Jean Devienne'm ismini taşıyacak olan 7,750 tonluk kru vazör, Fantasgue ve Auudacic- ux İsminde 2,700 er tonluk iki torpido muhribi. Prens Kemalettinin bacağı kesilecek KAHİRE, 23 (A.A.)—1917 senesinde vefat eden pederinin ölümünden sonra taç ve tahtı kabulden feraget etmiş olan Prens Kemaleddin Hüseyin, İngiliz Amerikan hastahanesi- ne girmiştir. e Müşarünileyhin kangren olan dizinin kesilmesi ne lüzum hâsıl olacağı söyleni- yor. Prens Kemaleddin iştihar elmiş bir kâşif ve avcıdır. Batan Yunan vapuru MARSİLYA, 23 (A-A.) — 10 Teşrinisani tarihinde konya körfezinde mütbiş bir fırtına yüzünden mürettebatın dan 20 kişi ile birlikte batmış o lan Yunan bandıralı Georgos vapurundan kurtulan tayfalar- dan beş kişi buraya gelmişler. dir. Bunlar pek yakmda Yuna- nistana müteveccihen yola çı- karılacaklardır. m annnseeman ananem man elinde hiç bir teminat yoktur. Yalnız bu nokta, Japonya'yı Rus- ya ile mlinasebatının gerginleşmesi- Be dikkat etmeğe şevketmelidir.Rus ya, hakikalen sulhperverâne bir si- yaset takip eden yeğâne memleket. tir. Rusya'nin, Akşayı şark emperya list tabrikâtın ateşliyeceği bir barut fıçısı halinde bulunduğu bir sırada ne Aksayı şarkta ne de mücavir ha- valide hiçbir hedefi yoktur. Haydat'arın taarruza MUKDEN, 23 A, A. — Rengo Ajansı, 200 kadar haydudun dün sabah Chin - Min - Toun'a taarruz etmiş olduklarını bildirmektedir. Ha ydutlaria bir Çin polis müfrezesi a- rasında tüfek ateşi teati edilmiştir. 80 kişi kadar olan Japon tebması kom | soloshanelerine iltica etmişlerdir. Bir ceneralin paraları PEKİN, 23 A.A. — Tehan - Sue - Sinng'ın bir Çin bankasında bulu. Ban bütün paralarını çektiğini ve bir Amerikan bankasına 20 milyon yen yatırmış olduğu haber verilmekte. dir. kiki mukarrerdir . azaltılacak ve bu tahsisatla run tayinlerini ANKARA, 23 (Telefonla) & hakkında Samsim meb'usları çesine konacak © tahsisatla mukarrerdir. Bir © ihtimale eklâim: Obaşka (o binaya yiz mahkemesine tahsis olı bire karşı üçle mağlüp etmiştir. Bir vapur yüzdürüldü HULL, 23 (A.A.) — Cuma günü bir kuinleğd olurmuş o- lan Vemgra ismindeki Fransız vapuru tekrar yüzdürülerek re meorkörle Hull'e getirilmi; Hukuk fakülltesi talebe ce- miyeti dün Halk evinde fevka- timada, senelik inti. hap edilip te, fakültede idare heyeti intihabı yapılırken isti- fa eden kongre birinci ve ikinci reisleri yerine, Vasıf ve Ziya Beyler intihap edilmişler, ve | kadar fark vardır. “Thöse,li eserle “tendancix,, 6- ser arasında o yalnız bir fark değil, iyi bakıldığı takdirde, bir zıddiyet vardır. “Thöse, adeta gayrı gumri- dir; meselâ sadece eşhasın hakikati düşünülerek ( yazılmış bir romanda kendiliğinden çıkar. Muharririn bun da bir dahli yoktur. Bu manada Gustave Fisabertin “Tendanciex,, eserlerdi akayi, hakikate ve eş- muvafık olsa bile, sabet edecek surette seçil. Muharrir falan fikri müda- Fakat Nazım Beyle asıl bu husus ta uzlaşamıyoruz. Şiirin, san'atın herkese değil de yalnız bir xümreve fan etmek ister ve vakayii ona göre tertip eder. “Thöse,, ile 'tendanee,, arasında, bir âliminin müşahedeleri neticesi kaleme mldeğı mene. hi -— kadar ay ettiği en garip fikirlerden biri- ir. kadar ki hâdiselerin de bir İleri lehinde değildir. laik talâk bem lehinde, hem giyme aley- hinde birçok hâdiseler vardır. Avu- kal ile “tendancicux,, eserler muhar- naklolunacak sarayının vekâlet daireleri tarafmdan işgali olunan kısmı Tem- lunacaktır, İstinaf mahkemeleri- nin teşkiline doğru | Adliye Vekâleti yeni bir teşkilât kanunu lâyihası hazırlıyor ANKARA, 23 (Telefonla) — Adliye vekâleti Millet Meclisi- nin ilkbahar içtimamda âli meclise takdim edilmek üzere yeni bir teşkilât kanun lâyihası hazırlamaktadır. Bu lâyiha ile alakası tabii bulunan yeni ceza ve hukuk usulü muhakemeleri ile icra ve iflâs kanun lâyihasının bu teşkilât layihasile birlikte Mecliste tel Yeni teşkilat lâyihasma göre Adliye müfettişlerinin adedi him merkezlerde istinaf teşkilâtı ihdas olunacaktır. Netice itibarile Temyiz mahkemesinin teşkilâ tı da küçültülecektir, Münferit hâkimler teşkilâtı çoğaltılacak, ceza kanunu yeni ihtiyaçlara göre tebdil edilecektir. Adliyede tayinler Encümen, yüz elliyi mütecaviz memu- tesbit etmiştir ANKARA, 23 (Telefonla) — Adliye vekâleti memurin inti- hap encümeni mesaisini ikmal etmiştir. Encümen yüzelliyi müte urun tayinlerini tesbit etmiştir. Bu husustaki kararna imhur Hazretlerinin yüksek tasdikına arzedilmiştir. Adliye vekâleti neşriyat müdürü Faiz Bey İstanbul Ticaret mahkemesi azalığma tayin edilmiştir. Samsun meb'uslarının bir teklifi — Samsunda rekzedilecek Gezi heykelinin gümrük resminden ve muamele vergisilden muafiye Meclise bir teklifi kanuni serd Ankarada Temyiz mahkemesi için bina ANKARA, 23 Telefonla) — Temyiz mahkemesinin 952 bütt- hükümet (Omerkezine (nakli göre (OAdliye (o Vekâleti ve şimdiki Adliye Selânik muhteliti Sofya muhtelitini yendi SELANİK 23 (A.A.) — Selânik Muhteliti Sofya muhtelitişi Yeni bir tahtelbahir FİUM, 23 A.A.) — Fivme tezgâhlarında Romanya hesabı na inşa edilmiş olan ilk tahtel- bahirin inşaatı ikmal edilmiş. miştir. Hukuk talebe cemiyeti kongresi lâde bir kongre akdetmiştir.. İç | lerek duyulur. Tepler orkestrada kemanın veya Flavtanın bütün alet