27 Mayıs 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

| © defa böyle bir © Dun maksadı büsbütün başkay- No: 15 Venedikli Yazan; M. Yavuz e ticaret İstanbul o zaman da bir ticaret merkezidi, « gemilerden resim alınırdı. - Ne tarafa gidiyorlar ? — Bu tarafa doğru geliyor- . Ve hünkâr çok keyiflidir, — Ne demek istediğini am- lamadım, ihtiyar! İnsanlar sar- hoş olunca, daha fazla kıskanç olurlar... Bahçıvan uzaktan görünen iki gölge gösterdi: — İşte ,bir ağacın gövdesine Jayandılar... yorum, ihtiyar? Sen- den iyi görüyorum... senin gö- remediklerini görüyorum! Bak, ai padişahın boynuna sarıl- — Efendimizi ne kadar tes- hir etmiş bu kadın..! — Avucunun içinde oynatı- yor demeğe cesaret edemiyor- sun değil mi? Aman, burada fazla ko- alım, oğul! Haydi içe- tiye gir... Bahçenin bütün kapı larını kapamağa mecburum... Hüsrev yavaş yavaş yürüdü. Uzaktan (Klio)nun şen kah kahaları işidiliyordu. » .. Hüsrev odasına geldi.. O gün padişahla birlikte (Lomokopin (1|) civarında tet kikat yapacaklardı, Sultan Mehmet, Karadenize geçen ecnebi gemilerinin bura- da muayene edilmesi ve muru- riye resminin de buradan alın ması usulünü vazetı Akdenizden Karadenize geç- mek üzere (Prepontis — Mar- nara) ya gelen ecnebi gemileri Karadenize kaçak eşya getire- ek, İstanbul limanında kalma- an geçip gitmek isteyordu. (Lomokopia) hisarında otu- ran(Firuz) Paşa kaçaklığın ö- nüne geçmek için, ecnebi gemi- lerine karşı çok şiddetli davra- siyordu. İstanbul'da bulunan Vene- dik elçisi Sinyor Kontarino, Fi ruz Paşayı hünkâra şikâyet et- mişti, Tarihin dönüm noktasında, Fatih gibi azametli bir hüküm- icaretin inkişaf ve terak- kisi için Sultan Mehmed'e ilk | temennide bu- lunmak cesaretini gösteren Ve nedik elçisi padişahtan şunu is- tensişti: “— İstanbul bütün dünya- nın ticaret merkezidir. Buraya Hindistan'dan, Buhara'dan A- cemistan'dan, o Semerkant'ten kumaş, halı, erzak ve sair kıy- metli eşya gelir. Türkler, bu ticaretin inkişafına yardım et- «mek için evvelâ limana gelen tüccar gemilerine kolaylık gös- termelidirler. Halbuki, (Lomo kopia) hisarındaki kumandanı- nız bu ticaretin inkişafına mâ- ni olacak tedabir ittihaz etmiş- tir. Tüccara kolaylık yerine, işkence derecesinde suubet gös teriyor.. Sizden bu müşkilâtın ref'ini rica ederiz!,, Sultan Mehmet, Venedik el- şisinin şikâyet ve temennisini zarı dikkate almıştı. Sinyor Kontarino: İstanbul- da en maruf siyasi şahsiyetler- den biriydi. Fatih, Venedik elçisinden kat | iyyen hoşlanmamakla beraber, | onun zekâsını takdir eder ve te | mennilerini daima is'af eyler. | i | a. Sultan Mehmet, Sinyor Kon tarino'yu gizli gizli takip ettir. meği ve kimlerle neler görüş- © tüğünü anlamayı ihmal etme- mişti, Venedik elçisinin temennisi, zahiren, Türklere maddi feva- vit temin edecek mahiyette gö- rünüyordu. Halbuki Sinyor Kontarino- dı. GT Boğaziçinde — Rumeli sahilinde Türkler tarafından inşa edilen büyük Bisar'ın bulunduğu semtin ismidir. Firuz Paşa haksız değildi. (Trabzon) da Türkleri tanımı- yan rumlar, başlı başına bir hü kümet hâlinde, Karadenizin şi- mal kısmına hâkim bir vaziyet teydiler, Trabzon havalisinde yapı- lan kaçakçılık, günün yeğâne ticareti idi. Firuz Paşa, vergi- den kaçan gemilerin kaçakçılı- ğma mâni olmak isteyordu. Sultan Mehmet, bu şikâyet ladığı gündenberi ya şiddetli emirler vermiş ve bi İâistisna her geminin muayene edilmesini irade etmişti. Maamefih, Firuz Paşanm ye rinde bir başka kumandan ol- saydı, herkesten evel Venedik elçisi memnun olacaktı. Firuz Paşa, muhasaradanbe- ri Hisar kumandanlığından de- ğişmeyen, padişaha çok mer- but, rüşvet almaz, hazinenin menafiini fazla düşünür, cahil fakat temiz yürekli bir adamdı. Sultan Mehmet, bir gün ken disine: — Firuz! Devletin menfaati ni kendi menfaatin gibi düşüne ceksin! Hazinenin anahtarları senin elinde demektir!, Demişti. Firuz Paşa, o günden sonra, devlet menfaatini kendi cebi gi bi gözetmeğe ve gemilere vaze dilen kontrol muamelesini çok ağır şerait altında yapmağa baş lamıştı, Firuz Paşa (Lomokopia) hi sarından uzaklaştırılacak olur- sa, ecnebiler için mesele kalma yacaktı. Sinyor Kontarino, yeni gele cek kumandanı nasıl olsa elde edeceğinden emindi. Firuz Paşa çok mütedeyyin ve müteassıp bir adamdı. Venedikliler onunla: — Rüşvet almaz! — Hediye almaz! — Kadından hoşlanmaz! — İçki kullanmaz! Diye alay ederlerdi. Firuz Paşa, hakikaten, Yeni hisarın tepesinde manastıra ka panan bir keşiş gibi çok sessiz ve münzevi yaşıyordu. Firuz Paşaya, bir gün evel, Karadenize geçmek isteyen er- zak yüklü bir gemi ile çok gü- zel bir arap kızı getirmişlerdi. Firuz Paşanın, hayatında ilk defa olarak böyle canlı ve kuv- vetli bir hediye kabul ettiğini görenler, meseleyi derhal sara- ya haber vermişlerdi. O gün, Sultan Mehmet, Hi- Türk ordusunun genç zabitleri, münevverler, kadınlar ve gençler yakında Milliyet sütunla- rında sizi çok alâkadar edecek bir edebi roman okuyacaksınız. Bu romanın muharriri, yazıları yeni neslin lisanı olan arkadaşımız : Burhan Cahit Beydir. Burhan Cahit Bey bu en güzel eserini bilhassa Milliyet için yazmıştır. Ese- rin her satırı Türk idealinin bir parçasıdır. Yüzbaşı Celâl | ismini taşıyan bu fevkalâde || eseri yakında gazetemiz sa- || hifelerinde okuyacaksınız. Yeniden faaliyete geçen asilere karşı Pencaptan asker sevkedilmektedir 'M. Briand. İ Tütün inhisarı müdürü umumi Kasıt mı?" Lord Willington' un sarayı yandı Lord Wil.ington YENİ DELHEY 26 A.A.— Yeni Hint valii umumisi Lord Willington'un sarayının sol ce nahında dün bir yangın çıkmış ehemmiyetli hasarat yapmıştır. Valinin çalışma odasındaki ga- yet güzel bir avize ile büyük bir kıymeti haiz oyma kitabeler ha rap olmuştur, İtfaiyenin çarça- buk yetişmesi üzerine yangın bastırılmıştır. YENİ DELHEY 26 A.A. — Punijap'dan Birmanyaya bu ak şam bir alay asker gönderilece ği haber verilmektedir. Bir mik dar asker daha harekete hazır bulunmaktadır. Birmanyanm muhtelif yerle rinde asilerin yeniden faaliyete geçtiklerine dair haberler alın- ması üzerine buralara askeri kuvvet gönderilmesine lüzum görüldüğü zannolunmaktadır. Ispanya ordu kadro- sunu daraltıyor MADRİT 25 (A.A.) — As- keri ıslahat projesinde şimdiki üçer teburlu 76 piyade alayının ikişer taburlu 39 alaya indiril. mesi derpiş edilmektedir. Zabit mikdarı 22 binden 7900 e indirilecektir. Orduda 280 ceneral yerine 48 ceneral bulunacaktır. Harbiye bütçesi 700 milyon dan 500 milyona indirilecektir. Bir vapur karaya oturdu MARSİLYA, 26 A.A. — Port - Vandres'de hareket ederek Cezayire gitmekte olan Elgolen posta vapuru dün gece sis yüzünden Baleares a- daları sahillerinden birinde karaya o turmustur. Nufusça zayiat yoktur. Vapurun ait olduğu kumpanya ka. za yerine iki romörkör göndermiş- tir. Bunlardan biri vapurdaki yol. cuları Cezayire götürecek, diğeri gemiyi yüzdürmeğe çalışacaktır. Fransa toprağında Italyan ölüleri ! hirlerinden Bliguy'ye gelmiş ve bü- yük harpte ölen İtalyan askerleri. nin hatırasını içün mezkür şehir civarındaki mezarlıkta yapılan nbideye bir çelenk koymuş- tur. Bu münasebetle yapılan ayin ni- hayet bulduktan sonra M. Alfieri | Fransız muhariplere Fransızca ve İtalyan muhariplere İtalyanca birer yatak söylemiş, İtalyanın umumi harbe iştirakine ait hatıraları. can- e Bir gölde kaza LUCERNE, 25 A.A. — Altı ki- şiyi nakletmekte olan motörlü bir gemi, Çuntre Cantonez gölünde dev rilmiş ve içindekilerden dördü boğul muşta Bursa hapisanesinden kaçanlar Geçenlerde Bursa hapisanesinden kaçan yedi kişiden Lâz Mustafa, Bekir ve Yahya yakalanmışlardır. MILLİYET, ARŞANDA 7 MAYIS. mizi HARİCİ HABERLER.. Hindistanda neler oluyor ? ? 2: DİPLOMAT)! ANTASI . Bizde Tenkit Bir müddettenberi ihracat işleri- mizin yolunda gitmediğinden şikâ- yet ediliyor. Kredi (o yok diyorlar. Avrupa piyatâsin: iyi anlayan tüc- car azdır, irlnr, Velhâsıl bir çok şeyler söyleniyor. Ahmet, Mehmet, Ali ve Veli Beyler toplanıyorlar. Bir şirket yapalım ve ihracat işil meşgul olalım diyorlar. (x) banka- sna projelerini "açıyorlar. Banka da bu teşebbüsü hem memleket namı- na istifadeli, hem de kendi nâmına kârlr buluyor ve 500,000 lira serma- yeli bir Limitet şirket tecessüs ediyor Bunun üzerine bir takım gazeteler tutturuyorlar: — Harici ticaret inhisar altına almıyor. Cevap veriliyor: — Canım bu inhisar meselesi ne- redon çıktı? Böyle bir şey yok. Ti- caret serbesttir. — Pek iyi atma şirketin serma- yesi çoktur. — Bundan kime nc? Hem yarım milyon Türk lirası bu teşebbüs için dir, deş © çinde bir fesat olduğu itet şirket olmasından belli. Amo mira şirkt olmalı idi, — Allah Allah. Bunu şirketi teş- kil edenler düşünsün. Memleketin kanunları, efradın ticaretile meşgul olmasına mürit olduğu gibi, Kol- lektif, Komandit,Limitet ve Anonim şirketlerin de bu işle iştigal etmesine — Afyon inhitarı meselesine ne buyuruluyor? Afyon inhisarı bu iş- le alâkadardır. — Afyon inhisarmın bu mesele ile alâkası ne? Hükümet afyon tica- retine değil, nfyondan mamul uyuş- turucu maddölere inhisar (o vazede- cektir, Fakat bu, uyuşturucu mad deler istihlâkinin bir takım beynel- milel kayıtlar'altına alınması ve hü- kümet te afyön müstahsıle karteli- ne girmesi dolayısile taahhüdatına riayet edebilmesi için dir. Hükümet senelerdenberi karte. le girmeğe ve girdikten sonra da teşkil edilen hususi bir şirketle af. yon inhisarı arasında €n uzak bir ve tenkit hürriyeti yok mu? Ağzı- mızı açmayacak mıyız” — Bu sözler tenkit ve kelâm hür. riyetini tebarüz ettirmek için söy- leniyorsa, maksadın bu olduğu tâ başlangıçtan söylense de bahis uza. masaydı ne olurdu? Çelebi böyle olur bizde de tenkit dediğin... ... ———eme— M. Grandi döndü ROMA, 26 ALÂ. > Hariciye na, zarı M. Grandi Cenevre'den dönmüş tür, Fransada grev devam ediyor ROUBAİ, 26 A.A. — Sendika. lar tarafından teşkil edilen grev ko- i taleplerinin tamamen ti edileceği zuzuma kadar Me Tonrosing'da greve devam olamama, #ma karar vermiştir. Pariste bir şimendifer kazası oldu PARIS, 26“ A.A. — Paris - Bas. tile istasiyonunda bir musademe ol muştur, Bir eşya vagonu (o yoldan çıkmıştır. Bir çok kimseler hafif su- rette yaralanmışlardır. Lizbon'da tevkifler LİZBON 25 (A.A.) — 17 ve 18 nisan tarihlerinde ,.pı- lan sui kastlarla alâkadar ol. makla itham edilen 7 kişi tev- kif edilmişt Bir tütün imalâtha- nesinde kaza SALISBURY (Rhodesin'da) - 26, AA. — Salisbury'den 60 kilo- metre uzakta bulunan Darwendale- deki tötün ziraati kumpanyaların- dan birine mensup depolarda mev- cut tütünler tütsülendiği sırada beş Avrupalı ve iki yerli işçinin yerde hareketsi Gil, yatınakta oldek- ları görülmüştür, Bunlar derhal dı- sarıya çıkarılmışlardır. Fakat Avru palı işçilerden üçü ölmüştür. Diğer iki Avrupalı ve iki yerli amelenin sıhhi vaziyetleri tehlikelidir. / zalar neti | İstifasını geri almağa muvafakat etti PARIS 26 (A.A.) — Echo de Paris gazetesi M. Briand'n M. Doumer ile kabine azasının lep ve iltimasları üzerine Ha | riciye nazı vafakat İ İtalyanın harbe girişi- | nin yıldönümü ROMA 25 (A.A.) — İtalya mütlefiklerle beraber umumi harbe girişinin yıldönümünü parlak bir surette tes'it etmiş tir. Fransada otomobil kurbanları PARİS 26 (A.A.) — Matin gazetesi Pente - Cöte yortusu- na tesadüf eden dünkü pazarte si günü yollarda vuku bulan ka inde ölenlerin 14 ve yaralananların 55 kişi oldu- ğunu yazınaktadır. Umumi tatil yapılmış olan pazar ve pazartesi günleri -bir çoğu otomobil kazası- olmak ü zere 31 kişi ölmüş, 100 kadar kimse de yaralanmıştır. | Amerikan maliyesi ne halde ? VAŞINGTON, 25 A.A. — Ha zine nazırı M. Mellon bir nutuk irat etmiş ve bu nutuk telsiz telgrafla neşredilmiştir. Mumai eyh, bu nutkunda bütçe aşığın düyunu umumiyeden tenzi- Tât icrasma müsait olmadığını söy- lemiştir. Pdolayısile tahassul edecek vazi M. Mellon, bu açığa mak için vatandaşların- dan cik pekaz kimsenin mükellef olduğu irat vergisinin yeniden tet- kik edilerek bir miktar tezyit edil. mesini iltizam etmektedir. Takım kaptanı © Dün Olimpiyakos takımı memleketimizden ayrıldı. Misa firlerimizi buraya getiren va- pur avdetlerine de tesadüf et- mişti, Misafirlerimiz bu güzel şanstan memnun olmuşlardır. Saat 10 da Galata rıhtımında mahşeri bir kalabalık toplan- mış, vapurun hareketini bekle- yorlardı Gemide fevkalâde gün lerde olduğu gibi bir hareket vardı. Misafirlerimiz üst göver tede kendilerini teşyi etmek i- çin gelmiş olan zevat ve spor mümessillerile konuşuyorlar ve şakalaşıyorlardı. Bu teşyiciler | arasında bir çok mühim zevat göze çarpıyordu. M. Lokos ve M. Pauris mütemadiyen kendi lerini teşyi etmek ihtiyarı zahmet ettiklerini bu zevata soruyorlar ve çok can- dan gelen teşekkürlerini kabul etmelerini rica ediyorlardı. Va Olimpiyakos takımı İzmir vapurunun göverlesinae.. Olimpiyakos takımı Yunanistana döndü kabulden ilmi mütehassistir >. Dalma hile dat | nin kadroları Açıkta kalacak memurları miktarı pek azdır ANKARA, 26 (Telefon) — si inhisar idaresinin yeni kad- ırmı hazırlamakla meşgul- Behçet (OBeyin . ver izahata o göre | inhi sar idaresinden © açıkta ka- lan memurların mikdarı pek az | dır. İdare için hazırlanmış olan | yeni barem esaslarının tatbiki yet hülâsaten şudur: nizamnamede maaşları 1 — Hususi şimdiye kadar henüz almaf olan müdirana bu maaşla sene bütçesinden verilme; tir. 2 — Baremin tatbikı do sile üçüncü ( smıf memurli bir kısmı maaşlarını muhafi edecekler ve bir kısmı da b den istifade etmiş o ti 3 — Elyevm yüksek mai makta olan müdürlerin m sep hakları muhafaza edile tir. 4 — İkramiye için ayrı kâm konacaktır. Paris müstemlekât serğisinde İtalyan pavy PARIS, 26 A.A. — Paris müs- temlekât dergisindeki İtalyan pay. yonunun açılma resmi dün yapılmış tır, Merasimde müstemlekât nazırı | M. Reynand, maliye nazırı M. Piet- üsteşarı M. Poncet Italyan nazırlardan Prens de nu açılırken Scalen sergi smeiiyeri sfniile oil diği bir nutukta İtalyan pa nun vücude getirilmesinde tı dilen gayeleri izah etmiş: “Afrika İtalyanların ve M. solini'nin üzerinde daima cazip | tesir yapmıştır. Vaktile Ro » | linde bulunmuş olan bu kıt'a Roma; wdet ve rücu etmekteğ Demiştir. Cemiyeti Akvama muzaheret cemiyii leri Birliği PEŞTE, 25 A, A. — Beynelmi- lei Cemiyeti Akvama muzaheret ce- miyetleri birliği pazar günü meb'u- san salonunda 15 inci umumi iç amı aktetmişi i toplandı Macar federasyonu namına B Appony'i murabhaslara “Hoş niz” demiştir, Kont Bethlen de car hükümeti namına misafirleri” lamlamıştır. Meclis encümenlerinde ANKARA, 26 A. A. — Büyük Millet Meclisi Iktisat Encümeni sa- yun ve muamele vergileri hakkın- daki kabun lâyihaları © üzerindeki tetkikatını ikmal ederek maliye en- cümenine vermiştir. Encümen muamele vergisi üzerin deki tadilâtta 15 beygir kuvvetin. den az motör işleten müesseseleri * vergiden muaf tutmuştur. Maliye encümeni veraset ver gisi kanun lâyihası, adliye encüme- ni icra ve iflâs kanun lâyıbası üze- yindeki tetkikatına devan eylemek- tedir. gördükleri hüsnü pur süvarisi Aziz kaptan da mi safirlerin istirahatlerini temin etmek için maiyetlerine emir. ler veriyor ve en küçük arzula- rile yakından alâkadar oluyor. lardı, Nihayet saat 10,20 de va purun hareket edeceği ve spor cuları teşyi etmek “için gelen zevattan arzu edenlerin misafir lerimizi motörle selâmlayabile cekleri alâkadarlara söylendi. Seyrisefain umumi müdürü Sa dullah Bey de Çankaya motöri le misafirleri Sarayburnuna ka dar teşyi etti. (İzmir) limanın ortasma doğru ilerlerken hare- | ket sancakları indirildi, Onla- rın yerine misafirlerimizin ku- lüp bayraklarının oraya çekildi ğini gördük... Kafile reisi M. Pauris vapur hareket etmeden diyor ki: — İstanbulda gördüğümüz fevkalâde mezaketten, ve hüsnü Ankarada asarı ati ANKARA, 26 (Telefon) İktisat Ve. fidanlığında leler taş çıkarırken (o Kili devrine ait bir mezardan tari kıymeti haiz iki bronz tabak bir bronz kâse bulmuşla Bu eşya Ankara müzesine lim olunmuştur. İnebolu ve-Cide'd dikilen fındık ağaçla KASTAMONI, 26 A.A, — İf bolu ve Cide sahillerinde ii | tir. Fındık dikenler arasmda ocak sahibi olanlar vardır. Dil& fındıkların mecmuu geçen sene bin, bu sene elli bindir. Bunl lâyetin ihtiyacı tamamile temin miştir. Sahil köylüsü vaziyetten eremnundur. Çopur Ismail Hakkın! bir rezaleti Gümülcüneden bildirildiği İ göre, bir ay evvel İskeçede Ermeni çocuğuna rezilce taf lutta bulunmağa teşebbüs ef rek cürmü meşhut halinde kalanan 150 liklerden Çopur mail Hakkının Gümülcüne € ha mahkemesinde muhaken yapılmış, neticede alti ay h mahküm olmuştur. Diyarıbekirde bankayı | dolandıranlar kabulden çok mütehassisi Türk idarecileri ve sporcu İ bize gayet jentilmence mu le yaptılar ve çok nazik dılar. Bunu her yerde göğsü gere gere söyleyeceğim. Bu” mas her Yunanlı genci Tüs daha ziyade yaklaştırmış ve # ların arasındaki kardeşlik hir ni son derece takviye etmişti Bundan dolayı aziz ve muh rem Türk milletine ne kâdar şekkür etsek azdır. Bundan le tevali edecek olan tem rı dahı neticeler verec ne eminim, Bilhassa İst ! daki hükümet rü rece müteşekki: Sizin cular da Yunanistana geldi zaman gördüğümüz bu hüsf kabule bir parçacık olsun ©” kabele edebilirsek kendini” çok bahtiyar addedeceğiz. y dilik Allaha ısmarladı eri” inşallah gene görüşürüz.,,