27 Mayıs 1931 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

SEKiZiNCi SENE No. 2532 IBa^mubarrlrl ISJADİ İDAREHANESt: OSvuimtumıınıu n»ı$iMMa daıro j vmuıoHuıiDinıv»' luuiMinia oaıı aaluas» j»Telgraf: İeUnbuI'Cur Cumhuriyet<C :' Posta kutusu: N° 246 Başmuharrir 32386 T.hrlr müdUrU » 33236 tom «nOtfuru 22365. Matbaa 20473 m hu riy Rîİfp^ FnmîmAni dün Bütçe Encümeni Am tetkikata başladı! nillUIMIIIIIMimtllMM MIIKIIIlntlMlllllMMIiniMIMMnilliniMU riniliniiniMHnittDIUIimnillMMimiMIIKIIItl» I1MIII UM4inini<t«h«ll ÇARŞAMBA 27 MÂYÎ5 Î93Î ABONE ŞCRAtTt I MÜDDET: JTÜRKİYE İÇİN HABİÇ Seoeltgi |*1400 6 Aylıgif 750 3 AyJıği j ^400 2700 Kr.f §1450 4 8 0 0 Kr.Y NOshası her*>erde l1IMIIIHII!IMnntllllMmMII!IM!IMI||MMIllllllllll!Uir|l!llllllllll!!!ltinilMIIMI|limilllininnimilllUIII!HlllllllMIHIItl|MinMIIMIt Gümrük Varidatı 70 ten 57 Milyona İndi Kadrolarda tasarruf neticesinde ancak 300 memur açıkta kalacak F,rka grupunda Terkos hakkında takrir verildi Üç idare azalığı için intihap yapıldı MllllinilllHHHIinimillMIIHIHH!IHimilH«HmHHI!HI«l«IIHIH«IHIIIHIMIHHIIIHIIIMHHIHIimHlimHIIHMIHIHIIHIIiniMIIII«IHHI!niHIHHIHMIH1l»im Birazda Hakikatlerle Karşıkarşıya!.. Şu t? Bankasıntn önayak olmasile te4ekkül eden «if ihracat limitit *irketi> bu memlekette işlerin nasıl görüldüğü hakkında bizi yeniden tenvire medar oldu. îş ihracat sirketi . nin ihracatı inhisar altına alacaği ve bunun karsısında küçük ihracatçıların şhndiden telâşa düstükleri yolundaki neşriyat malumdur. Bu yoldaki yazıların garez tarafı açık olmakla beraber cehalet tarafı on dan daha kapalı değildir. Alelâde bir ticaret firketile inhisar arasında hiç bir münasebet tasavvur oluna • mıyacağını anlamak için insanın hakikaten garezkâr olduğu kadar çok cahil de olmatı lâzım gelir. Gene bu cümieden olarak bir kaç giin evvel bir akfam gazetesinde o • kuduğumuz uzunca bir Ankara ha • berî if ihracat f irketini ihracat kooperatiflerile karıştırıyordu. thracat kooperatif i diye bir kooperatif olmıyacağını bilmemek için kooperatif in ne demek olduğunu bilmemek lâzımdır. Ve hakikaten bu memlekette kooperatifm ne demek olduğu bilinraiyor. tktisadiyatımıza yepyeni bir esas tefkil edecek olan kooperatif • çiligi hepimizin topumuzun alfabesinden başlıyarak oğrenmeğe ihti • yacımız vardır. Başta Darülfiinun hocaları olmak üzere teşkil edilen kooperatifçilik cemiyeti memlekette bu noktam telâfiye çalışacaktır. Kooperatifçiliği öğrenmeğe baş ladığımızda göreceğiz ki bu ilmt meslekt» ihracat kooperatifi diye bir çefit yoktur. Olan »ey bizde şim* diye kadar adma istihsal kooperatifi deniien satış kooperatifidh*. Satış kooperatifi müstereklerin mallarını dahilde de satar, hariçte de. Ancak kooperatif esasında çok basit bir sey olmakla beraber tatbikatta ve hu • susile iptidaları hayli müşkülât ar • zeden bir iştir. Bizde kooperatif kelimesinin ilk telâffuzundan itibaren guya memlekette bugiinden yarına bürün iktisadî teşkilât kooperatif nizamına konularak bu da ihracat inhisarı diye hemen daha büyük bir tesekküle geçivermif zan • nına kapılanlar sadece cehaletlerini teşhir ve ilftn etmekten baska bir ?ey yapmıyorlar. Biitün bu gürültüler araaında cehaletin yalnız bir feye alet olmasın • dan korkulur. O da Türkiye'de bir nevi müstemleke ticareti îdame et meğe alışmış olan bazı firmalann bu memleketteki iktitadî her uyamklıktan haksız yere hazer etmeleridir. Vaktile tzmır'de incir üzerine ilk Utihsal kooperatifi kurulduğu zaman en ziyade teliş göıtererek bu te • sekkül aleyhine açık veya kapalı propaganda yapanlar ötedenberi incir üzerinde çahsan büyük müesse • lerdi. Aydın halkmın ecnebi Figı Paker firketile mücadelesi, daha doğrusu bu ecnebi müessesenin incircilerimizi boyunduruk altında tut • mak için sarfetmiş olduğu gayret hâlâ hayretle hatırımızdadır. Bu def a da kooperatif lâf ları olurken guya bundan haricî ticaret inhisan doğacakmış lftflarımn ilk defa Iımir' den çıkmıs olmasını bu noktadan dikkate sayan görraek lâzımdır. Hükumetin haricî ticaret inhisan he sabına şüphesiz hususî maksatlarla çıkarılan sayiaian kuvvet ve sara hatle tekzip etmİş olduğu malum dur. "Kubilây,, abidesi heyeti ilk içtimaını aktetti Bizim için başını veren aziz şehidin abidesine sizde bir taş koyunuz Butçe Eneument ıktnci reisi Rana B. Ankara 26 ( Telefonla ) Medis Bütçe Encümeni 931 bütçesi etrafında tetkikata başla • mıştır. Hükumet yeni bütçede tasar • Asrî süt f abrikasıL S ü t ç u l e r zengin bir tstanbul sütçüleri büyük bir süt fabri kası tesisi için zengin bir Macar grupu ile müzakerata gi rismiflerdir. Bu fabrika 40 bin Iitre sütü ta» • fiye edecek ve kaplara koya caktır. Macar grupu fabrika • dan başka ts • tanbul civarın • da 50 tane asri ve fenni inek ahın insa grubile müzakereye giriştiler ruf yaparken açıkta çok az me • mur kalmasına itina etmiştir. Filhakika memuriyetleri lâğvo • lunup ta başka yere tayini imkânı kalmıyanlann adedi 300 ü tecavüz etmiyecektir. 931 bütçesi haziran içinde kanuniyet alacağı için yeni kadro • lann tatbikına temmuz iptidalarında baslanabilecektir. Hükumetin ihzar ettiği 931 bütçesinde arazi vergisi 5 mil • yon 632 bin, müsakkafat vergisi Ftrka grupu idare nzaltğtna tntıhap 7 milyon 710 bin, sayım vergisi edüenlerden 13 milyon 600 bin, kazanç ver Azız B. (Srzurum) İhtan Pş iGireeun) gisi 15 milyon 623 bin, muamele Ankara 26 (Telefonla) F. Tergisi 16 milyon, veraset ve ingrupu bu sabah 10 buçukta toptikal vergisi 750 bin lira olarak landı. Fırka umumî heyeti ida tesbit edilmistir. Devlet demiryolresine intihap edilen grup aza • ları varidatı 2 buçuk milyon, gümsından Hakkı Tarık (Giresun), rük varidatı 57 milyon lira tahAbdülmuttalip (Malatya) ve Dr. min edilmistir. Gümrük varidatı Cemal (Bolu) Beylerin yori fcçen sene 70 milyondu. ne lhsan Pş. (Giresun), Aziz B. Kanunları Meclis encümenle» (Erzurum), Emin B. (Samsun) (.Mabadi 4 uncu sahifede) intihap edildiler. Terkos mes'elesinin ne safhada bulunduğuna dair Samsun meb'usu Ethem Beyin takrîri okundu. Nafıa ve Dahiliye Ve kâletlerine havale edildi. Grubun haftaya salı günü aktedîlecek içtimaında alâkadar vekillerin cevap vermeleri kararlaştınldı. «Cumhunyet» in teşebhusu ile yaptiacck Kubüây abidesi için butun vitâyet ve katalarda olduğu gıbı şehrımızde de Valı Beyin rtyasetinde teşkü edilen ve dun ttk içttmamı akteden komısyon erkânı Macar Turizm Meclisi TUrk heyeti dün Peşte'ye hareket etti «Cumhuriyet» in tesebbüsile Menemen'de inşa edilecek Ku bilây abidesine İstanbul'un yardımını bir teskilâtla idare etmek üzere bir komisyon teskil edil • diğini yazmıstık. Bu komisyon dün Belediyede Vali ve Belediye reisi Muhittin Beyin riyasetinde toplanmîştır. Komisyonda Vali muavini Fazh, Belediye muavini Hâmit, Müddeiumumî Kenan, Ticaret Odasmdan Şerif zade Süreyya, C. H. F. vilâyet reisi Cevdet Keriat, Defterdar Şefik, tstabul Güm rükleri başmüdürü Seyfi, tstan bul Sıhhiye müdürü Ali Rıza Beyler bulunmuslardır. Komisyon Kubilây abidesi için yapılacak muaveneti bir kısmı memurlann, diğer kısmı tüccar ve esnafm teberruatı olmak üzere iki kısma ayırmıştır. Ücretli ve maaşh memurlann, kudret ve hamiyetlerine göre ve bir de(Mdbadi 4 uncu sahıfede) Yunan futbolcuları dün şehrimizden gittiler Cuma günkü müessif hadisenin müsebbibi dün bulunarak tevkif edildi Misafirler gördükleri hüsnü kabule teşekkür etmişlerdir Misafir Yunan sporcuları dün şehrimizden ayrılmışlar ve memle • ketlerine avdet etmişlerdir. Misa firlerimiz, kesif bir sporcu kütlesi ve spor erkânımız tarafından ha raretli surette teşyi edilmişlerdir. Yunan sporcuları, vapurun Izmir limanında tevakkufu esnasında bir kaç saat için tzmir'e çıkacaklar, badehu Pire'ye gideceklerdir. 1 Oun Sutçuler Ctmiyett merkezınde intıhap yapütrken mesaisine devam etmektedir. Şim • diye kadar 2000 hayvanın banna • bileceği kadar fennî ahır insa edil • mistir. Yeni yapıUn ahırlar talimatnamede tasrih edilen sekilden daha fennî bir tarzda yapılmıslardır. Ta* MurahhaslartmK Cevdet, Şükrv. Âli Sezaı dilen yapılanlar da talimatnameye Muammer Beyler Sirkeci istasyonunda muvafıktır. Haziran birde Budapeste'de top Ahırcıların sikâyetlerine gelince lanacak olan Macar merkezî Turizm (Mabad 4 uncu, sahfede) meclisi münasebetile Türkiye Tu HIIIHIIIIMIIMIIIIIIIlMIIIIIHIHUIIIIIIIIIMIIIIHIIMIIIIIIHPIHIIIIIMIIIIIIIIIIIIMnMIIIHIIIMIinlinilintlilMIIIIIMIinillllllinillMIIIIMIMIMIIIIMIIIimllllll ring Kulübü murahhasları Macar Eğer bu piyasa emniyet ve itimat setavassıtlar kendilerine başka işler Turing Kulübü tarafından Buda • raitini yerine getirmiyorsa ondan bulurlar ve ezcümle müstahsil olurpeste*ye davet edilmiflerdi. vaz geçilerek ihtiyaçların başka (Mabadt 4 uncu sahifede) lar. Ama bu ideal neticeler elde edimemleketlerde telâfisine gidilir. linciye kadar herkes işinde gücün • Böyle bir halden bizim memleketi • de devam eder. mizin ne kadar ziyan gorebileceğini tf ihracat limitet şirketine gelince Abdullah is • uzun uzadıya izaha hacet yoktur. Isbu ortada binbir çeşidi bulunan ticanainde bir ame \ ret şirketlerinden alelâde biridir. Bu te iflerin içinde bulunmak hasebile lenin Ankara t bu hakikatlere yakından vâkıf olan nun maksadı yeni bir ihtiyaca cevap malâti Harbiy<= İf Bankası hariçteki Türk haysiyet vererek Türkiye'den harice namus Fabrikalar Mü • ve itibannı iade edecek sözünün eri ve emniyet dairesinde mal satmak • dürü Seyf i Beyi bir ticaret işi nümunesi verebilmek tan ve bu suretle Türk piyasasımn İMçakla vurdugU' maksadiledir ki bes yüz bin Kra serbilhassa harpten sonra musap olduHakikatte kooperatif müstahsil na, hu sırad« mayeli limitet sirketin teessüsfinde ğu emniyetsnrfik saibesini ortadan veya müstehlHcm kendİ işlerini kenfabrika tşletw>p önayak olmuştur. kaldırmağa çalısmaktan ibarettir. dileri görerek parazit mutavassıtlaMüdürü Musli Acayip, diyeceksiniz, Türk piyatf ihracat limitet sirketi muamelâ hittin Beyin sekra fazhı menfaat tevziinin önüne sasımn emnîyetsizlik hastalığı mı tından ne kadar para kazanır bil • geçmeği temin eder, ve bu itibarla teden öldüğünfi var? Maalesef evet. Maalesef ha • meyiz. Fakat muhakkaktır ki bu sirkooperatif zihirde tüccar aleyhine yazmiftık Seyfi riçte Türk piyasasına karşı bîr nevi ket if lerini ve taahhütlerini çok cidBeyin yaralan MusHhıtttn Bey bir teşekkül gibi görünürse de şim • emniyetsizlik hasıl olmus ve bu da hafif olduğundan vaziyeti tehlikeli dî ve çok hakikî olarak yürütecek diye kadar hakikî kooperatiflerin harp ticareti ile harp sonu ticareti değildir. Abdullah askerî divani ve bu sayede servetlerin en büyüğü hiç birisinin bellibaşlı bir hidise onin fena adetlerinin hâla devam e • olan emniyet ve itibarı piyasamız harpte muhakeme edilecektir. larak behemehal tüccarı »zrar et • den pek zarurî bir neticesinden iba^ . "> * lehrae olarak kazanmif bulunacakmis olduğu da iddia ve isbat olunaret bulunmuştur. tır. Tekrar ederiz ki memlekethniz maz. Ticarete gelince onun koope • için böyle bir tesebbüs çok büyük ve ratifler sayesinde daha ziyade feyiz Gönderilen mal, ya nümunesine Dahiliye VekcAetinin talimato nisbette de kat'î bir ihtiyaç haline ve küsayis bulduğu muhakkaktır. muvafık çıkmıyor, ya şeraitme uymınameyi izah eden yeni bir tagelmifti. Kooperatif ler teessüs ederek hakikî yor. Herkesin protesto île, dava ile, mini öçffncti sahifemizdedir fekilleri içinde terakki ederken mu • YUNUS NADt kavga ile geçirijecek vakti yoktur. edecektir. Sütçuler Belediyenin bu ise iştirak etmesine taraftar değil • lerdir. Yalnız Belediyenin bu hu • susta müzahereti istenecektir. Fa • kat Belediye eski mahut «irketten ağzı yandığı için bu hususta müzaheret edip etmiyeceği belli değildir. Asri ahırlar Diğer taraftan Belediye ahırla • rın asrî ve sıhhî bir hale ifrağı için Müessif hâdisenin müsebbibi tevkif edildi Yunan takımının kaptam M. Yorgos Seyfi B. in vaziyeti Yunan OHmpiyakos takımüe Fenerbahçe arasında geçen cuma günü yapılan müsabaka esnasında kale arkasında bulunan seyirciierden birisi misafir Yunan kalecisine bîr (Mabadt 4 uncu sahifedO ||1|IIIIMIMIIIHIIIIIHHIIIIHMMHIUIMIIIIlllMIMIMIiniMMIII1MUIMIl)İIH|MMinWllltlllMIMnUHIIMIIIIIIMHIIIIMIlUIHIIIMUIIIH(mmiHmlHIIMI«Hh Büyük sulama tesisatı Iskân tasfiye kanunu Ankara OLvartnda Nafta Vekâletı mn yaptırdığı Akkopru bendi Ankara 26 (Telefonla) Nafıa Vekâleti imkân nisbetinde 8U siyasetine büyük ehemmiyet Lutfen Sayfeyi çevlrtnla