11 Mayıs 1931 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 1

( I mama — e ————ğ— i Ma ! Birmedrese kavgas!! e Dördüncü Büyük ME Meclisi açıldıktan sonra, 4 Manlı Meb'usan Meclisini. “e İsi ilk olarak hatiplik kürsüsü | Me çıktı. | Ve anutulamuş şöhreti ile | müş klişeleri tekrar | ir ikinci Gülan vet Halk Firkasının | istenerek açık bırakılmış gedi- Zinden, eski Şurayı Devlet ve Babrâliyi Meclise sokabildik- leri için he kadar gurur duysa- lar yeri vardır Osmanlı gazetelerinde Halil | Bey ancak mizah mevzuu idi;| Cümhuriyet gazeteleri ona her | vedenaç gülmeğe muvaffak o- | İamadılar: Bir fikir ve ruh buh | tani geçirmekte o olduğumuz doğrudur. Bu bir medrese kavgası ve kulaklarına kadar Osmanlı fesi geçirmiş bir mantıktır. © Halil beyefendiye ehemmi- Yet vermek ne kadar imkânsız Sa günlerdenberi gazete kâğı- dr yıpratan bu medrese kavga- #ına ehemmiyet vermemek oka dar güçtür: Türkiye, en genç veten yeni rejimlerden biri nin kaynağıdır. Bu rejimin yük sek ve canlı meclisinde, Vefik Pş. meb'usan Meclisinin zabıt- larına nazire yapılmış olması” | na firsat bulunmak hakikaten likkat edilmeğe,değer. Meşrutiyette Nazır ve Sad- Tâzam olduktan sonra, harita- ya bakan ve coğrafiya dersi alan" şahsiyetler görmüştük. Meb'us olduktan sonra. teşki- lât: esasiye kanununu okuyan akil İzmir meb'usu o dev- ri hatıra getirdi. Onun, ilk defa eline aldığı bir kanunun bir kaç satırma göz atar atmaz bütün çümhuriyetçilerin, yân- İaşinı tutmuş olmasına hayret eünsnek lâzım gelir, j Genç kafa ve genç enerji hodbinlik ve kayıtsızlıkla yağ tutarken, iskeletler et bağ- lâmaktadır. İhtilâl havasının Tüzgürları durulmuş zannolün- | ğu zaman, hep böyle olur; Sandık ve sandıkalara sığınmış olanlar sokağa çıkarlar. İnkılâp O zamanlarında nor- Mal, sert havanm yumuşaması değildir; hareket ve hayat ve hamle tenposunu muhafaza €t- Mesidir, i Meb'usluk yemininde! bir (Ve) unutan. arkadaşlarımıza Bülen muhterem Fırkamızın Türkiyenin ne zamanında de- Bil, neresinde bile olduğunu U- Yutan Halil beyefendiye ceva bi, bir kahkaha olmak lâzımdı. 'aktik kusuru vardır ve sebe bi nezaketimizdir. Mustafa Kemal Türkiyesi- hin genç ve canlı manzarasının. zulmasına müsamaha etme- Yelim, Canlı gençlikte, dama- rin âksine, sinirler sert olmalı dır. Sinir gevşekliği, irade ve Yman ve azim hastalığının işa retidir, Falih RIFKI ame — Ecnebi dayinler Dün iki murahhas geldi bugün digerleri gelecek Düyunu umumiye hamilleri namı na, hükümetle müzakere için gelece- ğini yazdığımız ho yet arasından iki zat dün vapurla Marsilyadan şehri mize gelmişlerdir. Aldığımız mütem- Mim malümata na hamillerini müzakerede Evvelce altı zatı temsil etmesi ta serpe beş olması Sabul, olunmuştur v hu murahhaslar M. De Clawzier Pransız hamilleri amma M. De Giauzier, M. Barde ve M. Prud- Home, İngiliz hamilleri namına M, 97t ve Almâh hamilleri nâmria dâ » Weigeittir. Dün şehrimize Frin WE hamilleri murahhaslarından M | Vekili İsmet Paşa Hazretleri ll Başmuaukarriri Sirt Kioks BANERSİE “Fırka kongresi Bey senelik progr Bugün mürakeresi temi. kine era Nazım Mik Üz 1— ipek ve 10 4 üncü sahifede: 1— Felek Roman toplandı hariçten leteyecekler. Büyük kongre Gazinin özlü bir nutkile açıldı; | Iktısat Vekili Cenev- İsmet Paşa Fırkanın beyannamesini okudu Beyanname, Fırkanın dahil ve hariçte takip ettiği umum siyaseti noksansız izah eden canlı bir tarih vesikası, muhalefete karşı açık alınla verilmiş bir hesaptı “Devlet idaresinin zaif ve âciz olduğu zannı, memlekette cesaret ve fırsat Soldan iibaren Ismet Pş. ile Vekiller Müstakil meb'usların mütaleslarını dinleyorler, ortada Ba programını okuyor, sağda Izmit meb'usu Sırrı Bey: kabine programını tenkit ediyor ANKARA, 10 (Hususi) — Fırka kongresi merasimle açıl dı. Gazi Hazretlerinin nutukla- rından sonra Kâtipliklere Ru- şen Eşref (Afyon), Avni (Yoz gat), Cevdet Kerim (İstanbul) Hilmi (Bilecik) Beyler intihap edilmişlerdir. Bundan sonra Reisi Umumi kürsiye gelerek Umumi Riya- setin beyarinamesini okumuş” tur. z Umumi riyaset beyannamesi Resi umumi vekili İsmet Paşa Hazretleri tarafından oku nan umumi riyasetin beyanna- “Muhterem Eefendiler, Umumi riyaset, 1927 büyük inden itibaren fırkamı- erek memleketteki vaziyet ei ve gerek memleket idaresinde müsadif olduğu ah- val ve takip ettiği hattı hareket hakkında Büyük kongreye hü- lâsatan maruzatta bulunacak- tır. Dahili siyaset e Dahili siyaset: Dahili siya- tte firkamız geçen 4 sene zar ini Cümburiyetçi ve halkçı zihniyeti ciddiyetle ve - sebatla ip etmiştir. e evelki ahvali beraber derhatır edersek, dahili siyaset te elde ettiğimiz neticelerin ne kadar mühim ve muvaffakıyet- i gu anlaşılacaktır. : timi ve ği büyük hâ diseler karşısında konmuş olan takriri sükün kanünu 1927 se- nesinden el'an meriyette idi. 4 senelik Cümhuriyetin büyük inkılâbatı ile seferberliği intaç eden büyük kıyam; karşısında memleketin nizamını ve inkılâ- batın masuniyetini fevkalâde kanunlara muhtaç olmaksızın temin edebileceğinde tereddüt Fırkamız içir bun - | N ” : NN M. Barde gelmişler ir, Mumaileyhimadan aldığımız ma imame murahhaslardan bir kasm: da bugünkü ekspiesle gelecek lerdir. Diğerleri de ayın on dördün- cü perşembe günü başlayacak olan müzakerelere iştirak edebilmek üze l te nihayet çarşamba günü şehrimiz ! de bulunacaklardır. M. De Clawzier | kendisile görüşen bir muharririmize demiştir ki: ş — Perşembe günü Ankarada mü zakereye amade olarak bulunacağız Müzakerenin ne kadar devam edece ği hakkında tabii hiç bir filerimiz yoktur. Gerek Türkiye hükümeti, ve gerek düyünü umumiye hamilleri selenin hal ve intacını samimi iri arzu ettiklerinden müzakere nin şayan memnuniyet neticeler ve- receğinli ve sür'atle intaç olünseaği | nr zarnetmektevin. bulamayan fena fikirlileri ileri atılmağa ve meydana “ Biribirimizi irşat ve haklı tenkit / etmekte fayda vardır. Bundan asla / zarar gelmez. Fakat aksinden çok za- rar görüleceği tecrübelerle sabittir!” dan da mühim olan (imtihan fevkalâde esbap karşısında alı- | riri sükün gibi, idarei örfiye gi- Me 5 a Gazi diyor ki: ANKARA, 10 (A A.) — C, H. Fırkasınm üçün. cü büyük kongresi bugün saat 14 buçukta toplanmıştır. Reisi Umumi Gazi Mustafa Kemal Hazretleri kongreyi âtideki'mühim nutuklarile açtılar: Efendiler; C: H. Fırkasının üçüncü büyük o köngresini açıyo. rum. Bu münasebetle fırkamızın muhterem murahhas. larını hürmetle selâmlarken duyduğum sevinç ve saa. detin büyük olduğunu heyecanla arzederim. Arkadaşlar; Birinci umumi kongremiz bundan İZ sene evvel Sıvasta bir mektep dershanesinde yapılmıştı. Oraya ge- len muvahhaslar türlü takipler altında bir çok müşkül lerle karşılaşmışlardı. Müzakerelerimiz dahili ve harici düşmanların süngü ve idam tehditleri içinde vuku bu. Tuyordu. Fakat Türk milletinin bakiki his ve emellerini teşci ettiğine kani bulunan kongre hey'eti milli vazife. sini ikmal lüzumunu her mülâhazanın üstünde tuttu. Takip etmekte bulunduğumuz prensiplerin ilk esatları- nı tesbit etti. Ondan sonra da feragatle ve azimle O €sas- lar üzerinde yüründü, Muvaffak olundu. Milli mefküre- ye tam iman ve onun icaplarına tereddütsüz tevessü- lün neticesi elbet muvaffakıyettir. (Alkışlar). Kıymetli bir hatıra: Sıvas kongresi Bugünkü kongremizin işlerine başlarken Sıvas u- mumi kongresini yadetmekten başladım. Onun fırka. mızca inkılâbımızın tarihi bir hatırası olarak - mazbut tutulmasında faide gördüğümdendir. Millet için ve mil. letçe yapılan işlerin hatırası hertürlü hatıraların üstün. de tutulmazsa milli tarih mefhumunun kıymetini takdir etmek mümkün olamaz. (Devamı beşinci sahifede) nan istiklâl mahkemeleri, tak- İrtişa ve evrakı nakdiye e s a . t . t . ihtilâsı tahkikatı bitti — ANKARA 10 (Telefon) — Ankara istintak dairesi irtişa dosyası üzerindeki tetkikatı ik mal etmiştir. Müddeiumumilik iddianamesini hazırlamaktadır. İddianamenin hazırlanması- nı müteakip karar hâkimi kara rını verecektir, Dosyada ismi geçen profe- sör Tevfik Beyin kim olduğu tesbit edilmemiştir. Tevfik B. bazı ifadelere nazaran Avrupa- da bulunan (Cemal Nas) nn (Devamı 4 üncü sahifede) Maznunlardan Jan Basat çıkmağa teşci y ANN eyler,, bi fevkalâde tedbirlerden bilih- tiyar vazgeçip geçmiyeceğinin. anlaşılması idi. Her memleket için çok esaslı sayılacak bir çok | iyük inkılâbat bizim memle- kette tahakkuk ettirildikten sonra onların normal ve umu- mi zabıtlarla müdafaa olunabi- leceğinden bihâkkın endişe olu nabilirdi. Geşmiş zamanlar tecrübe- leri samimiyet erbabının bütün bu endişelerine hak veriyordu. Bütün bu esbap dahili idarede fevkalâde tedbirlerin idamesi- ne bizi sevekte idi; inkılâbın ve Cümhuriyetin müdafaasma ma tuf olduğu için gelecek nesiller karşısında ve târih nazarmda fırkamızı gene tamamen ma- zur gösterecek mahiyette idi. Biz bütün bu varit endişelerin üstünde bulunarak hareket et- tik. Fırkamız cümhuriyetçi ve halkçı vasıflarında milletimizin esas temayülüne ve kabiliyeti- ne istişat ettiği ve bu memleke tin muasır bir devlet kudret ve umranma mazhariyeti huriyetçi, halkçı, milliyetçi, lâyik veinkılâbçı bir idarenin yerleşmesinin esas şart bulun- duğu kanaatindedir. 'Tesadi ettiğimiz maniaları hep bu zih- | niyetle takip ettik. l Fevkalâde hâdisat | karşısında Fevkalâde hâdisat karşısın- da aldığımız tedbirleri geçmiş politikacılar gibi bize fırsat ve- ren vesileler değil ihtiyacın bir an evvel izalösile kaldırılacak muvakkat tedbirler cümlesin- den saydık. İşte bu zihniyetle- dir ki 1927 de mevcut olan tak- riri sükün kanunu müddetinin hitam bulduğu 1929 senesinde kaldırılmıştır. Bizim memleket te normal bir Cümhuriyet haya tı tesis etmek için mesaimiz hilden ve kısmen hariçten türlü mücadeleleri tahrik etmiştir. 925 kıyamından sonra Şarkta bazı vilâyetlerimizde vukuat ve hâdisat bazan yeni ümitlerle te kerrür etmiştir, Milliyetçi ve | halkçı bir idarenin istikrar ve kudretinden şüphe eden anasir | hariçten de sühulet bularak | Cümhuriyet aleyhine talihleri- İ ni mülkerreren tecrübe ettiler. Bu tecrübeler daima husranla neticelendi. Türk vatanınm te- | mamiyetine itikat eden vatan- daşlar için Cümhuriyetin umu- mi müsavi tekayyüdünden baş ka mesnet ve mahrek olamıya- cağı mükerreren ispat edildi. (Devamı 5 inci sahifede) reye gidemiyor ğ | Mustafa Şeref Beyin yerine Hasan B. (Trabzon) hevete iltihak edecektir Aktısat vekili Şeref Bey ANKARA 10 (Telefonla) — İk- vsat vekili Mustafa Şeref Bey, Fır- ka kongresinin devamı müddetince Ankarada bulunmak mecburiyetinde olduğundan Cenevre içtimama işti- rak edemeyecektir. Heyete murah Hariciye vekili T. Rüştü Bey Re Trabzon meb'usu Basan Bey has olarak Mustafa Şeref Beyin ye rine Trabzon meb'usu Hasan Bey iltihak edecektir. Mustafa Şeref Bey kongre içtimalarını müteakıp afyon könleransına iştirak için Cenevreye gidecektir Hafize Suzan Hanımın o. | nihayet izi bulundu Suzan H. yanında Fazıl B. olduğu halde Ankaraya cumartesi günü Hafize Suzan Hanımın Eyipte sağda evin sahibi, Bir haftadan beri İstanbul ve İs- | mir gazetlerinde dedikodusu devam eden Hafize Suzan Hanımın bunca taharriyattan sonra nihayet dün izi keşfedilmiş ve İstanbuldan Ankara- ya gittiği tesbit olunmuştur. Aldığımız malâmata göre, Hafize Suzan Hanım, İzmirdeki iskandal a e a İSTANBULUN namında yeni ve mühim bir hıyoruz İSTANBULUN SR Rk RR SS ER RL Yarın tefrikamızda, İstanbul'u Bizanslılardan aldıktan sonra, Türklerin Rumeliye nasıl akın ettiklerini, İstanbul'da neler yaptığını ve bu meyanda FATİH' in gizli kalan esrarengiz bir aşk macera. sını yeni tefrikamızda okuyacaksmız! Yarın Milliyet'i okuyunuz Ok, KEZA EEE EEE O ZEEEEEE EE eki acaktır, > gitti misafir kaldığı ev solda Suzan EB. dan sonra yiğeni Fazıl Beyle bera- ber, trene binerek İstanbula gelmiş ve Eyüpte akrabalarından Necip na- mında bir zatın evinde misafir kal mişter Hafize Suzan Hanım ile Fazil B. Devami 4 üncü sahitede) İLK GÜNLERİ Yazan M. YAVUZ tarihi tefrika neşrine baş- İLK GÜNLERİ (Fatih) ın t