12 Aralık 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2

HARICİ HABERLER. Alman ve Avusturya kabineleri Bu iki memlekettede başka başka sebeplerle hükümetler müşkilât karşısında kalmaktadırlar. I Ecnebi en m Fransada | Galebe Şimdiki halde mu- tedil olanlardadır.. Fransada bir haftadanberi de vam eden kabine buhranı her ta! rafta dikkatle takip edilmekte- dir, Fakat başka taraflarda ne- ler oluyor?.. Diger iki memle-; kette, Avusturya ve Almanyada iyasi vaziyet pek nazik safha- Jar geçirdi. Avusturyada yeni intihabat- tan sonra yeni bir kabine teşki li kolay olmadı. Eylülde Alman yada yapılan intihabat müfrit bir takım anasırın galebesini ve bu yüzden de Almanyanın kom- şuları arasında endişeyi intaç et miş oldu. Fakat müteakıben A- vusturyada yapılan intihabatta| ise müfrit unsurlar umdukları muvaffakıyeti elde edememiş- lerdir. İktidar mevkiine gelen Ender kabinesi Avusturya da olup biten şeyleri hariçte me-; rak ve az çok endişe ile takip e-| denlerce itminan verici bir he-| yet manzarası arzediyor. İ Bu endişe nedir?.. Avusturya nan Almanyaya iltihakı, Avus- suryanın kendini bağlayan ağır| muahede şeraitini kırıp atma- ave belki de bir gün cümhuri- yetin yerine eski hükümdarlık şeklini iade ile tahta Habsburg hanedanmın bugün reisi sayı ian prens Ottoyu getirmesi.. Bu) "Yor hangi biri tahak- A edebilir gibidir?.. Burası ay rı bahistir, Bilhassa hükümetin geklini değiştirmek, daha ziya- de sosyalist cereyanı ilerileyen Avusturya da pek uzak görülü-| yor. Fakat sık sık mevzuu bahsl olan ve Avrupa sulhünün gün mevcut muahedeler ei ne istinat etmesi lâzım geldi- inde ısrar edenler bu ihtimal- lerden daima endişe etmekten geri kalmıyorlar. Onun için A- Avamuya böüyekli Yusturya vekayl ye di| man meclisinde şimdiki kabine yi devirmek için fırsat bekleyen müfrstler hükümetin meclis ta- til iken çıkardığı mali ıslahat etrafımdaki kanun mahiyetinde olan kararmmameleri reddetmeğe Cenevredeki İhzari tahdidi teslihat konferansı nihayet me-' saisini bitirdi. Ve asıl tahdidi teslihat konferansına takdim €- dilecek raporu hazırladı. İhza- ri tahdidi teslihat Konferansı- nm dört senelik mesâiden son-| ra hazırladığı rapor ittifakla ka- Bul edilmiş değildir. Muhalifler! moktai nazarlarını ayrıca tesbiti stmişlerdir. Binaenaleyh itilâf ları Meni Financial New namındaki ma Hi İngiliz gazetesinin şehrimiz- AİLUYET Buhran uz uzadıkça uzadı PARİS, 11 (A.A) — M. La 19 Tütün inhisarının mali vaziyeti İdarenin 929 senesi varidatı 45,372,611 liraya baliğ Ankara, 11 (A.A) — Aldığı deki muhabiri gaze* sine verdi! val, cümhuriyetçi fırkanın yek|mız malümata nazaran rejinin diğerine muarız hiziplerinin a- |tütün inhisar idaresine devrin- “ Ankara hükümetinin Os-İrasını bulamadığından kabine İden sonra idarenin mali vaziye- M. gir malümatta diyor ki: manlı borçları meselesindeki! te: noktai nazarı şu suretle hülâsa edilebilir: Eğer o Türkiyenin İborçlar meselesini halletmesi lâzım geliyorsa milli müdafaası na taallük eden diger mühtelif| işleri ve bilhassa demiryollarıin Şaatını düşünmek mecburiyetir İdedir. Eski Osmanlı impar: teşkilinden vaz geçmişi Doumergue, kabine teşki iti p safhaları geçirmiştir: 'dare 1 haziran 926 senesinde vazi fesini M. Steege teklif etmiştir. İhazineye 9,525,170 lira vermiş, Mumaileyh, cevabmı yarın vere cektir, PARİS, 11 (A.A) — Gazete- ler. Tünkü günü esasen pek zil ulan vaziyeti . vahimleştir- İmiş olduğunu kaydetmektedi 1927,928,929,930 seneleri hazira nının birinci günlerinde verdiği para mıkdarıda sırasile 11,838- 423 ve 18,696,287 ve 22,000,000 ve 24,000,000a baliğ olmuştur.İ dare ayni zamandalhaizran 926 olmaktadır raf fasılları ve nisbeti şudur: Sigorta ve mamulât nakliyesi 1,218,)911, kaçak ve ziraat mas- rafı 541,722, bey'iye ücreti 2,755,586, yaprak tütün mübaya ası bedeli 7,950,221, levazım mü bayaa bedeli 2,544,048, fabrika- lar ve atelyeler masrafı1,587,408 inşaat ve tamırat 334,201 memul tini idare maaşat ve ücuratı 3,000,165, idaremasrafı973,027. Bu miktarm hasılâtı gayri safi ye yekünundan tenzilinden ka luğunun borçları ile cümhur'yet Matbuat, M. Lavalin istişarele- hükümetinin borçları arasında! takip ederken göstermiş ol bir fark gözetilmek iktiza eder.) duğu hulüsu niyet ve sebatı tah Eğer M. Ristin raporu Türki- sin ve metetmektedir. Mumai- yenin tediy. kabiliyeti olduğu İleyh istişarelerine devam et- neticesine vardığı doğru ise Dü|mektedir. Vaziyetin karanlık ol sillerinin Ankaraya giderek bu |minler müphemdir. Maamafih, İraporu münakaşa etmeleri lâ- | gazeteler M. Doümergue'in ikti İzım gelmektedir. Eğer ihtilâf 'dar Mevkiine ayân azasından ra yunu umumiye meclisi mümes- masına binaen yaptlacak tah-| dan | haziran 929 tarihine ka- dar bankalara kalışolan5,712566, lira borcunu da ödemiştir. İdare İlan para da sermayei mütedavi- İleye geçirilmiştir. İdare 930 se- İnin 929 senesinde temin ettiği | nesinde hazineye vereceği 20mil hasılatı gayri safiyenin miktarı) yon liranın ilk altı aylığı olan /45.312,611 Yira olup hazi -Jon iki buçuk milyonu tediye et neye verilen omiktar tenzilimiştir. Sene nihayetine kadar edildikten Sonra kalan2!,312611|da mütebaki kısmını verecek- liranın 20,965,289 lirasmın mai İkua gelen bir mücadele netice- devam ederse Türk hükümeti | başka bir mütehassıs celbede- ir, Financial News nammndaki gazetesi bunları yaz- dıktan sonra Ankara hükümeti i faa edilir gi-! ei Kimse Türkiyeye tecavü; emelini beslemiy: Onun için sevkulceyşi demiryolları inşası Hizumsuzdur. Şurası aşikârdır! ki, Ankara hükümeti Paris ii İlâfnamesine riayet etmeğe hiç etmiyeceği kanaatindedir... Marsilyada bir hâdise PARİS, 11 A.A. — Çuotidi-! en gazetesinin Marsilyadan is- tihbarma nazaran © Faşistleric| faşist aleyhtarları arasında vu- sinde polis Hyöâres faşist reisini tevkif etmiş ve üzerinde milli müdafaayi alâkadar eden bir ve | sika yakalamıştır. Polis, bu ca susluk işinin şebekesini meyda- na çıkarmak için tahkikat yap- maktadır. Çinde idam edilenler ŞANGHAY, 11 A.A. — Rei- | sicüimhur Chang-Kai-Cheke kar | şi sui kastta bulunmuş olmakla Yugoslavya - Yunanistan ATİNA, ii A.A. — Yugos- İavya hariciye nazırı M. Marin kovi da hararetle istikbal i hazırlanmışlardı. Fakat başve kil Brüning diğer sosyal de mokrat, merkez fırkalarile yap| tığı pazarlık neticesinde karar-| nameleri meclise kabul ettirmiş tir. İşte Fransada kabine buhranı! devam ederken bittabi başka| başka âmillerin tesiri altında böyle birer buhran geçirmek ih mallerine uğrayan Almanya ve Avusturya gibi iemleketin Haftalık Siyasi Icmal tir. Almanlar bilhassa seyi be mikdarının tayininde ihtiyat s1- nıflarmın nazarı itibare alınma- ler. Konferansın son günleri bil- man murahhası Kont Bemstorf arasındaki münakaşa o kadar gürültülü olmuştur ki, Alman sdilemiyen noktaların gelecek sene sonlarma doğru içtimar muhtemel olan tahdidi teslihat feranısında mevzuu babsedil nesi tabiidir. Almanlar hemen 1emen her noktada muarız kal- liklarından İhzari tahdidi tes- ihat konferansında müzakere! SENİ kez İrez ede t53 Meclisi mebusanınm Hariciye encümeni, hey'eti murahhasa- larının Cenevreden geri çekil mesi hakkında bir karar ittihaz etmiştir. Münakaşa başlıca iki nokta üzerinde temerküz etmiş. ü: 1 — Yeni tahdidi teslihat mü YAR YA A ME AŞ YAŞ bir büyük devletin kendini icbar) 2© Jiçtiimam yapılmasından vazge- | hüküm İzarıi İgibi maznun 8 komünist bugün Han | du. | keouda idam edilmişlerdir, hassa hararetli olmuştur. İngi. diline tirafta, liz murahhası Lord Cecil ile ALİ ve İtalyanlar be emâh eden idikal ve yahut bıt-raf bir şahsi | yeti davet mütaleasını| serdeylemektedirler. Ehemmiyetsiz! LONDRA, 10 (A.A) —M. Mosley tarafmdan neşredilmiş | | olan ve bazı mahafilce “ ehem-| miyetsiz bir hitlerisme tecrübe si,, olmak üzere tavsif edilen İmuhtıra fena bir akibete uğra- mıştır. Bu teşebbüs o kadai vaffakiyetsizlikle neticelenmi tir ki, muhtıranm ne suretle karşılandığını tetkik etmek ve! örülecek lüzum üzerine yeni tedbirler almak için imza sahip lerf tarafından akti mutasavver çilmiştiri, LONDRA, 11 (A.A) — A- vam kamarasında sorulan bir suale cevap veren M. Snöwden, etin Mosley projesini na ibare almayacağını beyan etmişti Geçen gün bahsetmiştik:| Mosley teklifi İngilteredeki ik- tısadi buhranı izale için memle ketin bütün servet ve kuvvet membalarına müracaat milli bir siyaset takibi için beş kişilik bir kabine teşkil etmek, memlekette inşaat işlerini aç mak ve bu işler için azami gibi noktaları teshilâtı göster noktaları ihtiva edi yor Bu teklif Almanyadaki milli sosyalist Hitlerin fikirlerine benzetilmiştir. İngiliz Amerikan hava hattı Londra, 11 ( A,A ) — Hava müsteşarı avam kamarasında beyanatta bulunarak yakında te sis edilecek olan İngiltere -A- merika havoj hattın müşterek bir İngnliz- merikar. teşebbü- Abdülhamit tefrihamızı münderecolımızın çoklu- guna binsen dercede- medik. İfizar ederiz. etmek, Amerika nezdinde yaptığı bir is Beynelmilel 'maliyeyi haberler ROMA, A. A. — İstefanı Ajansı Vaşingtondan istihbar ediyor; Ossiatet presse matbuata âti deki tebliğde bulunmuştur: Maliye nezareti üç hafta zarfında Amerika hükümetini müşkül vaziyette bırakan birta- kım mali mahiyetteki şayiaların! memba hakkında nimcesmi tah İkikata başlamıştır. Bu şayialar sabık Alman bankası o müdü: Schacht'm Vaşinigtonu © gayri İresmi ziyareti:esnasında başla- mıştır, Bu vesile ile, beynelmi- jel maliyeyi alâkadar eden mü- tebayin haberler örtaya atılmış ve resmi mahafili ciddi bir tarz- da meşgul etmiştir. Avrupalı ve Amerikalı birçok maliyeçiler İM. Sehacht'ın bu ziyaretini ta- mirat meselesinde moratorium x imkânmi dair Almanyanm timzaç suretinde tefsir ettiler, Amerika makamatı bu şayiayı cihan matbuâtında tevlit etti isi aksülâmel karşısında tek- p eylemek mecburiyetinde kal dı. Son hafta zarfında M. Stim- son ve İtalyanın aktedeceği i is, e. Vatandaş! 3 Yerli malı kullanmak sende bir! | $ Cafüli ikeset ve tasazraf cemiyedi) İmame ane seeer seen eren ak Waşin; en tahdidi teslihat mukavelele rine şamil olduğunu tasrih et- miştir, Binaenaleyh asıl mevzu- miyeceğine dair konulmak iste bir madde, 2 — Tahdidi teslihat konfe- ması kararına itiraz etmektedir ransının gelecek içtima tarihi- nin tesbiti meselesi. Esasen eski muahedelerin ta ahkâmı yeniden imza edile- cek bir mukavele ile takviye et-! mek ii . Almanlar, ra- pora böyle bir madde konuldu- ğu takdirde Cenevreden ayrıla- caklarını bile söylediler. Fakat! raya müracaatte Alman noktai nazarına muvafık rey verenle- iz yalnız İtalya, Rusya, Türki alez ümmi Mrağtdmikei İli anil vu bahsolan sulh muahedelerile bir alâkası yoktur. İkinci nokta da gelecek kon- feransın içtimar tarihi idi.. Al- man murahhası 5 Teştinisani 1931 tarihinin içtima tarihi ola- rak kabul edilmesini teklif et- miş isede Lord Cecil, tarihin tesbiti Cemiyeti Akvam mecli-! miştir, Bunun üzerine Bems- İtorf ile Cecil arasında hararetli İbir münakaşa olmuş ve İngiliz murahhası, konferansın başm- danberi tahdidi teslihata taraf- İtar yalnız Bernstorf imiş gibi Amerika sayiaları tekzip ediyor ! “Tasarruf ve yerli malr hafta -İ alâkadar eden yanlış nelerdir? tikraza maliye nezaretinin mu- halefet ettiği ve bu muhalefetin Bir çok Kimsâler, yakiı yakın Londra, ii (A.A) — Umumi harpte Alman tahtelbahirleri ta rafından batırılan gemilerde bo Rulan mürettebatın tezkârı na- mu için Southamptonda rekzedi len abidenin küşat resmi müna-j sebetile ihtiyar mareşal Rober- to bir nutuk irat ederek demiş- tir ki: “Dokuz milyon insayn ölümüne sebep olan büyük harp şimdiki nesil için müthiş bir ib ret dersi olduğu halde teslihat için her tarafta el'ân akıllara hayret verecek büyük masrâflar ihtiyar olduğunu teessür ve-te- essüfle görüyoruz. Bu teslihat karşısında bir çok kimseler ya- kında bir harp çıkacağı endişesi le titreyorlar, Bereket versin hakikat o kadar Korkunç dı i ünkü beynelmilel ihtilâfla | harp yapmak buzü hareket diye telâkki Bugün Türkocağın- de Fransız - İtalyan bahri müza keratile alâkadar | bulunduğu hakkında resmi mahafilde şayi- alar devam etmektedir.Bazı yük sek memurlar bu şayiaların İta- Iyanın kredisini bozmak için şaa edildiği kanaatini izhar et- mişlerdir, Amerika bankası mi dürünün Avrupa seyahati de si- yasi ve mali meselelerle alâka- dar gösterilmek istenmiştir. Ma liye nezareti bu haberi de kat'i olarak teksip etmektedi emer Erzincan zelzelesin de hapishane çüktü Erzincan, 11 (A.A) — Dün- kü şiddetli zelzele neticesinde hapishane binasile 3 ev çökmüş, mahpuslardan bir kaçı yaralan- mıştır. Başkaca telefat yoktur, Zelzele halâ hafifçe devam edi- yor. Zayiatın tesbitine çalışıl- maktadır, Mülhakattan henüz İ haber almamamıştır. Nerelerin intihabı feshedildi Ankara, un (A, 258 Münte- tahkikiyeler Devlet Şürasına verilen beledi intihapların- dan Keşan, Konyaya tâbi Ma- nastır, belediye intihaplarınm tecdidine karar verilmiş ve Azi ziye, Ayvalık intihaplarında fes hi mucip noktalar görülmemiş Jtir. Diğer evrak üzerinde tetki- kata devam edilmektedir. Japon ve Yugoslavya sefirleri Ankara, LU (A.A) — Japon isetiri M. Yoşhida cenapları buj günkü ekspresle şehrimize gel miştir. Yuşroslavya sefiri de ay-| nı trenle Ankaraya mpvasalat -İherhalde gelecek senenin son- larma doğru vuku bulması ya- kı bir ihtimaldir. Beş hafta kadar evvel talıdi. di teslihat konferansı içtima et- tiği zaman, bunun çok gayri mü Sait şerait altında toplandığını ve bü: neticeler beklenemi- yeceğini söylemiştik. Konferan sın mesaisi ve hazırladığı rapor bu kanaatimizi teyit eder mahi- yettedir. Esasen teslihat, tah - bugünkü beynelmilel mikyaslar © kadar biribirine uymayor ki her devlet hakkında ayni nisbet tayin edilemez. Bazı devletler Bazıları dişlerine kadar silâh- bir vaziyet olduğunu buna razi olamıyacağını söylemiştir. atisi da nutuksöyleyecek! Kâzım Pş. da radyo ile bir hitabede bulunacak ANKARA, 11 (Telefonla) — Tasarruf ve yerli mallar hafta- sının yarm (bugün (başlaması münasebetile Başvekil o İsmet Paşa saat on beşte Türkocağın- da bir nutuk söyleyecektir. Meclis Reisi Kâzım Paşa da yarın akşam radyoda ; millete bir hitabede bulunacaktır. Müteakiben cumartesi akşa- mı İktısat vekili, Pazar akşamı Adliye vekili, Pazartesi akşamı Maarif vekili birer hitabe söyle- yeceklerdir. İsmet Pş. Hz. nin nutku Ankara, 11 (A.A) —Başvekil İsmet Paşa Hazretleri tasarruf! ve yerli malı haftasını yarın sa at on beşte Türkocağında söyli| yecekleri bir nutukla açacaklar- İdır. Bu konferans radyo ile her tarafından dinlenebilecektir. Büyük et Meclisi Ri Kâzım Paşa Hazretleri de gece radyo ile millete hitap edecek- lerdir, /B. M. Meclisinde Ankara, 11 (A.A) — Büyük İrilet Meclisi bugünkü içtima- mda hâkimler kanunun muvak- kat 37 inci maddesinin kaldırıl: ması hakkındaki kanunu müza kere ve kabul etmiştir. Meclis pazartesi günü toplanacaktır. Şükrü Kaya Bey ANKARA, 11 (Telefonla) — Dahiliye vekili Şükrü Kaya B. bu sabah geldi, İstasyonda ve- kil Beylerle vekâlet erkânı tara fından karsılanmıştır. Şükrü Kaya Bey salı veya çarşamba ton ve Londra bahri| tahdidi teslihat konferansının | da hedefi bu değil mi idi? De- nizlere hâkim olan devletlerin hâkimiyetlerini muhafaza et mekle beraber, bunu daha ucu: za temin etmeleri, Deniz silâh-| ları hakkında Waşington ve Londrada kabul edilen ahkâm) bunu temin etmiştir. Karada a: keri faikiyeti temin etmeğe mu vaifak olan devletlerin, bu hâ- dit ve tecridi teslihat hakkında| kimiyeti kolay kolay ellerinden; et etmemi miştik. bırakacaklarını farzetmek saide 77 runluk olur. Bazı devletler. si- lâhlarından tecrit edilmişlerdir. ! Bu, bugün bir emri vakidir. Bun! silâhlarmdan tecrit edilmiştir.İlarm teslihat hususunda diger! devletlerle müsavatı mukavele-! lanmışlardır. Birinci kısım dev-| lere değil, ileride zuhur edecek daki bir istizah tal letlerin hedeti, hiç bir kayda ta| fırsata muallâktır. Tarihte bu- iktidardan çekildi gi bi olmıyan devletlerle müsavi| nun emsaline çok tesadüf edilir. mekte idi. Halbuki o 709” ye ve Bulgaristan olduğu görül| Bu vaziyette gelecek tahdidi| olmaktır.-ikinci sınıf devletler) Rusya, Kırım muharebesinden nasr pek anlaşılamıyan bi müştür, Diğer devletler aleyhe | teslihat konferansının içtima ta'de askeri tefevvuklarını temin| sonra Viyana inde ka- Korkunç ihtimal: harp! Eski bir İngili “ceneralının mrülrim sözi düşüyorlar, bereket versin ki hakikat o kadar korkunç değildir günü İstanbula avdet edecektir. | mi birl harpten endişey€ sine karşı duyulan nefret geçtikçe şiddetleniyor. Mi ler bugün biribirine o li kı rabıtalarla bağlı bulunuyof” lar ki artık ecnebi millet tabifi, nin adeta yeri kalmamıştır ye sadığımız şu zamanda ıstıraP ken herhangi bir milletin bu # sı diğer bilcümle mile surette muztarip kılmaktadı Harp yalnız Ge cad ile ortadan kalkmaz. korkusundan Knk içini İne şeyden evvel beynelmilel idare edenlerin bir çoğun mevcut olan hod'eni kıskançlığı izale etmek iz dır, Çok şükür ki, bu kötü diğ guların şiddeti gitgide azal tadır. Bu hisler zail olduki sonradır ki, beşeriyet geniş İ lâhlar kalkacaktır. Imar müdüriyett Falih Rıfkı Beyin bir mektubu ANKARA, 11 (Telefonla) Falih Rıfkı B. imar müdiriy€i, İne bir mektup göndererek İm” j|müdiriyetinin yalnız Ankark şehri için lüzumlu değil z memleket belediye işlerine berlik etmek üzere lâzım olduğunu İmar : tinin Jansen plânını olduğu tatbik etmekle birçok temin etmekte olduğunu ve İparayı kendi kontrolu altmöi İve kendi teşkilâtı vasıtasil€ fetmesi faideli bulunduğunu makta ve gerek imar teşek nün gerek Ankara plânma yiz verecek faysal ON müdafaalarda bulunmak ği velev ehemmiyetsiz de olsa am teşekkülde maddi bir alâka maması mütaleasında bula ğundan komisyon reisliğin€ ücretin bütceden hazfedilmesi rica etmiştir, züm ve indir vaziyeti , HE CALA) — Üzüm dair şehrimiz ticaret odasi rapor tanzim etmiştir. Bu ri ra göre üzümlerin vaziyeti “ dur: ayi Mevsim iptidasından bu ile uzuna kadar z 045,412 K 5 im satılmıştır. İhrac 165 se ayni tarihe kadar 26,016. 55 kilodur, Raporda incirleri gi aşağıda yazılı olduğu pi Mevsim iptidasından ye g kuzuna kadar 18,731,457 kilo nd tılmıştar. Mevsim iptidas” a ayni tarihe kadar ihracat 17,519,45$ kilodur. Muğlada zelze'e Muğla, 11 (A.A) — Gesi İfi£ bir zelzele olmuş ve tından şiddetli güt tı 1871 senesindeki Frans# Prusya muharebesi esns! buhrandan istifade ederek b etmişti. Şimdi de aleyhi pi takyidat yapılan devletler ” le bir fırsat beklemelidir! ... | Geçen haftaki icmal İsız kabinesinin me nezakete işaret ettiğimi Tardicu hükümetinin kadar yakın olduğunu Filhakika giri etin müşkül bir veriye mii ğini v ve iktidarda kalmak kül olduğunu söyledikte Ee /Tardieu kabinesi de ist iştir. İstifa haberini Viz Anadolu ajansının telgraf kümetin, harici siyaset e iri Ül ini ber teeyyüt etmemiştir.