17 Kasım 1930 Tarihli Milliyet Gazetesi Sayfa 2
EMEN i ğ i 5 | ; Ma A Yeni Rusya: 5 ; Kremlin ve adamları Uzaktan, henüz içine girmediğim Mosko- va, durmayıp işler bir vinç gibi geliyor Falih RIFKI Moskova'da ruble barcedilir. Rub-| leri İle için bir devlet kıymeti vardır. 9)bir yeble bi İngiliz lirası. Bir de kara) radyonun, sesi en uzak köylerin izbe kıymeti vardır:|lerinde duyulur; sinema arabalar üs- tünde Kamçatka'ya kadar gider. Enki sara 3 Paranızı devlet bankasmda yahut! dokunmadığım Moskova, wa borsada bozdurduğunuza göre bir vinç gürültüsü atlar altüst olur; 9 ruble bir İngiliz) — Elekirikleştirmek, İle hayat son derece pahalı, 70 ruble| mek ve ameleleştirmek bir İngilizle çok ucuzdur. Birinci st yeni dinin esasları, if otellerde 13 rubleye mükemmel şehrin üstünde ü ir eda bulabilrsiniz. Bir take alp çıkıyor. Kremlin verişlerde ruble verirken, paranızı rahat edebileceğine wlet bankasmda bozdurmuş oldu-! Rusyada rahat “ek. : deniz içine atılır Ga mikine, kapsinde ga husur| Teferrunt İçine düşersiniz diş ağrısı Siyet var: Şen ve sıcak tavırlı, heye-| kadar çetin kalp cenli, basit giyimli olmak! bıçak; Eski aristokrasiden güzel ve genç İk bolşevik karikatürü, eli palalı Türk! yetimi kaybet- tango değil, süvarelerde ba-) Cemiyetlerde te için bir Bm dei Balıkrılar'ne 9 şılık süvarelerin SIZ | an erik ööcilmez. tl söve) DAL çılar ne istiyor? rede Moskovanın en güzel seslerini | Balıkçılsr cemiyeti balık ağlarınm dinledik: yüksek balerinlerinden biri, imal edildiği iplikler hakkında hükü- ni gördük. | mete müracaat etmiştir. İ Balıkçılsr cemiyeti balıkçılığımızın İinkişafını temin için bu ipliklerin güm mugt TTİHAP KALDI. . Yorgancılar cemiyeti idare heyeti! intihabı dün ekseriyet olmadığından yapılamamıştır. “Tabaklar cemiyeti idare heyeti in- tihabr dün Yedikulede cemiyet mer- kezinde yapılmış ve sırf debbağ fabri- katörlerden mürekkep bir heyeti ida- re intihap iştir. eserlerle biç) de! (HİAİ, müzeler ve sanat ştar. Yalnız bu kadar Şe Ül tar eenişlerdi a Bu buhran eşine başka yerde te- - sadiif edilen buhranlara benze- İmez. Belçikada şimdiye kadar *İayni sebepten buhranlar ilk de- ir rirken gene ayni sebebin tesiri niz? | altında kalmıştır.Mesele şudur: 'buna mukabil Gand . şehrinde İsızca tedrisat yapılmak üzere a Gand darülfünunu müderrisle- her tarafı tamir edildikten büyük yeni yapıtın iskeleti it havai ve zirai vaziyeti şöyledir: Anadoluda zirai vaziyet Anadolunun son bir haftalık | — Konyada — Son yağmurlar zeriyata müsait bir zemin hazır zeriyata devam ediyor. Kocaelide — Sonbahar zeri- yatı devam ediyor. Samsun — Buraya fazla yağ murlar yağmış, kışlık — zeriyat | durmuştur. İ o Manisada — Bağ bozumu bitmiştir. Kışlık Zeriyata devam MİLLİYET HARICİ HABERLER.. PAZARTESİ 7 TESRİNİ SANI 1930 Belçikayı ayıran dil meselesi Kabinenin Kabine Gene yerinde kaldı.. M. Jaspar Belçikada bir buhran oldu. fa vaki olmuyor. Şimdi de Jas- par kabinesi istifasını kırala ve- Belçikada dil meselesi dye bir| şey var ki milleti ikiye ayırıyor. Memleketin bir kısmı Flamand| dili, diğer kısmı Fransız İisani ile konuşuyor. Bu iki lisan da tanınmıştır. Gand şehrinin darülfünunü meşhurdur. Bu büyük ilim mü-! essesesinde tedrisat lisanı Fran| sızca idi. Fakat Flamand dilini istiyenlerin tesiri galip gelmiş ve bu milessese de tedrisat son senelerde Flamand dili ile ya- pılmağa başlanmıştır. Lâkin unvan itibarile darülfünun olma makla beraber o derecede bir i- lim müessesesi olmak ve Fran- büyük bir darülfünun vücüde getirildi. Ahiren maarif nazırı rinin Fransızca tedrisat yaprlan diğer müesseseye gidip ders ver melerini menetmiştir, Fakat bu bâdise büyük bir heyecan uyandırdı. Tedrisatm hürriyetine münafi görülen bu karar protesto edildi. Bunun ü- zerine maarif nazırı M., Vauthi- er ile onun verdiği emri tasvip etmiş olan diğer nazırlar istifa- larını vermişlerdir. Bunun üzerine başvekil M. Jaspar da istifasını kırala verin ce dil meselesi yüzünden Bel! çikada şimdiye kadar olan ve| bazan çok uzayan buhranlardan biri daha vukubulmuştur. Jaspar kabinesi geçen sene- denberi iktidar mevkiinde bu- Tunuyordu. Libtral ve kato- lik fırkalarına mensup meb'us- larm iştirekile teşkil edilmişti. Belçikada bu dil meselesi Hindistanın idaresi ve konferans Hindistan'ın idare şeklini itayin etmek için müzaherede bu lunacak olan konferans toplan- | dr. “İngiltere kıral ve Hindis- tan imparatoru tarafından nu- tuk söylendi. Merasim yapıldı. “Times” gazetesi kıral ve imparatorun bizzat konferansı açmasının her tarafta derin te- sirat hâsıl edeceğini yazdıktan sonra ezcümile diyor ki; “İngiliz, İngiliz-Hint ve Hin distan devletleri murahhasları tarafmdan müzakere edilecek mesailin ehemmiyeti mübalağa edilemez. Hepsi dahilde ve Hin distan imperatorluğundaki fır- ka siyasetlerini ve şahsiyeti bir tarafa biraktılar, Çünkü bu kon ferans bu memleketle Hindistan arasmda yeni bir devrenin bası- dır.” “Times” bundan sonra kon- feransın Hindistan'ın müstak- bel idare şeklini tesbit için ce- rTeyan edecek müzakerelerin ser best ve müsavi şeraitle cereyan edeceğini söyliyerek ortada bir çok da müşkilât bulunduğunu kaydetmektedir. Mezkür gaze- te diyor ki: “İngiliz hey'eti şahsen kuv- vetli azadan mürekkeptir. Hint hükümetleri iyi temsil edilmiş- lerdir, İngiliz-Hint hey'eti, tet- kikat komisyonunu olduğu gibi bu konferansa da boykot yapan millicilerin iştirak (o etmemesi karşısında iyi olması muhtemel dir. Muhtelit menafii müdafaa mecburiyetinde olan bu hey'et azası teklif edecekleri teşkilâtı esasisiye ıslahatı için teklif edi- lecek bir itilâf zemin bulmak hususunda son haftalarda çok uğraştılar ve Hintlilerle Müs- lümanlar arasındaki ihtilâfa rağ men bu zemini bulmağa muvaf fak oldular. Hint hükümetleri- nin murahltaslarının ekserisini teşkil eden Hint prensleri impa ratorluğu sadakatlerini teyit et misler ve git gide nihayet İngi- Bz-Hindistân'ın emellerine ken di hâkimiyet hakları (federal Hindistanda mahfuz kalmak ü- zere teveccühkâr görünmüşler- dir. İngiltere ile Hindistan ara- sında mutlaka ihtilâfa o lüzum yoktur. Hindistan ceherine kar $ı İngilterenin hasım olmasma hacet yoktur.” “Times” bundan sonra kon- feransın neticesi hakkında ümit besliyor. Bu kadar salâhiyet sa- hipleri tarafından müzakere e- dilerek tesbit edilecek esasların parlâmento tarafından reddedil miyeceği ümindi izhar ile böyle teşriki mesainin millicilerin ü- zerinde de tesir hâsıl edeceğini söylüyor. Osmanlı borçları bahsi “Temps” gazetesi eski Os- çekilmesine sebep olan mesele halledilmiş değildir Cenevrede Tahdit usulleri uymuyor Cenevre, 15 (Milliyet) — Harp malzemesinin tahdidi mü nakaşalrı neticelendi. Esaslı tek liflerden bir kısmı reye kondu çıkan reyler tahdidin yalnız bil vasita ve ya yalnız bilâvasıta bir usul kabulünde ittifak de? gil büyük ekseriyet dahi olma- dığını göstermiştir. Her teklif reylerinde çok istinkâflar oldu. Muhtelit usul dahi ekseriyete iktiran edemedi. Bu manzaraya göre müstenkif kalanlar'ya ge- lecek seneki büyük konferansa iltihak edecek devletlerin tema yülleri hesaba konursa tahmin edilebilir ki tanklar ve çok bü- vük çapta toplar gibi bazı mah dut devirde harp malzemesi i- gin doğrudan doğruya tahdidat ilâvesi suretile bilavtısta tahı- Ididin kabulü muhtemeldir, Su- rası muhakkaktır ki bu tahdit usulünde dahi mili müdafaa bütçeleri az olan devletler lehi ne husust kayitler ve bilhassa harp sanayii olmıyan mtmleket ler için esaslı istinaslar mevzu- u bahis olması zaruridir. Türk murahhasları daima bu son kaydi ihtirazi tahtında reylere iştirak etmiştir, Heye- timizin bu husustaki haklı me- talibi kimsenin itirazını celbet- medi. Bilhassa bir kaç devle- tin murahhasları tarafından tak viye edildik, Yunnan murahâsı bü esası, tahdidi-teslihat muka vele projesinin ruhunda ve ma- hiyetinde mevcudiyetini kayde derek bizi teyit etti. İspanya bi zim kaydi ihtirazi ile reye işti- rak etti. Tevfik Rüştü B. siyasi te- maslara ve hususi konuşmalara devamdadır. Dün komisyon kâtibi umu- misi bugün de İtalya murahha- si ceneral Marini tarafından ye meğe davet edildi. Tevfik Rüş-! tü B, dün M. Politisi ziyaretle fiki saatten fazla konuştu. Bu- igün Bulgar murahhası otele 3i| İyarete geldi. Uzun müddet gö-! rüştüler. —— eme — — Atinada Yunan meclisi açıldı —— M. Venizelos bir nutuk söyliyecek Atina, 10 — Yunan âyan ve meb'usan meclisleri, dün mera- simle açılmıştır. Başvekil M. Venizelos, çar- şamba günü, Türk-Yunan iti- lâfları hakkımda mecliste mü- him bir nutuk irat edecektir. Üzüm, incir vaziyeti ne halde? İZMİR, 16 (A. A.) — Şehri- miz Ticaret odası üzüm ve in cir hakkında bir rapor neşret-- miştir. Üzümlerin ticari vazi- yeti şöyledir. Mevsim iptidasından 10 T. saniye kadar borsada 25754724 kilo üzüm satılmıştır. Geçense ne ayni tarihte 37509298 kilo ve evvelki sene ise 292250939 kilo idi. Mevsim iptidasından şim- | diye kadar ihracatımız23195565 kilodur. Bu miktar geçen sene 32516645 kilo idi. İncirlerin ticari vaziyeti ise şu merkezdedir: Mevsim iptidasından 10 teş- rinisaniye kadar borsada 16 mil yon 430089 kilo incir satılmıştır Geçen sene 17955695 kilo ve ev- velki sene ise 21176191 kilo idi. Mevsim iptidasından şimdiye kadar ihracatımız 16238951 kilo dur. Bu miktar geçen sene 18 milyon 638325 kilodur. K. Bethlen'Berlinde BUDAPEŞTE,15 (A. A.) - Başvekil Kont Bethlen 21 teş- rinisani cuma günü Alman hü- kümetini ziyaret (etmek için ine hareket edece! |. Macar tahtı ve Prens Otto PEŞTE, 15 (A. A.) — Bazi ecnebi gazetelerinin Otto'nun raftarları tarafından bir darb€ hükümet vukuunu pek (yakit * gösteren mutat ieşriyatı dola” * yısile salâhiyettar mahafil DE © meselede hükümetin noktai n8” zarımda hiç bir tebeddül olmadi İğıni ve Otto'nun tahta geçirik İmesinin henüz zamanı gelmedi” ğini beyan etmektedirler. BiK hassa Otto'nun en hararetli ta | raftarlarından olan prens Fes& tich ile Sonssich ve sairenin Mâ caristandan âyrıldıkları bir 28* İmanda böyle bir iddianm nekâ# dar boş olduğu ( kendiliğinde | tebarüz eder. Petelloyd gazet€ si Ottonun sinni rüşte vâsıl ok ması dolayısile beyanname bile“? neşretmiyeceğini yazmaktâ" dır. Otto taraftarlarınm naşifi efkârı olan Nezet ujsag gazet# si bu şayiaların Kont Bethlenin harice her seyahatinde çıkarık* tvaktadır. m m a Tirikotajcılar Dün bir içtima yaptılar Trikotaj sanayii fabrikatörleri dün Sanayi Birliğinde tam beş saat de-| vam eden bir heyeti umumiye içti- mai yapmışlar ve çok hayırlı bir ka rar vermişlerdir. Trikotaj fabrikatörleri bu içtima- larında İzmir felâketzede ve seylâpzel delerine karşı ufak bir yardımda bu- lunabilmek için eşya teberrüüne ka rar vermişlerdir. Bu eşyayı toplamak işin üç kişi: | den mürekikep bir o komisyon tefrik) edilmiştir. Bu komisyon asgart bir) müddet zarfında bütün fabrikalardan teberrüi edilecek eşyayı toplıyacak ve İzmirde İzmir valisi Kâzım Pş. namı- na gönderecektir. Közm Paşaya bu eşyanın hassa - ten kadın ve çocuklara tevalini rica edecektir, Aldığımız malâmata nazaran diğer| erbabı sanayi de ayni suretle bare- ket edeceklerdir. Yarı yarıya indirildi Şimdiye kadar İstanbul bor- sası meclisi reisi, içtima başına 15, azaları da 10 arlira hakkı huzür alıyordu, Maliye vekâletinin bir emri ile bu miktar yarı yarıya indi- rilmiştir, Şoförler intihabı * İntihap feshedildi; yenisi nasıl olacak? İktisat Vekâleti şoförler inti habının feshi icap ettiğini İste bul mmtakası ticaret müdürlür güne bildirmiş, ticaret mü ğü de keyfiyetten Şöferler v8 otomobilciler cemiyetini haber” Cemiyet reisi dün ticaret mü düriyetine giderek yeniden yapt lacak olan intihap hakkındagö” rüşmüştür. Yeni intihap on beş güne ka” si mahallerinde dolaştırılacak” tır, İntihabata fesat karışmamf sı. için azanm bizzat rey atmasi kararlaştırılmıştı. Borsa meclisi azalığı Borsa meclisinde mtnhal bu” İman iki âzalığa henüz kims#t İtayin edilmemiştir. Kanun mir cibince aza adedi yedi İlâzımdır. Bugünkü vaziyette is€ beştir. dığı gibi, şimdi de Berline sey hati dolayısile çıkarıldığını vat / manlı borçlarile Türkiye Cüm. | Dostluk misakile, bahri itilâf huriyetinin giriştiği taahhütle- | ve ticaret mukaveleleri tabedile rin telifine teşebbüs © edileceği|rek meb'uslara tevzi edilmiştir. hakkındaki rivayetlerin Alman | Parlâmentoda şiddetli münaka halli müşkil görünen işlerden- lamıştır, çiftçi bütün gayretife | dir. Flâmand dilini konuşanlar| kaydederek diyor ki: Fransızca'nın ayni suretle mem leket lisanı olarak muhafaza e- dilmesine aleyhtardır. Fakat tedrisatın hürriyetini müdafaa ederek ve Fransızcanın muhafa zasını istiyenler de bu iddialar- ından dönecek değillerdir. Maamafih Jaspar kabinesi menabiinden tekzip edildiğini | salar vuku bulacağı tahmin edil mektedir. “Gene ayni menabiden bildi rildiğine göre Ankara hüküme.| | Muhalif ve muhacir meb'us- ti 25 sene de itfa edilmek ve yüz |lardan bazıları hükümeti tenkit de 95 i Amerikadan alınmak ü-| ve muaheze edeceklerdir; ma- zere yüzde 5 ile 20 milyon ister |amafi kabine şimdiden ekseri- lin miktarında bir istikraz akti | yeti temin etmiş addolunabilir. taşavvurunda imiş. 18 milyon isterlin ile Osmanlı borçlarma ait geri kalan kuponların iştira- İspanyada karışıklık Salih Paşa Erzurumda | Ağrı kahramanına Erzurumda parlak bir istikbal yapıldı sma tevessül edilecekmiş.” — er eee PARİS, 15 A.A, — Fransa'- MADRİT, 15 A.A. — Grev- iler, tüccar ve esnafm bu sa- Erzurum, 15 (Müliyet) Ağrıda 4 eşkiyasının imhasından sonra gdırı aKğızman, Sarıkaış, mın kıymetli erkân harbiye beye parlak surette karşılanmışlard tan inşa ile Rusya, tam zıddı olan ka| ediliyor. iktidar mevkiinde kalmış olu- © Aoekova'da ikinci günü ihtilil mü), Anadoluda soğuk en ziyade| yor. Fakat dil meselesi bitmiş e Mik Yozgat, Aksaray, , |değildir. A mara ark li de li e sicak ta İsmi) BRÜKSEL ISA.A — Ki virleri ayırınız; i iz Yeri O e rn ar ka nan )Dört yol Antalya taraflarıdır. | rel, Başvekile gönderdiği , bir a elele kabul etmediğini, çünkü buh beğenme ie mekle i ri göteren resimler ve itine) > C.H. rana sebep olan meselenin par- “Türk ihtilsl uf e Umum merkezle temas ei eri İş halk ve itilâl hareketlerini en i- yp tarihi gösterdiğinden daha iyi an- bir karara raptedilmemiş Yirkaya sit bür: isikulpe hak ana, barudam dolay: kabini kında merkezi umumi ile temas! düşmesine sebep olacak derece- jetmek üzere Ankaraya giden de ehemmiyetli olmadığını yaz Cümhuriyet Halk Fırkası vilâ-| mıştır. Kıral, hâdiseyi kapan- yet hey'eti âzâsmdan Cevdet|mış addettiğini ve hükümete o- Kerim ve Rükneddin B.lerin bu |lan itimadının o sarsılmadığını gün avdetleri beklenmektedir. |da ayrıca ilâve etmiştir. nın Atina Getiri M. Clâment SiC İdin Zal ka verm er mont, birinci snıf fevkalâde da kol gezmekte ve toplu bir murahhas ve orta elçiliğe tayin | halde gördükleri grevcilerin ü- Kaz tahvilş (© İze7lerine yürümektedir. Tram- KAHİRE, 16 A.A. Yüzde a 8 faizli ve ikramiyeli Mısır kre di Fonsiyesi tahvillerinin 15 T, ADR A A.—M.| keşidesinde ve emni ve de şü MAT ei armumiye müdürü ile görüş 326,770 numaralı tahvil s0 | müştür. Dahiliye ve Maliye ve bin, 659,842 50 bin, 94,667 50 | İktisat nazırları Başvekili ziya- bin Prank kazanmışlardır. Tete gitmişlerdir. Kars kapısında yapılan takalarmdaki kıtaat ve müesse-| â şehrimizdeki bili”. e e e İmum erkânı mülkiye ve askefi” ge bugün saat 7 de 0| ve ümüera zabitan İle belediY* tomobille Sarıkamıştan hareket| Ye Hai azal Mei ve sak 1$ te şehrimize mvdet et çarı belde iştirak iş ve mu inin kendisi karşı beslemek | sunufu muhtelfeden te olduğu hürmet ve muhabbet mlm e Zeylan derecesinde, Çaldıran | Jâmlanmıştır. Salih Paşa mntakasında ve Ağrı dağların.|ne mevki kumandanlığı taraf” daki muvaffakiyetlerile bir kat |dan bu hafta içerisinde bir bö? | daha artmış olan Salih Pasa ve| verilecektir.
